MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

TÜRK MİLLETİ ADINA

Davacı, davalı Kuruma borçlu olmadıklarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, bozmaya uyarak ilamında belirtildiği şekilde, isteğin reddine karar vermiştir.
Hükmün, davacılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.

K A R A R

Dava, davacıların davalı Kuruma borçlu olmadıklarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece "1-Haklı görülmeyen davanın reddine, 2-Asıl alacak üzerinden %20 icra inkar tazminatının davacıdan alınarak davalıya verilmesine" karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 6111 sayılı Yasa"nın 44.maddesi ile değişik 5510 sayılı Yasa’nın “Yersiz Ödemelerin Geri Alınması” başlıklı 96. maddesinde; "Kurumca işverenlere, sigortalılara, isteğe bağlı sigortalılara gelir veya aylık almakta olanlara ve bunların hak sahiplerine, genel sağlık sigortalılarına ve bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilere, fazla veya yersiz olarak yapıldığı tespit edilen bu Kanun kapsamındaki her türlü ödemeler,
a) Kasıtlı veya kusurlu davranışlarından doğmuşsa, hatalı işlemin tespit tarihinden geriye doğru en fazla on yıllık sürede yapılan ödemeler, bu ödemelerin yapıldığı tarihlerden,
b) Kurumun hatalı işlemlerinden kaynaklanmışsa, hatalı işlemin tespit tarihinden geriye doğru en fazla beş yıllık sürede yapılan ödemeler toplamı, ilgiliye tebliğ edildiği tarihten itibaren yirmidört ay içinde yapılacak ödemelerde faizsiz, yirmidört aylık sürenin dolduğu tarihten sonra yapılacak ödemelerde ise bu süre sonundan, itibaren hesaplanacak olan kanunî faizi ile birlikte, ilgililerin Kurumdan alacağı varsa bu alacaklarından mahsup edilir, alacakları yoksa genel hükümlere göre geri alınır.
Alacakların yersiz ödemelere mahsubu, en eski borçtan başlanarak borç aslına yapılır, kanunî faiz kalan borca uygulanır. Bu hüküm ilgili hak sahiplerinin muvafakat etmeleri kaydıyla, aynı dosyadan diğer bir hak sahibine yapılan yersiz ödemelere mahsubunda da uygulanır.
Yersiz ödemenin gelir ve aylıklardan kesilmesinde, kesintinin başlayacağı ödeme dönemi başı itibarıyla kanunî faizi ile birlikte hesaplanan borç tutarı, gelir ve aylıktan % 25 oranında kesilmek suretiyle uygulanır.
Yersiz ödemelerin tespiti ile geri alınmasına ve bu maddenin uygulanmasına ilişkin usûl ve esaslar, Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir” hükmü yer almaktadır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davalı Kurumun davacılara 01.11.2007-25.11.2010 tarihleri arasında ödenen ölüm aylığında programsal bir hatadan dolayı yersiz ödenen 28.077,44 Liranın tahsilini talep ettiği anlaşılmaktadır.
Somut olayda, 5510 sayılı Yasa"nın 96.maddesinin b bendi gereğince davacıların iade ile sorumlu olduğu miktarın belirlenmesi yerinde ise de Kurumun davacılara yersiz ödemeye ilişkin ne zaman tebligat yaptığı araştırılmadan ve 96.maddenin b bendi gereğince faize ilişkin bir hüküm kurulmadan karar verilmiş olması hatalıdır. Dosyadaki takip talebinde, davalı Kurumun takip tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile yersiz ödemenin tahsilini talep ettiği anlaşılmışsa da Kurumun faiz alacağının 96.maddenin b bendine göre belirlenmesi gerekmektedir. Ayrıca işbu davanın borçlu olunmadığının tespiti istemine ilişkin bir menfi tespit davası olduğu, borcun yapılan yargılama neticesinde ortaya çıkacak olması ve dolayısıyla likit olmadığı, bu nedenle icra inkar tazminatına hükmedilemeyeceğinin gözardı edilerek hüküm kurulmuş olması da usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir.
Yapılacak iş, takip dosyasını getirtmek, davalı Kurumdan davacıya borcun hangi tarihte tebliğ edildiğini sorup belirlemek ve bu tarihe göre faiz bakımından 5510 sayılı Yasa"nın 96.maddesinin b bendi uyarınca değerlendirme yaparak sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
O halde davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacılara iadesine, 08.10.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.