BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul 21. Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/153 Esas 2021/766 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
21. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/153 Esas
KARAR NO : 2021/766
DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Zayi Nedeniyle)
DAVA TARİHİ : 08/03/2021
KARAR TARİHİ : 28/10/2021

Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Zayi Nedeniyle) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesi ile, müvekkilinin hamili olduğu ... Bankası A.Ş. ( ... )... Şubesinin; ... Numaralı Hesabına bağlı olarak; ... San. Ve Tic. Ltd. Şti tarafından keşide edilen 28.04.2009 Keşide Tarihli ... Seri Numaralı 30.000,00TL bedelli, 12.02.2009 Keşide Tarihli ... Seri Numaralı 8.000,00TL bedelli, 19.02.2009 Keşide Tarihli ... Seri Numaralı. 8.000,00TL bedelli, 25.02.2009 Keşide Tarihli ... Seri Numaralı 5.000,00TL bedelli, 05.03.2009 Keşide Tarihli, ... Seri Numaralı, 3.370,00TL bedelli, 13.04.2009 Keşide Tarihli ... Seri Numaralı 10.000,00TL bedelli, 02.03.2009 Keşide Tarihli ... Seri Numaralı 9.000,00TL bedelli toplam 7 adet çekin davacı yedinde bulunduğu sırada çalınmış veya kaybolmuş bulunduğundan tahsilatının mümkün olmadığını, bu durumun davacının mağduriyetine neden olduğunu beyanla, dava konusu çeklerin zayi nedeniyle iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE:
Yapılan yargılama, toplanılan deliller ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; dava, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 818/1-s maddesi atfı ile TTK 757/1 maddesi gereği zayii olduğu iddiası ile çekin iptali talebine ilişkindir.
Türk Ticaret Kanununun 645–849. maddeleri arasındaki üçüncü kitapta kıymetli evrak düzenlenmiştir.
TTK nun 651–653. maddelerinde kıymetli evrakın genel olarak zayi nedeniyle iptali, TTK nun 657. maddesinde nama yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali, TTK nun 661–669. maddelerinde hamile yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali ele alınmıştır.
TTK nun 757–765. maddelerinde kambiyo senetlerinden poliçenin zayi nedeniyle iptali düzenlenmiştir. TTK nun 778/1-ı maddesinin yaptığı atıf gereğince kambiyo senetlerinden bononun zayi nedeniyle iptali poliçenin zayi nedeniyle iptali hükümlerine göre olacağı hususu ile TTK nun 818/1-s maddesinin yaptığı atıf gereğince (TTK nun 764/2. maddesi ile 765. maddesi hükümleri hariç olmak üzere) kambiyo senetlerinden çekin zayi nedeniyle iptali poliçenin zayi nedeniyle iptali hükümlerine göre olacağı hususları düzenlenmiştir.
Mahkememizce de benimsenen birçok yerleşik Yargıtay kararında belirtildiği gibi TTK nun 651. maddesinde genel hüküm ve özel hüküm niteliğindeki TTK. nun 818/s maddesi yollamasıyla 757. maddesi uyarınca ancak hamilin zayi nedeniyle çek iptal davası açabileceği ve keşideci olan davacının dava açma (aktif husumet) ehliyeti olmadığı anlaşılmıştır.
Yukarıda belirtildiği üzere keşidecinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı da bulunmamaktadır. Keşideci; kaybettiği çekin bedeli kendisinden talep edildiğinde veya çekin kimde olduğunu öğrendiğinde T.T.K.'nun 790-792 maddeleri uyarınca hasım gösterip, borçlu olmadığının tespiti yönünde dava açmak ve o aşamadan sonra tedbirleri istemek hakkına sahiptir.
Yargıtay ... HD'nin 2014/... Esas 2014/... Karar sayılı ilamında; "Dava, çek iptali istemine ilişkin olup, TTK’nın 651.maddesi uyarınca çek iptali davasını ancak hamil açabilir, keşideci açamaz." denilmektedir. Daire başka bir kararında ise; "Mahkemece, davanın kabulü ile dava konusu çekin iptaline karar verilmiş ise de keşideci, çekin kaybolması, çalınması gibi zayi nedenine dayanarak iptal davası açamaz. " şeklinde aynı doğrultuda içtihatta bulunmuştur.
Ayrıca Yargıtay 11. HD'nin 2013/18051 Esas 2014/2106 Karar sayılı ilamında; "..Mahkemece beyanlar ve tüm dosya kapsamı uyarınca, boş olarak çalınan çek yapraklarının çek vasfını haiz olmaması ve keşidecinin çek iptali davası açma hakkının bulunmaması nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir... Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davacı vekilinin tüm temyiz itirazları yerinde değildir..." belirtilmek suretiyle boş olarak kaybolan çek yönünden zayi davası açılamayacağı açıktır.
Dosyaya sunulan ... Bankası' nın 16/06/2021 tarihli müzekkere cevabından da anlaşılacağı üzere hesap sahibi ve çek keşide etmeye yetkili kişi dosyamız davacısı ...' dır. Davacının keşidecisi olduğu çekin zayi nedeniyle iptalini talep etmesine karşın, keşidecinin çek iptali davasını ikame edemeyeceği anlaşıldığından davanın reddine dair aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacının davasının reddine,
2-Alınması gerekli 59,30 TL harcın başlangıçta alınan 1.252,98 TL den mahsubu ile bakiye kalan 1.193,68 TL nin kararın kesinleşmesi halinde yatırana iadesine,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Dosyada artan gider avansının karar kesinleştiğinde yatırana iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf yasa yolu açık olmak üzere karar verildi, verilen karar usulen okundu anlatıldı.11/11/2021

Katip ...
¸e-imzalıdır

Hakim ...
¸e-imzalıdır


"Bu belge 5070 Sayılı Kanun hükümlerince elektronik imza ile imzalanmıştır."