Danıştay 9. Daire 2019/2561 Esas 2022/1571 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2019/2561
Karar No : 2022/1571


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … İnşaat Sanayi Turizm ve Tic. A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü'nce ihale edilen … ihale kayıt numaralı "Sabiha Gökçen Havalimanı 2. Pist ve Mütemmimleri II Etap İşleri (Yeni Pist, Apron, Taksi Yolları Yapımı ile Mevcut Pistin Yenilenmesi ve Üst Yapı Grubu İşler)" işi uhdesinde kalan davacı şirket tarafından anılan ihale nedeniyle ödenen ihale kararı damga vergisinin iadesi talebiyle yapılan düzeltme şikayet başvurusunun zımnen reddi işleminin iptali ile ödenen tutarın tecil faiziyle birlikte iadesi istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'na ekli I ve II sayılı cetvellerde genel ve özel bütçe kapsamındaki kamu idareleri sayılmış olup, uyuşmazlığa konu ihaleyi yapan Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü, bu idareler içinde yer almadığından, 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'nun 8. maddesinde belirtilen resmi daire sıfatını haiz olmadığı ve damga vergisinden muaf tutulmadığı sonucuna varıldığı, bu durumda, söz konusu ihale kararına ilişkin damga vergisinin mükellefi, ihaleyi yapan ve ihale kararında imzası bulunan Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü olduğundan, mükellefi ve sorumlusu olmayan davacı şirketten tahsil edilmesinde ve dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı; öte yandan, davacının 488 sayılı Kanun'un 14. Maddesinde öngörülen üst sınırı aşan kısma ilişkin iddiaları kapsamında Mahkemelerinin 05/02/2018 tarihli ara kararına istinaden … Vergi Dairesi Müdürlüğü'nce gönderilen ara karar cevabi yazıda; Devlet Hava Meydanları İşletmesi tarafından 05/12/2017 tarihinde verilen düzeltme beyannamesine istinaden 6.156.592,09-TL'nin yüklenici firma … İnş. San. Tur. ve Tic. A.Ş.'e iade yapılmak üzere Devlet Hava Meydanları İşletmesi'nin hesabına nakden iade edildiğinin, yine davacı şirket vekilince sunulan 21.02.2018 tarihli yazı ile Devlet Hava Meydanları İşletmesi tarafından 6.030.670,50-TL'nin 08.02.2018 tarihinde banka hesaplarına iade edildiğinin beyan edildiği görüldüğünden, bu durum dava konusu damga vergisinin 6.156.592,09-TL'lik kısmının fazladan haksız şekilde tahsil edildiğinin davalı idarece kabul edildiği anlamına geldiğinden ve söz konusu tutarın iade edilmesi nedeniyle de davanın bu kısmı hakkında esastan karar verilmesine gerek bulunmadığı; davalı idarece söz konusu tutarın Devlet Hava Meydanları İşletmesine nakden iade edildiği tarihe kadar geçen süre için 6183 sayılı Kanuna göre belirlenen tecil faizi oranında faiz ödenmesi gerektiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, kısmen karar verilmesine yer olmadığına; dava konusu işlemin 1.797.117,30-TL'lik ihale kararı damga vergisine ilişkin kısmının iptaline ve 1.797.117,30-TL ihale kararı damga vergisinin ödeme tarihinden düzeltme fişinin davacıya tebliğ edileceği tarihe kadar geçen süre için hesaplanacak tecil faizi ile birlikte davacıya iadesine karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu Vergi Mahkemesi Kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı idare tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Dava konusu olayda herhangi bir vergi hatası bulunmadığından, hukuki yorum gerektiren konu hakkında 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun düzeltme hükümlerinin tatbikinin mümkün olmadığı, dava konusu işin niteliği bakımından yatırım olarak değerlendirilmesi ve ilgili yıl Kalkınma Bakanlığınca yayımlanan yatırım programında yer alan kamu yatırımlarından olma olasılığının bulunmadığı, bu durumda dava konusu ihalenin döviz kazandırıcı faaliyet kapsamında değerlendirilmesinin mümkün olmadığı iddialarıyla kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Yasal dayanaktan yoksun olan temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'iN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü'nce ihale edilen … ihale kayıt numaralı "Sabiha Gökçen Havalimanı 2. Pist ve Mütemmimleri II Etap İşleri (Yeni Pist, Apron, Taksi Yolları Yapımı ile Mevcut Pistin Yenilenmesi ve Üst Yapı Grubu İşler)" işi uhdesinde kalan davacı şirket tarafından anılan ihale nedeniyle ödenen ihale kararı damga vergisinin iadesi talebiyle yapılan düzeltme şikayet başvurusunun zımnen reddi işleminin iptali ile ödenen tutarın tecil faiziyle birlikte iadesi istenilmektedir.

İLGİLİ MEVZUAT:
488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun 1. maddesinde; bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi tutulacağı belirtilmiş, 3. maddesinde; damga vergisinin mükellefinin kağıtları imza edenlerin olacağı, resmi daireler ile kişiler arasındaki işlemlere ait kağıtların damga vergisini kişilerin ödeyeceği, Kanunun 8. maddesinde; bu Kanunda yazılı resmi daireden maksadın, genel ve özel bütçeli idarelerle, il özel idareleri, belediyeler ve köyler olduğu, bu dairelere bağlı olup ayrı tüzel kişiliği bulunan iktisadi işletmelerin resmi daire sayılmayacağı, Kanuna ekli (1) sayılı Tablonun "II-Kararlar ve mazbatalar" başlıklı bölümünün 2. maddesinde ihale kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve kamu tüzel kişiliğini haiz kurumların her türlü ihale kararlarının damga vergisine tabi olduğu hükmüne yer verilmiştir.
488 sayılı Kanun'un 22. maddesinin (a) bendinde de; makbuz karşılığı ödemelerde Maliye Bakanlığınca belirlenen mükellefler, kurum ve kuruluşlar tarafından bir ay içinde düzenlenen kağıtların vergisinin, ertesi ayın yirminci günü akşamına kadar vergi dairesine bir beyanname ile bildirileceği ve yirmialtıncı günü akşamına kadar ödeneceği, Maliye Bakanlığının, bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkili olduğu, 24. maddesinin üçüncü fıkrasında ise; 22. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında bulunanların, taraf oldukları işlemlere ilişkin kağıtlara ait verginin beyan ve ödenmesinden sorumlu oldukları, verginin ödenmemesi veya noksan ödenmesi durumunda vergi, ceza ve fer'ilerinin, vergi için diğer işlem taraflarına rücu hakkı olmak üzere, bu fıkrada belirtilen kişilerden alınacağı belirtilmiştir.
Ayrıca 04/02/2005 tarih ve 25717 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 43 seri nolu Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliği ile daha önce yayımlanan 16 seri nolu Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliği'nde sayılan kurum ve kuruluşlar arasında yer alan anonim şirketlerin sürekli damga vergisi mükellefiyetinin devam ettiği açıklanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer alan mevzuatın değerlendirilmesinden; 488 sayılı Kanunun 8. maddesinde belirtilen resmi daire sıfatını haiz olmayan ve damga vergisinden muaf tutulmayan makamlarca alınan ihale kararlarına ilişkin damga vergisinin mükellefinin ihaleyi yapan ve ihale kararında imzası bulunan ihale makamları olduğu, ancak anonim şirketler gibi sürekli damga vergisi mükelleflerinin, ihale kararına ilişkin damga vergisinin mükellefi olmaması ve kararda imzaları bulunmamasına rağmen sürekli damga vergisi mükellefiyetleri gereği 488 sayılı Kanunun 24. maddesinin 3. fıkrası uyarınca ihale kararına ilişkin verginin beyan edilmesinden ve ödenmesinden sorumlu bulunduğu anlaşılmaktadır.
Bölge İdare Mahkemesince, Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü'nün 488 sayılı Kanunun 8. maddesinde belirtilen resmi daire sıfatını haiz olmadığı ve damga vergisinden muaf tutulmadığı sonucuna varıldığından, ihale kararına ilişkin damga vergisinin mükellefi, ihaleyi yapan ve ihale kararında imzası bulunan Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü olduğundan, mükellefi ve sorumlusu olmayan davacı adına "ihale karar pulu" adı altında damga vergisi tahsil edilmesinde isabet görülmediği gerekçesiyle davayı, dava konusu işlemin 1.797.117,30-TL'lik ihale kararı damga vergisine ilişkin kısmı bakımından kabul eden Vergi Mahkemesi kararına yönelik davalı idarenin istinaf başvurusu reddedilmiş ise de; yukarıda belirtildiği üzere, davacı şirketin ihale kararına ilişkin damga vergisinin mükellefi olmasa da ihale kararının tarafı olması ve sürekli damga vergisi mükellefiyeti gereği 488 sayılı Kanunun 24. maddesinin 3. fırkası uyarınca ihale kararına ilişkin verginin beyan edilmesinden ve ödenmesinden sorumlu bulunduğu sonucuna varılmaktadır.
Bu durumda, düzeltme-şikayet başvurusunun reddine ilişkin olarak tesis edilen dava konusu işlemin 1.797.117,30-TL'lik ihale kararı damga vergisine ilişkin kısmı bakımından davayı kabul eden Vergi Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunu reddeden Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Diğer taraftan, bozma kararı üzerine yeniden verilecek kararda, davacının, işin döviz kazandırıcı faaliyet kapsamında olduğu yönündeki iddialarının da değerlendirileceği tabidir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Davalının temyiz isteminin kabulüne,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle kısmen kabulüne, kısmen karar verilmesine yer olmadığına ilişkin Vergi Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddi yolundaki … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesine gönderilmesine, 21/04/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.