Danıştay 10. Daire 2022/2444 Esas 2022/2280 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2022/2444
Karar No : 2022/2280


TEMYİZ EDEN (DAVACILAR) : …'e velayeten,
kendisine asaleten …
VEKİLLERİ : Av. …
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : …Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının, taraflarca aleyhlerine olan kısımlarının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacılar yakını olan polis memuru …'in 11/07/2016 tarihinde Şanlıurfa otogarında görevli iken şüpheli bir şahsın kimlik ve sırt çantasını kontrol ettiği esnada şüphelinin yanındaki diğer şahsın açtığı ateş sonucu hayatını kaybetmesi nedeniyle müteveffanın desteğinden yoksun kaldıkları ileri sürülerek davacılardan …için 75.000,00 TL (miktar artırım dilekçesiyle 400.000,00 TL) maddi, 75.000,00 TL manevi, …için 25.000,00 TL (miktar artırım dilekçesiyle 100.000,00 TL) maddi, 75.000,00 TL manevi tazminatın olay tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …İdare Mahkemesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararıyla, yakınlarının görevinin neden ve tesiriyle yaşamını yitirmesi nedeniyle davalıların uğradığı maddi ve manevi zararlarını kusursuz sorumluluk ilkesi uyarınca tazmini gerektiği, bu kapsamda davacıların maddi zararlarının belirlenmesine yönelik olarak yaptırılan bilirkişi incelemesi neticesinde …'in maddi zararının bulunmadığının, …'in 38.711,42 TL destekten yoksun kalma zararının bulunduğunun belirlendiği, bilirkişi raporunun hükme esas alınabilir nitelikte bulunduğu gerekçesiyle davacılardan …'in maddi tazminat istemini reddi ile …'in 38.711,42 TL maddi tazminat isteminin kabulü ile 25.000,00 TL'sinin idareye başvuru tarihi olan 22/02/2017 tarihinden, 11.711,42 TL'sinin miktar artırım dilekçesinin davalı idareye tebliğ edildiği 25/10/2019 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine, fazlaya ilişkin isteminin reddine; dava konusu olay nedeniyle davacıların manevi tazminat taleplerinin kısmen kabulü ile …ve …için ayrı ayrı 50.000,00 TL olmak üzere toplam 100.000,00 TL manevi tazminatın davalı idareye başvuru tarihi olan 22/02/2017 tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte davacılara ödenmesine, fazlaya ilişkin manevi tazminat istemlerinin reddine karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesince; istinafa konu kararın manevi tazminata ve davacılardan …'in maddi tazminat isteminin reddine ilişkin kısmı yönünden istinaf istemlerinin reddine, davacıların istinaf isteminin reddine, davalı idarenin istinaf isteminin kısmen kabulü ile kararın davacılardan …'in maddi tazminat isteminin kısmen kabulüne, fazlaya ilişkin maddi tazminat isteminin reddine yönelik kısmı kaldırılarak, davacılardan …'e 5434, 3713 ve 2330 sayılı Yasalar kapsamında yapılan ödemelerle …'in maddi zararının karşılandığı gerekçesiyle …'in maddi tazminat isteminin reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : Davacılar tarafından, yakınlarının adi malullük aylığını hak etmiş olduğu göz önünde bulundurularak vazife malullüğü ölüm aylığı ile adi malullük ölüm aylığı arasındaki farkın yarar olarak kabul edilebileceği, bu husus dikkate alınarak maddi zararlarının belirlenmesi gerektiği, yaşanan olay karşısında takdir edilen manevi tazminat tutarının yetersiz kaldığı; davalı idare tarafından, dava konusu olay nedeniyle davacılara 2330 sayılı Kanun kapsamında yapılan ödemelerin davacıların maddi ve manevi zararlarının karşılığı olduğu, davanın reddine karar verilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.

TARAFLARIN SAVUNMALARI : Davacılar tarafından, davalı idarenin temyiz istemlerinin reddine karar verilmesi gerektiği; davalı idare tarafından, davacıların temyiz istemlerinin reddine karar verilmesi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Bölge İdare Mahkemesi kararının davacılardan … için hükmedilen manevi tazminata ilişkin kısmının bozulması, davacıların maddi tazminat istemlerinin reddiyle, … için hükmedilen manevi tazminata ilişkin kısmının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten, dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosyanın tekemmül ettiği görülmekle davalı idarenin yürütmenin durdurulması istemi hakkında bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
İLGİLİ MEVZUAT:
Anayasanın 125. maddesinde, idarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolunun açık olduğu belirtildikten sonra, son fıkrasında, idarenin kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlü olduğu hükme bağlanmıştır.
İdare, kural olarak yürüttüğü kamu hizmetiyle nedensellik bağı kurulabilen zararları tazminle yükümlü olup; idari eylem ve/veya işlemlerden doğan zararlar idare hukuku kuralları çerçevesinde, hizmet kusuru veya kusursuz sorumluluk ilkeleri gereği tazmin edilmektedir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
A- Bölge İdare Mahkemesi Kararının, Davanın Maddi Tazminat İsteminin Reddi ile …'in Manevi Tazminat İsteminin Kısmen Kabulüne, Kısmen Reddine İlişkin Kısımının İncelenmesi:
Bölge İdare Mahkemesinin İdare ve Vergi Dairelerince verilen nihai kararlarının temyizen bozulması 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın, davanın maddi tazminat isteminin reddi ile …'in manevi tazminat isteminin kısmen kabulüne, kısmen reddine ilişkin kısmı, usul ve hukuka uygun olup, taraflarca ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bu kısmının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemektedir.

B- Bölge İdare Mahkemesi Kararının, Davacılardan …'in Manevi Tazminat İsteminin Kısmen Kabulüne, Kısmen Reddine İlişkin Kısmının İncelenmesi:

Manevi tazminat, kişinin malvarlığında meydana gelen eksilmeyi gidermeye yönelik bir tazmin aracı değil, manevi değerlerinde bir eksilme meydana gelen ve yaşama sevinci ve zevki azalan kişinin manen tatminini sağlamaya yönelik bir tazmin aracıdır. Manevi zararın başka türlü giderim yollarının bulunmayışı veya yetersiz kalışı manevi tazminatın parasal olarak belirlenmesini zorunlu kılmaktadır. Manevi tazminat, olay nedeniyle duyulan elem ve ızdırabı kısmen de olsa hafifletmeyi amaçlar. Belirtilen niteliği gereği manevi tazminatın, şekilde belirlenmesi gerekmekte ise de, tam yargı davalarının niteliği gereği takdir edilecek manevi tazminat miktarının, olayın ağırlığını ortaya koyacak, hukuka aykırılığı özendirmeyecek, bir başka ifade ile benzeri olayların bir daha yaşanmaması için caydırıcı ve aynı zamanda cezalandırıcı bir miktarda olması gerekmektedir.
Temyiz konusu Mahkeme kararında, dava konusu olay nedeniyle 75.000,00 TL'lik manevi tazminat isteminin 50.000,00 TL'lik kısmı kabul edilmiş ise de; aynı olayda hayatını kaybeden bir başka polis memurunun eşi için İdare Mahkemesince 75.000,00 TL manevi tazminat isteminin kabul edildiği, anılan kararın istinaf incelemesinden ve Danıştay Onuncu Dairesinin 13/04/2022 tarih ve E:2022/758, K:2022/2061 sayılı kararıyla temyiz incelemesinden geçerek kesinleştiği göz önünde bulundurulduğunda, …'in manevi varlığında meydana gelen zararın giderilebilmesi için manevi tazminat isteminin tamamının kabulüne hükmolunması gerekirken; İdare Mahkemesince 50.000,00 TL manevi tazminata hükmedilmesine ilişkin karara yönelik Bölge İdare Mahkemesince istinaf isteminin reddi yolunda verilen kararda hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1) Davacıların temyiz istemlerinin KISMEN KABULÜNE; KISMEN REDDİNE,
2) Davalı idarenin temyiz isteminin REDDİNE,
3) …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının; maddi tazminat isteminin reddi ile …'in manevi tazminat isteminin kısmen kabulüne, kısmen reddine ilişkin kısmının ONANMASINA, davacılardan …'in manevi tazminat isteminin kısmen kabulüne, kısmen reddine ilişkin kısmının BOZULMASINA,
4) Bozulan kısım hakkında yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın, …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesine gönderilmesine 20/04/2022 tarihinde kesin olarak oy birliğiyle karar verildi.