BAM Hukuk Mahkemeleri Bursa 1. Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/417 Esas 2021/1183 Karar Sayılı İlamı

TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
BURSA
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2021/417 Esas
KARAR NO : 2021/1183
HAKİM : ... ...
KATİP : ... ...

DAVACI : ... - ...- ...
VEKİLİ : Av. ... -
DAVALILAR : 1- ... - ...- ...
2- ... - ...- ...
VEKİLİ : Av. ... -
DAVALI : 3- ... - ...- ...

DAVA : İtirazın İptali (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 08/11/2016
KARAR TARİHİ : 16/12/2021
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 31/03/2022

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde;Davacı vekili, müvekkili tarafından davalılara karşı Bursa 14. İcra Dairesi'nin 2016/... sayılı dosyasından icra takibi başlatıldığını, haksız itirazlar sonucunda takibin durduğunu, müvekkili ile davalılar arasında borç ilişkisi bulunmakta olup, müvekkilinin davalılar ... ve ...'e verdiği borç karşılığında davalılardan Yönetim Kurulu Başkanı oldukları ... tarafından 23/05/2016 tarihli çekin keşide edilmiş olup, çek bedelinin 22.359,00 USD olarak belirlendiğini, davalılar ... ile ...'in çekte ciranta olarak yer almakta olup borcun tamamından sorumlu olduklarını, müvekkilinin tacir olmayıp hekimlik mesleğini icra ettiğinden çekin vasıflarını bilmediğini, hamiline yazılı çek düzenleyebilmek için bu amaçla bankada özel bir çek hesabı açtırmak ve bankadan üzerinde matbu şekilde hamiline kaydını içeren çek defterini almak gerektiğini, ancak bu yasağa rağmen hamiline yazılı çeklerin de geçerli olup, keşidecinin sorumluluğuna sebep olacağını, çekte ciranta olarak yer alan ..., ... ve keşideci ...'nin çekten sorumlu olduklarını, itirazlarının yersiz, mesnetsiz ve kötüniyetli olduğunu belirterek, itirazın iptali ile icra takibinin devamına, davalı borçluların %20'den aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatı ile cezalandırılmalarına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar Tamer ve Tarkan vekili cevap dilekçesinde; Davalılar ... ve ... vekili, gerek tanık anlatımları gerekse yapılacak bilirkişi incelemeleri ile ortaya çıkacağı üzere bahse konu çekin iddia edildiği gibi borç ödeme amacıyla verilmediğini, davacının var olduğunu iddia ettiği borç ilişkisini ispat etmesi gerektiğini, davacı tarafa dava konusu 23/05/2016 tarihli çekin teminat amacıyla verilmiş olup, davacının müvekkillerine verdiği borçların karşılığı olarak verildiği iddiasının gerçek dışı olduğunu, Türk Ticaret Kanunu uyarınca bir çekin süresi içinde ibraz edilmiş bulunmasına rağmen muhatap banka tarafından ödenmemesi halinde müracaat hakkının doğacağını, yetkili hamilce ibraz edilmediği için muhatap bankaca ödenmeyen bir senet için hamilin TTK 808 ve devamı maddelerine göre müracaat borçlularına başvuru hakkının olmadığını, müracaat hakkının doğmadığı hallerde çek adi havale niteliğinde olduğu gibi İİK'nun 88. maddesinde sayılan açık borç ikrarını içerir belgelerden biri olarak da nitelendirilemeyeceğini, dolayısıyla müvekkillerine açılan davanın reddedilmesi gerektiğini, ispat yükünün davacının üzerinde olup, yazılı delille ispat etmekle yükümlü olduğunu, tanık dinletilmesine muvafakatlerinin olmadığını beyanla, davanın reddine, haksız ve kötüniyetle icra takibi başlatılmış olduğundan davacının tazminata mahkum edilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ...'nin davaya cevap vermediği anlaşılmıştır.
Delillerin değerlendirilmesi ve gerekçe; Dava, süresinde bankaya ibraz edilmediğinden kambiyo vasfını yitirmiş çeke dayalı alacak için yapılan takibe itirazın iptali istemine ilişkindir.
Dava konusu ilamsız takibin dayanağı olan çek süresinde bankaya ibraz edilmediğinden kambiyo vasfını yitirmiş olup, bu durumda hamil, keşideciye karşı TTK 732. maddeye göre sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayanarak, çeki kendisine ciro edene karşı ise temel ilişkiye dayanarak alacak isteminde bulunabilir.
Buna göre; somut olayda uyuşmazlık zamanaşımına uğramış kambiyo senedine dayalı sebepsiz zenginleşme nedeniyle alacak istemine ilişkindir. Zamanaşımına uğramış çeke dayalı alacak talebi 6102 sayılı TTK’nun 732. maddesinde düzenlenmiş olup, anılan Yasanın 4. maddesi uyarınca ticari dava niteliğindedir. Zira, 6102 sayılı TTK 4. maddesine göre TTK' da düzenlenen konulardaki davalar ticari iş olup, aynı Yasa'nın 5. maddesine göre bu davalara bakma görevi Asliye Ticaret Mahkemesine aittir. Dava tarihi de gözetildiğinde, bir yerde Asliye Ticaret Mahkemesi varsa Asliye Hukuk Mahkemesi ile bu mahkeme arasındaki ilişki görev ilişkisi olduğundan, Asliye Ticaret Mahkemesi bulunan Bursa'da bu davaya bakmakla görevli mahkeme Bursa Asliye Ticaret Mahkemesi olup görev yönünden davanın reddi (Bu yönde bknz.Yargıtay 19.HD. 2014/4138 E.-2014/6629 K., 2016/14411 E.-2017/4136 K., Yargıtay 11. HD. 2015/12981 E.-2017/1000 K) gerektiğine ilişkin Bursa BAM 5. Hukuk Dairesinin 2018/1732 Esas 2020/24 Karar sayılı kaldırma kararı doğrultusunda Bursa 2. Asliye Hukuk Mahkemesi 2020/37 Esas 2020/95 Karar sayılı görevsizlik kararı ile dosya mahkemize gönderilmiştir.
Bursa 14.İcra Müdürlüğünün 2016/... sayılı takip dosyası fiziken celp edilmiş, incelendiğinde; alacaklının ..., borçluların ..., ... ve ... san. Ve Tic. A.ş, olduğu, ilamsız takipte ödeme emri ile 06/06/2016 tarihinde başlatılan icra takibinde 66.687,96 TL asıl alacak ve 230,21 TL işlemiş faiz olmak üzere toplam borç miktarının 66.918,17 TL olduğu, borçluların süresi içinde borca itiraz ettikleri ve bu itiraz üzerine takibin durdurulmasına karar verildiği anlaşılmaktadır.
Dosyada mübrez bilirkişi Av. .... .... .... tarafından düzenlenen 08/01/2018 tarihli raporda; itirazın iptali isteminin kısman yerinde olduğu, temerrüt oluşmadığından davaya konu icra takibinde icra takip tarihine kadar 230,21 TL işlemiş faiz istenemeyeceği, davacıdavaya konu çekte lehdar davalı şirket keşideci ve diğer davalılar ise ciranta konumunda olduğundan, davalı keşideci şirketin sebepsiz zenginleşmediğini usulüne uygun delillerle kanıtlanamayacağına ve diğer davalı cirantalar yönünden davacının bu davalılar ile arasındaki temel ilişkiyi tanık dahil diğer delillerle birlikte kanıtladığına kanaat getirilmesi halinde ve davalıların çek bedelini ödediklerine dair belge sunamamaları nedeniyle davalıların davacıya 23/05/2016 tarihi itibariyle 22.359 USD borçlu oldukları, davaya konu icra takibinde 22.359 USD'nin 23/05/2016 tarihli TCMB döviz alış kuru üzerinden 66.687,96 TL asıl alacağa çevrilerek icra takibine konu edildiği, davalı borçluların Bursa 14.İcra Müdürlüğünün 2016/... Esas sayılı icra dosyasına yaptığı itirazın iptali ile 66.687,96 TL asıl ve toplam alacağın asıl alacağa takip tarihinden işleyecek değişen oranlarda yasal faizi, icra takip giderleri, vekalet ücreti ile tahsiline yönelik olarak takibin devamı gerekeceği rapor edilmiştir.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; dava, icra takibine yapılan itirazın iptali talebine ilişkin olup, davacı tarafça Bursa 14.İcra Müdürlüğünün 2016/... Esas sayılı takip dosyası ile davalılar hakkında ilamsız takip başlatıldığı, takibin dayanağının .... nolu 23/05/2016 tarihli çek olduğu, ödeme emrinin borçlulara usulüne uygun tebliğ edildiği, borçluların süresi içerisinde borca itiraz ederek takibin durduğu, takibe konu hamiline düzenlenen 22.359 USD çekin olduğu, keşidecinin .... .... San. A.ş. Olup, çekin davalılar ... ve ... tarafından ciro edildiği görülmüş, davalı taraf çekteki imzalara itiraz etmemiş, çekin teminat çeki olduğunu bu nedenle teminat çeki olarak verildiğini, davacı ile aralarında borç ilişkisi olmadığını savunmuştur. Takibe konu çek tacir 5941 Çek Kanununun 2/6.maddesine aykırı olarak hamiline olarak düzenlenmiş, ancak çekin süresi içerisinde davacı tarafından bankaya ibraz edilip, karşılıksız kaldığı veya hamiline düzenlenmesi sebebiyle ödenmediğine dair banka tarafından düzenlenmiş şerh bulunmamakta olup, süresi içerisinde ibraz olunmayan bu çekten dolayı davacının kambiyo hukukundan kaynaklanan haklarının yitirdiği anlaşılmıştır. Dava konusu olayda davacı taraf hamil, davalı taraflardan biri olan şirket ise keşideci konumundadır. Bu durumda 6102 Sayılı TTK'nın 732.maddesi uyarınca açılan bu davada davalı taraf sebepsiz zenginlenmediğini usulüne uygun delillerle kanıtlamakla yükümlü olduğundan ispat yükü davalı taraftadır. Diğer davalılar olan cirantalar yönünden ise davacı taraf cirantalar ile keşideci arasındaki temel ilişkiyi tanık dahil her türlü delillerle ispat etmek durumundadır. Dosya kapsamından tarafların bildirdiği delillerin toplandığı, tanıkların dinlendiği, tarafların arasında davacının cirantalar ... ve ...'e kuracakları restoran için borç verdiği, bu borç karşılığında 3 adet çekin verildiği, bu çeklerden ikisinin davalı tarafça ödendiği, kalan son çekin ise ödenmemesi nedeniyle davacı tarafın davaya konu icra takibini başlattığı, çekin 5941 sayılı Çek Kanununun 2/6.maddesi uyarınca hamiline düzenlenmesi nedeniyle davacının kambiyo hukukundan kaynaklanan haklarını yitirdiği, bu durumda 6102 sayılı TTK'nın 732.maddesi uyarınca keşideci olan davacı şirketin sebepsiz zenginleşmediğini ispat yükümlülüğü altında olduğu ancak davalı şirketin sebepsiz zenginleşmediğini usulüne uygun delillerle kanıtlayamadığı, bununla birlikte davacının davalı şirketin yöneticisi olan ... ve ... ile keşideci olan davacı şirket arasındaki temel ilişkiyi dinlettiği tanıklarla ispat ettiği, kaldıki cirantalar olan davalılar ... ve ...'in de keşideci olan şirketle aralarındaki bağı kabul ettikleri anlaşılmakla, davalı keşideci şirketin sebepsiz zenginleşmediğini usulüne uygun delillerle kanıtlayamaması ve diğer davalılar cirantalar yönünden davacının bu davalılar ile arasındaki temel ilişkiyi ispat ettiği ve davalılar çek bedelinin ödendiğine dair her hangi bir delil sunmamaları nedeniyle ayrıca temerrüt oluşmadığından davaya konu icra takibinde icra takip tarihine kadar işlemiş faiz istenemeyeceği de gözetilerek davanın kısmen kabulüne, takibe konu alacağın likit bir alacak olması nedeniyle davalı tarafın icra inkar tazminatına mahkum edilmesine karar vermek gerekmiş aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle ;
1- Davanın KISMEN KABULÜ ile, Bursa 14. İcra Müdürlüğünün 2016/... sayılı takip dosyasına davalılarca yapılan itirazın KISMEN İPTALİNE,
Takibin 66.687,96 TL asıl alacak üzerinden, asıl alacağa takip tarihinden itibaren değişen oranlarda yasal faiz uygulanmak suretiyle icra giderleri ve vekalet ücreti ile birlikte DEVAMINA,
66.687,96 TL'nin %20'si tutarındaki icra inkar tazminatının davalılardan tahsili ile davacıya ÖDENMESİNE,
2-Harçlar Yasası gereğince alınması gerekli 4.555,45-TL harçtan başlangıçta alınan 1.142,80-TL peşin harcın mahsubu ile bakiye 3.412,65‬-TL harcın davalılardan müteselsilen tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-Davacı tarafça yapılan 1.142,80-TL peşin harç, 29,20-TL başvurma harcı ve 575,00-TL yargılama gideri toplam 1.747,00‬-TL'nin davanın kabul ret oranına göre 1.740,88-TL'sinin davalılardan müteselsilen tahsili ile davacıya ödenmesine, kalan kısmın davacı üzerinde bırakılmasına,
4-Davalılar ... ve ... tarafından yapılan ve istinaf masrafları da dahil edilerek hesaplanan 1.376,55 TL yargılama giderinden davanın kabul ret oranına göre 4,68 TL'sinin davacıdan tahsili ile adı geçen davalılara ödenmesine, bakiyesinin adı geçen davalılar üzerinde bırakılmasına,
5-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenen 9.469,43-TL vekalet ücretinin davalılardan müteselsilen tahsili ile davacıya ödenmesine,
6-Davalılar ... ve ... kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 13/2 maddesine göre belirlenen 230,21-TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile adı geçen davalılara ödenmesine,
7-Kesinleşme süreci tamamlana kadar masraf avanslarının kullanılabileceği nazara alınarak kararın kesinleşmesinden sonra yazı işlerince yapılacak hesaba göre artan avansların yatıran tarafa iadesine,
Dair davacı vekilinin yüzüne karşı davalı tarafın yokluğunda kararın tebliğinden itibaren iki haftalık süre içinde mahkememize iletilecek bir dilekçe ile Bursa Bölge Adliye Mahkemesi İstinaf Yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.15/12/2021

Katip ...
☪e-imzalı


Hakim ...
☪e-imzalı