Danıştay 1. Daire 1990/33 Esas 1990/40 Karar Sayılı İlamı

Daire : BİRİNCİ DAİRE
Karar Yılı : 1990
Karar No : 40
Esas Yılı : 1990
Esas No : 33
Karar Tarihi : 21/03/990

6224 SAYILI YABANCI SERMAYEYİ TEŞVİK KANUNU ÇERÇEVESİNDE YABANCI UYRUKLULAR TARAFINDAN TÜRK VE YABANCI ÖĞRENCİLERİN DEVAM EDECEĞİ, İNGİLİZCE, TÜRKÇE VE DİĞER YABANCI DİLLERİN EĞİTİMİNİN YAPILACAĞI BİR ÖĞRETİM KURUMU AÇILMASINA OLANAK BULUNMADIĞI HK.

… Lisan Merkezi Limited Şirketinin Türkiye'de yerli ve yabancı öğrencilerin devam edeceği, İngilizce, Türkçe ve diğer yabancı dillerin eğitiminin yapılacağı bir lisan kursu açıp açamayacağı konusunda oluşan duraksamanın giderilmesi amacıyla istişari düşünce istemi üzerine gereği görüşülüp Düşünüldü:
625 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanununun 1.maddesinde, özel öğretim kurumlarının Türkiye Cumhuriyeti uyruklu gerçek kişilerle özel hukuk tüzel kişileri veya özel hukuk hükümlerine göre yönetilen tüzel kişiler tarafından açılacağı belirtilmiş, bu Kanunun değişik 5.maddesinde de, "Yalnız yabancı uyruklu öğrencilerin devam edebileceği milletlerarası öğretim Kurumu (Yüksek öğretim hariç) yabancı uyruklu gerçek ve tüzel kişiler tarafından, doğrudan veya Türk Vatandaşlarıyla ortaklık yolu ile, 6224 sayılı Yabancı Sermayeyi Teşvik Kanunu çerçevesinde, Bakanlar Kurulunun izni ile açılabilir. Türk vatandaşları ve tüzel kişiler de kendi adlarına aynı maksatla milletlerarası mahiyette öğretim kurumu açabilirler ..." hükmü yer almıştır.
Sözkonusu maddelerin birlikte incelenmesinden, özel öğretim kurumlarının kural olarak Türkiye Cumhuriyeti uyruklu gerçek kişilerle tüzel kişiler tarafından açılacağı, yabancı uyruklu gerçek ve tüzel kişilerin ise, 6224 sayılı Kanun çerçevesinde ve uluslararası nitelikte olmak üzere Bakanlar Kurulundan izin almak koşuluyla yalnız yabancı öğrencilerin devam edebileceği öğretim kurumu açabilmelerine müsaade edildiği, ayrıca, bu olanağın Türk vatandaşları ve tüzel kişilerine de tanındığı anlaşılmaktadır.
Bu durum karşısında, yabancı uyruklu gerçek ve tüzel kişilerin yabancı öğrencilerle birlikte yerli öğrencilerin de devam edeceği uluslararası nitelikte öğretim kurumu açması, yukarıda değinildiği üzere 625 sayılı Kanununun 5.maddesine aykırı olduğu gibi, 1739 sayılı Milli Eğitim Kanununda, kısaca bir yandan, Türk vatandaşlarının ve Türk toplumunun refah ve mutluluğunu artırmak, öte yandan milli birlik ve bütünlük içinde iktisadi, sosyal ve kültürel kalkınmayı desteklemek ve hızlandırmak ve nihayet Türk Milletini çağdaş uygarlığın yapıcı, yaratıcı seçkin bir ortağı yapmak, olarak ifade edilen Türk Milli Eğitiminin genel amacıyla bağdaştırılması da olası görülmemiştir.
Öte yandan, 625 sayılı Kanunun 5.maddesi gereğince yabancı uyruklular gibi Türk vatandaşları ve tüzel kişileri de yerli ve yabancı uyruklu öğrencilerin birlikte devam edeceği uluslararası nitelikte öğretim kurumu açamayacaklarına göre 6224 sayılı Kanun çerçevesinde ve Türk Ticaret Kanunu hükümlerine dayanılarak yabancı uyruklular tarafından kurulan bir şirketin, sözkonusu 6224 sayılı Kanun uyarınca aynı alanda faaliyet gösteren Türkiye Cumhuriyeti uyruklu özel hukuk tüzel kişilerine tanınan tüm haklardan yararlanması gerektiği, böylece yerli ve yabancı uyruklu öğrencilerin devam edeceği özel öğretim kurumu açabileceği savı yasal dayanaktan yoksun bulunmakta, bu durumda Türkiye Cumhuriyeti uyruklu bir özel hukuk tüzel kişisi sayılıp sayılmaması hukuki bir önem taşımamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, 6224 sayılı Yabancı Sermayeyi Teşvik Kanunu çerçevesinde yabancı uyruklular tarafından Türk ve Yabancı öğrencilerin devam edeceği, İngilizce, Türkçe ve diğer yabancı dillerin eğitiminin yapılacağı bir özel öğretim kurumu açmasına olanak bulunmadığı mütalaa kılındı.