Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2021/6985 Esas 2022/11158 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasında görülen davanın yapılan yargılaması sonucunda: Davanın kısmen kabulüne dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi, davalı idare vekilince verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

- K A R A R -

Dava, kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
Mahkemece, uyulan bozma ilamı gereğince inceleme ve işlem yapılarak dava konusu 621, 622 ve 623 parsel sayılı taşınmazlar yönünden davanın kabulüne, 634 parsel sayılı taşınmaz yönünden davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davalı idare vekilince temyiz edilmiştir.
Arsa niteliğindeki ... parsel sayılı taşınmazlara emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesinde yöntem itibarıyla bir isabetsizlik görülmediği gibi, davacılar murisi tarafından tezyidi bedel davası açılan dava konusu 634 parsel sayılı taşınmaz yönünden açılan davanın reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir. Ancak;
Dosyadaki bilgi ve belgelerden; davacının murisi Abdulvahap Tosun’un da malik olduğu taşınmazların davalı idare tarafından 01.04.1982 tarih ve 213 sayılı kamu yararı kararı uyarınca Gölbaşı Trafo Merkezi ve Sosyal Tesisleri olarak kamulaştırılmasına karar verildiği, Kıymet Takdir Komisyonunca belirlenen bedellerin... Bankası ... Şubesi ile ... Ankara Merkez Şubesine bloke edildiği, ancak ödemeye dair bir belgeye rastlanmadığı, davacılar murisi Abdulvahap Tosun’a kamulaştırma evraklarının 30.01.1984 ve 27.04.1983 tarihlerinde “Muhtar ... imzasına” şerhiyle tebliğ edildiği, yapılan tebligatların geçersiz olduğu, Gölbaşı (Ankara) Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 1989/264 - 348 E./K. Sayılı ilamı ile 623 parsel sayılı taşınmazın, Gölbaşı (Ankara) Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 1989/275 - 359 E./K. Sayılı ilamı ile 622 parsel sayılı taşınmazın ve Gölbaşı (Ankara) Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 1989/265 - 349 E./K. sayılı ilamı ile 621 parsel sayılı taşınmazın Kamulaştırma Kanunu’nun 17.maddesi uyarınca idare adına tescillerine karar verildiği, kararların temyiz edilmeksizin 26.12.1989 tarihinde kesinleştiği anlaşılmıştır.
1) 21.12.2019 tarihinde kabul edilerek 24.12.2019 gün, 30988 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 7201 sayılı Kanun'un 5., 6 ve 7. maddesi ile 2942 sayılı Yasa'ya eklenen ek madde 3 ve geçici 15. maddesi ile;
Ek Madde 3: Mülga 31/8/1956 tarihli ve 6830 sayılı İstimlâk Kanunu'nun 16 ve 17. maddeleri ile bu Kanun'un mülga 16 ve 17. maddeleri uyarınca kesinleşmiş mahkeme kararlarına istinaden idareler adına tescil edilen taşınmazların eski malikleri adına kamu bankalarına yatırılan ancak hak sahiplerine ödenmediği tespit edilen kamulaştırma bedelleri nedeniyle idareler aleyhine açılacak her türlü davada değer; taşınmazın idare adına tescil edildiği tarih, değerleme tarihi olarak esas alınmak ve o tarihteki nitelikleri gözetilmek suretiyle tespit edilir. Tespit edilen bu bedel, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) tablosundaki aylık değişim oranları esas alınmak suretiyle dava tarihi itibarıyla güncellenir ve ortaya çıkan bedel hak sahibine ödenir.” hükmü getirilmiştir.
Yine 09.06.2021 tarihinde kabul edilerek 19.06.2021 gün ve 31516 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 7327 sayılı Kanun'un 20. maddesi ile 2942 sayılı Yasa'nın Ek 3. maddesine “Bu hüküm, tebliği dâhil eksik veya hatalı kamulaştırma işlemleri bulunmasına rağmen idare adına tescil edilmiş olan taşınmazlar hakkında da uygulanır.”cümlesi eklenmiştir. Aynı Kanun'un 22. maddesi ile eklenen geçici 17. maddesi ile de'' Bu maddeyi ihdas eden Kanunla bu Kanun'un ek 3 üncü maddesine eklenen cümle, bu cümleyi ihdas eden Kanun'un yürürlüğe girdiği tarihte Kanun yolu incelemesindekiler dâhil görülmekte olan davalarda da uygulanır.”hükmü getirilmiştir.
Bu durumda yukarıda açıklanan hususta rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerektiği gibi;
2) Kabule göre de;
a) Dava konusu 622 parsel sayılı taşınmazın tamamına el atılmış olup davacının tapu kaydı ve veraset ilamındaki payına isabet eden alan 18,27 m² olduğu halde, ilk karar ile, payına düşen alan sehven 54,81 m² kabul edilmek suretiyle bu kısmın bedeli hesaplanmış ve bu husus maddi hata sonucu bozmaya konu edilmemiş ise de, maddi hataya dayalı bozma kararları taraflar lehine usuli kazanılmış hak teşkil etmeyeceğinden, doğru pay ve bu paya isabet eden alan üzerinden hüküm kurulması gerekirken, yazılı şekilde bozma öncesi kararın kazanılmış hak teşkil ettiği belirtilerek fazlaya hükmedilmesi,
b) Dava konusu taşınmaza fiilen hangi tarihte (ay, gün ve yıl olarak) el atıldığı taraflardan sorularak, el atma tarihine ilişkin tüm belgeler (yer teslim tutanağı, geçici ve kesin kabul tutanakları vs) getirtilip, el atma tarihinin 04.11.1983 tarihinden önce olduğunun tespiti halinde kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat davası yönünden maktu harç ve maktu vekalet ücretine, sonra olduğunun belirlenmesi halinde ise nisbi harç ve nisbi vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiğinin gözetilmemesi,
Doğru görülmemiştir.
Davalı idare vekilinin temyiz itirazları doğrultusunda, bozmanın niteliğine göre sair yönler incelenmeksizin hükmün HUMK’un 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, davalı idareden peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine, 15/06/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.