BAM Hukuk Mahkemeleri Bursa 3. Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/996 Esas 2021/962 Karar Sayılı İlamı

T.C. BURSA 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2021/996 Esas - 2021/962
T.C.
BURSA
3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2021/996 Esas
KARAR NO : 2021/962

HAKİM : ...
KATİP : ...

DAVACI : ... SANAYİ VE TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ -....
DAVALI : HASIMSIZ
DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
DAVA TARİHİ : 30/11/2021
KARAR TARİHİ : 01/12/2021
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 01/12/2021
Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
Dosya incelendi;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA; davacı 30/11/2021 tarihli dava dilekçesinde özetle; ... Yıldırım Şubesi tarafından davacı şirket adına düzenlenen.... nolu çek kçoanına ait 0014847, 014862, 014864 seri nolu çek yapraklarının çalışmış olduğundan bahisle, söz konusu çekler üzerine ödemeye yasağı kararı verilerek, çeklerin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
GEREKÇE;
Dava, 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanununun 818/1-s ve 757.maddesi kapsamında çek iptali istemine ilişkindir.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun iptali düzenleyen "Önleyici önlemler" başlıklı 757. maddesinde;
'' (1) İradesi dışında poliçe elinden çıkan kişi, ödeme veya hamilin yerleşim yerindeki asliye ticaret mahkemesinden, muhatabın poliçeyi ödemekten menedilmesini isteyebilir.
(2) Mahkeme, ödemeyi meneden kararında muhataba, vadenin gelmesi üzerine poliçe bedelini tevdi etmeye izin verir ve tevdi yerini gösterir."
"İade davası" başlıklı 763. maddesinde ise;
'' (1) Elden çıkan poliçe mahkemeye sunulursa, mahkeme, iade davası açması için dilekçe sahibine uygun bir süre verir. Dilekçe sahibi bu süre içinde dava açmazsa, mahkeme, poliçeyi, sunmuş olana geri verir ve muhatap hakkındaki ödeme yasağını kaldırır." düzenlemesine yer verilmiştir.
Kanunun "İptal kararı" başlıklı 764. maddesi uyarınca;
''(1) Elden çıkan poliçe, verilen süre içinde mahkemeye sunulmazsa, iptaline karar verilir.
(2) Poliçenin iptaline karar verilmiş olmasına rağmen, dilekçe sahibi kabul edene karşı poliçeden doğan istem hakkını ileri sürebilir." Hükümleri yer almaktadır. Anılan maddeler uyarınca, çekin iptaline ilişkin dava açma hakkı çeki kaybeden hamile aittir. Çekin hamili çekin iptal davasını olumlu şekilde sonuçlandırdıktan sonra çek bedelini çekin keşidecisinden talep edebilir. (Yargıtay Hukuk Genel Kurulun 2013/11-1884 Esas ve 2015/1059 Karar sayılı İlamında vurgulandığı üzere)
Bu nedenle hem yasal düzenlemedeki açıklık hem de geçerliliğini sürdüren istikrarlı Yargıtay uygulaması dikkate alındığında, keşidecinin çek iptali davası açmasına yasal olanak bulunmadığı kabul edilmelidir. Keşideci - hesap sahibinin kaybettiği, çaldırdığı yada benzer şekilde elinde çıkan çek veya çek yaprağı ile ilgili olarak kendisinden talepte bulunulması halinde, hak iddia edene karşı menfi tespit davası açması mümkündür.
Sonuç olarak, iptali istenen çek yaprağının davacıya ait olması nedeniyle, davacının keşideci konumunda olmasından dolayı, çekin cirantası, hamili ya da çek üzerinde hak sahibi olan kişinin dava açmadığından, davacının aktif husumet ehliyetinin bulunmadığı, ayrıca boş çek yaprakları kıymetli evrak niteliğine sahip olmadığı anlaşılmakla yasal koşulları oluşmayan davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
Davacının, çekin üçüncü kişilere ödenmesinin engellenmesine dair ihtiyati tedbir isteminin, davacının keşideci olup dava açma hakkı olmadığından çek iptaline özgü ödeme yasağına dair ihtiyati tedbir talep etme hakkı da bulunmadığı, ayrıca boş çek yapraklarının kıymetli evrak niteliği haiz olmayıp, borçlandırıcı işleme konu olmadığından davacının İhtiyati tedbir talebinin reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir.
H Ü K Ü M; Gerekçesi ve ayrıntısı yukarıda açıklandığı üzere;
1-TTK hükümlerine göre keşideci iptal isteminde bulunamayacağından ve boş çek yaprağı kıymetli evrak vasfında bulunmadığından; yasal koşulları oluşmayan DAVANIN REDDİNE,
2-Davacının ihtiyati tedbir talebinin REDDİNE,
3-Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 59,30 TL harç peşin alındığından başkaca harç alınmasına yer olmadığına,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
5-HMK'nın 333. Maddesi gereği yatırılan ve kullanılmayan gider avansının hükmün kesinleşmesinden itibaren ilgililere iadesine,
Dair, davacı taraf yokluğunda, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık yasal süre içinde Bursa Bölge Adliye Mahkemesine İstinaf kanun yolu açık olmak üzere karar verildi.
01/12/2021

Katip ....
¸e-imzalıdır


Hakim ....
¸e-imzalıdır