17. Hukuk Dairesi 2016/15591 E. , 2019/7627 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki, trafik kazası nedeniyle maddi tazminat davası üzerine yapılan yargılama sonunda, kararda yazılı nedenlerle, davanın kabulüne ilişkin verilen hüküm, davacı ... vekili ve davalı ...Ş. ( ... Sigorta A.Ş.) vekili tarafından yasal süresi içerisinden temyiz edilmekle dosya incelendi, gereği düşünüldü;
-K A R A R-
Davacı vekili dava dilekçesinde, müvekkili ..."nin oğlu ..."in sürüsücü olduğu araç ile tek taraflı kaza yaparak vefat ettiğini, aracın davalı ... şirketine ... adına karayolları mali sorumluluk sigorta poliçesi ile sigortalı olduğunu, ..."in bekar olduğunu, annesi ile yaşadığını, aynı zananda Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi dört yıllık Teknik Eğitim Fakültesi İ.Ö.yapı öğretmenliği bölümünde okuduğunu, müvekkilinin köyde yaşadığını, ev hanımı olduğunu, hayvancılık yaparak geçimini sağladığını, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere davasının 6100 Sayılı Yeni Hukuk Yargılama Yasasının 107.maddesine göre belirsiz alacak davası olarak açıldığını, yargılama sırasında tolanacak deillere, bilirkişiden alınacak rapora göre arttırdılmak üzere anne ... için belirlenecek 10.000,00 TL destek tazminat tutarının arttırım sonrası kendilerine yapılan ödemenin düşüldükten ve bakiye tazminatın tutarı için peşin harcı yatırıldıktan sonra davalı ... şirketinden tahsilini talep etmiş, ıslah dilekçesi ile maddi tazminat talebini 47.505,77 TL"ye yükseltmiştir.
Davalı ...Ş. ( ... Sigorta A.Ş.) vekili, dava açılmasına sebebiyet vermediklerinden temerrüdleri söz konusu olmadığını ileri sürerek davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece iddia, savunma, toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, davanın kabulü ile 47.505,77 TL destek tazminatını, 37.505,77 TL"si için bedel arttırım dilekçe tarihi olan 13/04/2016 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile poliçe limiti ile sınırlı olmak kaydı ile davalı ...Ş"den (yeni adı ... Sigorta A.Ş.) alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş, hüküm davacı ... vekili ve davalı ...Ş. (... Sigorta A.Ş.) vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, trafik kazasından kaynaklanan cismani zarar nedeniyle maddi tazminat istemine ilişkindir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davalı ...Ş. (... Sigorta A.Ş.) vekilinin aşagıdaki bentler dışındaki sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda CSO 1980 yaşam tablosu dikkate alınarak davacının ve murisin kaza tarihinden sonraki muhtemel yaşam süresi belirlenmiş ve hesaplama yapılmıştır.
Ancak karara esas alınan hesaplama, Hukuk Genel Kurulu"nun 1989/4-586 esas,1990/199 sayılı kararı ve yerleşik Yargıtay içtihatlarına uygun değildir. Tarafların bilirkişi raporunda kullanılan yaşam tablosuna açık itirazları olmasa dahi TBK 51. maddesi uyarınca tazminatın kapsamı hakim tarafından belirleneceğinden, tazminat hesabında Population Masculine Et – Feminine (PMF 1931) Tablosu esas alınarak davacının muhtemel yaşam süresinin belirlenmesi gerekirken tazminat esaslarına uygun olmayan yaşam süresine göre hesaplama yapılan bilirkişi raporunun hükme esas alınarak yazılı olduğu biçimde karar verilmiş olması doğru görülmemiştir.
3-Maddi tazminatın (zararın) hesaplanmasında gelirin doğru olarak belirlenmesi önemli bir yer tutmaktadır. Davacı vekili dava dilekçesinde; murisin Yapı Öğretmenliği bölümünde okuduğunu iddia etmiştir. Dosya içerisindeki öğrencilik belgesine göre de desteğin 4 yıllık Yapı Öğretmenliği 4. sınıf öğrencisi olduğu anlaşılmaktadır. Mahkemece murisin geliri ile ilgili Milli Eğitim Müdürlüğüne müzekkere yazılmış aylık net ücretin 2.262,00 TL olabileceği bildirilmiş, Hükme esas alınan hesap bilirkişi raporunda ise murisin gelirinin hesaplaması yapılırken öğrencilik döneminde de söz konusu maaş aldığı kabul edilmek suretiyle hesaplama yapılmıştır. Öğrencilik döneminde maaş alamayacağı askerlik çağındaki desteğin askerlik vazifesinin zorunlu olduğu gözetilerek askere gideceği ve ayrıca askerlik dönüşü belli bir süre sonra iş bularak çalışmaya başlayabileceği, dolayısıyla bu dönemlerde gelir elde edemeyeceği hususlarının göz önünde bulundurulması gerekirken okuduğu bölümü bitirir bitirmez işe başlamış olduğu kabul edilerek hesaplama yapılması da hatalı olmuştur.
Bu durumda mahkemece; davacının mesleğine göre muhtemel gelirinin saptanması için; emsal gelir araştırması yapılması, ilgili meslek odaları ve meslek kuruluşlarından mezuniyetten sonra iş bulma sürelerini, aylık kazancının ne kadar olacağı yönünde araştırma yapılarak bu araştırmaların sonuçları dahilinde gerçek gelirin net biçimde saptanması, mezuniyetten sonra askerlik yapma durumuda göz önünde bulundurulması ve buna göre evlenme yaşının belirlenmesi ile iş bulma sürelerinin belirlenmesinden sonra ve yukarıda açıklandığı üzere PMF 1931 yaşam tablosu esas alınarak tazminat hesabı konusunda rapor alınarak oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeyle yazılı olduğu biçimde hüküm tesisi doğru görülmemiştir.
4-Davaya konu edilen ve hüküm altına alınan tazminat yönünden, davalı sigortacıya davadan önce başvuru yapıldığı ve bu nedenle davalının temerrüt tarihinin davadan önce oluştuğu gözetilip (davacının talebiyle de bağlı kalınarak) kısmi ödeme tarihinden sonra 27/06/2013 tarihinden itibaren dava ve ıslah dilekçesi ile talep edildiğinden 27/06/2013 itibaren temerrüt faizine hükmedilmesi gerekirken ıslah yoluyla artırılan bölüm için ıslah tarihinden faize hükmedildiği görülmektedir.
Davalı sigortacının temerrüdü, davaya konu edilen tazminatın tamamı için aynı tarihte doğacağından, tazminatın tamamına 27.06.2013 tarihinden faiz yürütülmesi de bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davalı ...Ş. (... Sigorta A.Ş.) vekilinin yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının REDDİNE; (2) ve (3) nolu bentlerde açıklanan nedenlerle, davalı ...Ş. ( ... Sigorta A.Ş.) vekilinin temyiz itirazlarının, (4) nolu bentte açıklanan nedenlerle de, davacı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacı ve davalıya geri verilmesine 17/06/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.