BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Anadolu 10. Asliye Ticaret Mahkemesi 2019/117 Esas 2021/767 Karar Sayılı İlamı

T.C. İstanbul Anadolu 10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ


ESAS NO : 2019/117 Esas
KARAR NO : 2021/767


DAVA : Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 09/01/2019
KARAR TARİHİ : 21/10/2021


Mahkememize tevzi edilen dava dilekçesi mahkememiz esasının yukarıda belirtilen sırasına kaydedilip incelendi
DAVA: Davacı ------ dava dilekçesinde özetle; Davalı şirket ile yapılan-------- tarafından kasten ve hiçbir surette yerine getirilmemiş olması sebebiyle, davacı müvekkillerinin davalı şirket lehine keşide ettiği çekler karşılığında davalı şirkete herhangi bir borcunun olmadığının tespitine, dava konusu farklı tarihli ----- iptaline, dava konusu çekerlin tahsili halinde, müvekkil şirketin ileride telafisi imkansız maddi ve manevi zararlara uğrayacağı muhtemel olduğundan dava konusu çeklerin, teminatsız veya mahkemenizce uygun görülecek bir teminat mukabilinde ve iş bu dosya kapsamında yapılacak yargılama neticesi verilecek mahkeme kararının kesinleşmesine kadar, davaya konu-------- ödenmesini---- amacıyla toplam 103.400,00-tl bakiye üzerinden ihtiyat-i tedbir kararı verilmesine ve bu kararın ilgili bankaya bildirilmesine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı şirket üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; -----olup çek hesabı sahibinin çekin iptalini dava etme hakkı bulunmadığından davanın reddi gerektiğini, davacı, dava dilekçesi ile ikame etmiş olduğu davanın çek iptali davası olduğunu belirtmiş ve müvekkili şirketin aradaki sözleşme uyarınca edimini yerine getirmediğinden bahisle ihtarname göndermek suretiyle çeklerin iadesinin talep edildiği ancak müvekkili şirket tarafından herhangi bir geri dönüş yapılmadığı gibi çeklerin de iade edilmediğini, iptali istenen çeklerin davacı şirketin çalışanları tarafından imzalanarak verildiği iddia edildiğini, ancak davacı yanın işbu iddiaları kabul etmek mümkün olmamakla birlikte çek iptali davasını ikame etmesinde hukuki menfaati bulunmadığını, ----- doğrultusunda çek hesabı sahibinin çek iptali davası açamayacağı sabit olduğunu beyan ederek; ihtiyati tedbir kararının kaldırılmasına, davanın dava şartı yokluğundan usulden ve tümüyle esastan reddine, yargılama gideri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, davacı tarafın dava dilekçesinde ------ davalıya borçlu bulunmadığına ilişkin açılan ve dava esas değeri olarak 103.400,00 TL olarak gösterilen menfi tespit davasıdır.
------------ esas sayılı dosyasının dosyamız arasına celp edildiği görüldü.
-------esas sayılı dosyasında verilen karar dosya arasına alındığı görüldü.
Davalı şirket -------- ile dava sırasında davalı ------ dosyası üzerinden-----verildiğinin belirtilmesi üzerine ----- yazılarak davalı hakkında -------- toplantısının yapılıp yapılmadığı hususu sorulmakla birlikte ----- davalı adına davayı yürütmek üzere davaya dahil edilmiştir.İİK 194.maddesi uyarınca mahkememizce verilen durma kararı sonrasında--------- tarafından verilen ------kaldırıldığı mahkememize bildirilmiş ve davalıya yönelik davaya devam edilmiştir.Dava sırasında her ne kadar davacı vekili tarafından verilen dilekçe ile menfi tespite konu çek bedellerinin dava dışı 3.şahıslara ödendiği dile getirilerek davaya istirdat davası olarak devam edilmesi talep edilmiş ve mahkememizce de bu talep ------ duruşmada kabul edilmişse de ,menfi tespit davası sırasında davaya istirdat davası olarak devam edebilmek için ödemelerin davalıya yapılması gerektiği,3.kişilere yapılan ödemelerin davayı İİK 72/6. Uyarınca istirdat davasına dönüştürmeyeceği dikkate alınarak----- ara karardan rücu edilerek davaya menfi tespit davası olarak devam edilmiştir.
4721 sayılı Türk Medeni Kanununun (TMK) 6. maddesi uyarınca kural olarak, aksi kanunca belirlenmedikçe iki taraftan------ mecburdur. Bu hüküm,-------kendi lehine haklar çıkaran taraf, o vakıayı ispat etmelidir” şeklinde anlaşılmalıdır.Yine ispat ve deliller başlıklı 6100 sayılı HMK'nın 187 vd. Maddelerinde ispatın konusu ve ispat yükü düzenlenmiştir.6100 sayılı HMK'nın 187.maddesi şu şekildedir :
'' İspatın konusunu tarafların üzerinde ----- çekişmeli vakıalar oluşturur ve bu vakıaların ispatı için delil gösterilir.
Herkesçe bilinen vakıalarla, ikrar edilmiş vakıalar çekişmeli sayılmaz. ''
Yine ispat yükünü düzenleyen 6100 sayılı HMK'nın 190.maddesi şu şekildedir : ''
İspat yükü, kanunda özel bir düzenleme bulunmadıkça, iddia edilen vakıaya bağlanan hukuki sonuçtan kendi lehine hak çıkaran tarafa aittir.
Kanuni bir karineye dayanan taraf, sadece karinenin temelini oluşturan vakıaya ilişkin ispat yükü altındadır. Kanunda------, karşı taraf, kanuni karinenin aksini ispat edebilir.''
Eldeki davaya konu uyuşmazlık incelendiğinde ;davacı tarafından sunulan ------- başlıklı bölümünde davaya konu çeklerin davacı tarafından davalıya sözleşme kapsamında verildiği belirtilmiştir.Her ne kadar----- hukuk ilişkisinde olduğu gibi çeklerde de temel ilişki bulunmaktadır.Çekler ödeme aracı olduğu için kural olarak borç ödemesi olarak verildiği kabul edilse de davacının sunmuş olduğu sözleşme ile çeklerin veriliş nedeninin------ ispatlanmıştır.
Davalının üzerinde bulunan------ malların davacıya teslim edildiğinin ispatıdır.Ancak yargılama sırasında davalı tarafından malların teslim edildiğine ilişkin sevk irsaliyesi veya teslim tutanağı sunulmadığından ,davalının malı teslim ettiğini ispatlayamadığı görülmüştür.Malların teslimi için davacı tarafından davalıya verilen çekler ,mallar teslim edilmediği için bedelsiz kalmıştır.Bu nedenle davacının,aşağıda ayrıntıları belirtilen 3 adet çek nedeniyle davalıya borçlu olmadığı kanaatine varılarak davanın kabulüne karar verilmiştir.
HÜKÜM; Ayrıntısı ve yasal gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacının menfi tespit talebine yönelik davanın KABULÜ ile;
-Keşidecisi :------ Şubesine----- ---- ----- bedelli çek
-Keşidecisi :------ ---- bedelli çek nedeniyle davacının davalıya borçlu olmadığının TESPİTİNE,
2-Harçlar yasası uyarınca alınması gereken 7.063,25 TL harçtan, peşin yatırılan 1765,82 TL harcın düşümü ile geri kalan 5.297,43 TL harcın davalıdan alınarak hazineye İRAD KAYDINA,
3-Davacı tarafından yapılan 121,90 TL yargılama gideri ve 1.765,82 TL dava açılırken yatırılan peşin harcın davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
4-Davacı kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden------- davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
5-Artan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilgilisine İADESİNE,
6------- davalıdan tahsili ile hazineye İRAT KAYDINA,
Dair; Gerekçeli mahkeme kararının taraflara tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde istinaf yolu açık olduğuna dair davacı ve davalı vekilinin yüzüne karşı verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.