Danıştay 13. Daire 2022/1409 Esas 2022/1819 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2022/1409
Karar No:2022/1819


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Üretim Sanayi ve Ticaret A.Ş.
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … A.Ş. Genel Müdürlüğü (…)
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Adana ili, Ceyhan ilçesi, Sarımazı mevkiinde yapımı planlanan ithal kömüre dayalı termik santral ve kül depolama alanı projesi kapsamında Han Elektrik Üretim Santrali projesi için verilen … tarih ve … numaralı üretim lisansının … tarih ve … sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (Kurul) kararıyla sona erdirilmesi nedeniyle, Türkiye Elektrik İletim A.Ş. Genel Müdürlüğü ile imzalanan 30/01/2018 tarihli bağlantı anlaşmasının feshinin bildirilmesine ve teminat mektubunun serbest bırakılmasına ilişkin Türkiye Elektrik İletim A.Ş. Genel Müdürlüğü Tarife ve Müşteri Hizmetleri Dairesi Başkanlığı Bağlantı Anlaşmaları Müdürlüğü'nün E.… sayılı işlemi ile … tarih ve … sayılı fesih işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi'nce verilen … tarih ve E:… , K:… sayılı kararda; 23/07/2010 tarihinde … Madencilik ve Elektrik Üretim Sanayi Ticaret Anonim Şirketi adına verilen ve 21/08/2015 tarihinde davacı şirkete devredilen … Elektrik Üretim Santrali projesine yönelik ÇED olumlu kararının geçerliliğini yitirmesine ilişkin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın … tarih ve … sayılı işleminin iptali istemiyle açılan davada … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:… K:… sayılı kararıyla davanın reddine karar verildiği, anılan kararın Danıştay Altıncı Dairesi'nin 12/05/2020 tarih ve E:2020/3304, K:2020/4210 sayılı kararı ile onanarak kesinleştiği, ayrıca ÇED olumlu kararının geçerliliğini kaybetmesi nedeniyle … Elektrik Üretim Santrali projesi için verilen … tarih ve … numaralı üretim lisansının sona erdirilmesine ilişkin Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu'nun … tarih ve … sayılı kararının iptali istemiyle açılan davada Mahkemelerinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararıyla davanın reddine karar verildiği, anılan kararın istinaf edilmesi üzerine … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararı ile istinaf başvurusunun reddedildiği, davacı şirket tarafından yapılan temyiz başvurusu neticesinde ise Danıştay Onüçüncü Dairesi'nin 16/02/2021 tarih ve E:2020/3923, K:2021/513 sayılı kararı ile mezkûr kararın onanmasına kesin olarak karar verildiği, davacı şirketin üretim lisansının sona erdirilmesi sebebiyle davacı şirket ile davalı idare arasında 30/01/2018 tarihinde imzalanan Bağlantı Anlaşması'nın 19. maddesi uyarınca bağlantı anlaşmasının feshine ve teminat mektubunun serbest bırakılmasına ilişkin işlemin tesis edilmesi ve dava konusu işlemin temelini oluşturan üretim lisansının iptal edilmesine yönelik işleme karşı açılan davanın ret ile sonuçlanması ve kararın kesinleşmesi hususları bir arada değerlendirildiğinde, taraflar arasında yapılan anlaşma hükümlerine uygun olarak tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi'nce; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının usul ve hukuka uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, üretim lisansının alınmasını müteakip lisans gereği yapılması gereken inşaat öncesi çalışmaların yerine getirilmesi için tüm kaynakların seferber edildiği, ÇED süresi içerisinde özellikle imar planı yapılması, irtifak, kira, mülkiyet ve/veya kamulaştırma yöntemlerini tamamının kullanılması ile gerçekleştirilmeye çalışılan proje arazisinin edinimi vb. gibi çok sayıda kamu idaresinin muhatap olduğu izin ve onayların elde edinilmesi süreçleri ile ilgili olarak çok hızlı davranma iradesi gösterildiği, idarenin tarafı olduğu veyahut idarenin tasarrufunda bulunan işlemlerden kaynaklı olarak yaşanan gecikmeler ile buna bağlı olarak proje sahasının tasarruf hakkının bütünüyle kendilerine ait olmaması neticesinde yapı ruhsatı temin edilerek inşaata başlanamamasının Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından hukuka aykırı olarak “mücbir sebep” sayılmadığı, proje sahası içerisinde, inşaat öncesi hazırlık döneminin gereği gibi yerine getirilmesi amacıyla, saha düzenlemesi gibi ruhsat gerektirmeyen tüm iş ve işlemlerin ikmal ve ifa edilmesine rağmen bunların Bakanlık tarafından “yatırım” olarak kabul edilmediği, EPDK tarafından mücbir sebep hâllerine atıf yapılarak üretim lisansı kapsamında verilen teminat mektubunun iadesine karar verilmişse de mevzuata aykırı olarak lisansın sona erdirilmesine karar verildiği, projenin şirket tarafından üstlenmeye başlanıldığı 21/08/2015 tarihine kadar yatırım/proje sahasına ait 1/1000 ölçekli Uygulama ve 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı yapımına dair kamu kurumları arasındaki yetki uyuşmazlığı, imar planı onay sürecinde özellikle imar planlarına görüş veren kamu kuruluşlarının ilgili mevzuatta veya kendi hizmet standartlarında belirlenen süreleri ciddi oranda aşmaları, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın haksız ve hukuka aykırı olarak imar planlarının onaylanması için proje sahası içerisinde özel mülkiyete tâbi olan taşınmazlar hakkında kamu yararı kararı bulunmasını şart koşması ve bu olmaksızın imar tekliflerini onaylamaması gibi mücbir sebeplerle gerçekleştirmeye başlayamadığı, ÇED olumlu kararının alındığı 23/07/2010 tarihinden itibaren üzerinden 26 ay boyunca, imar planı onaylarının hangi kurumun yetkisi dahilinde olduğuna yönelik yazışmalar gerçekleştirilmiş ve hangi kurumun yetkili olduğunun ancak Aralık 2012 itibarıyla kesin olarak tespit edildiği, ÇED olumlu kararı alındıktan yaklaşık 6 yıl sonra Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı ile 1/1000 Uygulama İmar Planlarının 09/06/2016 tarihinde onaylanarak kesinleştiği, 7 yıllık ÇED süresi içerisinde kendileri tarafından tüm yükümlülüklerin eksiksiz ve gecikmeye mahal vermeksizin yerine getirildiği, proje sahası içerisinde yer alan özel mülkiyete konu taşınmazların edinimi için "Kamu Yararı Kararı"nın … tarih ve … sayılı Kurul toplantısında alındığı, bu karara binaen yapı ruhsatı için kamulaştırma işlemleri başlatıldığı, üst kullanım hakkının 06/04/2017 tarihinde tesis edildiği, EPDK tarafından belirtilen hususların mücbir sebep kabul edilerek 66 ay olan inşaat öncesi dönemi 84 aya uzatılarak yatırım tamamlanma tarihini 19/10/2020 olarak yeniden belirlediği ve lisansa derç edildiği, “Lisans Tadilinin Uygun Bulunması” konulu yazı ile inşaat öncesi dönemi 96 aya uzatılarak yatırım tamamlanma tarihini 19/10/2021 olarak yeniden belirlediği ve lisansa derç edildiği, EPDK tarafından ÇED olumlu kararını sunması için şirkete süre verilerek bu yükümlülüğün ertelenmesi gerekirken, daha önce verdiği kararlar ile çelişir şekilde, başka bir kamu kurumunun verdiği karara istinaden lisansın sona ermesine karar vermesinin haksız olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, üretim lisansının sona erdirilmiş olması nedeniyle bahse konu üretim tesisi için imzalanmış olan Bağlantı Anlaşması'nın 19. maddesinin (a) fıkrasında yer alan kural gereğince mevzuata uygun olarak 19/08/2019 tarihli Genel Müdürlük Oluru ile feshedildiği, lisansın sona erdirilmesine ilişkin karara karşı açılan davanın ret ile sonuçlandığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … 'UN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Bölge idare mahkemesi kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E:… , K:… sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, anılan Bölge İdare Mahkemesi kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın ve istemi hâlinde kullanılmayan 133,00-TL yürütmeyi durdurma harcının davacıya iadesine,
5. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi'ne gönderilmesini teminen dosyanın … İdare Mahkemesi'ne gönderilmesine, 21/04/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.