Danıştay 2. Daire 2022/1541 Esas 2022/3081 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2022/1541
Karar No : 2022/3081

KARARIN DÜZELTİLMESİNİ
İSTEYEN (DAVACI) : ...Belediye Başkanlığı - ...
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVALI) : ...Kaymakamlığı
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ...İdare Mahkemesince verilen ...günlü, E:..., K:...sayılı kararın bozulmasına dair Danıştay İkinci Dairesinin 30/11/2021 günlü, E:2021/461, K:2021/4573 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; Kırıkkale ili, Bahşılı ilçesi, ...Mahallesi, ...ada, ...parselde yer alan ve Maliye Hazinesinin mülkiyetinde bulunan ve halka açık Celal Bayar Piknik Alanı olarak kullandırılan 35.612,63 m² yüzölçümlü taşınmazın 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 75. maddesi uyarınca tahliye edilmesine ilişkin Bahşılı Kaymakamlığının ...günlü, ...sayılı işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti :...İdare Mahkemesinin temyize konu kararıyla; taşınmaz üzerinde Kırıkkale Belediyesi tarafından inşaa edilen yapılar bulunduğu ve bu yapıların değerinin üzerinde bulundukları arsanın değerinden fazla olduğundan, 4721 sayılı Medeni Kanun'un 724. maddesi uyarınca Kırıkkale Belediyesince arsanın mülkiyetinin istenilebileceği, ayrıca arsanın ırmak yatağının değişmesi sonucu oluşan arazi olması halinde aynı Kanunun 708. maddesi uyarınca bu araziye bitişik arazi maliki konumunda olan Kırıkkale Belediyesinin söz konusu taşınmazın mülkiyetinin kendisine devredilmesini isteyebileceği, ayrıca Kırıkkale Belediyesinin taşınmazın takası için başvurusu bulunduğu ve bu sürecin devam ettiği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Daire Kararının Özeti : Davalı idare tarafından yapılan temyiz başvurusu üzerine, Danıştay İkinci Dairesinin 30/11/2021 günlü, E:2021/461, K:2021/4573 sayılı kararıyla, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun özel nitelikteki bir düzenleme olduğu ve yalnızca Devletin özel mülkiyetin veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan uygulanacağının açık olduğu, dolayısıyla özel hukuk hükümlerinin bu Kanun kapsamında uygulanma olanağının bulunmadığı, öte yandan; hukuken geçerli bir sebebe dayanmaksızın taşınmazın davacı belediye tarafından işgali nedeniyle tahliyesinin istenilmesinde hukuka aykırılık bulunmadığından, dava konusu işlemin iptali yönündeki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmadığı gerekçesi ile temyize konu İdare Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.

KARAR DÜZELTME TALEBİNDE
BULUNANIN İDDİALARI : Davacı belediye tarafından; söz konusu taşınmazın yapılan imar uygulamasından sonra tapu kaydında mülkiyetin davalı belediye alanının tescili için tapu tescil davası açıldığı ve davanın lehine sonuçlandığı ileri sürülerek, Danıştay İkinci Dairesince verilen kararın düzeltilmesi istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI : Cevap verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Karar düzeltme isteminin kabulü ile davacı Belediye tarafından her ne kadar tapu iptal ve tescil istemli dava açılmış ise de .... Asliye Hukuk Mahkemesine açılan davada ''söz konusu taşınmazın Hazine adına olan tapu kaydının iptali ile davacı Kırıkkale Belediyesi adına tescili'' yolunda karar verildiği, ancak söz konusu kararın henüz kesinleşmediği; bu haliyle anılan taşınmazın mülkiyet durumunun kesinleşmesi üzerine bir karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeye dayalı olarak verilen İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı Kanun'un Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, davalı idarenin karar düzeltme isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulmasına dair Danıştay İkinci Dairesinin 30/11/2021 günlü, E:2021/461, K:2021/4573 sayılı kararı kaldırılarak uyuşmazlık yeniden incelendi:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Kırıkkale ili, Bahşılı ilçesinde bulunan ve mülkiyeti Maliye Hazinesi ait ...ada ...parsel sayılı taşınmazın 4.000,00 m²'lik kısmına Kırıkkale Belediyesince 2000 yılında 3 katlı ahşap bina, sosyal tesis, düğün salonu gibi yapılar yapılarak üçüncü kişilere ticari amaçlı olarak kiraya verilmesi üzerine Bahşılı Mal Müdürlüğünce ecrimisil takibatı yapılırken tereddüte düşülmesi üzerine Kırıkkale Defterdarlığından görüş istenildiği, Kırıkkale Defterdarlığı tarafından konuya ilişkin yapılan değerlendirmede; anılan taşınmazın tapuda Maliye Hazinesi adına kayıtlı olduğu, üzerindeki yapıların Kırıkkale Belediyesince yapılmış olmasına rağmen üçüncü kişilerin kiracı olarak bulunduğu ve dolayısıyla ecrimisil takibatının yapılması gerektiği, anılan taşınmazın Bahşılı Belediyesi sınırları içerisinde bulunması nedeniyle Kırıkkale Belediyesine tahsisinin mümkün olmadığı, ancak mülkiyetinin takas yoluyla alınacak taşınmazlar karşılığında Kırıkkale Belediyesine devredilebileceği ve mevcut haliyle 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 75. maddesi uyarınca Kırıkkale Belediyesince taşınmazın tahliyesinin gerektiğinin belirtilmesi üzerine dava konusu işlemin tesis edildiği anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT :
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 1. maddesinde, genel bütçeye dahil dairelerle katma bütçeli idarelerin, özel idare ve belediyelerin alım, satım, hizmet, yapım, kira, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve taşıma işleri bu Kanunda yazılı hükümlere göre yürütüleceği, 75. maddesinde, Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malları, özel bütçeli idarelerin mülkiyetinde bulunan taşınmaz mallar ve Vakıflar Genel Müdürlüğü ile idare ve temsil ettiği mazbut vakıflara ait taşınmaz malların, gerçek ve tüzelkişilerce işgali üzerine işgal edilen taşınmaz malın idarenin talebi üzerine bulunduğu yer mülki amirince en geç 15 gün içinde tahliye ettirilerek, idareye teslim edileceği hükmüne yer verilmiştir.
Aynı Kanun'un 74. maddesine dayanılarak Maliye Bakanlığı'nca çıkarılan 16/12/1984 günlü, 18607 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Devlete Ait Taşınmaz Mal Satış, Trampa, Kiraya Verme, Mülkiyetin Gayri Ayni Hak Tesis, Ecrimisil ve Tahliye Yönetmeliği'nin "Tanımlar" başlıklı 2. maddesinde, "Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yer": Türk Medeni Kanunu ile belirlenen ve diğer kanunlarda Devletin hüküm ve tasarrufu altında sayılan yer olarak tanımlanmış; aynı Yönetmeliğin 77. maddesinde, kiraya verilen veya mülkiyetin gayri ayni hak tesis edilen taşınmaz mallardan süresi dolduğu halde tahliye edilmeyen, sözleşmesi veya taahhütnamesi feshedilen veya herhangi bir sözleşmeye dayanmaksızın fuzulen işgal edilen Hazinenin özel mülkiyetinde veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malların tahliyesinin defterdarlık veya malmüdürlüğünün talebi üzerine, bulunduğu yer mülkiye amirince en geç 15 gün içinde sağlanarak, taşınmaz malların idarece görevlendirilecek memurlara boş olarak teslim edileceği hükmüne yer verilmiştir.
Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin 89. maddesinde de, kiraya verilen, irtifak hakkı kurulan veya kullanma izni verilen taşınmazlardan süresi dolduğu hâlde tahliye edilmeyen, sözleşmesi feshedilen veya herhangi bir sözleşmeye dayanmaksızın fuzuli olarak işgal edilen Hazine taşınmazlarının tahliyesi; hasat sezonu, iş ve hizmetlerin mevsimlik faaliyet dönemi de dikkate alınarak defterdarlık veya malmüdürlüğünün talebi üzerine, bulunduğu yer mülki amirince en geç 15 gün içinde sağlanarak, taşınmazın İdarece görevlendirilecek memurlara boş olarak teslim edileceği kurala bağlanmıştır.
Öte yandan; 8049 sayılı Türk Medeni Kanununun, "Mülkiyet Hakkının İçeriği" başlıklı 683. maddesinin birinci fıkrasında; "Bir şeye malik olan kimse, hukuk düzeninin sınırları içinde, o şey üzerinde dilediği gibi kullanma, yararlanma ve tasarrufta bulunma yetkisine sahiptir." hükmü ile aynı Kanunun "Tescil" başlıklı 705. maddesinde, "Taşınmaz mülkiyetinin kazanılması, tescille olur. Miras, mahkeme kararı, cebri icra, işgal, kamulaştırma halleri ile kanunda öngörülen diğer hallerde, mülkiyet tescilden önce kazanılır. Ancak, bu hallerde malikin tasarruf işlemleri yapabilmesi, mülkiyetin tapu kütüğüne tescil edilmiş olmasına bağlıdır." hükmü bulunmaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Uyuşmazlıkta davacı Belediye tarafından; Kırıkkale ili, Bahşılı ilçesinde bulunan ...ada ...parsel sayılı taşınmazın, tapusunun iptali ve kendi adlarına tescili için .... Asliye Hukuk Mahkemesi'nde dava açıldığı, anılan davada verilen ...günlü, E:..., K:...sayılı karar ile dava konusu taşınmazın; imar uygulamasının evveliyatında davacı Kırıkkale Belediye Başkanlığına ait olduğu gerekçesi ile Kırıkkale ili, Bahşılı ilçesinde bulunan ...ada ...parsel sayılı taşınmazın Hazine adına olan tapu kaydının iptali ile davacı Kırıkkale Belediyesi adına tesciline karar verildiği, söz konusu kararın temyiz aşamasında olduğu anlaşılmaktadır.
Bu durumda; davacı Belediye tarafından .... Asliye Hukuk Mahkemesine açılan dava neticesinde ''uyuşmazlık konusu taşınmazın Hazine adına olan tapu kaydının iptali ile davacı Kırıkkale Belediyesi adına tescili'' yolunda karar verildiği ve söz konusu kararın henüz kesinleşmediği anlaşılmakla mahkemece bu durum dikkate alınmak suretiyle, bir başka ifadeyle anılan taşınmazın mülkiyet durumunun kesinleşmesi üzerine bir karar verilmesi gerektiğinden eksik incelemeye dayalı olarak verilen İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVACININ TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE;
2. ...İdare Mahkemesince verilen ...günlü, E:..., K:...sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun temyize konu kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. Aynı maddenin 3622 sayılı Yasa ile değişik 3. fıkrası uyarınca, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen İdare Mahkemesine gönderilmesine, 30/05/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.