Danıştay 9. Daire 1989/1514 Esas 1990/462 Karar Sayılı İlamı

Daire : DOKUZUNCU DAİRE
Karar Yılı : 1990
Karar No : 462
Esas Yılı : 1989
Esas No : 1514
Karar Tarihi : 14/02/990

YURT DIŞINDA YERLEŞİK KİŞİLERİN MERKEZ BANKASINDA BULUNAN BLOKE PARALARINDAN TÜRK PARASININ KIYMETİNİ KORUMA HAKKINDA 30 SAYILI KARARIN 18. MADDESİ GEREĞİNCE TÜRKİYE'DEKİ AKRABALARINA YAPILAN ÖDEMELERİN VİV.NE TABİ OLDUĞU HK.
Uyuşmazlık; İhtirazi kayıtla beyan edilerek ödenen Veraset ve İntikal Vergisinin terkini ve iadesi isteğiyle açılan davayı; uyuşmazlığın yurt dışında yerleşik kişilerin Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında 30 sayılı kararın 18.maddesinin (c) bendi gereğince Merkez Bankasında bloke edilmiş Türk liralarından Türkiye'deki akrabalarına yapılan ödemelerin Veraset ve İntikal vergisine tabi tutulamayacağına ilişkin bulunduğu, yurt dışında yerleşik …'nin sözü edilen karar hükmü uyarınca Türkiye'deki akrabaları durumunda olan yükümlülere her ay için müsaade olunan en yüksek meblağın ödenmesinin talebedildiği, isteğin Merkez Bankasınca olumlu karşılanması üzerine vergi ilişiğinin kesilmesi için yükümlülerin vergi dairesine gönderildiği, yükümlülerce ihtirazi kayıtla beyanname verilerek tahakkuk ettirilen Veraset ve İntikal Vergisinin ödendiği, 7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanununun 1.maddesinde, Türkiye Cumhuriyeti tabiiyetinde bulunan şahıslara ait mallar ile Türkiye'de bulunan malların veraset tarikiyle veya herhangi bir suretle olursa olsun ivazsız bir tarzda bir şahıstan diğer şahsa intikalinin veraset ve intikal vergisine tabi olduğunun hükme bağlandığı, davacı vekilince ödemenin bağış niteliğinde olmadığı ve …'nin Türkiye'ye geldiğinde geri verileceği iddia edilmekte ise de, buna dair bir belge ibraz edilemediği, bu nedenle Merkez Bankasındaki bloke paradan Türk Parasının Kıymetini koruma hakkında 30 sayılı kararın 18/C maddesi gereğince yapılan ödemenin ivazsız bir intikal olduğunun kabulü gerekeceği gerekçesiyle reddeden Vergi Mahkemesi kararının bozulması isteğinden ibarettir.
Temyiz edilen Vergi Mahkemesi kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49.maddesinin 1.fıkrasında sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisinin bulunmadığı anlaşıldığından temyiz isteminin reddine ve anılan mahkeme kararının onanmasına karar verildi.

KARŞI OY:
Uyuşmazlığın yurt dışında yerleşik …'nin Merkez Bankasındaki bloke paradan Türkiyedeki yakınlarına yapılan ödemenin ivazsız bir intikal olduğu gerekçesiyle Veraset ve İntikal Vergisine tabi tutulmasından kaynaklandığı anlaşılmaktadır.
Türk parasının Kıymetini Koruma Hakkında 30 sayılı Karar'ın "deblokaj" başlığını taşıyan 18.maddesine açıklık getiren Merkez Bankasının 8430/1 sayılı Tebliğinin 18.maddesinin (a) fıkrasında, bloke para sahibi kişilerin kendilerine ve bunların dördüncü dereceye kadar olan kan, ikinci dereceye kadar sıhri akrabalarının her birine Türkiye'de bulundukları (Türkiyede yerleşik kişiler dahil) her ay için … ABD doları karşılığı Türk lirası ödenmesine (b) fıkrasında da, (a) fıkrasında da, belirtilen akrabalarının her birine ayrıca yıllık … ABD doları karşılığı Türk Lirasına kadarda bağış yapılmasına Merkez Bankasınca izin verilebileceği belirtilmiştir.
Anılan maddenin (a) fıkrasında, yapılacak ödemenin ivazlı veya ivazsız olduğu hakkında herhangi bir açıklama yoktur. Bağış tarzında yani ivaz sız olarak yapılacak ödeme ayni maddenin (b) fıkrasında açıklanmıştır.
O halde (a) fıkrasındaki aylık ödemeyi, kural olarak ilanihaye devam etmemesi esas olan blokaj işleminin mevzuata müsaadesi dahilinde çözülmesi muamelesi olarak anlamak gerekir. Asıl olan günün birinde blokajın çözülmesi olduğuna göre çözme muamelesini ivazlı yahut ivazsız olarak nitelendirmeye gerek yoktur.
Bu durumda, 18.maddesinin (a) fıkrasına göre yapıldığı tartışmasız olan ödemenin ivazsız bir intikal olduğundan bahisle Veraset ve İntikal Vergisine tabi tutulmasında yasal isabet bulunmamaktadır.
Tarhiyatın terkini gerektiği görüşüyle çoğunluk kararına karşıyım.