BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Anadolu 8. Asliye Ticaret Mahkemesi 2015/506 Esas 2022/172 Karar Sayılı İlamı

T.C. İstanbul Anadolu 8. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2015/506 Esas
KARAR NO: 2022/172
DAVA: Tazminat (Ölüm Ve Cismani Zarar Sebebiyle Açılan Tazminat)
DAVA TARİHİ: 15/04/2015
BİRLEŞEN------SAYILI DOSYASI;
DAVA: Tazminat (Ölüm Ve Cismani Zarar Sebebiyle Açılan Tazminat)
DAVA TARİHİ: 27/02/2018
KARAR TARİHİ: 08/03/2022
Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Ölüm Ve Cismani Zarar Sebebiyle Açılan Tazminat) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: Müvekkilinin, ---- içerisinde, tek taraflı olarak, aşırı hız sebebi ile aracın yan kısmının çarpması neticesinde meydana gelen kaza sırasında yaralandığını beyan ederek müvekkilinin meydana gelen trafik kazasında yaralanması ve neticesinde çalışma gücündeki azalma sebebi ile belirsiz alacak davası olarak fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik ---maddi tazminatın, Davalı ---- poliçe limiti ile sınırlı olmak üzere kaza tarihinden itibaren yasal faizi ile davalılardan müşterekken ve mütesebsilen tahsiline, müvekkilinin sol elinde sabit iz kalacak şekilde ağır yaralanması sebebi ile de ------manevi tazminatın, kaza tarihinden yasal faizi ile davalı araç malikinden tahsili ile müvekkiline verilmesini, tüm yargılama gider ve ücteti vekalerin de karşı yana tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
SAVUNMA:
Davalı ---- dilekçesinde özetle: Müvekkili şirketin maliki bulunduğu ----- tarihinde yapılan sözleşme ile -----yıl süre ile kiralandığını, uzun süreli araç kiralaması nedeniyle ----tarihinde müvekkili şirketin araç üzerinde zilyetlik ve istifade hakkı ortadan kalktığını, aynı aracın -------- tarafından kiralandığını, davada müvekkil şirketin işleten sıfatı bulunmadığından taraflarınca ilgili olarak davanın husumet nedeniyle reddini talep etmekle, aleylerine açılan davanın husumet yokluğu nedeniyle reddinc yargılama harç ve giderleri ile avukatlık ücretinin de davacı tarafa tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı---- cevap dilekçesinde özetle;--- plakalı araç, sigortalı şirket tarafından tanzim edilen, ----- sigorta poliçesi ile sigortalı olduğunu, ancak dava konusu somut olayda sigortalı araç sürücüsünün kusurunun kanıtlanması gerektiğinin, ------- tarafından, davacı tarafa ödendiğini ve müvekkil şirketin sorumluluğu kalmadığını beyan ederek ödeme yapıldığından ve müvekkili şirketin sorumluluğunun sona ermesi sebebiyle aleyhlerine açılan haksız ve mesnetsiz davanın reddine, mahkeme masraf ve vekalet ücretinin davacı tarafa yüklenilmesine karar verilmesini, aksi halde celp edilmesi gereken delillerinin toplanmasına, davacı yanın ibraz ettiği delillerin taraflarına tebliğine, kusur durumu ve zararın tespiti için bilirkişi incelemesi yapılmasına, mahkeme masraf ve vekalet ücretinin davacı tarafa yüklenilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
İNCELEME ve GEREKÇE:
Asıl dava, davalı----davalı ----- sigortalı olan ------ tek taraflı olarak yaptığı kazada yolcu olarak bulunan davacının yaralanması nedeniyle sürekli işgöremezlik ve geçici işgöremezlik zararının tazmini talebini içerir maddi tazminat davasıdır.
Birleşen dava, tek taraflı olarak meydana gelen trafik kazasında yaralanan davacının , kazaya karışan aracın davalı ---- sigortalı olmasından dolayı uğramış olduğu manevi tazminatın davalıdan tahsili istemine ilişkindir.
Mahkememizce davaya konu aracın trafik kayıtları, sigorta poliçesi ve hasar dosyası, davacının kaza nedeniyle gördüğü tedavi evrakları, ----celbedilmiş;---- müzekkere yazılarak davacıya ödeme yapılıp yapılmadığı sorulmuş; kolluk vasıtasıyla davacının sosyal ve ekonomik durumları araştırılmış,----- yazıya cevap verildiği, olay tarihi itibari ile zorunlu karayolu taşımacılık mali sorumluluk sigorta poliçesinin----- yapılmış olduğu bildirilmiştir.
Dosyanın-----tevdi ile davacıdaki yaralanmanın mahiyetinin tespiti ile yaralanmanın davacıyı kaç gün iş ve gücünden geri bıraktığı iyileşme süresinin ne olduğu, davacıda kalıcı sakatlık bulunup bulunmadığı varsa oranın tespitinin istenilmiş olup hazırlanan --- tarihli raporda özetle; Davacı ------- hükümlerinden yararlanılarak ve meslek grup numarası ----kabul olunarak:----oranında meslekte kazanma gücünden kaybetmiş sayılacağı,
2) İyileşme---- tarihinden itibaren ---- aya kadar uzayabileceği belirtilmiştir.
Maluliyet raporunun----düzenlenmesi için dosya ek rapor alınması için ----- içermediğinden, sadece çalışma gücünün en az %60’ını kaybedip kaybetmediğine ilişkin olduğu ------bu nedenle bu yönetmeliğe göre meslekte kazanma gücü kaybı belirlenemeyeceği cihetle;Mevcut belgelere göre,
------ tarihinde geçirdiği trafik kazasına bağlı arızası sebebiyle ------ çalışma gücü ve meslekte kazanma gücü kaybı oranı tespit işlemleri yönetmeliğinden yararlanılmak suretiyle ve meslek grup numarası----- oranında meslekte kazanma gücünden kaybetmiş sayılacağı,İyileşme (işgöremezlik) süresinin -----aya kadar uzayabileceği belirtilmiştir.
Dosyanın kusur ve hesap bilirkişisine tevdi ile hazırlanan kusur ve zarara ilişkin---- tarihli raporda özetle; ---- günü meydana gelen trafik kazası nedeniyiş; davalının sorumluluğunu üstlendiği ---- sürücüsü dava dışı ------ %100 oranında kusurlu olduğu; olayda başkaca kusurlu bulunmadığı; davacının anılan oraçta yolcu olduğu; anılan kazaya bağlı olarak: davacının geçici iş göremediği ---- ödenen geçici iş göremezlik ödeneklerinin sebep sorumlusunun kusuruna isabet eden kışmın tenzilinden sonra karşılanmamış kazanç kaybının----- olduğu, davacının çalışma gücünde ---eksilme meydana gelmesi sebebiyle uğradığı maddi zararın ----- olduğu: mükerrerlik teşkil eden indirim nedeni varlığı oluşmadığı; hesaplanan zararın kaza tarihindeki-------aşmadığı; davalı ------- kazadan önce yapılan başvuru yapıldığına yönelik ikame edilen delil bulunmadığı belirtilmiştir.
Dosyanın ek rapor alınmak üzere aktüerya uzmanına tevdi ile hazırlanan ------ tarihli raporda özetle; Kök rapordaki hesaplama unsurları ile yönteminin işbu ek rapor içinde cari olduğu; farklılığın asgari ücret değişikliğinden kaynaklandığı;
1. Asıl Dava Yönünden
Anılan kazaya bağlı olarak;
A) Davacının geçici iş göremediği -----tarafından ödenen geçici iş göremezlik ödeneklerinin sebep sorumlusunun kusuruna isabet eden kısmın tenzilinden sonra karşılanmamış kazanç kaybının --- olduğu; davacının çalışma gücünde --- meydana gelmesi sebebiyle uğradığı maddi zararın ------- olduğu; mükerrerlik teşkil eden indirim nedeni varlığı oluşmadığı;
C) Önceki rapordan farklı sonuca varllma sebebinin, asgari ücrette iki defa değişiklik meydana gelmesinden kaynaklandığı;
D) Hesaplanan zararın kaza tarihindeki ---limitlerini aşmadığı; davalı ----- kazadan önce yapılan başvuru yapıldığına yönelik ikame edilen delil bulunmadığı;
2. Birleşen Dava Yönünden
Birleşen davada ---- husumet yöneltildiği; gerekçesinin ise, ----sayılı kaza tarihini kapsayan genişletilmiş ---- olduğu; ----- manevi tazminat klozu içerdiğinin ve sınırsız olduğunun görüldüğü; ---talep bulunduğu belirtilmiştir.
Maluliyet raporunun --- ücrete göre güncellenerek hesaplanması için aktüerya uzmanından ek rapor alınmasına karar verilmekle hazırlanan---- tarihli ek raporda özetle; Davacının geçici iş göremediği ---- tarafından ödenen geçici iş göremezlik ödeneklerinin sebep sorumlusunun kusuruna isabet eden kısmın tenzilinden sonra karşılanmamış kazanç kaybının ---- olduğu; davacının çalışma gücünde --- eksilme meydana gelmesi sebebiyle uğradığı maddi zarann ------- olduğu; mükerrerlik teşkil eden indirim nedeni varlığı oluşmadığı; önceki rapordan farklı sonuca varılma sebebinin, asgari ücrette değişiklik meydana gelmesinden kaynaklandığı; hesaplanan zararın kaza tarihindeki zorunlu trafik sıigortası limitlerini aşmadığı; davalı şigorta şirketine kazadanı önce yapılan başvuru yapıldığına yönelik ikame edilen delil bulunmadığı; birleşen dava yönünden ------- rapordaki tespitlerin cari olduğu belirtilmiştir.
----- ilişkin ticari defter ve dayanak kayıtlarına ilişkin aracın davalı tarafından uzun süreli olarak kiralanıp kiralanmadığı, kaza tarihi itibariyle ----- tarafından kiralık olarak kullanılıp kullanılmadığı araç kiralanmış ise kira ilişkisinin ne kadar sürdüğü hususlarında mahkememizce resen seçilen mali müşavire dosyanın tevdi ile hazırlanan---- tarihli raporda özetle; Davalı ----yasal ticari defterlerinin ; 6102 sayılı TTK ve 213 sayılı VUK.'nun ticari defterlere ilişkin madde hükümlerine uygun tutuldukları açılış kapanış onaylarının yapılmış olduğu ve sahipleri lehine delil olma niteliklerinde oldukları,-----tarafından ---tarihleri arasında uzun süreli olmak üzere ----- kiralandığı , ----- tarihleri arasında uzun süreli olarak, davalı----- tarihinde yapılan sözleşme ile ------ tarihleri arasında uzun süreli olmak üzere kiraya verildiği, -----tarihinde meydana gelen kaza tarihinin, kiralama süresi içinde olduğu,---- sevk ve idaresinde olan -----ilçesinde ölümlü ve yaralanmalı trafik kazasında, aracın sevk ve idaresini yapan----- beyan ettiği, incelenen tüm dosya kapsamı belgeler , sözleşmeler ve davalı ------dönemi yasal ticari defterleri kayıtları ve dayanak belgelerinden, kanaatinin hasıl olduğu belirtilmiştir.
Davacı vekili ----- tarihli talep arttırım dilekçesinde özetle; dava dilekçesi ile belirsiz alacak olarak talep edilen ---- maluliyet tazminatı olmak üzere toplam------ tazminatın davalılardan sadece ----- tahsilini talep etmiştir.
Davacı vekili ---- ıslah dilekçesinde özetle; Bilirkişi ek raporu ile müvekkilinin sürekli iş göremezlik tazminatı alacağının ----, geçici iş göremezlik tazminat alacağının ----- olduğunun tespit edildiğini, bu nedenle belirsiz alacak davası olarak açılan ve harcını tamamladığı sürekli iş göremezlik tazminat alacağını, ------ olarak ıslah ettiğini, açıklanan sebeplerle --- sürekli iş göremezlik tazminatı ve ------ geçici iş göremezlik tazminatının, kaza tarihinden itibaren ıslah ile ticari avans faizi olarak, birleşen dava yönünden de -----manevi tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek ıslah ile ticari avans faizi olarak, tamamı teminat limiti kapsamında da kalması sebebiyle, ihtiyari dava arkadaşı olan davalılardan sadece ---- alınarak müvekkilime ödenmesine, vekalet ücreti ve yargılama giderlerinin karşı tarafa yükletilmesini talep etmiştir.
Tüm dosya kapsamından;----- plakalı aracın dava dışı sürücü------- sevk ve idaresinde iken sürücünün hakimiyetini kaybedip karşı yol bölümüne geçip sürüklenmesiyle neticelenen dava konusu kazanın meydana geldiği, trafik bilirkişisince hazırlanan ------ tarihli raporda da belirtildiği ve mahkememizce de olayın oluşuna uygun gerekçeli ve denetlenebilir olduğu kabul edilen kusur raporuna göre sürücünün %100 oranında asli ve tam kusurlu olduğu ve davacının kazaya konu araçta yolcu olup kazada davacının kusurunun bulunmadığının anlaşıldığı,
------ kaza tarihi itibariyle geçerli olan yönetmelik uyarınca maluliyet raporu alınması gerektiğinin belirtildiği, kaza tarihinin ---- olduğu,kaza tarihinde ---- geçerli olması nedeniyle ----- belirtilen oranların dikkate alındığı, mahkememiz dosyasının aktüerya uzmanına tevdi ile hazırlanan ----- tarihli ek raporda davacının geçici iş göremediği ----tarafından ödenen geçici iş göremezlik ödeneklerinin sebep sorumlusunun kusuruna isabet eden kısmın tenzilinden sonra karşılanmamış kazanç kaybının ----olduğu; davacının çalışma gücünde -----eksilme meydana gelmesi sebebiyle uğradığı maddi zararın ---- olduğunun belirtildiği, ek raporda kullanılan yöntem ve hesaplamaların hüküm ve denetime elverişli olması sebebiyle hükme esas alındığı,
----zorunluluğu işletene yüklenmiştir. İşleten tanımı ------- yapılmıştır. Bu tanıma göre işleten, araç sahibi olan ya da mülkiyeti muhafaza kaydı ile satışta, alıcı sıfatı ile sicilde kayıtlı görünen ya da aracın uzun süreli kiralama, ariyet veya rehin gibi hallerde kiracı, ariyet ya da rehin alan kişidir. Ancak, ilgili kişi tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiili tasarrufu olduğu ispatlanırsa bu kişi işleten sayılır. Kanuna göre işleten, şekli ve maddi ölçüye göre belirlenir. Şekli ölçüden motorlu araç ile ilgili belgede kişinin o aracın sahibi olduğuna dair bir tabirin bulunması, maddi ölçüden ise aracı fiili hâkimiyeti altında bulunduran araçtan ekonomik olarak yararlanan, aracı kendi hesabına işleten ve onun masraf ve rizikolarına katlanan kişi anlaşılmaktadır.
İşleten ----- başlığı altında sigortalının tanımı yapılmıştır. Bu tanıma göre sigortalı; ----------- aracın sebep olduğu trafik kazası içinde meydana gelen zarardan, işleten ya da işletenin bağlı bulunduğu teşebbüs sahibi sorumludur. Bunun dışında kanunda işleten gibi sorumlu tutulan kişiler de vardır; bu kişiler motorlu aracı çalan ya da gasp edenler, motorlu araç ile ilgili mesleki faaliyette bulunanlar ve yarış düzenleyicilerdir. Bir motorlu taşıtı kullanan, motorlu taşıt üzerinde hâkimiyeti ve tasarruf gücü olan kişi işletendir. Bu noktadan hareketle işleten; aracın sahibi olan kişi, mülkiyeti muhafaza kaydı ile satışta alıcı sıfatı ile sicilde kayıtlı görünen kişi ya da aracın emin sıfatı ile zilyedi olan kişidir. İşleten sıfatı ile sigorta ettiren olarak anlaşılması gereken ilk kişi araç sahibidir. Araç sahipliğine karine olarak, trafik sicilinde o araç adına malik sıfatı ile kayıt açılan kişinin anlaşılması gerekmektedir. Araç üzerindeki mülkiyet noter aracılığıyla yapılan satış sözleşmesi ve zilyetliğin devri ile geçebildiğinden keyfiyet trafik siciline aksettirilmemiş olsa dahi, bu andan itibaren araç sahipliği sıfatı aracı devralan kişiye geçer. Dolayısıyla devralan kişinin bu andan itibaren ---sözleşmesini kendi adına ve sigorta ettiren sıfatı ile yaptırması mümkün hale gelir.
Tüm dosya kapsamından kazaya konu olan ------ plakalı araca ilişkin olarak; araç maliki ---- kiracı sıfatıyla dava dışı ----- birim tutarlı araç kiralama sözleşmesinin akdedildiği, sözleşmenin,----- son bulacağının belirtildiği, kazanın tarihinin----- olduğu ve kaza tarihinin kiralama süresi içerisinde olduğu, davalı şirketin aracı ----- dava dışı ------kiralaması nedeniyle artık araç üzerinde fiili hakimiyetinin kalmadığının anlaşıldığı, dolayısıyla araç üzerinden işletenlik sıfatının devam etmeyeceği anlaşılmakla, davanın davalı --------yönünden pasif husumeti bulunmadığından husumet yokluğundan reddine karar vermek gerekmiştir.
Birleşen davada davaya konu trafik kazasının oluşunda davacının hiç bir kusurunun bulunmadığı, içinde yolcu olarak bulunan aracın sürücüsünün bu kazanın meydana gelmesinde tamamen kusurlu olup davalı sigortalı şirketi de düzenlemiş bulunduğu sigorta poliçesi ile aracın işletenine düşen hukuki sorumluluğu üstlendiği, celbedilen ---- numaralı poliçe incelendiğinde ----plakalı araç için düzenlenmiş ---- olduğu,manevi tazminat taleplerinin----sınırlı olmak üzere teminat kapsamında olduğu, birleşen davada -----bulunulmuş olduğu, manevi tazminatın ----- düzenlenmekte olup bir kimsenin bedensel bütünlüğünün zedelenmesi durumunda olayın özellikleri göz önünde bulundurularak zarar görene uygun bir miktar paranın manevi tazminat olarak ödenmesine karar verilebileceği, duyulan üzüntünün parasal bir değer ile ifade edilmesi mümkün olmadığı için manevi zararın bir miktar para ile giderilebileceğini söylemenin mümkün olmayacağı, manevi tazminatın bir ceza olmadığı gibi -------hukukuna ilişkin zararın karşılanmasını da amaç edinilmemiş olduğu, manevi tazminat takdir edilirken tarafların ekonomik ve sosyal durumları, olaydaki kusur durumu, olay tarihi itibariyle paranın alım gücü dikkate alınarak zarar gören için hak ve nesafet kuralları, duyulan acı ve elemin kısmen de olsa giderilmesini sağlayıcı şekilde manevi tazminata hükmedilmesi gerekli olup somut olayda davacının geçirdiği trafik kazası nedeniyle üzüntü ve acı duyduğunun açık olduğu, dava konusu olayda eylemin meydana geldiği tarih, kazanın meydana geliş şekli, kusur durumu, paranın alım gücü, tarafların ekonomik ve sosyal durumları bir arada değerlendirilmiş, davacının manevi tazminat istemi mahkememizce kabul edilerek,----- göre rizikonun gerçekleştiğinin sigortacı ihbar edildiği tarihte tazminat muaccel hale geleceğinden manevi tazminat için sigortacıya yapılan başvurunun tebliğ tarihi olan ---- tarihinin ihbar tarihi olarak kabul edildiği ve aracın kullanım amacının ticari olması sebebiyle avans faiz işletilerek birleşen davanın kabulüne,---manevi tazminatın ihbar tarihi olan ------ tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilerek ve asıl dava için de sigorta şirketine dava tarihinden önce başvurulmadığı için sigortacı yönünden sigorta bedelini ödeme yükümlülüğü dava tarihinde muaccel hale geleceğinden temerrüt tarihi dava tarihi olarak esas alınarak davalı ------ yönünden davanın kabulüne----geçici iş göremezlik zarar bedeli ve --- sürekli iş görememezlik zarar bedeli olmak üzere toplam ---- temerrüt tarihi olan ---- tarihinden itibaren avans faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
Asıl davanın KISMEN KABULÜNE,
1-Davalı ----- yönünden DAVANIN PASİF HUSUMET YOKLUĞUNDAN REDDİNE,
2-Davalı----DAVANIN KABULÜNE,
----geçici iş göremezlik zarar bedeli ve ---- sürekli iş görememezlik zarar bedeli olmak üzere toplam ---temerrüt tarihi olan ----- tarihinden itibaren avans faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Birleşen ---- sayılı dosyası yönünden davanın KABULÜNE,
----manevi tazminatın ihbar tarihi olan----- tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Asıl Davada Maddi Tazminat Davası Yönünden;
3-Maddi tazminat için gereken karar harcı ---- davacı tarafça peşin olarak yatırılan--- tamamlama harcı ve ----- ıslah harcı olmak üzere toplam ---- harcın mahsubu ile bakiye ----- tahsili ile hazine adına irad kaydına,
4-Davacı tarafından peşin olarak yatırılan 174,20 TL peşin harç ,481,00TL tamamlama harcı ve 934,53TL ıslah harcı olmak üzere toplam ----- tahsili ile davacı tarafa ödenmesine,
5-Davacı taraf kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde geçerli A.A.Ü.T'deki esaslara göre belirlenen 22.194,94TL vekalet ücretinin davalı ----- alınarak davacıya verilmesine,
6-Davalı ----- kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde geçerli A.A.Ü.T.13.m deki esaslara göre belirlenen 5.100,00TLvekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
7-Davalı ------- tarafından yapılan 800,00TL yargılama giderinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
8- Davacı tarafından yapılan 27,70 TL ilk masraf, 538,28TL müzekkere ve tebligat gideri,1.600,00TL bilirkişi ücreti,1.299,90TL ATK fatura bedeli olmak üzere toplam 3.465,88 TL'nin davalı -----alınarak davacıya verilmesine,
9-Davalı------ yapılan bir yargılama gideri olmadığından bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
Birleşen Davada Manevi Tazminat Davası Yönünden;
10- Manevi tazminat için alınması gereken karar harcı olan 1.024,65TL'nin davacı tarafça peşin olarak yatırılan 51,24 TL harcın mahsubu ile bakiye 973,41TL harcın davalı----- tahsili ile hazine adına irad kaydına,
11-Davacı tarafından peşin olarak yatırılan 51,24TL peşin harç,35,90TL başvuru harcı olmak üzere toplam 87,14TL'nin davalı ----- tahsili ile davacı tarafa ödenmesine,
12- Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde geçerli A.A.Ü.T. deki esaslara göre belirlenen 5.100,00 TL vekalet ücretinin davalı ----- alınarak davacıya verilmesine,
13-Dosyaya yatırılan ve sarf edilmeyen gider avansının karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine,
Dair asıl ve birleşen dosya davacı vekilinin yüzüne karşı ve asıl dosya davalısı------ asıl ve birleşen dosya davalısı --------- yokluğunda kararın taraflara tebliğinden 2 haftalık süre içinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 08/03/2022