Danıştay 10. Daire 1990/1711 Esas 1992/1324 Karar Sayılı İlamı

Daire : ONUNCU DAİRE
Karar Yılı : 1992
Karar No : 1324
Esas Yılı : 1990
Esas No : 1711
Karar Tarihi : 09/04/992

YABANCI BİR ŞİRKETTEN SATIN ALINIP YURDA GETİRİLEN FİLMİN, 3257 SAYILI SİNEMA VİDEA VE MÜZİK ESERLERİ KANUNUNA GÖRE İNCELEMEYE ALINMASI GEREKTİĞİ, FİLMİN, BASIN KANUNUNUN 31.MADDESİNE DAYANILARAK ÇIKARILAN 89/6588 SAYILI BAKANLAR KURULU KARARI UYARINCA YURDA GİRİŞİNİN YASAKLANAMAYACAĞI HK.
Dava, 18.5.1983 günlü ve 83/6588 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile bu karara dayınalarak … Fikir ve Sanat Eserleri Müdürlüğünce "…" adlı filmin yurda girmesinin sakıncalı olduğu yolunda tesis edilen işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
Davalı idarelerce, 2324 sayılı Anayasa düzeni hakkında Kanun uyarınca, 83/6588 sayılı Bakanlar Kurulu kararının dava konusu edilemeyeceği ileri sürülüyorsa da "2324 sayılı Anasaya Düzeni hakkında Kanun'un yürürlükte olduğu 12.7.1980-7.12.1983 tarihleri arasında çıkarılan Bakanlar Kurulu kararlarına karşı açılan iptal davalarının esasının incelenmesi gerektiği" yolundaki 28.2.1991 günlü E:1991/1, K:1991/2 sayılı Danıştay içtihatları Birleştirme Kurulu kararı karşısında bu iddia yerinde görülmemiştir.
5680 sayılı Yasanın 31.maddesi uyarınca Bakanlar Kurulunca çıkarılmış olan 83/6588 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile Türk Vatandaşlığından çıkarılmış olan ve Türkiye ve Türkler aleyhine propoganda faaliyetlerine yurt dışında devam eden kişilere ait her türlü yazılı eser, resim, kartpostal, plak, video ve ses bantlarının Türkiye'ye sokulması ve dağıtılması yasaklanmış, davacı şirket tarafından İsviçre'de bulunan bir şirketten satın alınan "umut" adlı film, yabancı ülkelere ait filmlerin Türkiye'ye getirilmesine ilişkin kurallar çerçevesinde sansür kuruluna sunulmuş ancak, idarece, anılan Bakanlar Kurulu Kararı gerekçe gösterilerek filmin yurda sokulmasının sakıncalı olduğu cevabı verilmiş, film denetime tabi tutulmadan iade edilmiş bulunmaktadır.
Dava konusu Bakanlar Kurulu Kararının dayanağı olan Basın Kanununun 31.maddesi "Devletin Ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğüne,milli egemenliğe, Cumhuriyetin varlığına, mili güvenliğe kamu düzenine, genel asayişe, kamu yararına, genel ahlaka ve genel sağlığa aykırı olup yabancı memleketlerde çıkan basılmış eserlerin Türkiye'ye sokulması veya ağıtılması Bakanlar Kurulu kararıyla yasaklanabilir." hükmünü taşımaktadır.
Dava konusu Bakanlar Kurulu Kararının, 5680 sayılı yasanın, Bakanlar kuruluna verdiği yetki ile ve çizdiği çerçeve içerisinde kamu düzeni ve yararı gözetilerek çıkarıldığı, mevzuata ve hukuka aykırılığı bulunmadığı anlaşılmaktadır.
"..." filminin yurda sokulmasının sakıncalı olduğu yolundaki işleme gelince,
7.2.1986 tarihinde yürürlüğe giren 3257 sayılı Sinema, Video ve Müzik Eserleri Kanununun 3.maddesine göre, film, video, ses taşıyıcıları ve benzerlerinin bu kanun kapsamında olduğu hükme bağlanmıştır.
3257 sayılı Kanun, kendi kapsamında bulunan eserlerin denetim, kayıt ve tescili, dağtım ve gösterimi hakkında özel hükümlere girmekte olup, bu Kanun uyarınca çıkarılan ve 4.9.1986 günlü 19211 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Sinema, Video ve Müzik Eserlerinin Denetlenmesi Hakkın da Yönetmelik ile denetleme usullerinin ayrıntıları düzenlenmiştir.
Davacı Şirketin, denetlemek üzere Kültür Bakanlığına sunduğu eser, Sinema, video Müzik Eserleri kanunu kapsamında olan bir sinema filmidir.
Bu durumda, film şirketi tarafından 3257 sayılı Yasaya göre yapılan başvurunun, bu yasa ve ilgili denetleme yönetmeliği hükümleri çerçevesinde ele alınarak incelenmesi gerekmekte olup, açıkça, basılı eserler hakkında düzenleme yapan 5680 sayılı Basın Kanununa dayanılarak çıkarılan Bakanlar Kurulu kararı gerekçe gösterilerek başvurunun reddedilmesinde mevzuta uyarlık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, davanın 89/6588 sayılı Bakanlar Kurulu kararına yönelik kısmının, hukuki dayanağı bulunmadığından reddine, filmin denetime alınmayarak iadesine ilişkin Kültür Bakanlığı işleminin iptaline karar verildi.