14. Hukuk Dairesi 2016/11510 E. , 2018/1056 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 29.04.2008 gününde verilen dilekçe ile mirasın hükmen reddi talebi üzerine Yargıtay 2. Hukuk Dairesinin bozma ilamına uyularak yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 19.01.2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalılar vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
_ K A R A R _
Davacılar vekili, 05.09.2005 tarihinde vefat eden muris ..."ın terekesinin borca batık olduğunun tespiti ile mirasın hükmen reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde, murisin ortağı olduğu ... Turizm Uluslararası Nakliyat Sanayi ve Ticaret A.Ş."nin ... Vergi Dairesi"ne işlemiş yasal faizi hariç olmak üzere 396.588,39 TL, ... Vergi dairesi"ne işlemiş yasal faiziyle birlikte toplam 2.964.301,37 TL. vergi borcunun bulunduğunu, şirket kayıtlarının incelenmesi gerektiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece ilk olarak davanın kabulüne karar verilmiş, davalılar vekilinin temyiz talebi üzerine hükmün, Yargıtay 2. Hukuk Dairesi"nin 23.02.2012 tarih, 2010/18794- 2012/3603 E. K. sayılı ilamıyla bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyularak TMK"nın 605/2. maddesi uyarınca mirasın hükmen reddine karar verilmiştir.
Hüküm, davalılar vekili tarafından süresi içinde temyiz edilmiştir.
Dava, TMK"nun 605/2. maddesi gereğince açılan mirasın hükmen reddi istemine ilişkindir. Ölüm tarihinde miras bırakanın ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmiş ise, miras reddedilmiş sayılır (TMK m. 605/2). Mirasçılar Türk Medeni Kanunu"nun 610. maddesinde yazılı aykırılık da bulunmadıkça yani zımnen mirası kabul etmiş duruma düşmüş olmadıkça her zaman murisin ödemeden aczinin tespitini isteyebilir. Türk Medeni Kanunu"nun 606. maddesinde belirtilen süre bu davada uygulanmaz. Dava alacaklılara husumet yöneltilerek görülür. Bu davada yetkili mahkeme ise alacaklıların davanın açıldığı zamandaki ikametgahı mahkemesidir. Ayrıca Türk Medeni Kanununun Velayet Vesayet ve Miras Hükümlerinin Uygulanmasına İlişkin Tüzüğün 39/2. fıkrası gereğince mirasın reddi yetkisini içeren özel vekaletname sunulması da zorunludur.
Davacı ... kendi adına asaleten, vekaletnameye ekli ... Sulh Hukuk Mahkemesi"nin 2005/2128-2006/414 E.K. sayılı kararından anlaşıldığı üzere vasi olarak atandığı ..."a vesayeten mirasın reddi için bu davayı açmıştır. Vasi ile kısıtlının hukuki yararı çatışmaktadır. Mahkemece Medeni Kanunun 426/2. maddesi uyarınca kısıtlı için kayyım tayin ettirilmesi, davanın kayyım tarafından devam ettirilmesi ve gösterdiği takdirde delilleri toplanıp sonucu uyarınca karar verilmesi gerekir.
Kabule göre, davanın kabulüne karar verilmiş ise de, mahkemece araştırma ve incelemeler hüküm kurmaya yeterli değildir. Mirasın hükmen reddine ilişkin olarak açılan davalarda, terekenin açıkça borca batık olup olmadığının araştırılması gerekmektedir. İcra takibi sonunda aciz vesikası düzenlenmesi halinde terekenin borca batık olduğu kabul edilir. Aksi halde terekenin borca batık olup olmadığı, murisin malvarlığı bulunup bulunmadığının usulüne uygun olarak, bankalar, trafik tescil müdürlüğü, vergi daireleri, belediyeler, tapu müdürlüğü v.b. kurum ve kuruluşlardan sorulması, murisin alacak ve borçları zabıta marifetiyle de araştırılarak aktif malvarlığı ile takibe konu borç miktarı gözönünde tutularak aktif ve pasifinin tereddüde neden olmayacak şekilde belirlenmesi gerekir.
Mahkemece murisin malvarlığının davacı tarafın beyanları doğrultusunda tespit edildiği, murise ait 1935 parsel, 351 ada 322 parsel, 5678 ada 5 parsel sayılı taşınmazlarda keşif yapıldığı, ancak taşınmazların murisin ölüm tarihi itibariyle değerinin tespit edilmediği, murise ait ... plakalı aracın ölüm tarihi itibariyle 24.000 TL olduğuna dair bilirkişi raporu alındığı anlaşılmaktadır. O halde mahkemece; terekenin aktifinin belirlenmesi amacıyla murisin ölüm tarihi itibariyle üzerine kayıtlı gayrımenkul, menkul ve araç kaydının bulunup bulunmadığının araştırılması için tapu, emniyet ve bankalara yazı yazılmalı, tapu ve emniyet müdürlüklerinden dosyada tespit edilenlerden başka taşınmaz ve araç bilgisi gelmesi durumunda bu taşınmaz ve araçta da keşif yapılarak ölüm tarihi itibariyle değerleri tespit edilmeli, murise ait 1935 parsel, 351 ada 322 parsel, 5678 ada 5 parsel sayılı taşınmazların ölüm tarihi itibariyle değerinin tespiti için bilirkişilerden ek rapor alınmalıdır. Terekenin pasifinin belirlenmesi amacıyla da; murisin ölüm tarihi itibariyle davalı ..."ne, ... Vergi Dairesi"ne olan borç miktarı sorulmalı, dosya içerisindeki ... SGK İl Müdürlüğü"nün 02.09.2008 havale tarihli yazılarında 21.08.2008 tarihi itibariyle ... Turizm Uluslararası Nakliyat Sanayi ve Ticaret A.Ş."nin kuruma 941.960,00 TL borcu olduğunun bildirildiği göz önünde bulundurularak, ... SGK İl Müdürlüğü"ne muirisin ölüm tarihi itibariyle sorumlu olduğu borç miktarı sorulmalıdır. Ayrıca, davacıların mirası kabul anlamına gelebilecek davranışlarda bulunup bulunmadıkları, murise ait araç ve taşınmazların davacılar tarafından kullanılıp kullanılmadıkları, kira geliri alıp almadıkları araştırılmalıdır.
Ayrıca; davacıların Av. ..."ya verdikleri vekaletnamede mirasın reddini içeren özel yetki bulunmadığından davacılar vekiline özel yetkiyi içeren vekaletname sunması için süre verilmesi ve bu eksikliğin tamamlattırılarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekir.
Mahkemece, belirtilen hususlar üzerinde durulmadan eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, bu nedenle hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 15.02.2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi.