Danıştay 6. Daire 2022/1942 Esas 2022/6114 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2022/1942
Karar No : 2022/6114


KARAR DÜZELTME İSTEMİNDE
BULUNAN (DAVALI) : ... Belediye Başkanlığı - ...
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının onanmasına dair Danıştay Altıncı Dairesinin 14/12/2021 tarih ve E:2021/4236, K:2021/13808 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Antalya ili, Konyaaltı ilçesi, ... Mahallesi, ... ada, ... parsel sayılı taşınmazın, imar planında "semt spor sahası" olarak planlanmasına rağmen uzun süredir kamulaştırılmaması nedeniyle mülkiyet hakkının süresi belirsiz şekilde kısıtlandığından bahisle taşınmaz bedeline karşılık olarak 500.000,00-TL tazminatın yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Davanın kısmen kabulü, kısmen reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararının Danıştay Altıncı Dairesinin 16/11/2017 tarih ve E:2016/11087, K:2017/9368 sayılı kararıyla bozulması üzerine, bozma kararına uyularak konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığı yolundaki İdare Mahkemesi kararının Danıştay Altıncı Dairesinin 17/10/2018 tarih ve E:2018/6342, K:2018/8032 sayılı kararıyla bozulması üzerine, bozma kararına uyularak davanın 490.512,33-TL'lik kısmının kabulüne, kabulüne karar verilen miktarın dava tarihi olan 11/04/2014 tarihinden itibaren yürütülecek yasal faizi ile birlikte davalı idarece davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin tazminat isteminin reddine karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: Davalının temyiz başvurusu üzerine Danıştay Altıncı Dairesince, temyize konu karar hukuk ve usule uygun bulunmuş ve kararın onanmasına karar verilmiştir.

KARAR DÜZELTME TALEP EDENİN İDDİALARI : Davalı tarafından, temyiz aşamasında ileri sürdüğü iddiaların değerlendirilmediği, dava konusu taşınmazın bulunduğu alanda parselasyon işlemi yapıldığı, yürürlükteki 1/1000 ölçekli uygulama imar planında "açık spor tesis alanı" olarak planlanan dava konusu taşınmaz için maliklerinin talebi doğrultusunda plan notlarında belirtilen yapılaşma koşulları çerçevesinde Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinin 61. maddesine göre yapı ruhsatı düzenlenebileceği, davanın süre yönünden reddine karar verilmesi gerektiği, taşınmaz bedeline hükmedilmesinin usul ve hukuka aykırı olduğu, bilirkişi raporunda belirlenen taşınmaz bedelinin fahiş olduğu, idarelerinin hasım mevkiinden çıkarılması gerektiği ileri sürülerek Danıştay Altıncı Dairesince verilen kararın düzeltilmesi istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ... 'IN DÜŞÜNCESİ :Karar düzeltme isteminin kabulü ile Dairemiz kararının kaldırılarak, temyize konu İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı Kanunun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, karar düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay Altıncı Dairesinin 14/12/2021 tarih ve E:2021/4236, K:2021/13808 sayılı kararı kaldırılarak uyuşmazlık yeniden incelendi:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Antalya ili, Konyaaltı ilçesi, ... Mahallesi, ... ada, ... parsel sayılı taşınmazın, imar planında "semt spor sahası" olarak planlanmasına rağmen uzun süredir kamulaştırılmaması nedeniyle mülkiyet hakkının süresi belirsiz şekilde kısıtlandığından bahisle taşınmaz bedeline karşılık olarak 500.000,00-TL tazminatın yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle bakılan dava açılmıştır.
Aynı taşınmazın diğer hissedarları tarafından benzer iddialarla açılan dava da Dairemizin 2020/7985 esasına kayden görülmüştür.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun 04.07.2019 tarihli 7181 sayılı Kanunun 7. maddesiyle değişik, "İmar planlarında umumi hizmetlere ve kamu hizmetlerine ayrılan yerler" başlıklı 13. maddesinde; "Özel hukuk kişilerinin mülkiyetinde olup uygulama imar planında düzenleme ortaklık payına konu kullanımlarda yer alan taşınmazlar;a) Bu kullanımlardan umumi hizmetlere ayrılan alanlar öncelikle 18 inci maddeye göre arazi ve arsa düzenlemesi yapılarak,b) 4/11/1983 tarihli ve 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu kapsamında sırasıyla, ilgisine göre Hazine veya ilgili idarelerin mülkiyetindeki taşınmazlar ile trampa yapılmak veya satın alınmak suretiyle, ilgili kamu kurum ve kuruluşunca kamulaştırılarak kamu mülkiyetine geçirilir.
Düzenleme ortaklık payına konu kullanımlardan yol, meydan, ibadet yerleri, park ve çocuk bahçeleri hariç olmak üzere yapı yapılabilecek diğer alanlarda; alanların kamuya geçişi sağlanıncaya kadar maliklerinin talebi hâlinde ilgili kamu kuruluşunun uygun görüşü alınarak plandaki kullanım amacına uygun özel tesis yapılabilir.
İlgili mevzuat uyarınca hiçbir şekilde yapı yapılamayacak alanlarda muvakkat da olsa yapı yapılmasına izin verilmez. Mevcut yapılar kamulaştırılıncaya kadar korunabilir. Bu alanlarda beş yıllık imar programı süresi içinde, birinci fıkranın (a) ve (b) bentlerine göre işlem tesis edilerek parsel, kamu mülkiyetine geçirilmek zorundadır. Bu süre en fazla bir yıl uzatılabilir.
Parsel maliklerinin hisselerini idareye hibe etmeleri veya bedelsiz devretmeleri durumunda, idare devir işlemlerini bedel almaksızın gerçekleştirmekle yükümlüdür. Bu işlemler için parsel maliklerinden hiçbir vergi, resim, harç, döner sermaye ücreti ve herhangi bir ad altında bedel alınmaz.
Kamu kullanımına ait sosyal, kültürel ve teknik altyapı alanlarının, Hazine veya kamu mülkiyetindeki alanlarla trampa yapılması hâlinde, şahıs veya özel hukuk kişilerinden hiçbir vergi, resim, harç, ücret, döner sermaye ücreti ve herhangi bir ad altında bedel alınmaz.
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça hazırlanan yönetmelikle belirlenir.
" düzenlemesi yer almaktadır.
2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 11. maddesinde, 15'inci madde uyarınca oluşturulacak bilirkişi kurulunca, kamulaştırılacak taşınmaz mal veya kaynağın bulunduğu yere mahkeme heyeti ile birlikte giderek, hazır bulunan ilgilileri de dinledikten sonra taşınmaz mal veya kaynağın; a) Cins ve nevini, b) Yüzölçümünü, c) Kıymetini etkileyebilecek bütün nitelik ve unsarlarını ve her unsurun ayrı ayrı değerini, d) Varsa vergi beyanını, e) Kamulaştırma tarihindeki resmi makamlarca yapılmış kıymet takdirlerini, f) Arazilerde, taşınmaz mal veya kaynağın kamulaştırma tarihindeki mevkii ve şartlarına göre ve olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net gelirini, g) Arsalarda, kamulaştırılma gününden önceki özel amacı olmayan emsal satışlara göre satış değerini, h) Yapılarda, resmi birim fiyatları ve yapı maliyet hesaplarını ve yıpranma payını, ı) Bedelin tespitinde etkili olacak diğer objektif ölçüleri, esas tutarak düzenleyecekleri raporda bütün bu unsurların cevaplarını ayrı ayrı belirtmek suretiyle ve ilgililerin beyanını da dikkate alarak gerekçeli bir değerlendirme raporuna dayalı olarak taşınmaz malın değerininin tespit edileceği belirtilmektedir.
Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğinin "Mekansal kullanım tanımları ve esasları " başlıklı 5. maddesinde; "Sosyal altyapı alanları: Birey ve toplumun kültürel, sosyal ve rekreaktif ihtiyaçlarının karşılanması ve sağlıklı bir çevre ile yaşam kalitelerinin artırılmasına yönelik kamu veya özel sektör tarafından yapılan eğitim, sağlık, dini, kültürel ve idari tesisler, açık ve kapalı spor tesisleri ile park, çocuk bahçesi, oyun alanı meydan, rekreasyon alanı gibi açık ve yeşil alanlara verilen genel isimdir." hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden; davalı idarenin 02/10/2020 havale tarihli dilekçesinde, Antalya ili, Konyaaltı ilçesi, ... Mahallesi, ... ada, ... parsel sayılı dava konusu taşınmazın, ilk olarak ... gün ve ... sayılı Antalya Belediyesi Meclis kararı ile onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planında "park" olarak planlandığının, daha sonra ... gün ve ... sayılı Konyaaltı Belediye Meclis kararı ile uygun bulunarak ... gün ve ... sayılı Antalya Belediyesi Meclis kararı ile onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar plan değişikliği ile "semt spor sahası" olarak planlandığının, sonrasında ... gün ve ... sayılı Konyaaltı Belediye Meclis kararı uygun bulunarak ... gün ve ... sayılı Antalya Büyükşehir Belediyesi Meclis kararı ile onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar plan değişikliği ile "açık spor tesisi ve yol" olarak planlandığının, en son ... gün ve ... sayılı Konyaaltı Belediyesi Meclis kararı ile uygun bulunarak ... gün ve ... sayılı Antalya Büyükşehir Belediye Meclis kararı ile onaylanan "Konyaaltı Belediyesi Sınırları Dahilindeki Alanlarda 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planında Yapılaşma Koşulları Belirlenmeyen Donatı Alanlarına ilişkin Plan Notları"nda; 1/1000 ölçekli uygulama imar planında "açık spor tesisi alanı" olarak ayrılan alanlar için tanımlanan yapılaşma koşulları çerçevesinde yapı ruhsatı verilebileceğinin beyan edildiği, dilekçe ekinde sunulan plan notlarında "açık spor tesisleri; spor ve oyun ihtiyacını karşılamak, spor faaliyetleri yapılmak üzere imar planı kararı ile kent, bölge veya semt ölçeğinde ayrılan açık tesis alanlarıdır. Bu alanlarda açık veya kapalı otoparklar ile seyirci ve sporcuların ihtiyacına yönelik büfe, lokanta, pastane, çayhane ve spor faaliyetlerine ilişkin ticari üniteler yer alabilir. Bu alanlarda; 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planında yapılaşma koşulları belirlenmemiş ise E=0,03, Yençok=4,50 m., yapı yaklaşma mesafeleri ise yollardan ve komşu parsellerden en az 5 m uygulanır." düzenlenmesine yer verildiği görülmektedir.
Uyuşmazlıkta, dava konusu taşınmazın güncel uygulama imar planındaki kullanım amacı ile plan notları göz önünde bulundurularak taşınmazın kamulaştırması zorunlu bir taşınmaz olup olmadığı değerlendirilmek suretiyle tazminat istemi hakkında bir karar verilmesi gerekmektedir.
Davalı idarece sunulan uygulama imar planı notunun yukarıda yer verilen hükmünün incelenmesinden; açık spor tesislerinde, açık ve kapalı otoparklar ile seyirci ve sporcuların ihtiyaçlarına yönelik büfe, lokanta, pastane, çayhane ve spor faaliyetlerine ilişkin ticari ünitelerin yer alabileceği anlaşılmaktadır.

Bu durumda, davalı idarenin 02/10/2020 havale tarihli dilekçesinde 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği ile taşınmazın "açık spor tesisi ve yol" kullanımında kaldığının beyan edilmiş olduğu göz önünde bulundurularak, öncelikle taşınmazın 1/1000 ölçekli güncel uygulama imar planında ayrılmış olduğu kullanım amacının tespit edilmesi, taşınmazın "açık spor tesisi ve yol" olarak ayrılmış olduğunun tespiti halinde ise, "açık spor tesisi" ve "yol" kullanımında kalan kısımlarının ayrı ayrı belirlenmesi, "açık spor tesisi" alanında kalan kısma ilişkin olarak, söz konusu kullanımın plan notu ile birlikte değerlendirilerek bu kısmın tamamına özel mülkiyete konu edilebilecek şekilde kullanım amacı getirilip getirilmediği, davacının mülkiyet hakkı üzerindeki kısıtlılığın devam edip etmediği tespit edilmek suretiyle sonucuna göre karar verilmesi, "yol" olarak ayrılan kısım yönünden ise, kısıtlılığın mevcut olduğu açık olduğundan, ek bilirkişi raporu alınarak bu kısmın bedeli belirlenmek suretiyle yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.
Bu itibarla, temyize konu İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle kısmen kabulüne, kısmen reddine ilişkin, ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının 2577 sayılı Kanunun 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 24/05/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.