Danıştay 9. Daire 2019/3925 Esas 2022/1621 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2019/3925
Karar No : 2022/1621

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ...Vergi Dairesi Başkanlığı - ...
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVACI) : ...
VEKİLLERİ : Av. ...- Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ...Bölge İdare Mahkemesi .... Vergi Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Davacı adına, ...Endüstriyel Kimya Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi'nin vergi borçlarının tahsili amacıyla kanuni temsilci sıfatıyla düzenlenen ...tarih ve ...sayılı ödeme emrinin iptali istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... Vergi Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararıyla; davacının ilgili dönemde kanuni temsilcisi olduğu asıl borçlu ...Endüstriyel Kimya Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi'ne .... Sulh Ceza Hakimliği'nin ...tarih ve ...Değişik İş sayılı kararı ile kayyım atandığı, ardından 677 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin 7. maddesi uyarınca şirketin kayyımlık yetkisinin Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'na devredildiği, anılan şirketin ödenmeyen vergi borçlarına binaen davalı idarece fonda oluşturulan masaya alacak kaydının yapıldığı, süreç devam ederken, amme alacağının tahsili amacıyla ilgili dönemlerde kanuni temsilci olan davacıya dava konusu ödeme emirlerinin düzenlendiği, 15/03/2018 tarihli ara kararı ile Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'ndan, şirketin Hazineye devredilen menkul ve gayrimenkul mallarının bulunup bulunmadığı, şayet varsa söz konusu mallar hakkında değerleme çalışmalarının tamamlanıp tamamlanmadığı, şirket borçları için ödeme planı yapılıp yapılmadığı ve davalı idareye herhangi bir ödemede bulunulup bulunulmadığı, ödeme yapılmadıysa nedenlerinin sorulduğu, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu tarafından verilen cevabi yazıda, şirket hakkında kurumlarınca alınmış bir Ticari İktisadi Bütünlük Kararının olmadığı, fondan bağımsız tüzel kişiliği ve taraf ehliyetini haiz olan şirketin, hiçbir şekilde hak, borç, dava veya takiplerinin devralınmadığı, borç ve yükümlülüklerden anılan şirketin sorumlu olduğu, kurumları nezdinde şirkete ait herhangi bir kayıt ve evrakın bulunmadığı şeklinde beyanda bulunulduğu, bu durumda, davalı idarece asıl borçlu şirkete ait amme alacağı için konuya ilişkin çıkarılan Kanun Hükmünde Kararnameler uyarınca alacak kaydının yapılması ve bunun sonucu olarak borçların şirket mal varlığından ödenemeyeceği, dolayısıyla şirketin mal varlığından tahsil imkanı kalmadığı yönünde bir bilgi ve belge sunulmaması karşısında, amme alacağının şirket mal varlığından tahsili yoluna gidilmesi, tahsil edilememesi veya tahsil edilemeyeceğinin anlaşılması üzerine kanuni temsilcinin şahsi mal varlığından tahsili yoluna gidilmesi gerektiğinden, dava konusu ödeme emirlerinde hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle davanın kabulüne, dava konusu ...tarih ve ...sayılı ödeme emirlerinin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Davanın; davacı adına kanuni temsilci sıfatıyla düzenlenen ...tarih ve ...sayılı ödeme emirlerinin iptali istemiyle açıldığı ve Vergi Mahkemesince anılan üç adet ödeme emri yönünden hüküm kurulduğu ancak dava dosyasında ...ve ...sayılı ödeme emirlerinin bulunmadığı, 14/02/2019 tarihli ara kararına davalı idarece verilen cevaptan; davacı adına yalnızca üç sayfadan ibaret ...sayılı ödeme emrinin düzenlendiği, ...ve ...sayılı ödeme emrinin bulunmadığının bildirildiği görüldüğünden, uyuşmazlığın ve Vergi Mahkemesi kararının ...sayılı ödeme emrine ilişkin olduğunun kabulü ile istinaf başvurusunun esasına geçildiği, mükellefiyet kaydı kapatılan asıl borçlu şirketin vergi borçlarının; 670 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınan Tedbirlere İlişkin Kanun Hükmünde Kararname'nin 5. maddesinin (06/01/2017 tarih ve 29940 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 679 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınan Tedbirlere İlişkin Kanun Hükmünde Kararname'nin 6. maddesi ile değişik) 5. fıkrası uyarınca şirket mal varlığından tahsili yoluna gidilmesi, tahsil edilememesi veya tahsil edilemeyeceğinin anlaşılması üzerine kanuni temsilcinin şahsi mal varlığından tahsili yoluna gidilmesi gerekirken, tüm bu yollara başvurulmaksızın ve şirket malvarlığından tahsili olanağı bulunmadığı hususu kesinleşmeden davacıdan tahsili amacıyla düzenlenen ...tarih ve ...sayılı ödeme emrinde hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Asıl borçlu şirketten tahsil edilemeyen amme alacaklarının kanuni temsilci olan davacıdan tahsili amacıyla Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından çıkarılan 08/09/2016 tarih ve 2016/3 Seri Nolu Uygulama İç Genelgesi hükümleri uyarınca düzenlenen dava konusu ödeme emrinde hukuka aykırılık bulunmadığı iddialarıyla kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi ile Bölge İdare Mahkemesi kararının temyiz kararında yazılı gerekçe ile onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY:
Davacı adına, ...Endüstriyel Kimya Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi'nin vergi borçlarının tahsili amacıyla kanuni temsilci sıfatıyla düzenlenen ...tarih ve ...sayılı ödeme emrinin iptali istenilmektedir.
İLGİLİ MEVZUAT:
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 10. maddesinde “Tüzelkişilerle küçüklerin ve kısıtlıların, Vakıflar ve cemaatler gibi tüzelkişiliği olmayan teşekküllerin mükellef veya vergi sorumlusu olmaları halinde bunlara düşen ödevler kanuni temsilcileri, tüzelkişiliği olmayan teşekkülleri idare edenler ve varsa bunların temsilcileri tarafından yerine getirilir. Yukarıda yazılı olanların bu ödevleri yerine getirmemeleri yüzünden mükelleflerin veya vergi sorumlularının varlığından tamamen veya kısmen alınamayan vergi ve buna bağlı alacaklar, kanunî ödevleri yerine getirmeyenlerin varlıklarından alınır.” hükmüne yer verilmiştir.
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanunun 54. maddesinde, müddeti içinde ödenmeyen amme alacağının tahsil dairesince cebren tahsil edileceği; olay tarihinde yürürlükte bulunan; 55. maddesinde, amme alacağını vadesinde ödemeyenlere 7 gün içinde borçlarını ödemeleri veya mal bildiriminde bulunmaları lüzumunun bir ödeme emri ile tebliğ olunacağı; 58. maddesinde ise, kendisine ödeme emri tebliğ olunan şahsın, böyle bir borcu olmadığı veya kısmen ödediği veya zamanaşımına uğradığı hakkında tebliğ tarihinden itibaren 7 gün içinde vergi mahkemesi nezdinde dava açabileceği belirtilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin değerlendirilmesinden, tüzel kişiliğe sahip şirketlerin vergi borçlarından dolayı öncelikle o şirket adına tarh ve tahakkuk işlemi yapılacağı, borç ödenmediği takdirde şirket adına ödeme emri düzenleneceği ve kamu alacağının şirketten tahsil edilmesi için idarece 6183 sayılı Kanunda sayılan tüm takip yollarının tüketileceği ve buna rağmen borç şirketten tahsil edilemezse şirketin kanuni temsilcisi hakkında takip yollarına başvurulacağı sonucuna ulaşılmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden; davacının kanuni temsilcisi olduğu ...Endüstriyel Kimya Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi'ne .... Sulh Ceza Hakimliği'nin ...tarih ve ...Değişik İş sayılı kararı ile kayyım atandığı, ardından 677 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin 7. maddesi uyarınca şirketin kayyımlık yetkisinin Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'na devredildiği, Ticaret Sicil Gazetesi kayıtlarına göre de asıl borçlu şirkete defaten yönetim kayyımı atandığı anlaşılmaktadır.
Vergi Mahkemesi'nin 15/03/2018 tarihli ara kararı ile Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'ndan, şirketin Hazineye devredilen menkul ve gayrimenkul mallarının bulunup bulunmadığı, şayet varsa söz konusu mallar hakkında değerleme çalışmalarının tamamlanıp tamamlanmadığı, şirket borçları için ödeme planı yapılıp yapılmadığı ve davalı idareye herhangi bir ödemede bulunulup bulunulmadığı, ödeme yapılmadıysa nedenlerinin sorulduğu, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu tarafından verilen cevabi yazıda, şirket hakkında kurumlarınca alınmış bir Ticari İktisadi Bütünlük Kararının olmadığı, fondan bağımsız tüzel kişiliği ve taraf ehliyetini haiz olan şirketin, hiçbir şekilde hak, borç, dava veya takiplerinin devralınmadığı, borç ve yükümlülüklerden anılan şirketin sorumlu olduğu, kurumları nezdinde şirkete ait herhangi bir kayıt ve evrakın bulunmadığı şeklinde beyanda bulunulduğu görülmüştür.
Bu durumda; asıl borçlu şirket hakkında Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu tarafından Ticari İktisadi Bütünlük Kararı alınmadığı, Ticaret Sicil Gazetesi kayıtlarına göre de asıl borçlu şirkete defaten yönetim kayyımı atandığı hususları birlikte değerlendirildiğinde, asıl borçlu şirketin tüzel kişiliğinin devam ettiği anlaşıldığından, amme alacağının tahsili amacıyla öncelikle şirket nezdinde 6183 sayılı Kanunda sayılan tüm takip yolları ile tahsil yoluna gidilmesi, tahsil edilememesi veya tahsil edilemeyeceğinin anlaşılması üzerine kanuni temsilcinin şahsi mal varlığından tahsili yoluna gidilmesi gerekirken tüm bu yollar tüketilmeksizin, davacı adına düzenlenen ödeme emrinde hukuka uyarlık bulunmadığından, davayı kabul eden Vergi Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunu yazılı gerekçeyle reddeden Bölge İdare Mahkemesi kararında sonucu itibarıyla isabetsizlik görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Davalının temyiz isteminin reddine,
2....Bölge İdare Mahkemesi .... Vergi Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının yukarıda belirtilen gerekçeyle ONANMASINA,
3.2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de ...Bölge İdare Mahkemesi .... Vergi Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın .... Vergi Mahkemesine gönderilmesine, 26/04/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.