BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Anadolu 13. Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/515 Esas 2022/23 Karar Sayılı İlamı

T.C. İstanbul Anadolu 13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/515 Esas
KARAR NO : 2022/23

DAVA : İtirazın İptali (Haksız Eylemden Kaynaklanan Zarar Nedeniyle)
DAVA TARİHİ : 25/08/2021
KARAR TARİHİ : 13/01/2022

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Haksız Eylemden Kaynaklanan Zarar Nedeniyle) davasının yapılan açık yargılaması sonunda dosya incelendi.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ /
DAVA/TALEP ;
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili ---- tarihleri arası sigortalı bulunan ve dava dışı -------------- davalı/borçlunun malik/işleteni olduğu ---- araçla çarpışması sonucu,-------- araçta hasar meydana geldiğini, davaya konu akabinde, kazaya karışan araç sürücüleri tarafından ortaklaşa düzenlenen anlaşmalı Maddi Hasarlı Trafik Kazası Tespit Tutanağı’nın sürücü görüşleri kısmında, sigortalı araç sürücüsü ---- oluşumunu; “ ---- plakalı araç sağda park halinde duruyordu. -----olmadığından göremedim. ----" şeklinde beyanda bulunduğunu ve kazadaki kusurunu ikrar ettiğini, davalı/borçlu tarafından yapılan hasar ihbarı üzerine müvekkili şirket nezdinde açılan ---üzerinden görevlendirilen ------- tarafından düzenlenen---- davaya konu kaza sonucu davalı/borçlunun malik/işleteni olduğunu,--------- araçta oluşan zararın ---- belirttiğini, Müvekkili ------ ---------davaya konu kazada hasara uğrayan ---- aracın malik/işleteni davalıya, ---- olmak üzere toplam ---------- ödendiğini, müvekkili şirket tarafından düzenlenen ----- tanzim edilmiş olduğunu,---arasındaki rizikoları kapsadığını, davaya konu kazaya karışan sürücüler tarafından düzenlenen anlaşmalı Maddi Hasarlı Trafik Kazası Tespit Tutanağı'ndan,---geldiğinin anlaşıldığını, --- Poliçesi içeriği incelendiğinde; " İşbu poliçenin başlangıç tarihi, tanzim tarihinden sonra ise, teminat poliçedeki vade başlangıcı tarihi, öğlen saat ----hükmünün bulunduğunu, davalı/borçlu tarafa ödeme yapılan -----vade başlangıç tarihinin ise 26.01.2017 tarihi olduğu nazara alındığında, poliçedeki hüküm gereğince, ---- başlayacağının açıktır, davaya konu kazanın ise ----------- saatinden önce meydana geldiği sabit olduğundan, kazanın meydana geldiği -----teminatı henüz başlamamış olduğunu, davalı/borçluya sehven tazminat ödendiğini, bu nedenle ---- dosyası aracılığı ile takip başlatıldığını, davalı şirketin takibe haksız şekilde itiraz etmesi üzerine takibin durduğunu, daha sonra gerçekleştirilen--- -- olumlu sonuç elde edilememiş olduğunu belirterek itirazın iptali ile takibin
devamına, %20 icra inkar tazminatına, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalı yana tahmiline karar verilmesi talep ve dava etmiştir.
CEVAP /TALEP :
Davalı vekilinin cevap dilekçesinde özetle; Davacının işbu davayı 2 yıllık zamanaşımı -----ikame ettiğini, davanın reddi gerektiğini, davacı sigortanın basiretli bir tacir olduğunu, müvekkilinin talebi üzerine poliçeyi inceleyip hasar dosyasını kabul ederek müvekkiline hak ettiği ödemeyi yapan davacının yaptığı zarar bedeli ödemesi geri istenemeyeceğini, davacının delil listesinde belirttiği hiçbir belgenin ve evrakının dosyaya sunmadığından söz konusu hususlara ilişkin cevap ve beyan haklarının saklandığını, davacının icra takibine işlettiği faizin ve tarihinin kabulünün mümkün olmadığını, ortada bir haksız fiil söz konusu dahi değilken ve müvekkili basiretli tacirin iş ve fiiline güvenerek davacının kontrolü ve onayı ile talep ettiği ödemeyi aldığını, ortada bir haksız fiil bulunmaz iken sigortanın kendi onayı ile ödeme yaptığı tarihten itibaren alacağı faiz işletilmesinin kabul edilemeyeceğini, faiz oranı ve miktarının açıkça hukuka aykırı olduğunu belirterek davaya konu ------- takibini müvekkili şirket aleyhine başlattığını, işbu haksız ve hukuki gerekçeden yoksun talebe itiraz ettiklerini ve takip durdurulduğunu, davacının talebinin haksız ve hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, zira sunulan dosyada tespiti yaptıranın davacı olmadığı gibi, aleyhine tespit istenen de davalı müvekkili olmadığını, ayrıca dosyada alınan bilirkişi raporunun da tarafımıza tebliğ edilmediğini belirterek davanın reddine, alacaklı/davacı aleyhine %20'den aşağı olmamak üzere kötüniyet tazminatına, karşı vekalet ücreti ve yargılama giderlerinin davacıya tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER : -------, Arabuluculuk Tutanağı,------, Maddi Hasarlı Kaza Tespit Tutanağı, Poliçeler, Araç kayıtları, dosya kapsamındaki sair bilgi ve belgeler.
DEĞERLENDİRME VE SONUÇ:
Dava , TBK,77 vd gereğince İtirazın İptali ve tazminat (Haksız Eylemden Kaynaklanan Zarar Nedeniyle) istemine ilişkindir.
Basit yargılama usulüne tabi işbu davada mahkememizce dilekçeler aşaması tamamlanmış ve usulüne uygun olarak yapılan davet sonucunda duruşma açılarak ön inceleme duruşması icra edilmiş, uyuşmazlık belirlenmiş ve vaki davete karşın tarafların sulh olmak istememeleri üzerine tahkikata geçilerek tahkikat işlemleri yerine getirilmiş ve duruşmaya katılan taraf vekillerini son sözleri dinlenip zapta geçilerek aşağıdaki hüküm sonucuna ulaşılmıştır.
Davaya esas ----- ---- --- sayılı dosyası getirtilerek, incelenmiştir. Yapılan incelemede icra dosyasının davanın tarafları ve konusu ile uyumlu olduğu görülmüştür. Dosyaya mübrez---- ---- dava şartının yerine getirildiği ve anlaşmazlık üzerine işbu davanın açıldığı anlaşılmıştır.
2004 Sayılı İİK.'nın 67.maddesinde "(Değişik fıkra: 17/07/2003-4949 S.K./15. md.) Takip talebine itiraz edilen alacaklı, itirazın tebliği tarihinden itibaren bir sene içinde mahkemeye başvurarak, ----varlığını ispat suretiyle itirazın iptalini dava edebilir. (Değişik fıkra: 09/11/1988-3494/1 md.) Bu davada borçlunun itirazının haksızlığına karar verilirse borçlu; takibinde haksız ve kötü niyetli görülürse alacaklı; diğer tarafın talebi üzerine iki tarafın durumuna, davanın ve hükmolunan şeyin tahammülüne göre, red veya hükmolunan meblağın (Değişik ibare:02/07/2012-6352 S.K./11.md.) yüzde yirmisinden aşağı olmamak üzere, uygun bir tazminatla mahkum edilir. İtiraz eden veli, vasi veya mirasçı ise, borçlu hakkında tazminat hükmolunması kötü niyetin sübutuna bağlıdır. (Mülga fıkra:17/07/2003-4949 S.K./103.md.)Birinci fıkrada yazılı itirazın iptali süresini geçiren alacaklının ------ alacağını dava etmek hakkı saklıdır. (Ek fıkra:02/07/2012-6352 S.K./11.md.) Bu Kanunda öngörülen icra inkar tazminatı, kötü niyet tazminatı ve benzeri tazminatların tespitinde, takip talebi veya davadaki talep esas alınır." hükmü bulunmaktadır.
Sebepsiz zenginleşme, haklı bir neden olmaksızın bir kimsenin malvarlığının başka bir kimsenin malvarlığı aleyhine çoğalmasıdır. Sebepsiz zenginleşme davası, haksız olarak başkasının mal varlığından veya emeğinden zenginleşen kimsenin, bu zenginleşmeyi geri vermesi amacını taşır. Bu şekilde, hukuki değerler arasında-----tesis edilmiş olur. Sebepsiz zenginleşme 6098 sayılı TBK 77-82. maddeleri arasında düzenlenmiştir. TBK'nın 77/I maddesinde “Haklı bir sebep olmaksızın, bir başkasının malvarlığından veya emeğinden zenginleşen, bu zenginleşmeyi geri vermekle yükümlü olacağı” ifade edilmiştir. Zenginleşen kimsenin malvarlığının, herhangi bir mal edinmeden de artış göstermesi ve malvarlığının azalması gerekirken haklı bir sebebe dayanmadan azalmayıp mevcut durumunu muhafaza ettirmesi de madde hükmünde ifade edildiği üzere ----zenginleşme sayılmaktadır. Davanın sebebi sebepsiz zenginleşme olmakla kural olarak, muaccel bir borcun borçlusu alacaklının ihtarı ile mütemerrit olur. Temerrüt ya bir ihtar ile ya da dava açılması suretiyle gerçekleşir. İade talebinde bulunulmadan temerrüt faizi işlemez. (BK.m.101/1, TBK.m.117/1) Sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre, borçludan faiz talep edilebilmesi için zenginleşenin bir ihtar ile ya da aleyhine bir takip ya da dava açılmak suretiyle temerrüde düşürülmesi gerekir. Borçlunun temerrüdü, borçluya gönderilen ihtarnamenin tebliğinden veya ihtarnamede ödeme için süre verilmişse bu sürenin bitiminden itibaren oluşur. İade talebinde bulunulmadan temerrüt faizi işlememektedir.
Yukarıdaki yapılan genel açıklamalar ışığında somut olaya baktığımızda; davacı sigorta ------tarihlerinde ---- araç ile davalıya ait --- plakalı-------- trafik kazasına karışmış ve taraflarca tutulan maddi hasarlı trafik kazası tespit tutanağına göre davacı sigorta şirketi tarafından kendi sigortalısının kusuru nedeniyle --- ödeme yapıldığı açıktır. Ancak davacı sigorta --- başlangıç tarihinde ----davaya konu kazanın ise---- meydana geldiğinin tespit edildiğinden ödenen miktarın iadesini istemektedir. Mahkememizce uyuşmazlığın------ilgili ----- poliçesi ve kaza tespit tutanağı üzerinde inceleme yapılmıştır. Bu kapsalda gerçekten poliçenin ----kapsadığı ve aynı gün ----- başlayıp öğlen -----belirlendiği görülmüştür. Yine icra dosyası kapsamında görülen ve esasen tartışmasız olan maddi hasarlı trafik kazası tespit tutanağına göre kazanın ----meydana geldiği imzalı beyana göre sabittir. Hasılı kaza tarihi itibariyle davacının kusurlu aracı sigortaladığından ve dolayısıyla eylemlerinden sorumlu tutulmasının mümkün olmayacağı her türlü izahtan varestedir. O halde davalının davacı aleyhinde sebepsiz zenginleştiği, davacının ödemeyi kendisini borçlu sanarak yaptığı ve bu nedenle davalının aldığı sebepsiz parayı iade etmesi gerektiği düşünülmüştür. Öte yandan davalının zamanaşımı itirazının geri isteme hakkının öğrenilmesinden itibaren iki yıllık zamanaşımı süresi başlayacağından ve bu süre takip tarihi itibariyle dolmadığından dinlenmediği de ifade edilmelidir. Binaenaleyh davacının, TBK,77, 78, TMK, 6 ve HMK, 190. maddeleri nazarında davasını asıl alacağa ilişkin olarak ispat ettiği ve davasında kısmen haklı olduğu sonuç ve kanaatiyle davanın kısmen kabulü ile olayda TTK,10 ve TBK, 117.maddeleri gereğince temerrütün icra takibiyle oluştuğu, tarafların tacir sıfatına göre avans faizi uygulanması gerekleri dikkate alınarak davalı-borçlunun,---- alacak kısmına itirazının iptali ile icra takibinin işbu asıl alacağa (1.315,70 TL) takip tarihinden itibaren avans faizi uygulanmak suretiyle devamına, fazlaya ilişkin (492,74 TL işlemiş faiz) davanın/ talebin reddine, karar verilmiştir.
2004 Sayılı İİK'nın 67/2 maddesine göre tarafların tazminat talepleri yönünden yapılan değerlendirmede ise olayın haksız fiilden kaynaklanması, uyuşmazlığın yargılamayı gerektirmesi ve sonuca yapılan yargılama sonucunda ulaşılması nedeniyle alacağın likit ve muayyen olmadığının anlaşılması nedeniyle davacının icra inkar tazminatı talebi dinlenmemiştir. Davalı vekilinin kötü niyet tazminatı talebinin de yargılama sonucunda alacaklı-davacının asıl alacağa ilişkin haklı oluşu ve davacı-alacaklının kötü niyetli olarak hareket ettiğine müteallik hiçbir delil bulunmadığından reddine karar verilmiştir.
Yukarıda yapılan açıklamalar ışığında 6100 Sayılı HMK'nın 332/1 maddesine göre, 323. Maddesinde sayılan yargılama giderlerinden sorumluluk, aynı yasanın 326/2 Maddesi gereğince tarafların haklılık durumu ve oranı (kabul-ret) esas alınarak belirlenmiştir. Bu kapsamda Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanununun 18/A maddesi ile Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliğinin 26/2. Maddeleri gözetilerek dava öncesi ---- ücretinin de kabul ve ret oranına göre karşılıklı olarak taraflardan alınarak hazineye gelir kaydına da karar verilmek suretiyle 6100 Sayılı HMK'nın 297/2 maddesi gereğince aşağıdaki şekilde hüküm ihdas edilmiştir.
HÜKÜM :Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-)Davanın KISMEN KABUL;KISMEN REDDİNE,
2-)2004 sayılı İİK'nın 67/I maddesi gereğince davalı-borçlunun, ---- sayılı dosyasında --- alacak kısmına itirazının İPTALİ ile icra takibinin işbu asıl alacağa (1.315,70 TL) takip tarihinden itibaren avans faizi uygulanmak suretiyle DEVAMINA, fazlaya ilişkin (492,74 TL işlemiş faiz) davanın/ talebin REDDİNE,
3-)Davacının, 2004 sayılı İİK'nın 67/II maddesi gereğince icra inkar tazminatı talebinin REDDİNE,
4-)Davalının, 2004 sayılı İİK'nın 67/II maddesi gereğince haksız ve kötü niyetli takip nedeniyle tazminat talebinin REDDİNE,
5-)Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 59,30 TL karar ve ilam harcı peşin olarak alındığından başka harç alınmasına yer olmadığına,
6-)Davacı tarafından yapılan 59,30 TL başvurma harcı, 59,30 TL peşin harç, 8,50 TL vekalet harcı olmak üzere toplam 127,10 TL harcın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
7-)Davacı tarafından yapılan 41,00 TL posta masrafı olan yargılama giderinden davanın kabul (%75,25) ve ret (%25,75) oranına göre 10,56 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, kalan kısmın davacı üzerine bırakılmasına, davalı tarafından vekille temsil dışında yapılan yargılama gideri bulunmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
8-)Arabuluculuk Kanununun 18/A-(13).maddesi ve Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Yönetmeliği’nin 26/2. Maddeleri ile---- bütçesinden ödenen kabul edilen miktar (%75,25) üzerinden hesaplanan ---- ücretinin davalıdan alınarak Hazineye gelir kaydına,
9-)Arabuluculuk Kanununun 18/A-(13).maddesi ve Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Yönetmeliği’nin 26/2. Maddeleri ile--- uyarınca ---bütçesinden ödenen ret edilen miktar (%25,75) üzerinden hesaplanan 326,70 TL --- davacıdan alınarak Hazineye gelir kaydına,
10-)Davacı kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan ----. 13/1, 13/2 maddeleri uyarınca--- nispi vekalet ücretinın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
11-)Davalı kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan ----- 13/1, 13/2 maddeleri uyarınca 492,74 TL nispi vekalet ücretinın davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
12-)6100 sayılı HMK'nın 333. maddesi gereğince hükmün kesinleşmesinden sonra kullanılmayan gider avansının yatırana iadesine, ( Yazı İşleri Müdürü tarafından Bölge Adliye ve Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri İle Cumhuriyet Başsavcılıkları İdari ve Yazı İşleri Hizmetlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmeliğin 207/1 maddesi gereğince resen işlem yapılmasına,)
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı; 6100 sayılı HMK.'nın 341/2. maddesi gereğince karar tarihi itibariyle kararın kabul ve reddedilen miktarlar itibariyle ayrı ayrı (Kabul;1.315,70<8.000,00 - Ret; 492,74<8.000,00) İstinaf kanun yoluna başvuru sınırının altında kaldığı anlaşılmakla KESİN olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.