Danıştay 9. Daire 2019/6663 Esas 2022/1450 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2019/6663
Karar No : 2022/1450


TEMYİZ EDEN (DAVACILAR) : 1- ... Yapı İnşaat Taahhüt Enerji ve Gıda Sanayi
Ticaret Anonim Şirketi
2- ... İnşaat Müh.Gıda Tek.Pet.Oto.Turz.Tic.ve San.
Ltd.Şti

KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Başkanlığı-...
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Davacılar tarafından, T.C. Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığı tarafından davacıların oluşturduğu iş ortaklığına ihale edilen ... ihale kayıt numaralı "Şanlıurfa İli Merkez İlçesi Maşuk Köyü 450 Adet Konut İnşaatı İle Altyapı Ve Çevre Düzenlemesi İşi"ne ilişkin alınan ihale kararı ve düzenlenen sözleşme nedeniyle ödenen damga vergisinin iadesi talebiyle yapılan düzeltme-şikayet başvurusunun reddine ilişkin işlemin iptali ile söz konusu tutarın tutarın ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte iadesi istemine ilişkindir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... Vergi Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla; Mahkemelerinin ara kararına Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığınca verilen cevap ve eklerinin incelenmesinden, davacıların oluşturduğu iş ortaklığına ihalesi yapılan işin Kalkınma Bakanlığı’nca yayımlanan cari yıl yatırım programında yer almadığının görüldüğü, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı'nın doğrudan yapmış olduğu projelerin yıllık yatırım programlarında da yer almadığı, diğer taraftan ihale konusu işin de kamu yatırımı niteliği taşımadığı dikkate alındığında ihale konusu işin döviz kazandırıcı faaliyet kapsamında değerlendirilmesin mümkün bulunmadığı anlaşıldığından, ihale edilen işe ilişkin alınan ihale kararı ve imzalanan sözleşme nedeniyle ödenen damga vergilerinin iadesi amacıyla yapılan düzeltme şikayet başvurusunun reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti:Olayda, davacıların oluşturduğu iş ortaklığının uhdesinde kalan ihale konusu iş nedeniyle alınan ihale kararı ve imzalanan sözleşmenin damga vergisine tabi tutulmasının vergi hatası içerdiği iddia edildiğine göre uyuşmazlığın çözümünün, ihaleye konu işin, 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 5035 sayılı Kanunla eklenen ek 2. maddesinin vergiyi doğuran olayın gerçekleştiği tarihlerde yürürlükte bulunan şekli ile bu maddenin verdiği yetkiye dayanılarak döviz kazandırıcı faaliyet türlerinin, bu tür faaliyetlere ilişkin olarak düzenlenen kağıtların damga vergisi ve harçtan müstesna tutulmasına ilişkin usul ve esasların belirlenmesi amacıyla çıkarılan 27.2.2004 tarih ve 25386 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 1 seri nolu Döviz Kazandırıcı Faaliyetlerde Damga Vergisi ve Harç İstisnası Uygulaması Hakkında Tebliğ ve 5.12.2008 tarih ve 27075 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 4 seri nolu Döviz Kazandırıcı Faaliyetlerde Damga Vergisi ve Harç İstisnası Uygulaması Hakkında Tebliğ düzenlemelerinde aranılan koşulları taşıyıp taşımadığının belirlenmesine bağlı bulunduğu, bu belirlemenin ise 488 sayılı Kanunun ek 2. maddesi hükmü ile anılan Tebliğlerle yapılan düzenlemelerin yorumlanmasını gerekli kıldığından, davada ileri sürülen hata, 213 sayılı Kanun hükümlerinin aradığı anlamda vergi hatası olmadığı, bu bakımdan, vergilendirme işlemine karşı süresinde açılacak idari davada incelenebilecek söz konusu iddianın, 213 sayılı Kanunun 122 ve 124. maddelerinde vergi hataları için öngörülen idari başvuru yolu izlenerek tesis ettirilen işleme karşı açılan idari davada incelenmesine olanak bulunmadığından, davaya konu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davacının istinaf başvurusunun kabulüne, gerekçesi hukuka uygun bulunmayan mahkeme kararının kaldırılmasına, davanın yukarıda belirtilen gerekçeyle reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: İhalesi yerli ve yabancı isteklilere açık yapıldığından ihale konusu işin döviz kazandırıcı faaliyet kapsamında olduğu, Tebliğ ile Kanunda yer verilen vergi istisnasının sınırlanmasının hukuka aykırı olduğu iddialarıyla kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Yasal dayanaktan yoksun olan temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'IN DÜŞÜNCESİ: Dosyanın incelenmesinden, davacıların oluşturduğu iş ortaklığı uhdesinde kalan işin yatırım programında yer almadığı anlaşıldığından, temyiz isteminin reddi ile sonucu itibariyle usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY: Davacı tarafından, T.C. Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığı tarafından davacıya ihale edilen ... ihale kayıt numaralı "Şanlıurfa İli Merkez İlçesi Maşuk Köyü 450 Adet Konut İnşaatı İle Altyapı Ve Çevre Düzenlemesi İşi"ne ilişkin alınan ihale kararı ve düzenlenen sözleşme nedeniyle ödenen damga vergisinin iadesi talebiyle yapılan düzeltme-şikayet başvurusunun reddine ilişkin işlemin iptali ile söz konusu tutarın tutarın ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte iadesi istenmektedir.

İLGİLİ MEVZUAT
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 122. maddesinde; mükelleflerin, vergi muamelelerindeki hataların düzeltilmesini vergi dairesinden isteyebilecekleri, 124. maddesinde; vergi mahkemelerinde dava açma süresi geçtikten sonra yaptıkları düzeltme talepleri reddolunanların şikayet yolu ile Maliye Bakanlığına müracaat edebilecekleri, 126. maddesinde de; zamanaşımı süresi dolduktan sonra meydana çıkarılan vergi hatalarının düzeltilemeyeceği açıklanmıştır.
Bu maddeler uyarınca düzeltilmesi vergi dairelerinden istenebilecek vergi hatasının tanımı, aynı Kanunun 116. maddesinde, vergiye müteallik hesaplarda veya vergilendirmede yapılan hatalar yüzünden haksız yere fazla veya eksik vergi istenmesi veya alınması olarak yapılmış, 117. maddesinde, hesap hataları olarak; matrah hataları, vergi miktarında hatalar ve verginin mükerrer olması; 118. maddesinde de, vergilendirme hataları olarak; mükellefin şahsında hata, mükellefiyette hata, mevzuda hata ve vergilendirme veya muafiyet döneminde hatalar gösterilmiş bulunmaktadır.
488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'nun 1. maddesinin birinci fıkrasında; anılan Kanuna ekli (I) sayılı tabloda yazılı kâğıtların damga vergisine tabi olduğu, 3.maddesinin 2.fıkrasında; resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemlere ait kağıtların damga vergisini kişilerin ödeyeceği, 4. maddesinin birinci fıkrasında; bir kâğıdın tabi olacağı verginin tayini için o kâğıdın mahiyetine bakılacağı ve buna göre tabloda yazılı vergisinin bulunacağı, 8.maddesi 1.fıkrasında; bu kanunda yazılı resmi daireden maksatın, genel ve özel bütçeli idarelerle, il özel idareleri, belediyeler ve köyler olduğu, Kanun'a ekli (1) sayılı Tablonun "II. Kararlar ve Mazbatalar" başlıklı 2. bendinde de; ihale kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire veya kamu tüzel kişiliğini haiz kurumların her türlü ihale kararlarının damga vergisine tabi olduğu kurala bağlanmış, 24. maddesinin 2. fıkrasında da, birden fazla kişi tarafından imza edilen kağıtlara ait vergi ve cezanın tamamından imza edenlerin müteselsilen sorumlu olduğu, bunlar arasında vergiden müstesna olanların bulunmasının damga vergisinin noksan ödenmesini gerektirmediği, damga vergisinden muaf kuruluşlarca kişilerin (1) sayılı tabloda yer alan işlemleriyle ilgili olarak düzenlenen ve sadece bu kurumların imzasını taşıyan kağıtlara ait verginin tamamının kişiler tarafından ödeneceği, ancak bu kağıtlara ait verginin hiç ödenmemesi veya noksan ödenmesi halinde vergi ve cezanın tamamından kişilerle birlikte kurumların müteselsilen sorumlu oldukları belirtilmiştir.
Aynı Kanunun dava konusu olay tarihinde yürürlükte bulunan 5035 sayılı Kanun'un 28. maddesi ile eklenen ek 2. maddesinin 1. fıkrasında; “Döviz kazandırıcı faaliyetlere ilişkin işlemlerle ilgili olarak düzenlenen kâğıtlar damga vergisinden müstesnadır.” 4. fıkrasında ise; “Bu maddenin uygulanması bakımından döviz kazandırıcı faaliyetlerin neler olduğu ve bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığı ile Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından birlikte tespit edilir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Söz konusu madde hükmüne istinaden 27/02/2004 tarih ve 25386 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 1 Seri No'lu, 19/07/2006 tarih ve 26233 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 2 Seri No'lu, 05/12/2008 tarih ve 27075 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 4 Seri No'lu, ve 21/03/2012 tarih ve 28240 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 5 Seri No'lu Döviz Kazandırıcı Faaliyetlerde Damga Vergisi ve Harç İstisnası Uygulaması Hakkında Tebliğ'de anılan Kanun maddesinde getirilen istisna uygulamasına ilişkin açıklamalara yer verilmiş, 2, 4 ve 5 Seri Nolu Genel Tebliğlerle Değişik Döviz Kazandırıcı Faaliyetlerde Damga Vergisi ve Harç İstisnası Uygulaması Hakkında 1 Seri No'lu Genel Tebliğ''in 3.2.1 ve 3.2.1.1. fıkralarında; Kalkınma Bakanlığınca yayımlanan cari yıl yatırım programında yer alan yatırımlardan uluslararası ihaleye çıkarılan ya da yabancı para ile finanse edilen işler, döviz kazandırıcı faaliyet olarak tanımlanmıştır.
2985 sayılı Toplu Konut Kanunu'nun Ek Madde 12. maddesinde, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı, 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu ve 492 sayılı Harçlar Kanunu uygulaması açısından özel bütçeli idareler kapsamında değerlendirilir düzenlemesine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer alan mevzuatın değerlendirilmesinden; Toplu Konut İdaresi Başkanlığı ihale kararlarının damga vergisine tabi olduğu ve Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca davacıların oluşturduğu iş ortaklığı üzerinde bırakılan yapım işi ihale kararı ve düzenlenen sözleşme nedeniyle damga vergisinin ödenmesinden davacıların sorumlu olduğu anlaşılmakla birlikte, davacıların uyuşmazlığa konu işin döviz kazandırıcı faaliyet niteliğinde olması itibarıyla damga vergisinden istisna olduğu iddiası kapsamında yapılan değerlendirmede, dosyada bulunan Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı Hukuk Müşavirliği ... tarih ve ... sayılı yazı ve eklerinin incelenmesinden, davacıların oluşturduğu iş ortaklığına, Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca ihale edilen "Şanlıurfa İli Merkez İlçesi Maşuk Köyü 450 Adet Konut İnşaatı İle Altyapı Ve Çevre Düzenlemesi İşi" nin yatırım programında yer almadığı dolayısıyla 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'nun Ek 2. maddesi uyarınca döviz kazandırıcı faaliyet kapsamında olmadığı anlaşıldığından, Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca ihalesi yapılan işin döviz kazandırıcı faaliyet kapsamında bulunmadığı, dolayısıyla ihale edilen işe ilişkin alınan ihale kararı ve imzalanan sözleşme nedeniyle ödenen damga vergilerinin iadesi istemiyle yapılan düzeltme şikayet başvurusunun reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davayı reddeden Vergi Mahkemesi kararını kaldırıp davacının istinaf başvurusunu yukarıda yazılı gerekçeyle reddeden Bölge İdare Mahkemesi kararında sonucu itibariyle hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Davacının temyiz isteminin reddine,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Vergi Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddi yolundaki ... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının yukarıda yazılı gerekçeyle ONANMASINA,
3.Temyiz isteminde bulunandan ...-TL maktu harç alınmasına,
4.2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de ... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın Malatya Vergi Mahkemesine gönderilmesine, 14/04/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.