BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Anadolu 13. Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/753 Esas 2022/47 Karar Sayılı İlamı

T.C. İstanbul Anadolu 13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2021/753 Esas
KARAR NO: 2022/47
DAVA: İtirazın İptali (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ: 06/12/2021
KARAR TARİHİ: 20/01/2022
Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasında yapılan açık yargılaması sonunda dosya incelendi:
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ /
DAVA/TALEP ;
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkil Şirket tarafından işletilen köprü ve otoyoldan, davalıya ait muhtelif plakalı araçlar ile gerçekleştirilen ihlalli geçişler nedeniyle doğan ve yasal süresi içerisinde ödenmeyen geçiş tutarı ve yasadan kaynaklı para cezasının tahsili amacıyla ------ Sayılı dosyasından başlatılan icra takibinden gönderilen ödeme emrinin, davalıya tebliğ edildiğini, borçlunun, ödeme emri ekinde dayanak belge olmadığı bu sebeple borcun kaynağının anlaşılamadığı gerekçesiyle müvekkil şirkete borcu olmadığını öne sürmek suretiyle borcun tamamına itiraz ettiğini, ihlalli geçişih, Müvekkil Şirket tarafından yapımı ve işletmesi üstlenilen otoyolun geçiş ücreti ödenmeksizin kullanılması anlamına geldiğini, müvekkil şirketin zorunlu olmamasına rağmen, 15 (on beş) günlük cezasız sürenin dolmasını müteakip, icra takibi başlatılmadan önce, ihlalli geçiş yapan araçların maliklerinin adreslerine -----göndererek geçiş ücreti ve ceza tutarının ödenmesini talep ettiğini, zira ----- hükümlerine göre kurulduğunu, ortaklarının yine özel hukuk hükümlerine tabi ticaret şirketleri olan bir özel hukuk tüzel kişisi olduğunu, müvekkil şirketin bir kamu kurumu olmadığı için ---- tutarındaki ceza da idari para cezası olmayıp Borçlar Kanunu tahtında özel alacak statüsünde olduğunu ve genel hükümlere göre araç sahibinden tahsil edileceğinin açıkça 6001 sayılı Kanunda düzenlendiğini, dava açılmadan önce arabulucuya başvurulduğunu ancak arabuluculuk görüşmeleri neticesinde uzlaşma sağlanamadığını ileri sürerek, yapılacak yargılama neticesinde davalının --- sayılı dosyasına yaptığı itirazının iptali ile alacağın yasal faizi ve diğer tüm ferileri ile birlikte tahsili için takibin devamına ve borçlu aleyhine yüzde yirmiden az olmamak üzere icra inkâr tazminatına hükmedilmesine ve yargılama giderlerinin davalı üzerinde bırakılmasına ve lehlerine vekâlet ücretine hükmedilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir..
CEVAP /TALEP :
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Davacının özel hukuk hükümlerine tabi Türk Ticaret Kanuna tabi şirket olup, kar amacıyla otoyol işletmeciliği yaptığını, hal böyle iken 6001 sayılı Yasanın 30. maddesinin 5. Fıkrasında davacıya kamusal faaliyet göre ---- sahip olduğu hakları da aşar şekilde, araç malikine bildirimde dahi bulunmadan kusur şartı aranmaksızın ---- uygulama hakkı verildiğini, ilgili düzenlemenin --- devletin hukuk devleti niteliği ile bağdaşmadığını, kanunda belirlenen ceza miktarının özel hukuk hükümlerine tabi şirketin eşit koşullarda olması gereken hizmet alanlara karşı orantısız şekilde korunması sonucunu doğurduğunu, ----çerçevesinde tebliğ ile --- indirimli ödeme hakkı sağlanmasına rağmen, ---şletmelerinde bu hakkın araç maliklerine tanımamasının --- hukuk devleti ilkesi ile bağdaşmadığını, araç malikinin kendisi hakkında yapılan işlemden bilgi sahibi olma hakkı verilmeden cezaya maruz bırakıldığını, davacının iddiasının maddi hakikati karşılayıp karşılamadığının da belirsiz olduğunu, davacının HMK 121. Madde mucibi davasına dayanak yaptığı tüm belgeleri, taleplisi olduğu her alacak kaleminin ispatını sağlayacak ihlalli geçişlere dair fotoğraflar da dahil tüm belgeleri dosyaya sunarak kendilerine tebliğ edilmesi gerektiğini ileri sürerek davacının davasının reddini ve yargılama giderleri ile ücreti vekaletin davacı yana tahmiline karar verilmesini beyan ve talep etmiştir.
DELİLLER: ---- dosyadaki sair bilgi ve belgeler.
DEĞERLENDİRME VE SONUÇ:
Dava , İtirazın İptali ve tazminat (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) istemine ilişkindir.
Mahkememizce dilekçeler aşaması tamamlanmış ve usulüne uygun olarak yapılan davet sonucunda duruşma açılarak ön inceleme duruşması icra edilmiş ve tarafların sulh olmaması nedeniyle uyuşmazlık belirlenmek suretiyle tahkikata geçilmiş, toplanan deliller incelenip değerlendirilmiş ve duruşmaya katılan davacı vekilinin son beyanları alınarak aşağıdaki hüküm sonucuna ulaşılmıştır.
2004 Sayılı İİK.'nın 67.maddesi; ---- Takip talebine itiraz edilen alacaklı, itirazın tebliği tarihinden itibaren bir sene içinde mahkemeye başvurarak, genel hükümler dairesinde alacağının varlığını ispat suretiyle itirazın iptalini dava edebilir. ---- Bu davada borçlunun itirazının haksızlığına karar verilirse borçlu; takibinde haksız ve kötü niyetli görülürse alacaklı; diğer tarafın talebi üzerine iki tarafın durumuna, davanın ve hükmolunan şeyin tahammülüne göre, red veya hükmolunan meblağın --- yüzde yirmisinden aşağı olmamak üzere, uygun bir tazminatla mahkum edilir. İtiraz eden veli, vasi veya mirasçı ise, borçlu hakkında tazminat hükmolunması kötü niyetin sübutuna bağlıdır. ---Birinci fıkrada yazılı itirazın iptali süresini geçiren alacaklının umumi hükümler dairesinde alacağını dava etmek hakkı saklıdır. --- Bu Kanunda öngörülen icra inkar tazminatı, kötü niyet tazminatı ve benzeri tazminatların tespitinde, takip talebi veya davadaki talep esas alınır." hükmü bulunmaktadır.
--------çerçevesinde işletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı karayollarında geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yapan araç sahiplerinden işletici şirket tarafından geçiş ücreti ödemeden giriş çıkış yaptığı mesafeye ait geçiş ücreti ile birlikte bu ücretin dört katı tutarında ceza genel hükümlere göre tahsil edilir." hükmü ile aynı kanunun 30/7.maddesinde 'Geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yapanlardan ,ödemesiz geçiş tarihini izleyen on beş gün içinde yükümlü olduğu geçiş ücretini usulüne uygun olarak ödeyenlere bu maddenin birinci fıkrası ile beşinci fıkrasında belirtilen cezalar uygulanmaz' hükmü bulunmaktadır.
Yapılan yargılama ve toplanan delillere göre somut olayda öncelikle davaya esas --- getirtilerek, incelenmiştir. Yapılan incelemede icra dosyasının davanın tarafları ve konusu ile uyumlu olduğu görülmüştür. Davaya konu ihlalli geçişi ---- plaka sayılı araçların trafik tescil kayıtları getirtilerek, dosya arasına alınmış ve incelenmiştir. Yapılan incelemede araçların ihlal tarihlerinde davalı şirket adına kayıtlı olduğu görülmüştür. Yine---- müzekkere yazılarak ihlalli geçişin yapıldığı tarih aralığında davalı şirkete ait araçların ---ürünü bulunup bulunmadığı sorulmuş verilen yanıtta ihlalli geçişin yapıldığı tarihler itibariyle her iki aracında--- ürünü bulunduğu ancak yeterli bakiye ve hesap hareketi bulunmadığı bulunmadığı bildirilmiştir. Davacı şirketin ---- gereğince geçiş ücretleri ve geçiş ücretlerine tahakkuk eden cezanın tahsil etme yetkisi bulunduğu , davacı şirketin anılan yasal düzenleme kapsamında davalı adına kayıtlı araçların ----tarihleri arasında ihlalli geçiş yapmaları nedeniyle tahakkuk eden geçiş ücreti ve 6001 sayılı kanun uyarınca tahakkuk ettirilen geçiş ücretinin dört katı tutarındaki cezaya ilişkin olarak -----dosyasından icra takibi başlatıldığı, takibe yapılan itiraz üzerine icra takibinin durdurulduğu ve bir senelik yasal süre içerisinde işbu davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Mahkememizce gösterilen deliller toplanmış, ilgili kayıt ve belgeler celbedilmiştir. Yapılan inceleme ve değerlendirmeye göre --- göre ihlali geçiş tarihlerinde araçların ----- olmasına rağmen bakiyelerin her iki araç için de yetersiz olduğu ve dolayısıyla geçiş ücretlerinin tahsil edilemediği, yine ----- tarafından gönderilen kayıtlara göre de araçların ---bulunmadığı ve ihlalli geçişlerin sabit olduğu, genel bilgi ve tecrübe nazarında yapılan ücretlendirme ve cezaların hesabının doğru olduğu açıkça tespit ve tayin edilmiştir. Öte yandan davaya konu olayda özel işletmeye tabi otoyoldan/köprüden geçiş hizmetinin niteliği gereği 'sürücü ehliyeti sahibi' hizmeti alanlar tarafından şartları ve sonuçları önceden bilindiğinden ve/veya nesnel olarak bilindiği kabul edildiğinden otoyol-köprü giriş ve çıkışında sistem tarafından yapılan ücretsiz geçiş yapıldığına dair uyarı ve ödemenin 15 gün içinde yapılmasına ilişkin bildirim dışında yasal olarak ihlalli geçiş tutanağı veya idari yaptırım karar tutanağı düzenlenerek muhataba ihbar ve tebliğine dair yasal bir düzenleme de bulunmamaktadır. 2918 sayılı KTK.85 maddesi gereğince sürücünün eylemlerinden sorumlu olan işleten sıfatındaki davalı şirketin TTK.18/2 maddesine göre basiretli tacir gibi davranma ve bu kapsamda araçlarına ---- ürünü alarak hesabında yeterli para bulundurma ve/veya ihlali geçişten itibaren on beş gün içinde ödeme yükümlülüğü bulunduğu da ifade edilmelidir. Binaenaleyhn davalı şirketin --- ve hesabı bulunduğu halde hesabında yeterli bakiye bulunmadığı ve ücret ödemeden geçişler yaptığı ve ihlalli geçişlerden itibaren on beş gün içinde herhangi bir şekilde ödeme yapmadığı da gözetildiğinde davacının geçiş ücretleri ile birlikte dört katı tutanında ceza miktarı talebinde bulunmasında ve davasında haklı olduğu ve davacı tarafın davasını açıklanan bilgi, belge ve delillerle usulüne uygun olarak ispat ettiği sonuç ve kanaatine ulaşılmıştır. Bu kapsamda davacının davasının kabulü ile, davalı-borçlunun --- sayılı takip dosyasına yapmış olduğu itirazın iptali ile icra takibinin asıl alacağa------ takip tarihinden itibaren avans işlemlerinde uygulanan ---- değişen oranlarda ticari temerrüt faizi işletilmek suretiyle aynen devamına karar verilmiştir.
Davacının İcra İnkar Tazminatı İsteğine ilişkin yapılan değerlendirmede ise ---- kazanmış uygulamasına göre itirazın iptali davalarında İİK’nın 67/2. maddesi çerçevesinde alacaklı yararına icra inkar tazminatına hükmedilebilmesi için usulüne uygun şekilde yapılmış bir icra takibinin bulunması, borçlunun süresi içerisinde ödeme emrine itiraz etmesi, alacaklının bir yıl içinde itirazın iptali davasını açması ve davasında haklı çıkarak inkar tazminatı talep etmiş olması gereklidir. Burada borçlunun itirazının kötü niyetle yapılmış olması ve alacağın bir belgeye bağlanmış bulunması koşulları aranmamaktadır. Bu yasal koşullar yanında takibe konu alacağın likit olması da zorunludur. Her uyuşmazlığın kendine özgü somut özelliklerine göre değişmekle birlikte, bir uyuşmazlıkta alacağın likit olup olmadığı belirlenirken, alacak ve onun borçlusu birlikte değerlendirilmelidir. Buna göre likit bir alacaktan söz edilebilmesi için ya alacağın gerçek miktarının belli ve sabit olması ya da borçlusu tarafından belirlenebilmesi için bütün unsurların bilinmesi veya borçlunun borç tutarını tahkik ve tayin etmesinin mümkün bulunması, başka bir ifadeyle borçlunun yalnız başına ne kadar borçlu olduğunu tespit edebilir durumda olması gerekir. Gerek borç gerekse borçlu bakımından bu koşullar mevcut ise ortada likit bir alacak bulunduğu kabul edilmelidir. Somut olayda davalının itirazının haksızlığına karar verilmesi, tazminatın yasal amacı ve davalının borcun varlığı ve miktarını tahkik ve tespit edebilir durumda olması nedeniyle alacağın likit/muayyen olduğu anlaşılmakla İcra ve İflas Kanununun 67/2.maddesi gereğince koşulları oluştuğundan asıl alacağın %20'si olan -----icra inkar tazminatının da davalıdan alınarak davacıya verilmesine de hükmedilmiştir.
6100 Sayılı HMK'nın 332/1 maddesine göre, 323. Maddesinde sayılan yargılama giderlerinden, 326/1. Maddesi gereğince tamamen aleyhine karar verilen davalı taraf sorumlu tutulmuştur. Ayrıca bu kapsamda Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanununun 18/A maddesi ile Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Yönetmeliğinin 26/2. Maddeleri gözetilerek dava öncesi ---- bütçesinden ödenen arabuluculuk ücretinin davalıdan alınarak hazineye gelir kaydına da karar verilerek 6100 Sayılı HMK'nın 297/2 maddesi gereğince aşağıdaki şekilde hüküm ihdas edilmiştir.
HÜKÜM :Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-)Davanın KABULÜNE,
2-)2004 sayılı İİK'nın 67/I maddesi gereğince davalı-borçlunun --- takip dosyasına yapmış olduğu itirazın İPTALİ ile icra takibinin asıl alacağa ---- takip tarihinden itibaren avans işlemlerinde uygulanan %19,5 ve değişen oranlarda ticari temerrüt faizi işletilmek suretiyle aynen DEVAMINA,
3-)Davacının, 2004 sayılı İİK'nın 67/II maddesi gereğince icra inkar tazminatı talebinin kabulü ile, asıl alacağın (1.880,75 TL) %20'si olan 376,15 TL icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-)Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 128,47 TL karar ve ilam harcınına 59,30 TL peşin harç ile icra dosyasında alınan 9,40 TL peşin harcın mahsubuyla bakiye 59,77 TL karar ve ilam harcının davalıdan alınarak Hazineye gelir kaydın
5-)Arabuluculuk Kanununun 18/A-(13).maddesi ve Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Yönetmeliği’nin 26/2. Maddeleri ile AÜT uyarınca ----- bütçesinden ödenen 1.320,00 TL arabuluculuk ücretinin davalıdan alınarak hazineye irad kaydına,
6-)Davacı tarafından yapılan 59,30 TL başvurma harcı 59,30 TL peşin harç ve 8,50 TL. Vekalet harcı ve 38,80 TL. posta masrafı olmak üzere toplam 165,90 TL yargılama giderinın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
7-)Davacı kendisini bir vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. 13/1, 13/2 maddeleri uyarınca 1.880,75 TL nispi vekalet ücretinın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
8-)6100 sayılı HMK'nın 333. maddesi gereğince hükmün kesinleşmesinden sonra kullanılmayan gider avansının yatırana iadesine, --------
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı davalı vekilinin yokluğunda; 6100 sayılı HMK.'nın 341/2. maddesi gereğince karar tarihi itibariyle kararın (1.880,75<8.000,00) İstinaf kanun yoluna başvuru sınırının altında kaldığı anlaşılmakla KESİN olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 20/01/2022