17. Hukuk Dairesi 2017/4949 E. , 2019/11998 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tasarrufun iptali davasının yapılan yargılaması sonunda verilen hüküm davacı vekili ve davalı ... İnş.Haf.Mim.Müh.İnş.Malz.Emlak Gemi Yatçılık ve Tur.Tic.Ltd.Şti. vekilince temyiz edilmiş, davacı vekilince de duruşma talep edilmiş olmakla duruşma için tayin edilen 10.12.2019 Salı günü davacı vekili Av. ... ile davalı ... İnş. Haf. Mim. Müh. İnş. Malz. Emlak Gemi Yatçılık ve Tur. Tic. Ltd. Şti. vekili Av. ... geldiler. Diğer davalı tarafından gelen olmadı. Temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraf vekilleri dinlendikten sonra vaktin darlığından dolayı işin incelenerek karara bağlanması başka güne bırakılmış olup dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı vekili; davalı ... İnş. Harf. Mim. Müh. İnş. Malz. Emlak Yat.ve Turizm Tic. Ltd. Şti."nin müvekkili Bankanın Antalya şubesinden kullanmış olduğu kredilerin ödenmemesi neticesinde Antalya 7. İcra Müdürlüğünün 2013/4829 saylı dosyası ile borçlu ve kefiller hakkında icra takibi başlatıldığını, davalının maliki olduğu ... plaka nolu 2010 model Komatsu marka PC400-8 tipinde ... motor seri nolu ... şasi seri nolu ekskavatör iş makinasının mal kaçırmak maksadıyla diğer davalı ... İnşaat Malz. Temizlik Yatçılık Em. Mim. Müh. İnş. Kuy. Turizm Otomotiv Tic. San. Ltd. Şti."ne satıldığını, davalı ... İnş. Harf. Mim. Müh. İnş. Malz. Emlak Yat.ve Turizm Tic. Ltd. Şti."nin yetkilisinin ..., diğer davalı ... İnşaat Malz. Temizlik Yatçılık Em. Mim. Müh. İnş. Kuy. Turizm Otomotiv Tic. San. Ltd. Şti. yetkilisinin ise ... olduğunu, ... ve ..."un karı koca olduklarını ileri sürerek, davalılar arasında ekskavatör iş makinasının satışına ilişkin yapılan tasarrufun iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ... Şti. vekili; Müvekkil şirketin mali durumunun bozuk olduğunu, şirketin yüksek miktarda borcu olduğu için bankalarda ve piyasalardaki kredisinin düşmesi nedeniyle borçlarını ödemek için iş makinelerini sattığını, davacı bankanın herhangi bir zararı oluşmadığını beyanla davanın reddini savunmuştur.
Diğer davalı şirket; davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, toplanan delillere göre; dava konusu aracın 145.000,00 TL"ye satılması 140.000,00 TL"nin de borçlu şirkete ödenmesi 140.000,00 TL"nin ödendiği borçlu şirket defterleri ve banka kayıtları ile sabit olduğu, davalı ... bu alım satımdan ancak 5.000,00 TL karının olduğu gerekçesiyle davacının davasının kısmen kabulü ile davalı ... şirketinden 5.000,00 TL"nin 20/06/2013 tarihinden dava tarihine kadar yasal faizi yönünden tasarrufun iptaline, bu miktar için davacıya haciz ve satış yetkisi tanınmasına, karar verilmiş; hüküm, davacı vekili ve davalı ... Şti. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dava İİK’nun 277 ve devamı maddeleri gereğince açılmış tasarrufun iptali istemine ilişkindir.
Bu tür davaların dinlenebilmesi için, davacının borçludaki alacağının gerçek olması, borçlu hakkındaki icra takibinin kesinleşmiş olması, iptali istenen tasarrufun takip konusu borçtan sonra yapılmış olması ve borçlu hakkında alınmış kesin veya geçici aciz belgesinin (İİK.nun 277 md) bulunması gerekir. Bu ön koşulların bulunması halinde ise İİK.nun 278, 279 ve 280. maddelerinde yazılı iptal şartlarının bulunup bulunmadığı araştırılmalıdır. Özellikle İİK.nun 278.maddesinde akdin yapıldığı sırada kendi verdiği şeyin değerine göre borçlunun ivaz olarak pek aşağı bir fiyat kabul ettiği ve yasanın bağışlama hükmünde olarak iptale tâbi tuttuğu tasarrufların iptali gerektiğinden mahkemece ivazlar arasında fark bulunup bulunmadığı incelenmelidir. Aynı maddede sayılan akrabalık derecesi vs. araştırılmalıdır. Keza İİK.nun 280.maddesinde malvarlığı borçlarına yetmeyen bir borçlunun alacaklılarına zarar vermek kastıyla yaptığı tüm işlemler, borçlunun içinde bulunduğu mali durumu ve zarar verme kastının işlemin diğer tarafınca bilindiği veya bilinmesini gerektiren açık emarelerin bulunduğu hallerde tasarrufun iptal edileceği hususu düzenlendiğinden yapılan işlemde mal kaçırma kastı irdelenmelidir. Ayrıca İİK.nun 279.maddesinde de iptal nedenleri sayılmış olup bu maddede yazılan iptal nedenlerinin gerçekleşip gerçekleşmediği de takdir olunmalıdır.
Öte yandan, tasarrufun iptali davalarında 3. kişinin borçludan satın aldığı malı elinden çıkarması ve satın alan dördüncü kişinin davaya dahil edilmemesi ya da davaya dahil edilmekle birlikte iyi niyetli olduğunun anlaşılması halinde İİK’nın 283/2 maddesi uyarınca bedele dönüşen davada üçüncü kişinin dava konusu malı elinden çıkardığı tarihteki gerçek değeri oranında bedelle sorumlu tutulması gerekir.
Mahkemece; davalı borçlu ... şirketinin alacaklılardan mal kaçırmak için eşine ait diğer davalı ... şirketine dava konusu aracı devrettiği, ancak bir gün sonra aracın dava dışı başka bir şirkete devredildiği, davalı ... inşaat malzemeleri LDT ŞTİ"nin bu devirden dolayı 5.000,00 TL kazancının olduğu gerekçesiyle Davacının davasının kısmen kabulü ile davalı ... şirketinden 5.000,00 TL"nin 20/06/2013 tarihinden dava tarihine kadar yasal faizi yönünden tasarrufun iptaline, bu miktar için davacıya haciz ve satış yetkisi tanınmasına karar verilmiş ise de varılan sonuç dosya kapsamına uygun düşmemektedir.
Somut olayda; Davalı borçlu şirket ile davalı 3.kişi şirketin yetkilileri evli olup iki şirket arasında organik bağ bulunduğu ticari işletmeye ait dava konusu iş makinesinin devrine ilişkin tasarruf İ.İ.K 280 maddesi gereği iptale tabi olup dava dışı 4. kişi şirkete karşı da dava yöneltilmediğinden davalı 3. kişi olan ... Şti’nin dava konusu olan iş makinesini elden çıkarttığı tarihteki gerçek değeri üzerinden takip dosyasındaki alacağı geçmemek üzere tazminata mahkum edilmesi gerekirken yazılı gerekçelerle davanın kısmen kabulüne karar verilmesi isabetli görülmemiştir.
2-Kabule göre de; İİK"nun 283/2 maddesi gereğince bedele dönüşen dava nedeniyle hükmedilen tazminata iş makinesinin elden çıktığı tarihten itibaren faiz uygulanması ve iş makinesi dava dışı 4.kişiye devredildiğinden haciz ve satış yetkisi tanınması da doğru değildir.
3-Bozma neden ve şekline göre, davalı ... Şti. vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) ve (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, (3) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davalı ... İnş. Haf. Mim. Müh. İnş. Malz. Emlak Gemi Yatçılık ve Tur. Tic. Ltd. Şti. vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, 2.037,00 TL vekalet ücretinin davalı ... İnş. Haf. Mim. Müh. İnş. Malz. Emlak Gemi Yatçılık ve Tur. Tic. Ltd. Şti."den alınarak duruşmada vekille temsil olunan davacıya 2.037,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak duruşmada vekille temsil olunan davalı ... İnş. Haf. Mim. Müh. İnş. Malz. Emlak Gemi Yatçılık ve Tur. Tic. Ltd. Şti."den verilmesine, verilmesine, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacı ve davalı ... İnş. Haf. Mim. Müh. İnş. Malz. Emlak Gemi Yatçılık ve Tur. Tic. Ltd. Şti."den geri verilmesine 16/12/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.