MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 06.12.2012 ve 14.12.2012 gününde verilen dilekçeler ile asıl davada ipotek bedelinin uyarlanması, birleştirilen davada menfi tespit ve ipoteğin kaldırılması talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; asıl ve birleştirilen davanın kısmen kabul, kısmen reddine dair verilen 14.04.2014 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacılar vekili, davalılar vekili ve birleştirilen dava davalısı ... mirasçıları ... ve ... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

K A R A R

Asıl dava, ipotek bedelinin uyarlanması istemine ilişkindir.
Birleştirilen dava ise menfi tespit ve ipoteğin kaldırılması istemlerine ilişkindir.
Asıl davada davacılar vekili, müvekkillerinin murisi ... ’nın dava konusu 450 ada 9 parsel sayılı taşınmazı, 26.04.1969 tarihinde peşinat almadan 1000.000,00ETL bedelle ve dört ay vadeyle davalıların murisi ...’ya sattığını ve dava konusu taşınmazda müvekkillerinin murisi lehine 26.04.1969 tarihli ve 1000.000,00ETL bedelli ipotek tesis edildiğini, ... ’nın satış bedelini ödememesi nedeniyle ipoteğin bugüne kadar terkin edilmediğini belirterek, taşınmazın rayiç bedeli tespit edilerek ipotek bedelinin buna göre uyarlanmasını talep etmiştir.
Birleştirilen davada davacı vekili, müvekkilinin murisi ... ’nın dava konusu 450 ada 9 parsel sayılı taşınmazı davalıların murisinden 38.000TL bedelle 26.04.1969 tarihinde satın aldığını, satış bedelinin 20.000TL’sinin peşin ödendiğini, bakiye 18.000TL karşılığında 25.04.1969 tarihli borç senedi düzenlendiğini ve borcun teminatı olarak dava konusu taşınmaz üzerine 26.04.1969 tarihinde 10.000TL bedelli ipotek tescil ettirildiğini, borcun da 26.08.1969 tarihinde ödendiğini beyan ederek müvekkilinin borçlu olmadığının tespitine ve ipoteğin kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Asıl ve birleştirilen davada davalılar, davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, asıl ve birleştirilen davanın kısmen kabulüyle dava konusu 450 ada 9 parsel sayılı taşınmaza 26.04.1969 tarih ve 655 yevmiye numarasıyla konulan ipoteğin kaldırılmasına, ipoteğin güncel değerinin 20.604,71TL olduğuna, diğer taleplerin reddine karar verilmiştir.
Hükmü, asıl dava davacılar ve davalılar vekili ile birleştirilen dava davalısı ... mirasçıları Dilhan Kamçı ve Nilhan Kamçı temyiz etmiştir.
Türk Medeni Kanununun 875. maddesine göre kesin borç (karz) ipoteği, anapara yanında, gecikme faizini ve icra takibi yapılmışsa takip masraflarını da güvence altına alır. Alacaklı, ipoteğin fekki için anaparanın dışında takip masraflarını ve geçen günlerin faizlerini de isteyebileceğinden, ipoteğin kaldırılmasına ancak anaparanın, gecikme faizinin, icra takibi yapılmışsa takip giderlerinin ödenmesi halinde karar verilebilir. Taşınmaz malikinin ödeme iddiası varsa bu iddianın da yazılı delille kanıtlanması zorunludur.
Ancak, borçlu anapara ipotek miktarından bir kısmını ödemiş veya depo etmişse yine de davanın reddi gerekir ise de, “çoğun içinde az da vardır” kuralı uyarınca Tapu Sicil Tüzüğünün 31/2 maddesi hükmüne göre ipotek bedelinden ödenen bölümün kütüğün düşünceler sütununda gösterilmesi gerekir.
Bütün bu açıklamaların sonucu doğrultusunda mahkemece yapılması gereken iş; İpotek, kesin borç (karz) ipoteğine ilişkin bulunduğundan, taraflardan alacaklının ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla icra takibi yapıp yapmadığını sorup saptamak, icra takibi varsa bu dosyayı getirtmek, resmi akit tablosundaki sözleşme hükümlerini gözetmek suretiyle alacaklının anapara dışında isteyebileceği gecikme faizi ile icra takibi yapılmışsa takip giderlerini gerek görülürse bilirkişiye hesaplatmak, bunların toplamını alacaklıya ödenmek üzere davacıya depo ettirmek, eksiksiz depo edilirse ipotek şerhini terkin etmek, kısmen ödeme yapılırsa davanın reddine karar verilmekle beraber ödenen bölümü kütüğün düşünceler sütununda gösterilmesine karar vermek olmalıdır.
Somut olayda; incelenen ve ipotek aktinin çerçevesini tayin eden resmi akit tablosu içeriğinden ipoteğin, 1000.000,00ETL için tesis edildiği görülmektedir. Açıklanan bu niteliğe göre ipotek, kesin borç (karz) ipoteğidir.
10.02.2014 tarihli ek bilirkişi raporunda ipotek bedelinin dava tarihindeki reel alım gücünün ortalama 20.604,71TL olduğu belirlenmiş ve mahkemece bu bedel depo ettirilerek ipoteğin kaldırılmasına karar verilmiştir. Türk Medeni Kanununun 875. maddesine göre kesin borç (karz) ipoteği, anapara yanında, gecikme faizini ve icra takibi yapılmışsa takip masraflarını da güvence altına aldığından ana para, gecikme faizi ve varsa takip masrafları toplamı uzman bilirkişiye hesaplattırılıp bu bedel borçlulara depo ettirilmek suretiyle ipoteğin kaldırılmasına karar verilmesi gerekir. Bu nedenle ipoteğin güncel değerinin 20.604,71TL olduğuna ve ipoteğin kaldırılmasına dair verilen karar hatalıdır.
Öte yandan, asıl davada davalılar ipotek bedelinin ödendiğini ileri sürdüğünden mahkemece, davalıların bu husustaki delilleri toplanıp incelenerek ipotek bedelinin ödendiğinin kanıtlanması halinde asıl davanın reddinin gerektiğinin düşünülmemesi de yanlıştır.
Mahkemece, değinilen yönler gözetilmeden eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bu nedenlerle kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle asıl dava davacılar ve davalılar vekili ile birleştirilen dava davalısı ... mirasçıları ... ve ... nın temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 18.12.2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi.