1918 sayılı Kaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanun’a muhalefet suçundan sanık ..."ın mahkumiyetine dair Malatya 1. Asliye Ceza Mahkemesi"nin 29/11/1995 tarihli ve 1993/255 esas, 1995/580 sayılı kararıyla ilgili olarak sanık tarafından yapılan memnu hakların iadesi talebinin reddine ilişkin Malatya 1. Asliye Ceza Mahkemesi"nin 03/08/2017 tarihli ve 1993/255 esas, 1995/580 sayılı kararı aleyhine Yüksek Adalet Bakanlığından verilen 10/07/2018 tarihli kanun yararına bozma istemini içeren dava dosyası Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı"nın 13/07/2018 tarihli ve KYB. 2018-61094 sayılı ihbarnamesi ile daireye verilmekle okundu.
Mezkür ihbarnamede;
Dosya kapsamına göre, adı geçen sanığın anılan suçtan almış olduğu mahkûmiyet kaydının 5352 sayılı Adli Sicil Kanunu"nun 14 ve geçici 2. maddeleri gereğince arşive alınmış olduğu ve aynı Kanun"un 6290 sayılı Kanun ile değişik 12. maddesi gereğince arşive alınma koşullarının oluştuğu tarihten itibaren yasaklanmış hakların geri verildiği tarihe göre arşivden silinme süresi hesaplanacağı, somut olayda her ne kadar Mahkemesince verilen kararda hak yoksunluğunun söz konusu olmadığı gerekçesiyle talebin reddine karar verilmiş ise de; sanık hakkındaki mahkûmiyet kararında her hangi bir hak yoksunluğu yer almasa da, sanığın mahkûmiyetin doğal neticesi olarak yasaklanan hakların geri verilmesi talebinde bulunulabileceği ve hakkındaki adli sicil arşiv kaydının bulunmasının yasaklanmış hak kavramına dahil olduğu, mahkemesince yapılacak değerlendirmede sanığın daha sonra yeni bir suç işleyip işlemediği incelenerek, hayatını iyi halli olarak sürdürdüğü hususunda kanaate ulaşılması durumunda yasaklanmış hakların geri verilmesi yoluna gidilmesi gerektiği gözetilmeden, yazılı şekilde karar verilmesinde isabet görülmemiş ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 309. maddesi uyarınca anılan kararın bozulması lüzumu kanun yararına bozmaya atfen ihbar olunmuş bulunmakla Türk Milleti adına gereği görüşülüp düşünüldü;
Yasaklanmış hakların geri verilmesi kurumu yitirilen hak ve ehliyetlerin koşullarının gerçekleşmesi halinde iyi halli hükümlüye yargı yolu ile geri verilmesini sağlamaktadır. Bu yasaklılık ister Türk Ceza Kanunundan, isterse özel bir yasadan kaynaklansın, “kamu hizmetlerinden yasaklanma”, “memuriyetten mahrumiyet”, “seçme ve seçilme hakkından yoksun kılınma”, “yasal kısıtlılık altında bulundurulma” gibi gerek bir mahkumiyetin doğal sonucu gerekse ceza şeklinde hükmedilen her nevi ehliyetsizliklerin yasak hakların geri verilmesi yoluyla bertaraf edilmesine hukukumuzda bir engel bulunmamaktadır. Kaldı ki, 5352 sayılı Adli Sicil Kanunu"nun 14 ve geçici 2. maddeleri uyarınca adli sicil kaydından çıkartılarak, anılan Kanunun 10. maddesi gereği istenildiğinde verilmek üzere arşive alındığı anlaşılan kaydın arşıvden silinme süresi, aynı Kanunun 6290 sayılı Kanunla değişik 12. maddesinin B bendinin 1 ve 2 numaralı alt bentlerinde gösterilen duruma göre hesaplanacağından ve aynı bentte düzenlenen hak yoksunluğu kavramına; ilgili kaydına esas mahkumiyetin Anayasanın 76. maddesi ve bazı özel kanunlarda sayılan hükümlerden ötürü Türk Ceza Kanunu dışındaki kanunlarda bir hak yoksukluğuna neden olan mahkumiyetler kapsamında bulunması nedeniyle adli sicil sonucunda kayıt bulunması hali de dahildir. 5352 sayılı Adli Sicil Kanunu 06.12.2006 tarihli ve 5560 sayılı Kanunun 38. maddesi ile eklenen 13/A maddesinin 1. fıkrasındaki; “5237 sayılı Türk Ceza Kanunu dışındaki kanunların belli bir suçtan dolayı veya belli bir cezaya mahkumiyete bağladığı hak yoksunluklarının giderilebilmesi için, yasaklanmış hakların geri verilmesi yoluna gidilebilir.” hükmü gereğince hükümlülük kararında açıkça hükmedilmese bile mahkumiyetin doğal neticesi olarak yasaklanan hakların yukarıda bahsedilen maddenin birinci fıkrasındaki koşulların bulunduğuna mahkemece kanaat getirilmesi halinde iadesine karar verilebileceği cihetle; 1918 sayılı Yasaya aykırılık suçundan verilen mahkumiyetin doğal sonucu olarak yasaklanan haklarının geri verilmesi talebinde bulunan hükümlünün hukuki durumunun 5352 sayılı Yasanın 13/A maddesinde belirtilen şartlar ışığında değerlendirilerek karar verilmesi gerekirken hatalı gerekçeyle ret kararı verilmesi karşısında,
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı"nın kanun yararına bozma istemine dayanan ihbarname içeriği yerinde görüldüğünden Malatya 1. Asliye Ceza Mahkemesi"nin 03/08/2017 tarihli ve 1995/580 değişik iş sayılı kararının CMUK.nun 309. maddesi uyarınca BOZULMASINA, müteakip işlemlerin mahallinde yerine getirilmesine 08.01.2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.