17. Hukuk Dairesi 2016/15651 E. , 2019/7625 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki, trafik kazası nedeniyle maddi tazminat davası üzerine yapılan yargılama sonunda, kararda yazılı nedenlerle, davanın kabulüne ilişkin verilen hüküm, davalı ...Ş. vekili tarafından yasal süresi içerisinden temyiz edilmekle dosya incelendi, gereği düşünüldü;
-K A R A R-
Davacı vekili dava dilekçesinde, davadışı ... ve idaresindeki davalı ... şirketinden sigortalı aracın kaza geçirmesi nedeni ile araçta yolcu olarak bulunan müvekkilinin yaralandığını, araçta sürücü ..."nin tam kusurlu olduğunu, ancak müvekkilinin bir kusurunun olmadığını beyan ile müvekkilinin tedavi giderleri ve efor kaybı nedeniyle uğradığı zarardan şimdilik 1.000,00 TL maddi tazminatın kaza tarihinden itibaren işletilecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiş, ıslah dilekçesi ile maddi tazminat talebini 82.509,24 TL"ye yükseltmiştir.
Davalı ...Ş. vekili, davacıya 20/10/2010 tarihinde 21.886,00 TL ödeme yapıldığını, ayrıca yine aynı tarihte davacıya 6.760,00 TL başkaca bir ödeme yapıldığını, bu nedenle müvekilinin sorumluluğunu yerine getirdiğini, davacının aradan geçen bunca zamana karşı ibranamenin iptalini talep etmesinin haklı olmadığını, talebin zaman aşımına uğradığını ileri sürerek davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece iddia, savunma, toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, davanın kabulü ile 82.509,24 TL"nin 20/10/2010 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş; hüküm davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dava, trafik kazasından kaynaklanan cismani zarar nedeniyle maddi tazminat talebine ilişkindir.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu"nun 111. maddesi uyarınca, tazminat miktarlarına ilişkin olup da yetersiz veya fahiş olduğu açıkça belli olan anlaşmalar veya uzlaşmalar, yapıldıkları tarihten itibaren 2 yıl içinde iptal edilebilirler. Yasa"nın bu hükmünden yararlanmak için ibra belgesinin iptalinin açıkça ve ayrıca istenmesine gerek olmayıp, dava sırasında bu husus ileri sürülebileceği gibi, yapıldığı tarihten itibaren 2 yıl içinde hükümlerinin kabul edilmediğine ilişkin bir irade açıklaması da yeterlidir. Yasada belirtilen 2 yıllık süre hak düşürücü süre olup, mahkemece re"sen dikkate alınmalıdır.
Somut olaya bakıldığında; kazada ölen ..."nın hak sahibi olan davacılara davalı tarafından 20/10/2010 tarihinde ödeme yapıldığının davalı yanca savunulduğu; davacı tarafın bu savunmadaki ödeme ve tarihine karşı çıkmadığı; davalının anılan tarihte ödeme yaptığının (20/10/2010 tarihli ibraname üzerine) dosyadaki belgelerle sabit olduğu gibi mahkemenin de kabulünde olduğu; eldeki davanın ise, 17.09.2014"de açıldığı görülmektedir.
Bu durumda mahkemece; KTK"nun 111. maddesi gereği, davacı tarafça imzalı 26.05.2008 tarihli ibranamenin iptali şartlarının somut olayda gerçekleşip gerçekleşmediği değerlendirilmek suretiyle, bu hususun hükümde tartışılıp davalının hukuki durumunun takdiri gerekirken, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirmeyle, yazılı şekilde hüküm kurulması bozmayı gerektirmiştir.
2-Kabulü göre; Hatır taşımaları bir menfaat karşılığı olmadığı cihetle, bu gibi taşımalarda 818 sayılı BK’nin 43.(6098 sayılı TBK’nin 51.) maddesi uyarınca tazminattan uygun bir indirim yapılması, gerek öğretide gerekse Yargıtay İçtihatlarında benimsenmiş ve yerleşmiş bulunmaktadır.
Hakim tazminattan mutlaka indirim yapmak zorunda değilse de, bunun dahi gerekçesini kararında tartışması ve nedenlerini göstermesi gerekir.
Somut olayda, davacı, davalıya zorunlu mali sorumluluk sigortası ile sigortalı araçta yolcu konumundadır. Davalı vekili cevap dilekçesinde meydana gelen olayda hatır taşıması olduğunu savunmuş, mahkemece hatır taşıması konusunda bir değerlendirme yapılmamıştır. Bu durumda mahkemece; davalı vekilinin hatır taşıması savunması üzerinde durularak, taşımanın hatır için olup olmadığı, tarafların yakınlığı, varsa hatır için taşımanın kimin arzusu ve ne amaçla yapıldığı gibi olayın özel şartları göz önüne alınarak, tazminattan Dairemiz yerleşik uygulamalarına göre %20 oranında hatır taşıması indirimi yapılıp yapılmaması gerektiği hususları tartışılarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerektiğinin gözetilmemesi doğru olmayıp bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bent ile (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı ...Ş. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı ...Ş."ye geri verilmesine 17/06/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.