Danıştay 7. Daire 2019/2169 Esas 2022/1944 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/2169
Karar No : 2022/1944


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı adına
… Gümrük Müdürlüğü

VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem: Davacı adına tescilli … tarih ve … sayılı serbest dolaşıma giriş beyannamesinin 44 nolu hanesinde beyan edilen TAREKS referans numarasının Iğdır Ürün Denetmenleri Grup Başkanlığı'nca verilmediğinin tespit edildiğinden bahisle 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 235. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendi uyarınca karara bağlanan para cezası ve aynı maddenin 4. fıkrası uyarınca alınan mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararına vaki itirazın reddine dair işlemlerin iptali istemiyle dava açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararıyla; davacı tarafından ithal edilen eşyaya ait faturada 629 adet Samsung markalı ürünün CIF kıymetinin 22.437,00-USD olduğu, eşyanın Doğubayazıt Gümrük Müdürlüğünde işlem görerek Türkiye'ye girdiği, eşyanın kıymetinden ve faturasından şüphelenilmesi üzerine araştırma yapıldığı, Kapıkule TIR Gümrük Müdürlüğünde işlem gören TIR karnesi eki fatura temin edilerek incelendiğinde, bu fatura ile uyuşmazlık konusu beyanname eki faturada yer alan eşyanın birim adetleri, ürün kodları ve miktarlarının bire bir aynı olduğu, ancak beyanname eki faturada eşyanın CIF kıymetinin 22.437,00 USD, TIR karnesi eki faturada ise 320.320,00 EURO olduğunun tespit edildiği, her iki fatura karşılaştırıldığında, her ikisinde de göndericinin ve faturalar üzerindeki logonun aynı olduğu, Mahkemelerince, faturalar, CMR ve TIR karnesi üzerinde yapılan incelemede, İran'a gönderilmek üzere Kapıkule Gümrük Müdürlüğünden giren eşya ile daha sonra İran'dan Türkiye'ye ithal edilmek suretiyle Doğubayazıt Gümrük Müdürlüğüne getirilen eşyanın aynı olduğu, TIR karnesiyle Avusturya'dan İran'a gitmek üzere Kapıkule Gümrük Müdürlüğünden Türkiye'ye giren eşyaların İran'a geçtikten sonra Doğubayazıt Gümrük Müdürlüğünde işlem görerek Türkiye'ye getirildiği sonucuna ulaşıldığı, bu durumda, eşyanın beyan edilen kıymetin gerçeği yansıtmadığı, İthalatta Gözetim Kıymeti Uygulanmasına İlişkin Tebliğde belirtilen gözetim kıymeti ile eşyanın Kapıkule Gümrük Müdürlüğünden Türkiye'ye girdiği esnada beyan edilen kıymeti karşılaştırıldığında eşyanın fatura kıymetinin daha yüksek olduğu görüldüğünden, davacı adına tesis edilen işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: TAREKS uygulaması aracılığıyla risk analizine göre ithale konu eşyalarda fiili denetime yönlendirilecek olanların belirlendiği; analiz sonucunda denetime yönlendirilmeyen ürünlerin ithal edilebileceğine dair TAREKS referans numarasının oluşturulduğu, denetime yönlendirilenlerin denetimlerinin ise TSE tarafından yapılacağı, ürünün kapsam dışı olduğunun tespit edilmesi ya da denetimin olumlu sonuçlanması halinde eşyanın ithal edilebileceğine dair referans numarası verildiği, denetimin olumsuz sonuçlanması halinde ise, durumun TSE tarafından bildirilmesi üzerine ilgili firmanın sonuca itiraz edebileceği, 31/12/2015 tarihli 29579 (4.Mükerrer) sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan “CE” İşareti Taşıması Gereken Bazı Ürünlerin İthalat Denetimi Tebliği'nin (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2016/9)" ve 30/12/2017 tarih ve 30286 (2. Mükerrer) sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan ithalatta Standartlara Uygunluk Denetimi Tebliği"nde denetim sonucu olumsuz çıkan ürünlerin ithalini yasaklayan bir hüküm bulunmadığı, bununla birlikte eşyaya ilişkin TAREKS referans numarası bulunmasının, eşyanın mevzuata uygun ve güvenli olduğu anlamına gelmeyeceği düzenlemesine yer verildiği, bu durumda, TAREKS uygulamasının, fiili denetimlerin riskli ürünlere kaydırılmasını sağlayan web tabanlı bir kayıt ve denetim etkinlik sistemi olduğu, ithalat aşamasında TAREKS referans numarasının alınmamış olması ya da sisteme eksik ya da yanlış TAREKS referans numarası girilmiş olmasının, 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 235.maddesinin 1.fıkrasının (c) bendi kapsamında değerlendirilemeyeceği ayrıca, işlemlerde gözetim belgesi ibraz edilmemesi nedeniyle de ceza kararı uygulanmış ise de, anılan belgenin maddede sözü edilen belgelerden olmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun kabulü ile mahkeme kararının kaldırılmasından sonra dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı adına tescilli muhtelif tarih ve sayılı beyannamelerin 44 nolu hanesine beyan edilen TAREKS numaralarının doğruluğunun teyidi için Iğdır Ürün Denetmenleri Grup Başkanlığı'ndan bilgi istenilmesi üzerine, anılan beyannamelere ilişkin olarak TAREKS belgesi/referans numarası alınmadığı, beyan edilen referans numarasının sistem tarafından verilmediğinin bildirildiği, bu durumda, TAREKS referans numarası olmamasına rağmen varmış gibi beyanda bulunan davacı adına tesis edilen işlemlerin hukuka uygun olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … 'ÜN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan kararın onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Yedinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacı adına tescilli … tarih ve … sayılı serbest dolaşıma giriş beyannamesinin 44 nolu hanesinde beyan edilen TAREKS referans numarasının Iğdır Ürün Denetmenleri Grup Başkanlığı'nca verilmediğinin tespit edildiğinden bahisle 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 235. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendi uyarınca karara bağlanan para cezası ve aynı maddenin 4. fıkrası uyarınca alınan mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararına vaki itirazın reddine dair işlemlerin iptali istemiyle dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 235. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinin olay tarihinde yürürlükte bulunan şeklinde; ithali lisansa, şarta, izne, kısıntıya ve belli kuruluşların vereceği uygunluk ve yeterlilik belgesine tabi olduğu halde uygunluk ve yeterlik belgesine tabi değilmiş veya belge alınmış gibi beyan edildiğinin tespit edilmesi halinde eşyanın gümrük vergilerinin yanı sıra gümrüklenmiş değerinin iki katı idari para cezası verileceği hükme bağlanmış; bu fıkraya, 24/10/2019 tarih ve 7190 sayılı Kanun'un 12. maddesiyle eklenen (e) bendi ile, Bakanlıkça belirlenecek süre içerisinde (c) bendinde belirtilen eşyanın ithalinin uygun bulunduğuna ilişkin belge veya bilginin düzenlenmesi veya ilgili kurum veya kuruluş tarafından gerçekleştirilen denetimin olumlu sonuçlandığının bildirilmesi hâlinde, 241. maddenin 1. fıkrası uyarınca idari para cezası verileceği kuralı getirilmiştir.
Aynı Kanun'un 235. maddesinin 4. fıkrasında ise birinci fıkranın (a) ve (c) bentlerinde belirtilen eşyaya el konularak mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verileceği hüküm altına alınmıştır.
31/12/2015 tarih ve 29579 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "CE" İşareti Taşıması Gereken Bazı Ürünlerin İthalat Denetimi Tebliği'nin (Ürün Güvenliği ve Denetimi 2016/9) 3. maddesinde, Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sisteminin, (TAREKS) ürün güvenliği ve teknik düzenlemeler mevzuatı uyarınca yürütülen denetim, uygunluk ve izin işlemlerinin elektronik ortamda ve risk esaslı olarak yapılması amacıyla kurulan internet tabanlı uygulama olduğu; 11. maddesinde, ürünün ithal edilebileceğine dair on beş haneli TAREKS referans numarasının gümrük beyannamesinin 44 no'lu hanesine firma tarafından kaydedilmesinin zorunlu olduğu; 13. maddesinde ise, bu tebliğe aykırı hareket edenler ile yanlış veya yanıltıcı beyanda bulunanlar, sahte belge kullanan veya ibraz edenler veya belgede tahrifat yapanlar hakkında; 4703 sayılı Kanun, 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanunu, 2013/4284 sayılı Teknik Düzenlemeler Rejimi Kararının ilgili hükümlerinin ve ilgili diğer mevzuatın uygulanacağı düzenlemesine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer alan mevzuat değerlendirildiğinde; 4458 sayılı Kanun'un 235. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendi uyarınca para cezası kararı alınabilmesi için, gümrük idaresine serbest dolaşıma giriş beyannamesi muhteviyatı eşya hakkında gerçeğe aykırı olarak beyanda bulunması, eşyanın uygunluk ve yeterlik belgesine tabi değilmiş veya belge alınmış gibi beyan edilmiş olması; dolayısıyla, ithali lisansa, şarta, izne, kısıntıya ve belli kuruluşların vereceği uygunluk ve yeterlilik belgesine tabi eşya ile ilgili olarak idarenin yanıltılmış bulunması gerektiği sonucuna ulaşılmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden, Bölge İdare Mahkemesince, dava konusu uyuşmazlığın, hem davacı tarafından sunulması gereken gözetim belgesinin ibraz edilmemesi ve hem de gerçeğe aykırı TAREKS referans numarası beyan edilmesinden kaynaklandığının kabulü ile, maddi olayın ve hukuki durumun yanlış nitelendirilmesi suretiyle karar verilmişse de, dava konusu işlemin davacı tarafından beyan edilen TAREKS referans numarasının gerçeğe aykırı olduğunun tespit edildiğinden bahisle tesis edildiği anlaşıldığından, temyize konu kararda bu yönüyle yargılama kurallarına uygunluk görülmemiştir.
Olayda, ithalat beyannamesinin 44 no'lu hanesine TAREKS referans numarası olduğu girilerek kayıt oluşturulmuşsa da, Mahkemece verilen ara karara Iğdır Ürün Denetmenleri Grup Başkanlığı'nca cevaben gönderilen yazıda, söz konusu referans numarasının Başkanlıklarınca verilmediğinin, bu numaranın 8528.72.40.00.00 pozisyonunda beyan edilen "televizyon" ticari tanımlı eşyayı kapsamasının da mümkün olmadığının bildirilmesi karşısında, davacı tarafından, eşyanın ithali için gerekli olan uygunluk belgesinin alınmadığı halde beyannameye referans numarası yazılması suretiyle sözü edilen belgenin alınmış gibi beyan edildiği anlaşılmıştır.
Bu durumda Gümrük Kanunu'nun 235. maddesinde ismen sayılmamış olsa da, anılan madde kapsamına girdiği değerlendirilen TAREKS belgesinin alınmadığı halde alınmış gibi beyan edilmesi nedeniyle davacı adına tesis edilen işlemde hukuka aykırılık, istemin özeti bölümünde yer verilen gerekçeyle davanın sonuçlandırılmasında ise yasal isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Temyiz isteminin kabulüne,
2.… Bölge İdare Mahkemesi Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Daireye gönderilmesine,
4. 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 13. maddesinin (j) bendi parantez içi hükmü uyarınca alınması gereken harç dahil olmak üzere, yargılama giderlerinin yeniden verilecek kararda karşılanması gerektiğine, 26/04/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.