BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul 5. Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/845 Esas 2022/4 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/845 Esas
KARAR NO : 2022/4

DAVA : İtirazın İptali (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 24/12/2021
KARAR TARİHİ : 03/01/2022

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekilinin mahkememize sunmuş olduğu 01/11/2021 tarihli dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin KHK ile kurulmuş sermayesinin tamamının devlete ait 4046 sayılı yasa özelleştirme kapsamına alınmış kamu kurumu olduğu, mülkiyeti kurumlarına ait ... Limanının Özelleştirme Yüksek Kurulunun ... tarih ... kararı ile işletilmesinin devrine karar verildiği, 30.06.1997 tarihinde ... A.Ş. ile Liman İşletme Hakkı Devir Sözleşmesinin yürürlüğe girdiği, bilahare ... A.Ş.nin hisselerinin davalı şirkete devredildiği, hali hazırda limanı davalı şirketin işlettiği, devir sözleşmesinin Mad.4. kapsamında davalı şirketten alınan Vergi Dairesinden tasdikli Ayrıntılı Gelir Tablosu, Bilanço ve Diğer Faaliyetlerden Olağan Gelir ve Karlar ile Olağan Dışı Gelir ve Karlar Gelir ve Karlar Hesaplarına ait muavin defter dökümleri (bilgi, belgeler üzerinde yapılacak denetimler sonucu ortaya çıkacak TDİ payı alacakları saklı kalmak kaydıyla) devir sözleşmesi kapsamında inceleme yapıldığı, sözleşmenin 4.madde devir teslime konu limanı açık ve kapalı alanlarından elde edilecek hasılatın yeryıl için %25, devir teslim yapılacak limanın kullanımında bulunan kapalı ve açık alanlar içinde yapılacak faaliyet dışı işlemler ile faiz, komisyon vb. diğer faaliyet dışı gelirlerden elde edilecek hasılattan %2 (akaryakıt hasılatından %5) pay alınacağı, vergi dairesine ibraz edilen mali tablolardaki rakamlar esas alınmak suretiyle hesaplanan bedelin kuruma tabloların Vergi Dairesine ibrazını müteakiben 30 gün içinde TDİ’ye ödeneceği, sözleşmeye göre 2020 yılı için Vergi Dairesine ibraz edilen, Tasdikli Ayrıntılı Gelir Tablosu, Bilanço ve Diğer Faaliyetlerden Olağan Gelir ve Karlar ile Olağan Dışı Gelir ve Karlar Hesaplarına ait muavin defter dökümleri üzerinden yapılan incelelemeler doğrultusunda Muhasebe Sistemi Genel Uygulama Tebliğinde belirtilen açıklamalara uygun 2020 yılı için 236.634,04 USD tutarında TDİ payı hesaplandığı, İşletme Devir Hakkı Sözleşmesinde belirtilen süre içerisinde kuruluşun hesaplarına yatırılması istendiği, müvekkili kurum tarafından hesaplanan dava konusu alacağın taraflar arasında akdedilen işletme hakkı devir sözleşmesine ve hukuka uygun olduğu için davalının takibe itirazının kötü niyetli olduğu, kurum tarafından özelleştirilen tüm limanlardada 1997 yılından buyana aynı esaslarla hesaplamalar yapıldığı, şimdiye kadar hiç bir itirazda bulunulmadığı, davalının şirket tarafından işletilen faize itiraz edilmişsede faizin sözleşmenin 38. Mad.de yazılı ödemelerin vadesinde yapılmaması durumunda dözviz bazında aylık %1 gecikme faizi uygulanacaktır maddesine uygun olduğu, sözleşmede davalının yıllık mali tablolarını Vergi Dairsine ibrazını müteakip 30 gün içerisinde ödenecektir maddesi olduğu, davalının 30 gün sonunda kısmi ödemede bulunduğuda göz önüne alınarak tebligat süresi eklenmek suretiyle itirazda bulunulan kısım için sözleşme faizi işletildiği, davalının itirazının sözleşmeye ve hukuka aykırı olduğu beyanıyla, takibin devamına, itirazın kötü niyetli olmasından dolayı %20’si oranında icra inkar tazminatına hükmedilmesine, yargılama masraflarıyla vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkememizce ... 15. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ...Esas sayılı dosyası celp edilmiş, incelenmesinde, dosyanın taraflarının mahkememiz dosyası ile aynı olduğu, davanın 30/10/2019 tarihinde açıldığı, halen derdest olduğu, dava konusu uyuşmazlığın, aynı sözleşmesel ilişkiden kaynaklandığı görülmüştür.
Mahkememizce ... 3. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ...Esas sayılı dosyası celp edilmiş, Uyap sistemi üzerinden gönderildiği görülen ... 3.Asliye Ticaret Mahkemesi dosyası mahkememiz dosyası içerisine alınmıştır.
Her iki dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, her iki dava dosyasının taraflarının aynı olduğu, her iki davanın konusunun aynı hukuki ilişkiden kaynaklandığı, biri hakkında verilen hükmün diğerini etkileyebilecek nitelikte olduğu, bekletici mesele yapılmasının usul ekonomisine aykırı olduğu, her iki dosya arasında fiili ve hukuki irtibat bulunduğu, tarih itibariyle daha sonra açılmış olan dosyanın mahkememizin 2021/700 Esas sayılı dosyası olduğu anlaşılmakla usul ekonomisi ilkesi gereğince HMK m.166/1 gereğince mahkememiz dosyasının ... 15. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ... Esas sayılı dosyası ile birleştirilmesine yargılamaya ilk davanın açıldığı dosya üzerinden devam edilmesine, mahkememizin esasının bu şekilde kapatılarak dosyanın ... 15. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ... Esas sayılı dosyasına birleştirilmesine karar verilmiştir.
... 15. Asliye Ticaret Mahkemesince .... Esas sayılı dosyasından dosyalar arasında bağlantı bulunmadığından mahkememiz 2021/700 E. Sayılı dosyanın bu dosyadan tefrik edilerek ayrı bir esasa kaydının yapılmasına karar verildiği, 2021/833 sayılı esasına kaydının yapıldığı görülmüştür.
... 15. Asliye Ticaret Mahkemesinin... Esas ... Karar sayılı 28/12/2021 tarihli kararı ile "Birleştirme kararı, ikinci davanın açıldığı mahkemece verilir ve bu karar, diğer mahkemeyi bağlar. HMK'nın 166/4. maddesine göre de, davaların aynı veya birbirine benzer sebeplerden doğması ya da biri hakkında verilecek hükmün diğerini etkileyecek nitelikte bulunması durumunda, bağlantı var sayılır. ... 5. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ... Esas sayılı dosyasında görülen davada 2020 yılı işletme hakkı devir bedeli istenmektedir. Mahkememizin 2019/574 Esas sayılı dosyasında görülen davada ise 2018 yılı işletme hakkı devir bedeli istenmektedir. Bu suretle bir dava hakkında verilecek karar diğer davayı etkilemeyecektir, çünkü hesaplama o yıla ilişkin Vergi Dairesi'ne bildirilen ayrıntılı gelir tablosu, bilanço ve diğer faaliyetlerden olağan gelir ve kârlar ile olağandışı gelir ve kârlar hesaplarına ait muavin defter dökümleri incelenerek hesaplanacaktır. 2019 yılı işletme hakkı devir bedeli hakkında açılan dava bir başka mahkemede görüldüğü gibi davalar tamamen birbirinden bağımsızdır. ... 5. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ...Esas sayılı dosyası ile mahkememizin... Esas sayılı dosya arasında bağlantı bulunmadığından mahkememiz dosyasından ayrılıp yeni bir esasa kaydı yapılan ... 5. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ...Esas sayılı dosyasının mahkemesine gönderilmesine karar verilerek aşağıdaki karar kılınmıştır. Yukarıda açıklanan nedenlerle dosyanın ... 5. Asliye Ticaret Mahkemesi'ne gönderilmesine" karar verilerek mahkememize gönderilmiştir. Dosya mahkememizin 2021/845 E. Sayılı dosyasına kaydının yapıldığı görülmüştür.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 166. Maddesinde belirtildiği üzere; aynı yargı çevresinde yer alan aynı düzey ve sıfattaki hukuk mahkemelerinde açılmış davalar, aralarında bağlantı bulunması durumunda, davanın her aşamasında, talep üzerine veya kendiliğinden ilk davanın açıldığı mahkemede birleştirilebilir. Birleştirme kararı, ikinci davanın açıldığı mahkemece verilir ve bu karar, diğer mahkemeyi bağlar. Davaların aynı veya birbirine benzer sebeplerden doğması ya da biri hakkında verilecek hükmün diğerini etkileyecek nitelikte bulunması durumunda, bağlantı var sayılır. Yine Kanun'un 168. maddesinde belirtildiği üzere; Aynı yargı çevresinde yer alan aynı düzey ve sıfattaki hukuk mahkemelerinde görülmekte olan davalar yönünden verilen birleştirme ve ayırma hususundaki ilk derece mahkemesi kararlarına karşı istinaf yoluna; bölge adliye mahkemesi kararları hakkında ise temyiz yoluna, ancak hükümle birlikte gidilebilir.
"Yukarıda şekilde kendisine gönderilen ikinci dava dosyasını alan birinci mahkeme, her iki davayı birlikte inceleyip karara bağlar. Ancak, birinci mahkeme, yargılamanın iyi bir şekilde yürütülmesini sağlamak için, (sonradan) birleştirilmiş olan bu davaların ayrılmasına, davanın her aşamasında, talep üzerine veya kendiliğinden (resen) karar verebilir. Bu halde, birinci mahkeme, ayrılmasına karar verilen davalara bakmaya devam eder. (m.167) Yani, birinci mahkeme, ikinci dava dosyasını ikinci mahkemeye geri gönderemez; ikinci davaya da (ayrı olarak) kendisi (birinci mahkeme) bakmaya devam eder. (m.167, c2)" (Prof. Dr. Baki Kuru-Av. Burak Aydın, Medeni Usul Hukuku El Kitabı, Cilt 1, 2. Baskı, Sayfa 974)
"Birleştirme kararı üzerine dosya kendisine gönderilen ilk davanın açıldığı mahkeme aynı yargı çevresi içindeyse bu mahkeme birleştirme kararıyla bağlıdır. (m.166/1, c2), ayrı yargı çevresi içindeyse birleştirme kararıyla bağlılık birleştirme kararının kesinleşmesi ile ortaya çıkar. (m.166/2, c2) Her iki durumda da birleştirme kararıyla bağlılık oluşunca, aksine bir karar verilemez veya dosya tekrar diğer mahkemeye gönderilemez. Ancak, dosyalar kendisinde birleştirilen mahkeme, birleştirme kararının doğru olmadığını ve yargılamanın bu şekilde iyi yürütülemeyeceğini düşünüyorsa bu davaların ayrılmasına karar verir, ancak yine kendisi davaları görmeye devam eder. (m.167) İkinci davanın açıldığı mahkeme birleştirme kararı verdikten sonra, ilk mahkemenin bu konuda dosyayı iade etmesi, geri göndermesi mümkün değildir. Bu konuda ikinci mahkemenin bağlı olması konusundaki kanun hükmü gayet açıktır. (m.166/1, c1) Sadece bir mahkeme eğer yanlışlıkla aynı düzey ve sıfatta olmadığı halde başka bir mahkemedeki dosya ile birleştirme kararı vermişse kendisine dosya gönderilen mahkeme, dosyayı iade edebilir." (Pekcanıtez Usul, Medeni Usul Hukuku. Cilt 2, Sayfa 1444)
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; Mahkememize açılan davanın dilekçesinde, davacının ... 15. Asliye Ticaret Mahkemesinin ...Esas sayılı dosyasındaki bilirkişi raporuna delil olarak dayandığı, her iki dosyanın taraflarının aynı olduğu, davaların hukuki sebebinin aynı olduğu, ... 15. Asliye Ticaret Mahkemesinin ...E. Sayılı dosyasında 2018 yılına ilişkin alacak talep edildiği, mahkememiz dosyasında ise 2020 yılına ilişkin alacak talep edildiği, her iki davanın aynı taraflar arasında akdedilen sözleşmeden kaynaklandığı, uygulanacak hükümlerin aynı olduğu, dolayısıyla HMK m.166 anlamında bağlantının söz konusu olduğu anlaşılmıştır. Kaldı ki HMK m. 166'da belirtildiği üzere birleştirme kararı, ikinci davanın açıldığı mahkemece verilir ve bu karar, diğer mahkemeyi bağlar. Dolayısıyla mahkememizin 2021/700 Esas sayılı dosyasında verdiği birleştirme kararı ile ... 15. Asliye Ticaret Mahkemesi bağlıdır. Her iki dosya arasında bağlantının bulunduğu açık olmasına rağmen ... 15. Asliye Ticaret Mahkemesi davaların ayrı görülmesine karar verebilir. Ancak bu durumda dava dosyasını birleştirme kararı veren mahkemeye gönderemez; davaya kendisi bakmak zorundadır. Tüm bu açıklanan nedenlerle; mahkememizce verilen birleştirme kararı ile ... 15. Asliye Ticaret Mahkemesi bağlı olduğundan, ... 15. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin ... E. ... K. Sayılı gönderme kararı HMK m.166 ve m.167 hükümlerine aykırı olduğundan dosyanın ... 15. Asliye Ticaret Mahkemesine iadesine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerden dolayı;
1-Dosyanın ... 15. Asliye Ticaret Mahkemesine İADESİNE,
Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda karar verildi. 04/01/2022

Katip ...
¸¸


Hakim ...
¸¸