BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul 16. Asliye Ticaret Mahkemesi 2020/31 Esas 2021/834 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
16. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/31 Esas
KARAR NO : 2021/834

DAVA : İtirazın İptali (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 10/01/2020
KARAR TARİHİ : 24/11/2021

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalıya ait...ile ...plakalı araçların 08.09.2016 - 25.01.2017 tarihleri arasında...Otoyolu köprü ve otoyol gişelerinden geçiş ücreti ödenmeksizin ihlalli geçişler yaptığını, ihlalli geçişler sebebi ile davalı adına icra takibi başlatıldığını, davalının icra takibine haksız yere itiraz ettiğini beyanla İstanbul ... İcra Müdürlüğü'nün ... Esas sayılı dosyasında davalının icra takibine yaptığı itirazın iptaline, takibin devamına, %20'den aşağı olmamak üzere belirlenecek icra inkar tazminatının davalıdan tahsili ile müvekkili şirkete ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının beyanlarını kabul etmediklerini, görev yönünden davanın reddini talep ettiklerini, ihlalli geçiş yapmadığını, bahsedilen plakaların aynı aracın çekici ve dorsesinin plakaları olduğunu, sistemsel hatalardan dolayı ikisine ayrı ayrı ücret yansıtılmasının davacı yanın sorumluluğunda olduğunu, HGS hesabının sürekli artı bakiyede olduğunu beyanla faiz talebi ve istenen orana itiraz ettiğini beyan ederek davanın reddini ve davalı aleyhine %20'den aşağı olmamak üzere belirlenecek kötüniyet tazminatına hükmedilmesini savunmuştur.
DELİLLER VE GEREKÇE: Dava; geçiş ihlali sebebine dayalı geçiş bedeli ile yasadan kaynaklı para cezasının tahsili amacı ile başlatılan icra takibine itirazın iptali istemine ilişkindir.
Davacı vekili tarafından ihlalli geçiş tablosu, geçiş bildirim sureti, geçiş görüntülerini içerir belgelerin ibraz edildiği, araç tescil kayıtlarının celp edildiği görülmüştür.
İtirazın iptali istemine konu İstanbul ... İcra Müdürlüğünün... esas sayılı dosyası celp ve tetkik edilmiştir.
Mahkememizce dosya kapsamına alınan bilirkişi raporunda özetle;
"..DEĞERLENDİRMELER;
Davalı şirkete at dava konusu ihlali geçişlere esas plakalı araçların geçişlerine esas döküm liste halinde dosya kapsamına sunulmuş olup Genel itibariyle; “Ürün bakiyesi yetersiz — Kayıt bulunamadı - İPTAL Ürün” kaynaklı nedenlerle ihlali geçişlere sebebiyet verildiği (bakiye yetersizliğine bağlı PROVİZYON ALINAMADIĞI) anlaşılmaktadır.
... VE... OTOYOLU Geçişlerinde dava konusu ihlalli geçişlere esas Reşadiye gişesinin Bariyerli gişe olduğu, Gişelerde bariyer ve gişe görevlilerinin bulunduğu, bariyerin açılmaması nedeniyle araç sürücülerinin gişe görevlileri ile iletişim halinde kalacakları. Ödemenin alınamadığı hususunda araç sürücüsü bilgilendirmeden — İHLALLİ GEÇİŞ BİLDİRİM FORMU araç sürücüsüne tebliğ edilemeden bariyerin açılmayacağı kanaatine varılmıştır. Açıklanan gerekçelerle gişedeki görevlinin varlığı gözetilerek davalı şirket araç sürücüleri durumdan (ücreti ödenmeyen geçisi haberdar edildiği, OLAY GÜNÜ İTİBARİYLE ARAÇ SÜRÜCÜSÜNE İhlalli geçişi bildiriminin yapılmış olduğuna kanaat getirilmiştir. İhlalli geçiş bildirimlerinden davalının şoförlerce haberdar edilmesi gerekeceği,
Dava konusu ihlalli geçişlere esas Işıklar — ...— ... Güney — ... — İstoç geçişlerinin ise bariyersiz sistem ile HGS/OGS hesapları üzerinden tahsilatların yapılmakta olduğu, geçişler esnasında HGS/OGS cihaz ve etiketlerinin takılı ve hesaplarda yeter bakiye bulunması gerekeceği, Davalı tarafça bu hususta (yeter bakiye üzerinden ödemenin yapıldığı) belge sunulmamıştır.
HGS-OGS bakiye bilgilerinin hesabın açıldığı...AŞ. veya ilgili bankanın internet sitesinden görülebildiği, Araç sürücüsü veya davalı tarafça intemet ortamı ve mobil uygulamalar ile İHLALLİ GEÇİŞ SORGULAMALARI yapılabilmekte, İhtat tarihinden 15 gün içerisinde ödeme yapılabilmektedir. Davacı kayıtlarında yer alan ödemeler haricinde İhlalli geçişi takip eden 15 gün içerisinde davah tarafça sunulmuş ödeme yapıkdığına ilişkin belge de görülememiştir.
Geçişler esnasında HGS/OGS hesaplarında yeter bakiye bulunmuş olsa Reşadiye gişesindeki bariyer açılacak geçişlerde cezalı duruma düşülmeyecekti.
Davalının İcra Müdürlüğü'ne verdiği itiraz dilekçe içeriğinde ihlal yapıldığı iddia edilen tarihlerde araçlarının ihlali geçiş bildiriminde yer alan gişelerde olmadıklarına ilişkin bir iirazının bulunmadığı, Davacı tarafça sunulan fotoğraflar ile geçişler belgelenmiştir.
Temerrüt Tarihi Tespiti:
Davacı ile ... Bakanlığı arasında “... (... Köprüsü Dahil) ... (8...Köprüsü Dahil) Kesiminin ... Modeli İle Yapılması, İşletilmesi Ve Devri İşine Ait İşletme Protokolü “ yapıldığı,
Düzenlenen protokol md. 8/2 bendinde; “Ücret toplama sistemlerine abone bir araç Sahibinin veya mammel ödeme yaparak çıkış yapacak araç sahibi/sürücünün, çıkış anmda / herhangi bir nedenle ödemesi gereken ücreti ödeyemediği durumda, bu geçişler ihlalli geçiş olarak işlem görür ve genel hükümler çerçevesinde tahsil edilir. Protokol tarihi itibariyle yürürlükteki kanunlar kapsamma ilgili araç sahibi tarafından ihlalli ile geçişin yaptığı tarihten itibaren 15 (on beş) gün içinde ödeme yapılması durumunda ihlali geçiş prosedürü sonlandırılır. Şüpheye mahal vermemek adına 6001 sayılı Kanun'un 30.cu maddesi uyarınca görevli şirketin ihlalli geçiş tarihinden itibaren 15 (on beş) günlük süre içerisinde herhangi bir bildirimde bulunmak yükümlülüğü bulunmadığı tarafların kabulündedir.” Şeklinde yazılı olduğu görülmüştür.
Yukarıda açıklaması yapılan sözleşme nedeniyle; Davalının ihlalli geçiş tarihlerini izleyen 15 (onbeş) gün içinde Geçiş Ücretlerini cezasız ödeyebileceği sürelerin sonu (15.gün) temerrüt tarihi olarak baz alınmıştır.
FAİZ:
Rapor Ek-2 de detayı verikliği üzere,
Raporumun “Temerrüt Tarihi Tespiti” kısmında yapılan açıklamaya istinaden ihlalli geçişlerde 15 (on beş) günlük süre sonrası tarih tememüt tarihi olarak tespit edilerek, hesaplamalar temerrüt tarihi ve takip tarihi aralığında gerçekleştirilmiştir.
Faiz formülü= Anapara (İhtalli Geçiş — ödenen tutar * Gecikme Cezası) X Faiz (49,75) X Gün / 36500
3.710,65 TL (geçiş bedeli) + 14.084,.80 TL. (geçikme cezası) = 17.795,45 TL. tutarlı asıl alacak (geçiş bedeli + ceza) bedeline, temertüt tarihi olan 15 günlük Geçiş Ücretini cezasız ödeyebileceği süre ile takip tarihi (17.11.2017) aralığında yıllık % 9,75 faiz oranı dahilinde 1.672,49 TL faiz tutarı hesaplanmıştır.
Davacı tarafından talep edilen KDV hesaplamasının kanuni hükümleri aşağıdaki gibidir;
“KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU
Kanun Numarası: ...
Matraha dahil olan unsurlar:
Madde 24 — Aşağıda yazılı unsurlar rmatraha dahildir:
a) Teslim atanın gösterdiği yere kadar satıcı tarafından yapılan taşıma, yükleme ve boşaltma giderleri,
b) Ambalaj giderleri, sigorla, komisyon ve benzeri gider karşılıkları ite vergi, resim, harç,pay, fon karşılığı gibi unsurlar,
c) Vade farkı, fiyat farkı, kur farkı, faiz, prim gibi çeşitli gelirler ile servis ve benzer adlar altında sağlanan her türlü menfaat, hizmet ve değerler,”
Yukarıdaki kanun hükümleri gereğince 1.672,49 TL X 0,18 KDV = 301,05 TL. KDV, Sonuç ve kanaatine varılmıştır. Takdir Sayın Mahkemenize aittir.
Yukarıda “Yönetmelik ve Kanun Maddeleri” başlık altında yapılan değerlendirmeler doğrultusunda,
7144 sayılı Torba Kanun ite, Torba Kanun'un yürürlük tarihi olanı 25.05.2018 tarihi itibari ile ve sadece tahsil edilmemiş ceza tutartarı hakkında uygulanmak Üzere, geçiş Ücretinin geçiş tarihinden itibaren 15 (onbeş) gün içerisinde ödenmemesi halinde tahakkuk eden geçiş ücretinin 10 katı tutarındaki ceza; 4 katı olarak değiştirilmiş ve hazine payı uygulaması orladan kaldırılmıştır.
V- SONUÇ;
Davacı şirketçe, davalı şirkete ait ...— ... plakalı araçların 08.09.2016 — 25.01.2017 tarihler arasında RAPOR EKİNDE ayrıntısına yer verilen... otoyolu gişelerinden İHLALLİ GEÇİŞLERİ nedeniyle davalı şirket adına itiraza konu takip başlatılmıştır. ...Emniyet Müdürlüğü'nün 04.12.2020 tarihli yazı içeriğinden ihlalli geçişlere esas plakalı araçların geçiş tarihleri itibariyle davalı şirkete ait oldukları anlaşılmaktadır.
Rapor Ek — 1 içeriğinde davalı şirket araçlarının ihlalli geçişleri istenmiştir.
Rapor Ek — 1 içeriğinde temerrüt - takip tarihi arası işlemiş faiz hesaplamaları yapılmıştır. (Hesap şekli için yukarıda ayrı başlık açılmıştır)
Rapor EK — 1 de çizelge içeriğinden (Provizyon Red Neden açıklamaları), davacı tarafça davalıya ait araçlara ait HGS/OGS hesaplarının geçişler esnasında SORGULANMIŞ OLDUKLARI anlaşılmaktadır. Takibe esas ihlalli geçişler esnasında dava konusu plakalı araçların OGS/HGS hesaplarında yeter bakiye bulunduğu hususu davalı tarafça belgelenememiştir. Ödeme yapıldığına ilişkin makbuz vb. Belge görülememiştir. ... Daire Başkanlığı tarafından sunuları ... plakalı araca ait HGS bakiye kayıtlarında takibe konu ihlalli geçişler esnasında davalının HGS hesabında gişe geçiş bedelini karşılayacak yeter bakiye bulunmadığı tespit edilmiştir. Sadece 6 geçiş için yeter bakiye bulunduğu tespit edilmiş olup bu geçişler için davacı tarafın ceza bedel talebi olmadığı tespit edilmiştir. Davacı talepleri arasında hem çekici hem de dorse plakasına aym geçiş için yazılmış geçiş veya ceza bedeli tespit edilememiştir. Aynı tarih ve aynı saatte İstoç —-51B gişe geçişi için talep edilen 2 farklı ücretten biri iptal edilmiştir.
Takip formundaki her bir ihlalli geçiş talebi, dosya kapsamına sunulan CD kayıtlarındaki geçişler ile tek tek karşılaştırılmış, Yukarıda “Değerlendirmeler” bölümünde yapılan tespitler doğrultusunda,
Takibin 3.710.655 TL (geçiş bedeli) + 14.084,80 TL. (gecikme cezası) = 17.795 45 TL (asıl alacak) + 1.672,49 TL. (işlemiş faiz) + 301,05 TL (Faiz KDV si) = 19.768,99 TL. üzerinden (takip tarihi itibariyle) davalı ... adına devam edebileceği... " yönünde mütalaada bulunulduğu görülmüştür.
Huzurdaki davada itirazın iptali istemine konu olan icra takibine dayanak alacağın, davacı tarafından işletilen köprü/otoyoldan davalıya ait araçların ücret ödemeden geçiş yapması iddiasına dayalı olduğu saptanmış olup davalı yanın takibe vaki itirazı üzerine huzurdaki davanın ikame edildiği anlaşılmıştır. Araç tescil kayıtlarının tetkikinde araçların (çekici/römork) ticari vasıfta olduğu, davalının vergi müdürlüğü cevabi yazısı kapsamında ise nakliyecilik vergi mükellefiyetinin bulunduğu, gerçek usulde tacir vasfına haiz olduğunun görülmesi karşısında işbu dava yönünden mahkememizin görevli olduğu saptanmıştır.
Tatbiki gereken 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 30. maddesinin 5. fıkrasına göre; "4046, 3465 ve 3996 sayılı Kanunlar çerçevesinde işletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı karayollarından geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yapan araç sahiplerinden, işletici şirket tarafından geçiş ücreti ödemeden giriş çıkış yaptığı mesafeye ait geçiş ücreti ile birlikte, bu ücretin dört katı tutarında ceza, genel hükümlere göre tahsil edilir. Ücretin dört katı fazlası olarak tahsil edilen ceza tutarının yüzde altmışı, tahsilini izleyen ayın yedinci günü mesai bitimine kadar, işletici şirket tarafından Hazine payı olarak, yıllık kurumlar vergisi yönünden bağlı olduğu vergi dairesine şekli ve içeriği Maliye Bakanlığınca belirlenen bir bildirimle ödenir. İşletici şirket tarafından Hazine payının eksik bildirilmesi veya hiç bildirilmemesi ya da bildirildiği halde süresinde ödenmemesi halinde, Hazine payının ödenmesi gerektiği tarih ile tahsil edildiği tarih arasında geçen süreye 6183 sayılı Kanunun 51. maddesine göre uygulanacak gecikme zammı ile birlikte ilgili vergi dairesince 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre takip ve tahsil edilir." düzenlemesi yürürlükte olup araç maliklerinden geçiş ücreti ve ceza tutarının tahsil edileceği öngörülmüştür.
Davalı tarafça ödeme savunması ileri sürülmekle tatbiki gereken HMK'nın 187. maddesi gereğince ispatın konusunu tarafların üzerinde anlaşamadıkları ve uyuşmazlığın çözümünde etkili olabilecek çekişmeli vakıalar oluşturmakta olup bu vakıaların ispatı için delil gösterilmelidir. Aynı Kanun'un 190. maddesinde ise ispat yükü düzenlenmiş olup, "İspat yükü, kanunda özel bir düzenleme bulunmadıkça, iddia edilen vakıaya bağlanan hukuki sonuçtan kendi lehine hak çıkaran tarafa aittir. Kanuni bir karineye dayanan taraf, sadece karinenin temelini oluşturan vakıaya ilişkin ispat yükü altındadır. Kanunda öngörülen istisnalar dışında, karşı taraf, kanuni karinenin aksini ispat edebilir." düzenlemesi bulunmaktadır. Bu kapsamda davalı yanın ödeme savunmasında bulunması nedeni ile işbu savunmasını ispat ile yükümlü olduğu saptanmış olup davalı vekilince beyan edilen bankalar nezdinde gerekli yazışmalar yapılmasına rağmen geçişler nedeni ile davalı tarafça yapılan herhangi bir ödemeye ve HGS kayıtlarına rastlanılmadığı görülmüştür. Bu hali ile davalı yanın savunmasının tüm dosya kapsamında ispata muhtaç kaldığı anlaşılmıştır.
Dosyada mübrez görüntü/fotoğraf kayıtları, bildirim evrakları, provizyon ve geçiş tablosu kapsamında yapılan bilirkişi incelemesi ile birlikte huzurdaki davada, işletmesi davacıya ait köprü/otoyoldan davalının maliki olduğu araçların geçiş ihlali yaptığının sabit olduğu, aksinin tüm dosya kapsamında ispatlanamadığı, yukarıda anılan 6001 sayılı yasanın 30/5. fıkrasına göre araç maliklerinin geçiş ücretleri ve cezalardan sorumlu olduğu gibi anılan hükme göre tebliğ edilmesi dahi öngörülmediğinden kanuni 15 günlük sürenin geçmesine müteakip mütemerrit olunmakla davacı alacağının sübut bulduğu anlaşılmıştır. Tüm bu nedenlerle davacı yanın davalı taraftan takip tarihi itibariyle 17.795,45-TL asıl alacak, 1.672,49-TL işlemiş faiz, 301,05-TL işlemiş faizin KDV'si (3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanun'un 24. maddesi uyarınca) olmak üzere toplam 19.768,99-TL alacaklı olup bu tutar yönünden başlatılan icra takibine davalı takip borçlusunun vaki itirazının haksız olduğu sonucuna varılmıştır.
Son olarak icra inkar tazminatı yönünden inceleme yapılmış olup somut olayda takip konusu alacak miktarının tespiti yargılamayı gerektirmediğinden, bir başka ifade ile alacak, dava tarihi itibariyle likit ve muayyen olduğundan, davacının icra inkar tazminat isteminin kabulüne karar verilmesi gerektiği (Emsal karar: İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 45. Hukuk Dairesinin 2020/1586 esas, 2020/80 karar sayılı kararı.) anlaşılmakla; davanın kısmen kabulüne dair aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir.
H Ü K Ü M : Gerekçesi açıklandığı üzere;
1-Davanın KISMEN KABULÜ ile,
İstanbul ... İcra Müdürlüğünün ... esas sayılı takip dosyasında, takip tarihi itibari ile davacının davalıdan 17.795,45-TL asıl alacak, 1.672,49-TL işlemiş faiz, 301,05-TL faizin KDV'si olmak üzere toplam 19.768,99-TL alacaklı olduğunun tespiti ile bu miktara vaki itirazın iptali ile takibin, asıl alacak 17.795,45-TL'ye yıllık %9,75 oranını geçmemek üzere değişen oranlarda avans faizi uygulanmak sureti ile takibin diğer kayıt ve şartlarla aynen devamına, fazlaya dair istemin reddine,
2- Alacağın % 20'si oranındaki 3.953,79-TL icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
3- Kabul edilen dava değeri üzerinden hesaplanan 1.350,42 TL karar-ilam harcından, davacı tarafça peşin yatırılan 120,16 TL harcın mahsubu ile bakiye 1.230,26 TL harcın davalıdan tahsili ile Hazine'ye gelir kaydedilmesine,
4- Davacı tarafça yapılan 833,20 TL yargılama giderinden davanın kabul oranına göre hesaplanan 832,07 TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine, kalan kısmın davacı üzerinde bırakılmasına,
5- Davacı taraf kendisini vekille temsil ettirdiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve takdir olunan 5.100,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınıp davacıya ödenmesine,
6- Davalı taraf kendisini vekille temsil ettirdiğinden, reddedilen talep üzerinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve taktir olunan 26,80 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
7- Taraflarca yatırılan gider avansının kullanılmayan kısmının 6100 sayılı Yasanın 333. maddesi ile Yönetmeliğin 207. maddesi gereğince hükmün kesinleşmesinden sonra hesap numarası bildirilmiş ise elektronik ortamda hesaba aktarmak suretiyle; hesap numarası bildirilmemiş ise masrafı kalan paradan karşılanmak suretiyle PTT merkez ve işyerleri vasıtasıyla adreste ödemeli olarak yazı işleri müdürü tarafından iadesine,
8- Devletçe karşılanan 1320 TL arabuluculuk ücretinin, davanın kabul oranına göre hesaplanan 1.318,21 TL 'sinin davalı taraftan, bakiye 1,79 TL'sinin davacıdan tahsili ile hazineye gelir kaydedilmesine,
9- Davacı tarafça peşin yatırılan 120,16 TL harç ile 54,40 TL başvuru harcı olmak üzere toplam 174,56 TL'nin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
Dair; taraf vekillerinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize ya da mahkememize gönderilmek üzere istinaf dilekçesi sunulmak suretiyle İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 24/11/2021

Katip
e-imzalıdır


Hakim
e-imzalıdır