Danıştay 6. Daire 2021/7693 Esas 2022/5112 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2021/7693
Karar No : 2022/5112


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … Bankası A.Ş.
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : Danıştay Altıncı Dairesinin 04/07/2019 tarih ve E:2016/863, K:2019/6896 sayılı bozma kararına uyularak dava konusu işlemin iptali yolunda verilen … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: İstanbul İli, Üsküdar İlçesi, … Mahallesi, … Sokak, … pafta, … ada, … parsel sayılı taşınmaz için 5999 sayılı Kanunun 1. maddesiyle 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununa eklenen Geçici 6. madde hükmünden yararlanmak istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Temyize konu kararda; Danıştay Altıncı Dairesinin 04/07/2019 tarih ve E:2016/863, K:2019/6896 sayılı bozma kararına uyularak davacı tarafından yapılan başvuru 221 sayılı Kanun uyarınca kamulaştırılmış sayılan taşınmazının bedelinin ödenmesi amacıyla 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun Geçici 6. maddesinin uygulanması ve uzlaşma yoluna gidilmesine ilişkin olduğundan davalı idarece sözü edilen Kanun hükmü uyarınca öncelikle uzlaşma/uzlaşamama tutanağının düzenlenmesi gerekirken 221 sayılı Kanun uyarınca İSKİ adına tescil edilen yerlerin 5999 sayılı Kanundan yararlanma olanağı bulunmadığı gerekçesiyle istemin reddedilmesinde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna ulaşılarak dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.


TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : 5999 sayılı Kanun ile kamulaştırmasız el atılan taşınmaz maliklerine getirilen hakların 09.10.1956 tarihi esas alınarak sınırlandırıldığı, 221 sayılı Kanun kapsamına giren taşınmazların 5999 sayılı Kanun kapsamı dışında tutulduğu, dolayısıyla 5999 sayılı Kanunun getirmiş olduğu hakların belirli şartlara bağlandığı ve sınırlanmış olduğundan istisnai nitelikte olduğu, istisnai nitelikte olan 5999 sayılı Kanun hükümlerinin kanunun konuluş amacı ve kapsamı aşılacak şekilde geniş yorumlanarak 221 sayılı Kanun kapsamına giren taşınmazlar hakkında da uygulanmasının söz konusu olamaycağı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI :Temyize konu kararda 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. Maddesinde belirtilen bozma sebeplerinden hiçbirisi bulunmadığı. belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ … 'ÜN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulmasına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
İstanbul İli, Üsküdar İlçesi, … Mahallesi, … Sokak, … pafta, … ada, … parsel sayılı taşınmaz için 5999 sayılı Kanunun 1. maddesiyle 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununa eklenen Geçici 6. madde hükmünden yararlanmak istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
221 sayılı Amme Hükmi Şahısları veya Müesseseleri Tarafından Fiilen Amme Hizmetlerine Tahsis Edilmiş Gayrimenkuller Hakkında Kanunun 1. maddesinde "6830 sayılı İstimlak Kanununun yürürlüğe girdiği tarihe kadar kamulaştırma işlerine dayanmaksızın, kamulaştırma kanunlarının gözönünde tuttuğu maksatlara fiilen tahsis edilmiş olan gayrimenkuller ilgili amme hükmi şahsı veya müessesi adına tahsis tarihinde kamulaştırılmış sayılır." hükmü yer almaktadır.
2942 sayılı Kamulaştırma Kanununa 18/06/2010 tarihli 5999 sayılı Kanunun 1.maddesiyle eklenen Geçici 6. maddesinde; kamulaştırma işlemleri tamamlanmamış veya kamulaştırması hiç yapılmamış olmasına rağmen 9/10/1956 tarihi ile 4/11/1983 tarihi arasında fiilen kamu hizmetine ayrılan veya kamu yararına ilişkin bir ihtiyaca tahsis edilerek üzerinde tesis yapılan taşınmazlara veya kaynaklara kısmen veya tamamen veyahut irtifak hakkı tesis etmek suretiyle malikin rızası olmaksızın fiili olarak el konulması sebebiyle, malik tarafından ilgili idareden tazminat talebinde bulunulması halinde, öncelikle uzlaşma yoluna gidilmesinin esas olduğu belirtilmiş, maddenin devamında müracaat üzerine yapılacaklar düzenlenmiş, Geçici 4. Maddesinde ise; 5 Ocak 1961 tarih ve 221 sayılı Kanunun kapsamına girmeleri nedeniyle kamu tüzelkişileri veya kurumları adına kamulaştırılmış sayılan taşınmaz malların eski malik, zilyed veya bunların halefleri tarafından açılmış ve kesin hükme bağlanmamış davalarda sözü edilen 221 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanacağı, hükme bağlanmıştır.


HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden, uyuşmazlığa konu taşınmazın tamamı su isale hattı içinde kaldığından ve 221 sayılı Amme Hükmi Şahısları veya Müesseseleri Tarafından Fiilen Amme Hizmetlerine Tahsis Edilmiş Gayrimenkuller Hakkında Kanun uyarınca İstimlak Kanununun yürürlüğe girdiği tarih olan 08.10.1956 tarihinden önce kamulaştırma işlerine dayanmaksızın, kamulaştırma kanunlarının gözönünde tuttuğu maksatlara fiilen tahsis edildiğinden bahisle … Asliye Hukuk Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararı uyarınca … tarih ve … yevmiye numarası ile İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü (İSKİ) adına hükmen tescil edildiği, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununa 18/06/2010 tarihli 5999 sayılı Kanunun 1.maddesiyle eklenen Geçici 6. maddesinde; kamulaştırma işlemleri tamamlanmamış veya kamulaştırması hiç yapılmamış olmasına rağmen 9/10/1956 tarihi ile 4/11/1983 tarihi arasında fiilen kamu hizmetine ayrılan veya kamu yararına ilişkin bir ihtiyaca tahsis edilerek üzerinde tesis yapılan taşınmazlara veya kaynaklara kısmen veya tamamen veyahut irtifak hakkı tesis etmek suretiyle malikin rızası olmaksızın fiili olarak el konulması sebebiyle, malik tarafından ilgili idareden tazminat talebinde bulunulması halinde, öncelikle uzlaşma yoluna gidilmesinin esas olduğunun belirtilmesi üzerine davacı tarafından anılan Kanun hükümlerinden yararlandırılmak istemiyle başvuru yapıldığı, başvurunun dava konusu işlemle reddedilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı görülmüştür.
Yukarıda yer verilen Kanun hükümlerinin değerlendirilmesinden, 221 sayılı Amme Hükmi Şahısları veya Müesseseleri Tarafından Fiilen Amme Hizmetlerine Tahsis Edilmiş Gayrimenkuller Hakkında Kanun uyarınca İstimlak Kanununun, yürürlüğe girdiği tarih olan 08.10.1956 tarihinden önce kamulaştırma işlerine dayanmaksızın, kamulaştırma kanunlarının gözönünde tuttuğu maksatlara fiilen tahsis edilen taşınmazları; 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununa 18/06/2010 tarihli 5999 sayılı Kanunun 1.maddesiyle eklenen Geçici 6. maddesinin ise kamulaştırma işlemleri tamamlanmamış veya kamulaştırması hiç yapılmamış olmasına rağmen 9/10/1956 tarihi ile 4/11/1983 tarihi arasında fiilen kamu hizmetine ayrılan veya kamu yararına ilişkin bir ihtiyaca tahsis edilerek üzerinde tesis yapılan taşınmazları ve kaynakları kapsadığı, anılan Kanun hükümlerinin farklı zaman dilimlerinde gerçekleşen olaylara ilişkin düzenlemeler içerdiği, dolayısıyla 221 sayılı Kanun uyarınca İSKİ adına tescil edilen taşınmazın 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununa 18/06/2010 tarihli 5999 sayılı Kanunun 1.maddesiyle eklenen Geçici 6. maddesinin kapsamına girmediği anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, davanın reddine karar verilmesi gerekirken dava konusu işlemin iptali yolunda verilen temyize konu İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.




KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2.Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 21/04/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.