21. Hukuk Dairesi 2016/162 E. , 2017/3556 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, iş kazası sonucu maluliyetinden doğan maddi ve manevi tazminatın ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, davalılardan ... aleyhine açılan davanın husumet yokluğu nedeniyle reddine, ... Bakanlığı aleyhine açılan davanın reddine karar vermiştir.
Hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici sebeplere, temyiz kapsamına ve nedenlerine göre; temyiz eden davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine,
Dava, iş kazası nedeniyle maddi zarar talebine ilişkindir.
Mahkemece, davaya konu iş kazasında, davalı ... Bakanlığı"nın kusursuz olduğu gerekçesi ile ... Bakanlığı aleyhine açılan davanın reddine; iş kazasının olduğu tarihte işverenin, dava dışı ...Yatırım AŞ olduğu ifade edilerek davalı ... AŞ aleyhine açılan davanın husumet yokluğu nedeni ile reddine karar verilmiştir.
Somut olayda, iş kazasının yaşandığı tarihte davacı sigortalının alt işvereni dava dışı ... AŞ, öncesinde ise ... AŞ olup, davada husumetin ... AŞ ye ve ... Bakanlığı"na yöneltildiği, davalı ... Bakanlığı"nın asıl işveren sıfatını haiz olduğu anlaşılmaktadır.
4857 sayılı Kanun"un 2. maddesine göre bir iş sözleşmesine dayanarak çalışan gerçek kişiye işçi, işçi çalıştıran gerçek veya tüzel kişiye yahut tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşlara işveren, işçi ile işveren arasında kurulan ilişkiye iş ilişkisi denir.
İş Kanunu madde 2/7 hükmüne göre bir işverenden, işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerinde veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde iş alan ve bu iş için görevlendirdiği işçilerini sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştıran diğer işveren ile iş aldığı işveren arasında kurulan ilişkiye asıl işveren-alt işveren ilişkisi denir. Bu ilişkide asıl işveren, alt işverenin işçilerine karşı o işyeri ile ilgili olarak bu Kanundan, iş sözleşmesinden veya alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerinden alt işveren ile birlikte sorumludur.
5510 sayılı Kanun"un 12/6 maddesi ile de asıl işveren, bu Kanunun işverene yüklediği yükümlülüklerden dolayı alt işveren ile birlikte sorumlu tutulmuştur.
4857 sayılı Kanun"un 2/7 maddesi ile işçilerin İş Kanunu"ndan, sözleşmeden ve toplu iş sözleşmesinden doğan hakları, 5510 sayılı Kanun"un 12/6 maddesi ile de Kurumun alacakları ve işçinin ... hakkı daha geniş koruma-güvence altına alınmak istenmiştir. Aksi halde, 4857 veya 5510 sayılı Kanun"dan kaynaklanan yükümlülüklerinden kaçmak isteyen işverenlerin işin bölüm veya eklentilerini muvazaalı bir biçimde başka kişilere vermek suretiyle yükümlülüklerinden kaçması mümkün olurdu.
Asıl işveren, doğrudan bir hizmet sözleşmesi bulunmamakla birlikte İş Kanunu"nun 2/6 maddesi gereğince alt işverenin işçilerinin iş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle uğrayacakları maddi ve manevi zarardan alt işveren ile birlikte müteselsilen sorumludur.
Dava tarihinde yürürlükte bulunan 818 sayılı Borçlar Kanunu"nun 142. maddesi ile karar tarihinde yürürlükte olan 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunun 163. maddesine göre alacak talebinde bulunan davacının, borcun tamamı veya bir kısmı için borçluların hepsinden veya dilerse birinden talepte bulunabilmektedir.
Meslek hastalığına veya iş kazasına uğrayan alt işverenin işçisi veya mevcut şartların gerçekleşmesi halinde mirasçıları tazminat davasını müteselsil sorumlu olan asıl işveren ve alt işverene karşı birlikte açabilecekleri gibi yalnızca asıl işverene veya alt işverene karşı da açabilirler.
Asıl işveren ile alt işveren arasında yapılan sözleşme ile iş kazası veya meslek hastalığına bağlı maddi ve manevi tazminat sorumluluğunun alt işverene ait olduğunun kararlaştırılması; bu sözleşmenin tarafı olmayan işçi veya mirasçıları da bağlamaz.
Açıklanan ilkeler kapsamında dava dışı şirket işçisinin geçirdiği kazada asıl işveren davalı ... Bakanlığı"nın müteselsilen sorumlu olduğu gözetilerek işin esasına girilmeli, davacının maluliyet durumu belirlenmeli, oluşacak sonuca göre karar verilmelidir.
O halde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul olunmalı ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ:Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 26.04.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.