BAM Hukuk Mahkemeleri İzmir 3. Asliye Ticaret Mahkemesi 2014/358 Esas 2021/972 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İZMİR
3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2014/358
KARAR NO : 2021/972

DAVA : Alacak
DAVA TARİHİ : 15/09/2014
KARAR TARİHİ : 02/12/2021

Mahkememizde görülmekte olan Alacak davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili İzmir ... ATM' ne verdiği dava dilekçesinde özetle; 1998 yılında, müvekkili kooperatif ile davalı şirket arasında, eksik imalatların yapımını içeren sözleşme imzalandığını; alacağına karşılık yüklenici firmaya, para +10 adet daire verilmesinin kabul edildiğini; bu kapsamda davalıya, fazlaya ilişkin haklar saklı tutularak 192 milyar lira ödeme yapıldığını, sözleşmede öngörülen sürede inşaatların tamamlanıp, konutların tesliminin gerçekleştirilemediğini; ekonomik krize giren ve iş yapamaz hale gelen davalının, hakediş düzenleyip, kooperatife teslim etmediğini, 20.02.2002 tarihinde, kesin hesap çıkartılmadan, yasal haklar saklı tutularak konutların teslim alındığını, işleri zamanında ve noksansız olarak tamamlayıp, teslim etmesi halinde kendisine verilmesi gereken konutların, yüklenici tarafından 3'üncü kişilere tahsis edilip, işgal ettirildiğini, böylece kooperatifin, sözü edilen dairelerle ilgili herhangi bir tasarrufta bulunamadığını, yüklenici firmaya, 2000 ve 2001 yıllarında muhtelif ihtarnameler keşide edilmesinin yanı sıra, Bornova ... Asliye Hukuk Mahkemesi kanalı ile 3 ayrı tespit (.../... D. İş, .../... D. İş, .../... D. İş) yaptırıldığını, davalının hiçbir yükümlülüğünü ifa etmediği gibi SSK prim borçlarını da ödemediğini; kesin hesabı çıkartmaktan kaçındığını, fazlaya ilişkin hakları saklı olmak kaydıyla davalıdan 192.000,00 YTL alacaklı olduklarını, On adet konutun, halen tapuda kooperatif adına kayıtlı olmakla birlikte, yüklenici firmanın yönlendirdiği 3. kişilerin işgali altında olduğunu beyanla fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 192.000,00 TL alacağın, davalıya iş karşılığı verilmesi öngörülen dairelerden takas ve mahsubunu, mahsubun mümkün olmaması halinde, 20.02.2002 tarihinden itibaren reeskont faizi ile birlikte tahsiline ve ilgili dairelerin tapu kayıtlarına tedbir konulmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı tarafça dilekçeler aşamasında davaya cevap verilmemiştir.
Dava konusu sözleşme gereği yüklenici firmaya verilmesi gereken dairelerden birisini satın alan ancak kendisine tapu verilemeyen 3'üncü kişilerden ... ... tarafından kooperatif ve yüklenici firma aleyhine dava açıldığı (İzmir ... Asliye Hukuk Mahkemesi, E..../...) ve bu davaya cevap verildiği, davalı ... İnşaat Ltd. Şti. vekili İzmir ... Asliye Hukuk Mahkemesi, E..../... dosyasına verdiği cevap dilekçesinde özetle; müvekkilinin, kooperatif ile imzalanmış olan sözleşme gereği kazandığı kişisel hakkı olan bağımsız bölümlerden birisini, Borçlar Yasası'nın 162 ve devamındaki maddelere dayanarak davacıya temlik ettiğini; davacıya tapu verilememesinin, sözleşme gereğince konutların satışı için verilmesi gereken vekâletnamenin müvekkiline verilmemesinden kaynaklandığını, dolayısı ile müvekkilinin kusurunun bulunmadığını, kooperatif ile müvekkili arasında imzalanan sözleşmenin geçerli olduğunu; resmi şekle uygun olmadığından bahisle sözleşmenin geçersiz olduğunun ileri sürülemeyeceğini; sözleşme gereğince kat irtifakı tesis edilip, konutların oturulabilir hale getirildiğini ve anahtar tesliminin yapıldığını, müvekkilinin, sözleşmeden doğan tüm yükümlülüklerini eksiksiz olarak yerine getirdiğini hatta kooperatifin bilgisi dahilinde ilave işler dahi yapıldığını; buna karşılık kooperatifin edimlerini yerine getirmediğini, esasen ihtarnamelerdeki ve tespit dilekçelerindeki iddialarını, 31.01.2002 tarihinde imzaladıkları teslim tutanağı ve üyelerine gönderdikleri yazılarla bizzat kendilerinin çürüttüğünü, İnşaat yapım sözleşmesinin "Özel Şartlar" bölümündeki 5. maddesinde, "Projenin tasdiki ve kat irtifakının kurulması ile birlikte 9. bloktaki 10 adet dairenin şartsız olarak satışı için yükleniciye veya onun göstereceği kişilere satış yetkisini içeren vekaletname verilecektir" şeklinde hüküm bulunduğunu; müvekkilinin, sözü edilen dairelerin devir ve tescili için Bornova Asliye Hukuk Mahkemesinde dava açtığından bahsettiğini ancak henüz dosya numarasının kendilerine bildirilmediğini, kooperatif tarafından verilen çeklerin karşılıksız çıkması nedeniyle müvekkilinin de mağdur olduğunu beyan etmiştir.
İzmir ... Asliye Ticaret Mahkemesi dosyalarının İzmir 7.Asliye Ticaret Mahkemesine devredilmesi sonucu dosyanın İzmir 7.Asliye Ticaret Mahkemesinin .../... Esas sırasına kaydının yapıldığı, yargılama sırasında İzmir 7.Asliye Ticaret Mahkemesinin kapatılması sonucu iş bu dosyanın Mahkememize devredildiği, Mahkememiz 2014/358 Esasına kaydının yapılarak yargılamaya bu numara üzerinden devam olunduğu anlaşılmıştır.
DELİLLER;
Dava konusu İnşaat Sözleşmesi, ihtarnameler, Fesih Protokolü, Yer Teslim Tutanağı, SGK yazışmaları, Tapu Malik Listesi, Teslim Tesellüm ve İbraname belgeleri, sicil dosyaları, inşaat ruhsatnamesi, krokiler, hakedişler, faturalar dosyamız içerisindedir.
Dosya içerisinde bulunan Tespit dosyaları, ihtarnameler, SGK kayıtları ve diğer ekli belgelerin incelenmesinde;
Bornova ... Asliye Hukuk Mahkemesi'nin .../... D.İş sayılı dosyasında davacı tarafından yapılan tespitte; bilirkişi ... ... tarafından düzenlenen 04.10.2000 tarihli raporda; 2000/7. ay itibarı ile inşaatta faaliyet olduğu, imalatın %38 inin tamamlandığı, yapılan imalat bedelinin 79.847.000.000.-TL. olduğu, geriye kalan işin tespit tarihi itibariyle 156.463,00-TL olup, kalan inşaatın 3. kişiye yaptırılması halinde 156.643,00.-TL. Gerektiği, işin bitirilmesi için gereken sürenin 31 ay olduğu tespitinin yapıldığı görülmüştür.
Bornova 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin .../... D.İş sayılı dosyasında davacı tarafından yapılan tespitte; tespit dosyası kapsamında alınan 25.09.2001 Tarihli Bilirkişi Tespit Raporunda sözleşme hükümlerine uygun olmayan eksik ve kusurlu imalatların cinsleri ile bunların sorunsuz bir şekilde kullanılabilir duruma getirilmeleri için gerekli olan malzeme ve işçilik dahil ikmal masraflarının 84.870,000.000-TL olarak belirlendiği, işin fiziki seviyesinin % 83,063 olduğu tespitinin yapıldığı görülmüştür.
Bornova 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin.../... D.İş sayılı dosyasında bilirkişi ... ... ... tarafından düzenlenen raporda ise ; yapılan imalat bedelinin 95.911.601.541.-TL, olduğu tespitinin yapıldığı görülmüştür.
İzmir ... Tüketici Mahkemesi'nin .../... Esas .../... Karar sayılı dosyasında davacı ... ... tarafından ... inş Ltd. Şti. ve ... Koop. aleyhine 26.03.2004 tarihinde açılan ..., ..., ..., ... ada, ... parsel, .... Blok, ... Kat, ... no lu bağımsız bölümün davacı adına tesciline ilişkin davanın yapılan yargılaması sonunda 13.03.2007 tarihinde, tapu kaydının iptali ile davacı adına tesciline karar verildiği görülmüştür.
İzmir ... Noterliği'nin ... yevmiyesi ile 09.06.2000 tarihinde davacı tarafından davalıya gönderilen ihtarda, ilk ödemenin 29.11.1998 de yapıldığı, sözleşmeye göre inşaatın bu tarihten itibaren 12 ay içinde bitirilmesinin gerektiği, işin 1 ay içinde bitirilmesi, örnek dairenin 2 gün içinde hazırlanmasının talep edildiği, İhtarın 15.06.2000 tarihinde tebliğ edildiği,
İzmir ... Noterliği'nin ... yevmiyesi ile 23.06.2000 tarihinde davacı tarafından davalıya gönderilen ihtarda, yapılan sözleşmeye göre kalan işin 131.000.000.-TL. + 10 daireye verildiği, 73.000.000.-TL. ödeme yapıldığı, 10.11.1999 tarihli fesih ve yer teslim tutanağıyla işin yapımı için yerin teslim edildiği, inşaatın bitim süresinin 01.01.2000 den 30.06.2000 tarihine uzatıldığı, imalata bu şekilde devam edilmesi halinde işin süresinde yetişmeyeceği, SSK primlerinin ödendiğinin ibrazının gerektiği, ihtarın tebliğinden itibaren 2 gün içinde işin teslim edilmemesi halinde aylık 100.000.000.-TL. ecrimisil talep edileceği, 30.06.2000 e kadar işin bitirilip teslim edilmemesi halinde sözleşmenin feshedileceğinin bildirildiği,
İzmir ... Noterliğin ... yevmiyesi ile 06.07.2000 tarihinde davalı tarafından davacıya gönderilen 29.06.2000 tarihli ihtarnameye cevap ve karşı ihtarda; inşaatın yer tesliminin 01.11.1999 tarihli yer teslim tutanağı ile imzalandığını, inşaatın bitim tarihinin 10.11.2000 olduğunu,.hak ediş ile istenilen 39.162.254,00 liranın ödenmesi aksi takdirde işin derhal kaldığı yerden bırakılacak olduğu ihtarının edildiği görülmüştür.
İzmir ... Noterliği'nin ... yevmiyesi ile 13.07.2000 tarihinde davacı tarafından davalıya gönderilen ihtarda, inşaat süresinin 12 ay olduğu, 131.000.000.000.-TL. lik bedelin 17.000.000.0000.-TL. lik kısmının kaba, 114.000.000.000.-TL. lik kısmının ince işlerle ilgili olduğu, toplam 73.000.000.000.-TL. mertebesinde nakit ödeme yapıldığı, imalatın %60 seviyesine varmadığı, inşaatın 30.06.2000 tarihine kadar bitirilip teslim edilmediği, tüm yükümlülüklerin yerine getirilmesinin talep edildiğinin bildirildiği görülmüştür.
İzmir ... Noterliği'nin ... yevmiyesi ile 09.11.2001 tarihinde davacı tarafından davalıya gönderilen ihtarda, İzmir ... Asliye Hukuk Mahkemesi'nin .../... D.İş sayılı dosyasıyla yapılan delil tespitinde, yükleniciye 193.152.159.720.-TL. ödendiği, işin %83,063 oranında bitirildiği, yapılan işe göre 62.152.159.720.-TL. fazla ödendiği, fazla ödeme tutarının 2 iş günü içinde iadesini, 53.010.000.000.-TL gecikme tazminatının 2 iş günü içinde ödenmesinin talep edildiğinin bildirildiği görülmüştür.
İzmir Sigorta İl Müdürlüğünün 05.11.2004 tarihli yazısında; ... işyeri sicil noda işlem gören inşaat işyerinin ".... ... Mah.... sk.No:...-... İzmir" adresinde ... İnşaat Tur.YatırımSan.Tic.Ltd.Şirketi adma 17.11.1999 tarihinde Kanun Kapsamına alındığı, işverenin 1999/11-2000/2-4-5-6-7-8-9 aylara ait prim+gecikme zammı dahil toplam 40.350.000,000-TL.borcu bulunduğunun bildirildiği görülmüştür.
İzmir Sigorta İl Müdürlüğünün 19.11.2007 tarihli yazısında; ... s.nolu dosyada işlem gören ... sok.No:... .../... adresinde kurulu ... İnş.Ltd.Şirketine ait inşaat işyerine ait 1999/l ila 2001/laya ait toplam 9.155,00TL.borcu bulunduğu,icrada olduğunun bildirildiği,
İzmir Sigorta İl Müdürlüğünün 14.11.2007 tarihli yazılarında; ...s.nolu dosyada işlem gören .../... sok.No:.... /... adresinde kurulu bina inşaatı işyeri ... İnş.Ltd.Şirketine adına 06.06.1997 tarihi itibariyle 506 s.y.kapsamına alındığı,30.11.2007 tarihi itibariyle toplam 3.643,00TL.borcunun bulunduğu, tüm borcun icra servisine intikal ettiğinin,
... s.nolu dosyada işlem gören Gümüldür/İzmir adresinde kurulu bina inşaatı işyeri ... İnş Tur.Yat.San.Ltd.Şirketine adına 10.07.1997 tarihi itibariyle 506 s.y.kapsamına alındığı,30.11.2007 tarihi itibariyle toplam 20.545,00TL.borcunun bulunduğu, tüm borcun icra servisine intikal ettiğinin bildirildiği,
İzmir Sigorta İl Müdürlüğünün 10.12.2007 tarihli yazılarında; ... s.sicilnolu dosyada işlem gören ... .... ...Mah.... sok.No....-... İzmir adresinde ... İnş.Tur.Yat.San.Ltd.Şirketine ait 30.11.2007 tarihi itibariyle toplam 58.108,00TL.borcu bulunduğu,
... s.sicilnolu dosyada işlem gören ... İnş.Tur.Yat.San.Ltd.Şirketine ait 30.12.2007 tarihi itibariyle toplam 73.044,35TL.borcu bulunduğu,
... s.sicilnolu dosyada işlem gören ... İnş.Tur.Yat.San.Ltd.Şirketine ait 30.11.2007 tarihi itibariyle toplam 19.348,52TL.borcu bulunduğu,
İzmir Sigorta İl Müdürlüğünün 17.12.2007 tarihli yazılarında; ... s.sicilnolu dosyada işlem gören ... sok.No:... ... /... adresinde ... İnş.Tur.Yat.San.Ltd.Şirketine ait prim borcunun olmadığının,
İzmir SGK İl Müdürlüğünün 20.05.2009 tarihli yazılarında; ... işyeri sicil noda işlem gören "... ... ... Mah ... sk.No:...-... İzmir" adresindeki ... İnşaat Tur.YatırımSan.Tic.Ltd.Şirketinin prim borcu bulunmadığı,ancak 5510/85 md.ve SSİY 117/118md.göre yeterli işçilik bildirilmemesi nedeniyle fark işçilik üzerinden toplam 59.406,63TL.(gecikme zammı hariç)borcu bulunduğunun bildirildiği görülmüştür.
İzmir SGK İl Müdürlüğünün 22.12.2009 tarihli ... sayılı yazısında; ... İnş. Tur. Yat. San. Ltd. Şirketine, yapı kullanma izin belgesi verilebilmesi için, 08.10.1993 tarih 478 sayılı Yapı Ruhsatına istinaden Bornova/İzmir adresinde yapılan ve ... sic.nolu dosyada işlem gören 30.09.2000 tarihinde tamamlandığı bildirilen 3096 m2 lik 8nolu blok ve 3096m2 lik 9 nolu blok kısımlarından dolayı Kuruma karşı borcunun bulunmadığının bildirildiği, görülmüştür.
İzmir SGK İl Müdürlüğünün 21.12.2012 tarihli yazısında;... s.nolu dosyada işlem gören ... ... ...ya ait inşaat işyeri
(SS...-... Ltd.Şirketi) adresinin SS.... ... .../... olduğu, 1997/10-11-12-1998/1-2-3-4-5-6-7-8-9-10-11-12 aylar, 1999/1-2-3-4-5-6-7-8-9-10-11-12 aylar,2000/lay borçların tahsil edildiği, 21.06.2006 tarihinde 5458 sayılı yasaya göre kalan borcu 60 ay taksitlendirildiği, 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13ay taksitlerin ödendiği, 27.09.2007 tarihinde 14.taksit 596,95TL. 15.taksit 583,19TL. 16.taksıt 596,35TL.ve toplam 19.270,24TL.... ... ... tarafından 5458s.yasaya göre tahsil edildiğinin bildirildiği görülmüştür.
Bornova Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürlüğünün 15.01.2014 tarihlî yazılarında; .../...-... Mah.... Ada ... Parselde kayıtlı ... ve ... Nolu bloklara ait 08.10.1993 tarih ... sayılı inşaat ruhsatnamesine rastlanılmadığı,8.blok için 20.07.2007 tarih 3240 say11 ı(yeniIcme).9 blok için 20.07.2007 tarih 3240 sayılı (yenileme) ayrı ayrı olarak inşaat ruhsatnamelerinin alınmış olduğunun tespit edildiği ve 2adet inşaat ruhsatnamesi ve nıımarataj krokisinin gönderildiği görülmüştür.
İzmir SGK il Müdürlüğünün 24.01.2018 tarihli yazısında; "Merkezimizde ... sayılı dosyada işlem gören, ... İnş.Tur.Yat.San.Ltd.Şirketi ile ilgili olarak; İşyeri dosyasının tetkikinde 08.10.1993 tarih, ... ada ... parsel nolu ruhsata istinaden işveren ... İnş. Tur. Yat. San. Tic. Ltd. Şti' ne ait olan 3096 m2' lik 8 nolu blok ve 3096 m2'lik 9 nolu blok kısımlarından dolayı verilen prim belgeleri için borcunun bulunmadığı, 5510 sayılı Kanunun 85.maddesinin ve Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 117/118.maddesine istinaden yapılan çalışmada yeterli işçilik bildirildiği tespit edilmiş olup, 3096m2'lik 8 bloktaki tüm kısımlar ve 3096m2'lik 9 nolu bloktaki tüm kısımlar için tarafımızdan, 22.12.2009 tarih, ... sayı ile ilişiksizlik belgesi düzenlenmiş ve 06.09.2010 tarihinde işverene elden ilişiksizlik belgesi teslim edilmiştir...talep edilen 22.12.2009 tarih, ... sayılı yazının onaylı sureti yazımız ekinde sunulmuştur." bilgisinin verildiği, ve 22.12.2009 tarihli yazı, inşaat sözleşmesi, fesih protokolünün yazı ekinde gönderildiği görülmüştür.
İzmir SGK İl Müdürlüğünün 29.11.2018 tarihli yazı ekinde; ... s.nolu ... ... ... adına 27.09.2007 tarihinde İl Müd.veznesine yapılan ödemelerle ilgili (14Adet) dekontların gönderildiği, SGK'da ... işyeri sicil nolu ... ... ... ünvanlı işyerinin Müfredat Kartı Listesinde; 1994/12-1995 yılı-1996 yılı-1997 yılı-1998 yılı-1999/1 dönemTahakkuk ve Tahsilat tutarlarının bildirildiği, SGK'da ... işyeri sicil nolu... ünvanlı Aracı ... Ltd.Şirketiişyerinin Müfredat Kartı Listesinde; 1995/7-1996 yılı-1997 yılı-1998 yılı-1999 yılı-2000/1 dönem Tahakkuk ve Tahsilat tutarlarının bildirildiği, SGK' da ... işyeri sicil nolu ... İnş.Ltd.Şirketi ünvanlı işyerine ait Müfredat Kartı Listesinde; 1999/11-2000/2-4-5-6-7-8-9 ay Prim Tahakkuk ve Tahsilat tutarlarının bildirildiği,(toplam 59.406,63-TL) görülmüştür.
İzmir ... ATM' nce yargılama aşamasında dava konusu uyuşmazlığa ilişkin bilirkişiler ... ... ve ... ...' dan rapor tanzimi istenilmiş, bilirkişi heyeti mahkemeye sundukları 29/07/2009 tarihli ön raporda; rapor düzenleyebilmek için gerekli eksik belgelerin taraflardan ve ilgili kurumlardan celbini talep ettiklerini,
29/09/2009 tarihli 2.ön raporlarında taraflara açıklatılması gereken hususların olduğu yada yerinde inceleme yapılması sonucu rapor tanzim edilebileceğini belirtmişlerdir.
İzmir ... ATM'nce Muhasebeci ..., Hukukçu ..., İnşaat Mühendisi ...' dan keşif sonrası aldırılan 12.04.2011 tarihli raporda; 10.11.1999 tarihinde yer tesliminin yapıldığı, işin bitiş tarihinin 10.11.2000 olduğu, sürenin daha sonra 30.06.2001 tarihine kadar uzatıldığı, binaların 30.01.2002 de koop.e teslim edildiği, yüklenicinin 203.050,00.-TL. lik iş yaptığı, yükleniciye toplam 191.529,16.-TL. ödeme yapıldığı, yükleniciye verilmesi gereken 10 adet daireden 1. Kat 1 ve 1. Kat 2 no lu dairelerin açtığı davalar ile satın alanlar adına tescil edildiğinden kalan 8 adet dairenin yüklenici adına tescilinin gerektiği, karşı dava olmadığından, yüklenicinin yaptığı 203.050,00.-TL. lik imalattan 191.529,16-TL. lik ödeme mahsup edildiğinde yüklenicinin 11.520,84.-TL. alacağı olduğu ve inşaatın 7 ay süre ile geciktiği belirtilmiştir.
Mahkemece davacı tarafın itirazları sonucu aynı heyetten alınan 20/12/2011 havale tarihli ek raporda; Yüklenici firma tarafından yapılan imalatların bedelinin 203.050,00 TL, eksik ve ayıplı imalatların bedelinin 16.320,00 TL, Müteahhide ödenmesi gereken bedelin 186.730,00 TL, Müteahhide yapılan ödeme miktarının 191.529.16 TL olduğu, kooperatifçe fazla ödenen miktarın 4.799,16 TL olduğu, noksan yapılan işlerin kooperatifçe yapılmamış olması nedeniyle davacı tarafından talep edilemeyeceği, belirtilmiştir.
İzmir ... ATM' nce yargılama aşamasında İnşaat Mühendisi ve Emlak Değerlendirme Uzmanı bilirkişi ..., Muhasebeci bilirkişi ... ve İnşaat Mühendisi bilirkişi ...' dan aldırılan 10/04/2014 havale tarihli raporda özetle; inşaat yapım sözleşmesinin 04.12.1998 tarihinde imzalandığından, normal koşullarda inşaatların 1999 yılının sonuna kadar bitirilmesi gerektiği; kooperatif tarafından ödenmesi gereken 131.000,00 TL'nin sadece 29.112,00 TL'sinin ödenebildiği; 30.11.2000 tarihindeki ödeme miktarının ise ancak 149.000,00 TL'ye ulaştığı; 1999 yılı ile 2000 yılı arasındaki artış oranı 1,2241 olduğu kabul edilerek , 1999 yılında yapılan ödeme miktarının 29.112,00 TL, 2000 yılına sarkan imalat bedeli (131.000 TL - 29.112 TL): 101.888,00 TL Ödenecek fiyat farkı (101.888 TL x %22,41 TL) 22.833,10 TL Ödenmesi gereken toplam meblağ (131.000 TL + 22.833,10 TL) : 153.833,10 TL Yapılan ödemelerin toplamı : 191.529,16 TL,
Fazla ödeme miktarın 37.696,06 TL olduğu, sigorta prim borçları ile ilgili olarak, [Taraflar arasında 04.12.1998 tarihinde imzalanan sözleşmenin 12. maddesinde, SGK yönünden doğabilecek tüm yasal sorunlar, SGK ile ilgili işçi primleri, gelir vergisi, bütün mali ve hukuki sorumluluklar ve cezaların davalı ... İnşaat Ltd. Şti.'ne ait olduğu,
Kooperatif inşaatının başlangıç ve bitiş tarihlerini de baz alarak, SGK'nın bildirdiği ruhsat bilgisi ile Bornova Belediyesi'nin bildirdiği ruhsat numaraları arasında uyuşmazlık bulunduğu, ruhsat bilgisinde "Yenileme" ifadesi geçtiği, ruhsatta bir revize yapılmış olabileceği, dolayısıyla ruhsat numarasının değişmiş olabileceği ihtimalini de dikkate alınarak iki kurum arasındaki verilerin netleştirilmesi gerektiği,
Davacı ... Konut Yapı Kooperatifi'hin, sözleşme gereği davalının ödemesi gereken SGK işyeri borcu olan 19.855,00 TL anapara ve 1.137,13 TL gecikme faizi ile birlikte toplam 20.992,13 TL'nin ödendiğine dair makbuz, banka dekontu vb. dekont ile ya da resmi defter kaydı ile kanıtlaması durumunda davalı firmadan alacak talep edebileceği belirtilmiştir.
Mahkememizce en son alınan bilirkişi heyet raporuna karşı davacı tarafın itirazları da değerlendirilmek ve SGK kayıtları üzerinde inceleme yapılmak üzere dosya Kooperatifçi Bilirkişi ...' e tevdii edilmiş, ... 20/06/2015 havale tarihli raporunda özetle; Davanın, yüklenici firmaya yapılan fazla ödemelerin iadesi ile ilgili olduğu, davacı ... Konut Yapı Kooperatifi tarafından, inşaatların yapımını üstlenen davalı ... İnşaat Turizm Yatırım Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.'ne, 54.016,06 TL fazla ödeme yapılması sözkonusu olduğundan, bu meblağın davacıya iade edilmesi istenebileceği belirtilmiş,
28/03/2016 havale tarihli ek raporunda ise; taraf itirazlarının kök rapordaki tespitleri değiştirecek mahiyette olmadığı, kök rapordaki tespit ve değerlendirmelerin geçerli olduğu belirtilmiştir.
Mahkememizce dosyaya sunulan heyet raporları arasında çelişki bulunduğundan dosya İnşaat Mühendisi ... , Hesap bilirkişisi ..., SGK alanında uzman bilirkişi ... ve Mali Müşavir ...' e tevdii edilerek, tarafların iddia ve savunmaları, SGK dan gelen yazı cevapları dosyaya sunulan tüm raporlar da değerlendirilerek raporlar arasındaki çelişki de giderilmek suretiyle davacının davalıdan alacaklı olup olmadığı, alacaklı ise miktarı hususlarında rapor tanzimi istenilmiş, bilirkişi heyeti tarafından tanzim edilen 12/06/2020 havale tarihli raporda özetle; Bilirkişiler ..., ... ve ... tarafından düzenlenen 12.04.2011 havale tarihli bilirkişi raporunda, davacı kooperatif tarafından müteahhit davalı ... İnş. Ltd.Şti.ne aşağıdaki dökümü bulunan kayıtlara göre toplam 191.529,16 TL. ödeme yaptığının tespit edilmiş olduğu,
191.529,16 TL.lık ödemenin daha sonraki tüm bilirkişi raporlarında kabul gördüğü ve bu hususa davalı ... İnşaat Ltd.Şti. yetkilisi ...'in 08.09.2015 havale tarihli dilekçesindeki ödemelerin 191.529 TL. değil İbranamedeki 79.847 TL. olduğu yönünde itiraz ettiği, dilekçe ekindeki ibraname incelendiğinde 31.07.2000 tarihi itibariye ödemeler toplamının 79.847 TL. olduğunun ibra edildiğinin görüldüğü, Temmuz 2000 sonu itibariye ödemeler toplamının 78.977 TL. olduğu dolayısıyla 31.07.2000 tarihi itibariyle ibraname ile davacı kayıtları arasında (79.847-78.977=) 870 TL. gibi davalı aleyhine küçük bir farkın olduğu, davacı kayıtlarına göre Temmuz 2000 döneminden sonra da 112.552,16 TL. ödemelerin olduğunun bilirkişilerce tespit edildiği, davalı tarafın inceleme için dosyaya defter ve belge ibraz etmediği gibi defterlerin bulunduğu adresi de bildirmediğinden, dosyadaki mevcut bilgi ve belgelere göre davacı kooperatif tarafından davalı ... İnş. Ltd.Şti.ne toplam 191.529,00 TL. ödendiğinin tespit edildiği,
Davalının ısrarla, davacı kooperatifin , kendi adına cari hesabından alt taşeronlara ödeme yaparak işi yaptığını belirtmesine rağmen, davalı tarafın inceleme için dosyaya defter ve belge ibraz etmediği gibi defterlerin bulunduğu adresi de bildirmediği keza defterlerini sunup sunmayacaklarını sormak üzere davalı vekilinin 09.03.2020-10.03.2020 ve 12.03.2020 tarihlerinde 3 defa arandığı ancak ulaşılamadığından davalının defterleri incelenemediğinde davalının alt taşerona ödeme yaptığının tespit edilememiş olduğu,
Davacının davalıdan, fazla ödeme nedeni ile 63.750,00 TL. talep edebileceğinin tespit edildiği belirtilmiştir.
Mahkememizce en son düzenlenen bilirkişi raporunda davalı tarafın defterlerinin sunulmadığından bahisle incelenmediği belirtildiğinden davalı vekiline davalı tarafa ait ticari defterleri sunması yada ibraz etmesi için 2 haftalık kesin süre verilmiş, davalı vekilince defterler sunulduğunda ya da yerleri bildirildiğinde dosyanın SMMM bilirkişiye yerinde inceleme yapma yetkisi de verilmek suretiyle en son bilirkişi raporu düzenleyen bilirkişi heyetine tevdii ile taraf vekillerinin en son rapora karşı beyan ve itirazları doğrultusunda ek rapor tanzimi istenilmiş, bilirkişi heyeti tarafından tanzim edilen 14/06/2021 havale tarihli ek raporda özetle; dosyaya yeni bir belge ile defter ibraz edilmediği görülmekle beraber dava dosyası ve eklerinin tekrar incelenmesinde, davacı kooperatif tarafından müteahhit davalı ... İnş. Ltd.Şti.ne dökümü bulunan kayıtlara göre toplam 191.529,16 TL. ödeme yapıldığı, dolayısıyla bu hususta 12.06.2020 tarihli heyet raporunda bir değişikliğin olmadığı,
İtiraza konu olan Tespit raporlarının kök raporda ayrıntılı olarak irdelendiği, hatta tespit raporunda ki imalat seviyesinin hatalı alındığına ilişkin Kök Raporun 12. Sahifesinde açıklamalarda bulunulduğu, İşin Nihai olarak % 83,063 seviyesinde davalı tarafından bırakıldığı ve hatta davacı tarafından Fesih ihtarının da çekildiğinin dosya Muhteviyatı ile sabit olduğu, o halde yapılması gereken Sözleşme bedeline göre davalı tarafından yapılan işin Fiziki Seviye tespiti olan ( Dosyaya sunulu tespit raporlarına göre belirlenen Fiziki Seviye ) % 83,063 Seviye Üzerinden Taraflar arasında bir nevi Tasfiye Hesabının yapılması olduğu,
Bu mantıkla , Kök Raporun 16. Sahifesinde davalının Yaptığı İş Seviyesine ve Sözleşme Bedeli esas alınarak Hesaplama yapıldığı ancak Kök Raporda Sözleşme bedeli 04.12.1998 Tarihi İtibariyle 131.000 TL+10 Adet BB olduğu halde sehven sadece parasal tutara göre hesaplama yapıldığının görüldüğü,
Teknik olarak davalının eksik bıraktığı iş seviyesine tekabül eden imalata göre Kooperatifin yaptığı fazla ödeme tutarının 63.720,00 TL olarak önceki raporlarda hesaplanmış olduğu, davacı kooperatifin kalan işi bir başkasına yaptırdığı bedelden kaynaklı oluşan zararın hesabının mali bir husus olduğu, sözleşme kapsamında işin tamamlanma oranına göre yapılan fazla ödeme tutarı 63.720,00 TL olarak hesaplanmış olup, teknik olarak değişiklik yapacak bir husus olmadığı, yüklenicinin inşaatı bıraktığı seviyeden sonra davacı kooperatifin kalan işlerinin neler olduğunun heyet tarafından görülmemiş olup, koop. tarafından yaptırılan delil tespitiyle 84.870,00.-TL. yaptırılması gereken iş bedeli tespit edilmiş, daha sonraki tarihte yapılan delil tespiti ile 95.91 l,60.-TL. olarak tespit edilmiş olduğu,
Heyetlerince yapılmayan işlerin görülemediği için iki tespit raporundan birisini kabul etmek durumunda kalındığını, bu durumda, ilk tarihli bilirkişi tespit raporu olan 84.870,00.-TL.lik değerin esas alındığını, çünkü, işin bırakıldığı tarihe en yakın tarihli raporun bu rapor olduğunu,
12.06.2020 tarihli bilirkişi raporunda, Davalı ... İnş.Tur.YatSan.Ltd.Şirketi SGK nin ... sic.nolu işyerinden 28.07.2008 tarihli 5510 s.y. Geç 24.md.göre peşin ödemeyi talep ettiği, SGK İzmir S.Güv.İl Müd. 19.08.2008 tarihli, 28.07.2008 tarihli 5510 s.y.nın Geçici 24.md.hükümlerine göre ödemek üzere yaptığı başvuru sonucunda; ... İns. Tur. Yat. San. Ltd. Şirketi tarafından 28.08.2008 tarihinde toplam 16.436.22TL. (14.456,85TL. +1.311,56TL. +667,81 TL.) 5510 peşin yapılandırma borcunu banka dekontu ile ödediğinin tespit edildiği,
Buna göre 12.06.2020 tarihli bilirkişi raporda görüldüğü üzere 16.436,22 TL.lık SGK ödeme dekontunun davalı ... İnş. Tur. Yat. San. Ltd. Şirketi adına düzenlediğinin tespit edildiği, dava dosyası ve ekleri incelendiğinde, iş bu SGK ödemesinin kooperatif tarafından yapıldığım gösterir dava dosyasında defter ve belgeye rastlanmamış olduğu belirtilmiştir.
Mahkememizce en son rapor düzenleyen bilirkişi heyetine dosyanın yeniden tevdii edilerek asıl ve ek raporları arasında çelişki bulunduğu anlaşıldığından davacı vekilinin itirazları doğrultusunda çelişki de giderilmek suretiyle hükme esas şekilde davacının, davalıdan talep edebileceği bir bedel olup olmadığı, var ise miktarının belirtilmesi hususunda ek rapor tanzimi istenilmiş, bilirkişi heyeti tarafından tanzim edilen 05/11/2021 havale tarihli 2.ek raporda özetle; İşin toplam bedelinin 153.883,00.-TL olduğu, İşin %83,06 lık kısmı tamamlanmış olduğu,
%83,06 lık orana karşılık gelen iş bedelinin 153.883,00.-TL. x %83,06 = 127.778,00,-TL.
153.883,00.-TL. - 127.778,00,-TL. =26.105,00,-TL. yapılmayan işe düşen tutar olduğu,
84.870,00,-TL. (tespit raporundaki işin tamamlanma bedeli ) - 26.105,00,-TL. = 58.765,00,-TL. İşin tamamlanması halinde ödenecek tutar olarak hesaplanmış olduğu,
Asıl rapora bakıldığında iş sahibinin ödediği paradan, yüklenicinin yaptığı iş tutarı olan 127.778,00,-TL nin . mahsup edilmiş olduğu, yani yüklenicinin, 153.883,00,-TL. nin tamamını almamış olduğu,
İş sahibinin eksik bırakılan iş bedelini yükleniciye ödememiş ise ödemediği eksik iş bedelini yükleniciden talep edemeyeceği,
84.870,00.-TL. bedel içerisinde, yüklenicinin parasını almadan eksik bıraktığı işlerin de bedelinin bulunmakta olduğu,
Kaldı ki asıl raporda, iş sahibinin ödediği 192.000,00,-TL. tutardan sadece işin tamamlanan 127.778,00,-TL. lik kısmının mahsup edildiği, bu hesabın, %83,06 dan %100 e varasıya kadar eksik olan iş bedelinin ödenmediğini göstermekte olduğu,
Yüklenici eksik iş bedeli olan 26.105,00,-TL. yi tahsil etmemiş ise, 84.870,00.-TL.eksik ve kusurlu iş bedeline ait tutar içerisinde yer alan eksik iş bedelinden, yüklenicinin tahsil etmediği eksik iş bedeline ait tutarın indirilmesi gerekmiş olduğu,
Davacının davalıdan;
Sözleşme bedeli 153.883,00.-TL -127.778,00.-TL. Yapılan iş bedeli =26.105,00.-TL. eksik iş bedeli, Ödeme 191.529,16 -Yapılan iş 127.778,00=63.750,00 davacının fazla ödemesi+ davacının eksik ve ayıplı iş için ödediği tutar 84.870,00= toplam 148.620,00-TL -davacının parasını almadığı eksik iş bedeli 26.105,00-TL =122.515,00-TL davacının kalan alacağı haklarını talep edebileceği, ,
Netice itibariyle davacının davalıdan dava tarihi itibariyle 122.515,00-TL talep edebileceği belirtilmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Mahkememizce yapılan yargılama sonucunda; tarafların iddia ve savunmaları, deliller ve tüm dosya kapsamına göre;
Dava, Eser Sözleşmesinden kaynaklı alacak davasıdır.
.../... -... Mah. .. Mevki ... Ada ... Parselde kayıtlı 8 ve 9 Nolu blokların inşaat yapım işi için davacı kooperatif ile dava dışı müteahhit ... arasında sözleşme yapıldığı, dava dışı ...' nın yapım işini devam ettiremediği, davacı ile yüklenici Müteahhit ... arasında 29.11.1998 tarihinde fesih protokolü imzalandığı, takiben işin kalan kısmının yapılması için davacı kooperatif ile davalı ... Ltd. Şti. arasında 04.12.1998 tarihinde haricen kat karşılığı inşaat sözleşmesi düzenlendiği. Sözleşmenin özel şartlan maddeleri gereği yapılacak yapının 9016 ada 7 parseldeki 8 ve 9 nolu bloktan oluşacağı, 9 nolu bloktan. 10 adet dairenin müteahhit firmanın olacağı, davacı kooperatifin Mal Sahibi, davalı şirketin Müteahhit olarak belirtildiği, sözleşmenin 13/a-b-c maddelerine göre müteahhit dava dışı ...' nın 9 nolu bloğun kaba inşaatını yaparak davalı şirkete 6.442.000.000.-TL ödeyeceği, davacı kooperatifin vereceği on adet daire dışında davalıya kaba inşaat için 17.000.000.000.-TL, ince inşaat için 114.000.000.000.-TL.olmak üzere 131.000.000.000.-TL.ödeme yapacağının belirtildiği, taraflar arasındaki anlaşmanın 4. maddesine göre inşaat süresinin yer tesliminden itibaren 12 ay olarak kararlaştırıldığı, sözleşmenin 5. maddesine göre davacı kooperatifin, projenin tasdiki ve kat irtifakının kurulması ile birlikte davalı şirkete 10 adet dairenin satış yetkisini vereceğinin belirlendiği, davacı kooperatif tarafından davalıya 192.000,00-TL ödeme yapıldığı, davalı tarafça sözleşmede öngörülen sürede inşaatların tamamlanıp, konutların tesliminin gerçekleştirilemediğinden bahisle davalıya 2000 ve 2001 yıllarında muhtelif ihtarnameler keşide edildiği, Bornova 2. Asliye Hukuk Mahkemesi kanalı ile .../... D. İş, .../... D. İş, .../...D. İş tespitlerinin yaptırıldığı, davalının sözleşmeden doğan yükümlülüğünü ifa etmediğinden 192.000,00-TL alacaklı olduğundan bahisle iş bu davayı açtığı anlaşılmaktadır.
Taraflar arasındaki sözleşme eser sözleşmesidir.
TBK nun 470. Maddesinde; " Eser sözlesmesi, yüklenicinin bir eser meydana getirmeyi, issahibinin de bunun karsılıgında bir bedel ödemeyi üstlendigi sözlesmedir." şeklinde tanımlanmıştır.
Somut olayımızda; taraflar arasındaki uyuşmazlığın; tarafların sözleşme gereği edimlerini yerine getirip getirmedikleri, davacının sözleşme gereği edimlerin yerine getirilmemesi nedeni ile davalıdan alacaklı olup olmadığı noktalarında toplandığı tespit edilmiştir.
Mahkememizce taraflar arasındaki uyuşmazlığın çözümü için dosya kapsamında birden fazla bilirkişi heyetinden rapor aldırılmış, ancak mahkememizce en son rapor düzenleyen bilirkişiler İnşaat Mühendisi ..., Hesap bilirkişisi ..., SGK alanında uzman bilirkişi ... ve Mali Müşavir ...' ün düzenlemiş oldukları asıl ve ek raporların denetime elverişli ve açık olduğu, 05/11/2021 tarihli ek raporun tarafların tüm itirazlarını da karşılar nitelikte olması nedeniyle mahkememizce hükme esas alındığı, bu itibarla taraflar arasındaki sözleşmeye göre işin toplam bedelinin 153.883,00 TL olduğu, bilirkişilerce de kabul edildiği üzere Bornova 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin .../... D.İş sayılı dosyasındaki tespitin işin bırakıldığı tarihe en yakın tarih olması nedeni ile bu tespit raporunda işin tamamlanma yüzdesi %83,06 olarak belirtildiğinden bu tespite mahkememizce de itibar edilerek işin tamamlanma yüzdesinin %83,06 olarak kabul edildiği, buna göre yapılan iş bedelinin 127.778,00 TL olacağı, eksik iş bedelinin de 26.105,00 TL olacağı, davacının davalı tarafa 191.529,16 TL ödeme yapmış olduğunun tüm alınan raporlarda ortaya konulduğu, dolayısıyla davacının fazla yaptığı ödemenin 63.750,00 TL olacağı, ancak davalının eser sözleşmesi kapsamında edimini gereği gibi yerine getirmediği için davacı tarafça eksik ve ayıplı iş için ödenen toplam tutarında 84.870,00 TL( Bornova 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin .../... D.İş sayılı dosyasında belirlenen bedel ) olduğu, her ne kadar davalı taraf davacının, kendi adına cari hesabından alt taşeronlara ödeme yaparak işi yaptırdığını savunmuş ise de; davalı tarafça ticari defterler mahkememizce verilen süreye ve ihtarata rağmen sunulmadığından davalının bu savunmalarına itibar edilmemiş, neticeten davacının davalıdan en son bilirkişi ek raporunda da belirtildiği üzere bu durumda talep edebileceği alacağın 122.515,00 TL olacağı vicdani kanaatine varılarak davanın kısmen kabulüne karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1)DAVANIN KISMEN KABULÜ İLE;
122.515,00 TL nin 22/02/2002 tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine,
2)Karar tarihi itibariyle alınması gereken 8.369,00-TL karar ve ilam harcından peşin alınan 2.592,00-TL harcın mahsubu ile eksik kalan 5.777,00-TL harcın davalıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
3)Peşin harç için yapılan 2.592,00-TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4)Davanın red ve kabul edilen bölümleri orantılı olarak nazara alınıp bir kısım yargılama giderleri davacı üzerinde bırakılarak iş bu dosyada davacı tarafından yapılan toplam 5.035,17-TL yargılama giderinden 3.212,93-TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5)Davanın red ve kabul edilen bölümleri orantılı olarak nazara alınıp bir kısım yargılama giderleri davalı üzerinde bırakılarak iş bu dosyada davalı tarafından yapılan toplam 1.500,00-TL yargılama giderinden 542,85-TL yargılama giderinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6)Davacı kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden hüküm tarihindeki AAÜT gereğince davanın kabul edilen bölümü üzerinden hesaplanan 15.588,92-TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
7)Davalı kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden hüküm tarihindeki AAÜT gereğince davanın red edilen bölümü üzerinden hesaplanan 9.833,05-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
8)Kararın kesinleşmesi halinde, ayrıca karar yazmaya gerek görülmeden kalan gider avansının derhal taraflara iadesine,
Dair; taraf vekillerinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde mahkememize yahut başka bir yer mahkemesine dilekçe ile başvurmak ve istinaf harcı ile gerekli giderlerin tamamını ödemek suretiyle İzmir Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 02/12/2021

Katip ...
(E-İMZA)


Hakim ...
(E-İMZA)