BAM Hukuk Mahkemeleri Bakırköy 2. Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/882 Esas 2021/978 Karar Sayılı İlamı

T.C. BAKIRKÖY 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/882 Esas
KARAR NO : 2021/978

DAVA : Tespit
DAVA TARİHİ : 22/10/2021
KARAR TARİHİ : 25/10/2021
KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 26/10/2021

Mahkememizde görülmekte olan Tespit davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA; Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davacının ... Bölgesi içinde, ...Bölgesi katılımcısı olan ... Yapı Kooperatifi’nin kat karşılığı inşaat sözleşmesi ile yaptırdığı ... Merkezi’nde iki bağımsız bölümden ibaret üretimhane ve depo olarak kullanılan işyerinin maliki olduğunu, yaklaşık on yedi yıldır burada üretim yapmakta olan bir işletme olduğunu, davacı mevzuatın öngördüğü tüm gereklilikleri yerine getirdiğini ve ruhsatlanmaya uygun olduğu halde “..... Kooperatifi ... Ada ... Parsel ... Blok No:... K:... .../...” adresli yer ve “... Bölgesi ... Kooperatifi ... Blok No:... .../...” adresinde bulunan üretim tesisi için 01/10/2021 tarihinden itibaren uygulanmak üzere faaliyetten men kararını tebliğ aldığını, müvekkilinin uzun yıllardır kullandığı üretimhane ve deposuna ilişkin verilen faaliyetten men kararı açıkça mesnetsiz ve hukuka aykırı olup dosyanın ivedilikle incelenmesini, Davalı ...'nin savunması alınmaksızın ihtiyati tedbir kararı verilmesini ve ... kararlarının iptalini talep etme zaruretinin doğduğunu, işyerinin bulunduğu alanın oturması ve ...'nin fiili durumu hukukileştirerek işlem yapmak iradesi vesilesi ile halihazırda mevzuata uygun çalışmakta olan anılan adres bloklarındaki işyerlerine ... tarafından 2018 yılında ruhsatlandırma ve yapı kayıt belgesinin çıkarılması çağrısında bulunulduğunu, müvekkilinin bu çağrıya uyup yapı kayıt belgesi için üzerine düşen payı ödediğini, ...'ye sık sık gidilip ... sözlü olarak ruhsatlandırma işlemlerine ilişkin "işyeriniz ile bağlı bulunduğunuz .... Yönetiminin işyerleri ile hukuki sorunlar olduğu ve Mahkemelik olduklarını beyanı üzerine, ruhsat talep edilen firmanın mülkiyet hakkı ile ilgili belge sunulamaması nedeniyle, ruhsat talebiniz uygun bulunmamıştır." şeklinde beyanda bulunulduğunu, müvekkilinin .... veya başkaca gayrimenkul sahipleriyle herhangi bir hukuki ihtilafı yahut mahkemesi bulunmadığını, mülkiyet bakımından herhangi bir ihtilaf yaşanmadığını, binanın mevzuata uygun yapı kayıt belgesi dahil ... bilgisi dahilinde olduğunu, binanın tamamı için verilen, 3194 sayılı İmar Kanununun Geçici 16. maddesi uyarınca düzenlenen ticari yapı kayıt belgesinin deliller arasında sunulduğunu, Nitekim İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin geçici 7 nci maddesi "Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte ticari amaca yönelik verilen yapı kayıt belgesine sahip yapılarda açılmak istenen iş yerleri, faaliyet konusu itibarıyla ruhsatlandırma için gerekli olan can ve mal güvenliği ile ilgili bu Yönetmeliğin ve ilgili diğer mevzuatın amir hükümlerinde belirtilen şartları taşıması halinde yapının yeniden yapılmasına veya kentsel dönüşüm uygulamasına kadar yapı kullanma izin belgesi aranmaksızın ruhsatlandırılır." (Ek madde: 09.06.2020 - 2626 s. CB. Kararı/15. Md.) amir hükmüne sahip olduğunu, bu belgeler ve şifahi yöntemlerle edinilen bilgiler üzerine mülkiyet haklarını gösteren ilgili sözleşmelerin ...'ye sunulduğunu, hal böyleyken ... Bölge Müdürlüğü'nün faaliyetten men işlemi müvekkiline tebliğ edildiğini, ...'den şifahen öğrendiği bilgilerle başvurusunu tamamlamaya çalıştığını, ancak ... başvuru nedeniyle değil faaliyetten men ettiği tüm esnaftan tepki görmesi üzerine anılan ilk faaliyetten men kararını "sorunların giderileceği" vaadiyle ertelediğini ve Bölge Müdürlüğü uygulamasını kaldırdığını, hal böyleyken izah edilen süreçlerden anlaşılacağı üzere hiçbir dayanağı olmayan ve hukuka aykırı işlem yapan ...'nin, işbu davaya konu faaliyetten men kararlarını tebliğ ettiğini, üretimle uğraşan müvekkilinin tüm ticari faaliyetini hem nedensiz hem hukuka aykırı olarak ortadan kaldıracak faaliyetten men kararının iptalini talep etme zarureti bulunduğunu, İstanbul ... Bölgesi Müdürlüğü tarafından tebliğ edilen kararların uygulanması halinde müvekkili şirketin tüm üretim alanını kapatacağını, ihracat yaptığı ülkelere ürün gönderemeyeceğini, sözleşmelerinde yer alan zaman taahhütlerini aksatacağını, işletmenin faaliyetleri duracağından işçilere karşı yükümlülüklerini karşılayamayacağını, ihtiyati tedbir kararı verilmemesi halinde müvekkilinin faaliyetten meni yasal zorunluluk olup, faaliyetten men kararının oluşturacağı zararın sakıncaları giderilemeyeceğini, açıklandığı ve eklenen delillerden anlaşılacağı üzere verilen ... kararı mesnetsiz ve hukuka aykırı olduğunu, ... müvekkiline hiçbir neden göstermeksizin faaliyetten men kararı yolladığını, müvekkilinin on yedi yıldır üçüncü kişilere zarar vermeksizin, ruhsat gerekliliklerinin tümünü yerine getirerek ve ...'ye herhangi bir zarar vermeden çalıştığının açık olmadığını, ihtiyati tedbir kararının gecikmesi halinde faaliyetlerinin tümü duracağını, açıklanan nedenlerle; davacı müvekkiline sırasıyla ... ve ... sıra numaralı Tebliğ ve Tebellüğ Belgeleri ile 24.09.2021 tarihinde tebliğ edilen, ... Bölge Müdürlüğü'nün 23.09.2021 tarihli ve .... ve ... sayılı faaliyetten men kararlarınınn iptaline, iptali talep edilen faaliyetten men kararlarının uygulamasının ihtiyati tedbiren durdurulmasına, ihtiyati tedbir kararının kanuni şartları oluştuğunu takdiren davalının savunması alınmaksızın ve teminatsız olarak verilmesine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yüklenmesine

karar verilmesini dava ve talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
Dava ... Bölgesi Başkanlığınca düzenlenen davacıya ait işyerinin faaliyetten men edildiğine dair 23.09.2021 tarih ve ... kararının ve 23.09.2021 tarih ve ... sayılı kararının iptali talebine ilişkindir.
4562 sayılı ...Bölgeleri Kanunu'nun 7. maddesinin 7. fıkrasında, "Müteşebbis heyet; ...’nin kuruluş amacını gerçekleştirmek için gerekli kararları ve tedbirleri almak, yer seçimi raporunda belirtilen hususları yerine getirmek, kanun, yönetmelik, kuruluş protokolü ve benzeri düzenlemelerle verilen görevleri yapmak, yönetim ve denetim kurulu çalışmalarını ve hesaplarını ibra etmek, ...’ye ait para ve diğer kaynakları kuruluş amacına uygun kullanmakla yükümlü ve görevlidir." hükmüne yer verilmiş; aynı Kanunun 2009 tarihli UygulamaYönetmeliğinin 35 maddesinin (3/a) bendinde, "...'nin kuruluş amacını gerçekleştirmek için gerekli kararları ve tedbirleri almak"; (t) bendinde ise, "ruhsat ve izinlerin verilmesi ile ilgili prensipleri belirlemek" müteşebbis heyetin görevleri arasında sayılmıştır.
...Bölgeleri Uygulama Yönetmeliği’nin “tanımlar” başlıklı 4. maddesinin “k” bendi “İşyeri açma izni: 10/8/2005 tarihli ve 25902 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik hükümlerine göre alınan İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatını,…. ifade eder.” şeklindeki düzenleme ile aynı yönetmeliğin “İşyeri açma izni” başlıklı 91 maddesindeki “(1) ... içinde kurulacak işletmelere işyeri açma ve çalışma ruhsatları, ilgili kanun ve yönetmelik hükümleri çerçevesinde ... tarafından verilir.” hükümleri bulunmaktadır.
HMK'nun 114/1-(b) bendi gereğince yargı yolunun caiz olması dava şartları arasında düzenlenmiştir. HMK'nun 115. maddesinde ise mahkemenin dava şartlarının mevcut olup olmadığını davanın her aşamasında kendiliğinden araştıracağı, dava şartı noksanlığını tespit ederse davanın usulden reddine karar vereceği belirtilmiştir.
Dava ... Bölgesi Başkanlığınca düzenlenen davacıya ait işyerinin faaliyetten men edildiğine dair 23.09.2021 tarih ve .... kararının ve 23.09.2021 tarih ve .... sayılı kararının iptali talebine ilişkin olup (Danıştay .... Dairenin .... Esas, .... Karar sayılı “…...... ...bölgelerinde faaliyet gösteren işletmelere işyeri açma ve çalışma ruhsatlarının ...Bölgesi tarafından verileceği, buna ilişkin yetkinin de yönetim kurulu başkanı veya vekili ile birlikte bir diğer yönetim kurulu üyesi veya yetkilendirilmiş ... bölge müdürü tarafından kullanılacağı, işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan açılan işyerlerinin yetkili idareler tarafından kapatılacağı ve ...bölgesi sınırları içinde ...bölgesi tüzel kişiliğinin yetkili idare olduğu öngörülmüştür. İdari yargının görev alanı, idare hukuku kuralları içinde, kamu hizmetinin yürütülmesi amacıyla, kamu gücü kullanılarak tesis edilen idari işlemler, idari eylemler ve idari sözleşmelerden doğan uyuşmazlıklar nedeniyle açılan davaların görüm ve çözümüyle sınırlıdır. İşyerlerinin açılıp faaliyet göstermesi bu konuda çıkarılan mevzuat hükümleri uyarınca idarenin iznine tabi olduğundan, idarenin kamu gücünü kullanarak tesis ettiği bu işlemlerden kaynaklanan iş ve işlemlerin idari işlem olarak nitelendirilmesi gerektiği kuşkusuzdur.) ilamı ve (T.C. Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 25. Hukuk Daires Dosya No : 2020/759 Esas Karar No: 2021/1101 Karar Tarihi : 22/06/2021 )ilamı hep birlikte değerlendirilmesinde , ...Bölgesi Müdürlükleri özel hukuk tüzel kişisi olmakla birlikte, kendi yetki sınırları dahilindeki işyerleri için işyeri açma ve çalışma ruhsatlarına ilişkin işlemlerinin, kamu hizmeti niteliğinde olması nedeniyle, bu amaçla tesis edilen iş ve işlemlerden kaynaklanan ihtilafın mahkememizin görevi dahilinde bulunmayıp idari yargıda çözümlenmesi gerektiği değerlendirildiğinden yargı yolunun caiz olmaması nedeniyle HMK'nun 114/1-(b), HMK'nun 115. maddeleri gereğince dava şartı yokluğundan davanın reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere:
1-Davanın, HMK'nun 114/1-(b) bendi gereğince yargı yolunun caiz olmaması nedeniyle HMK'nun 115. maddesi gereğince dava şartı yokluğundan reddine,
2-2577 sayılı İYUK 9. madde gereğince kararın kesinleşmesini izleyen günden itibaren 30 gün içinde idari yargıda dava açabileceği hususunun davacı vekiline muhtariyetine,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Alınması gereken harç peşin alındığından bu hususta yeniden harç alınmasına yer olmadığına,
5-Yapılan yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacı tarafa iadesine,
Dair, dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize müracaatla İstanbul Bölge Adliye Mahkemesinde İstinaf yolu açık olmak üzere karar verildi. 25/10/2021


Katip ....
¸e-imzalıdır



Hakim ...
¸e-imzalıdır