Danıştay 13. Daire 2022/1329 Esas 2022/1631 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2022/1329
Karar No:2022/1631

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : …. İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem:... Bölge Müdürlüğü tarafından 07/06/2021 tarihinde yapılan … ihale kayıt numaralı "Buldan Sulaması 2. Kısım" ihalesinde itirazen şikâyet başvurusunun reddine yönelik olarak alınan … tarih ve … sayılı Kamu İhale Kurulu (Kurul) kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; uyuşmazlığa konu ihalede davacıdan aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, davacı tarafından yapılan açıklama üzerine; … birim fiyat kaleminin analizinde yer alan “Otomatik Geri Yıkamalı Tambur Filtre, Nakliye ve Montaj” ve “Mekanik Izgara Nakliye ve Montaj” için FTS Filtrasyon Arıtım Sistemleri Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi'nden teklif alındığı, Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.13.1 maddesi uyarınca alınan teklif fiyatın ekinde EK-O.5 veya EK-O.6 tutanağının sunulmadığı gerekçesiyle davacının teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunun reddi üzerine bakılan davanın açıldığı;
Mahkemelerinin 09/12/2021 tarihli ara kararıyla, ... Bölge Müdürlüğü'nden; … pozunun ihale konusu projeye özel olarak üretilecek bir ürün mü yoksa piyasada standart olarak temin edilecek bir ürün mü olduğunun sorulmasına, söz konusu poza yönelik olarak diğer istekliler tarafından verilen teklif ve eki bilgi ve belgelerin gönderilmesinin istenilmesine karar verildiği, ara kararına ilgili idare tarafından verilen cevapta; söz konusu pozun yaklaşık maliyet hesabında kullanılmak üzere 2019 yılında … Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi'nden alınan fiyat teklifinin kullanılarak ihale yılına Yİ-ÜFE oranı ile çevrildiği, talep edilen Ek.O-5 ve/veya Ek.O-6 formlarının üretilen malın alış ve satışı için ihale yılı itibarıyla son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemini kapsadığı, ancak yaklaşık maliyetin hesabında kullanılan fiyatın bu dönem içerisinde düzenlenmemesi nedeniyle poz içerisinde yer alan ürünün projeye özel üretim olup olmadığı hususunda veri bulunmadığının belirtildiği, yapılan açıklamalardan anlaşıldığı üzere ihaleyi yapan idare tarafından yaklaşık maliyetin hesabında kullanılmak üzere 2019 yılında sunulan bir proforma faturada belirtilen fiyatın ihale yılına ilişkin üretici fiyat endeksi oranı ile yeniden değerlemesi üzerine uyuşmazlığa konu poza ait yaklaşık maliyetin hesaplandığı, aşırı düşük teklif açıklamasına ilişkin mevzuat hükümleri amaçsal bir yoruma tabi tutulduğunda, sorgulama yapılmasındaki temel amacın sınır değerin altında teklif veren isteklilerin idarelerce belirlenen bedelden daha düşük bir fiyata yüklendikleri edimleri yerine getirme noktasında öngörülen risklerin (sözleşme feshi, yeniden ihaleye çıkılma, maliyetlerin artması, kamu hizmetlerinde gecikme vb.) bertaraf edilmek suretiyle kamu zararının önlenmesi olduğu sonucuna varılacağı, bu kapsamda yapılan değerlendirmede, ihaleye çıkan idarenin teklif aldığı şirket ile davacının aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında proforma fatura yoluyla teklif aldığı şirketin aynı olduğu, davacı tarafından yapılan açıklama kapsamında sunduğu ürünün; “Ö.b.f.tf/001 Otomatik Geri Yıkamalı Tambur Filtre, Nakliye ve Montaj: Tambur Çapı: 2,2 m, Beher Filtre Min. Filtrasyon Alanı: 20 m2, Filtre Adeti: 3 Adet, Toplam Filtre Yüzey Alanı İhtiyacı: 60 m2, Kontrol Mekanizması: Su seviyesine dayalı ΔP + Zaman Kontrolü Gövde Malzemesi İç/Dış: SS 304L İnce Filtre: Paslanmaz Çelik 304L Weave Wire Elek // 3 Katmanlı Filtrasyon Derecesi: 800 Mikron, Conta: Sentetik Kauçuk, Teflon Kontrol Panosu: Alüminyum, Prinç, Paslanmaz Çelik, PVC Atılan pis su miktarı (max): 1350 litre/saat/adet Temizleme Mekanizması: Geri Yıkama Pompası + Spray Nozul Temizleme Kollektörü: Paslanmaz Çelik 304L Redüktör Elektrik Motoru: 2,2 Kw Motor Koruma Sınıfı: IP56 Motor Verimlilik Sınıfı: IE3” özelliklerine sahip olduğu, siparişi müteakip 14-16 hafta içerisinde teslim edilebileceğinin belirtildiği, bu açıdan ilgili idare tarafından yaklaşık maliyetin hesaplanmasında istifade edilen teklif mektubu ekinde yer alan ürünün davacının teklif ettiği ürün ile aynı özelliklere sahip olduğu, her ne kadar ilgili idarece şikâyet başvurusunun değerlendirilmesi kararında imalata ait maliyetin girdileri konusunda belirsizlik olmaması, girdi miktarları ve tutarları belli olmayan bir imalat için proforma fatura düzenlenemeyeceği belirtilmiş ise de; söz konusu ürünün ihale konusu işin yapılabilirliği noktasında işlevsel olduğunun açık bir şekilde ortaya konulduğu, davacı tarafından söz konusu poza yönelik olarak verilen teklif tutarı ihaleye katılım sağlayan diğer isteklilerin teklifleriyle mukayese edildiğinde, davacının sunduğu teklif miktarının ekonomik açıdan en avantajlı tekliften daha yüksek olduğu, davacının sunduğu teklifin sınır değerin altında kalmasının esasında diğer pozlar için verilen teklif tutarlarından kaynaklandığının görüldüğü;
Mevzuat hükümleri, açıklamalar ve varılan tespitler ve davacının "fiyat teklifinde yer alan ürünün; proje bazlı, proje özelinde üretilen ve özel imalat süreci gerektiren bir ürün olduğu" iddiası bir arada değerlendirildiğinde; davacı tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamasının; Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13’üncü maddesinde sayılan belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılabileceği, sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabileceği yönündeki düzenleme kapsamında değerlendirilmesi gerekirken, davacı tarafından fiyat teklifi alınmak suretiyle söz konusu iş kaleminin açıklanmaya çalışıldığı, sunulan fiyat teklifinin mevzuatta belirtilen şartları sağlamadığı, fiyat teklifinin dayanağı olan tutanakların sunulmadığı, fiyat teklifinde yer alması gereken gerekli ibarelerin yer almadığı gerekçesiyle itirazen şikâyet başvurusunun reddine ilişkin Kurul kararında hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, hukuka aykırı bulunan dava konusu Kurul kararının iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenleneceği, tutanakların fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenleneceği ve aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulması, fiyat teklifinde aktarılan Tebliğ maddelerinde yer alan uygun ibarenin yazılması, meslek mensubunca kaşelenip imzalanması gerektiği, davacı tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklaması ve ekinde sunulan faturanın Tebliğ'de belirtilen özelliklere sahip olmadığı, Mahkemece davacının sunduğu fiyat teklifinin mevzuatta aranan şartları taşıyıp taşımadığı yönünde değerlendirme yapılmaksızın aşırı düşük teklif açıklamasının içeriğine girerek ürünün işlevsel olduğu, açıklamanın kamu zararını önleme amacına uygun olduğu değerlendirilmesinde bulunulmasının hukuka uygun olmadığı, çünkü 4734 sayılı Kanun’un 38. maddesinin son fıkrasında, aşırı düşük tekliflerin Kurum tarafından belirlenen kriterler esas alınarak değerlendirileceğinin kurala bağlandığı, Tebliğ kurallarının herkes için bağlayıcı olduğu, alınan fiyat teklifinde mevzuatta aranan şekil şartlarının bulunup bulunmadığı hususunun öncelikle kontrol edilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, bazı malların temin ve tedarikindeki özel durumlar dikkate alınarak genel açıklama usûlleri ile teklif açıklamasının yapılamaması hâlinde gerekçesi belirtilmek suretiyle, başkaca bilgi ve belgelerle açıklama yapılmasına imkân tanındığı, Ö.B.F.TF/001 nolu poza ilişkin olarak Genel Tebliğin 45.1.13. maddesinde belirtilen genel analiz yöntemleriyle açıklanmasının fiilen imkânsız olduğundan bu durumun aşırı düşük teklif açıklamasında gerekçeleriyle ortaya konduğu, Mahkeme kararının onanması gerektiği belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptali yolundaki ... İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın davalıya iadesine,
5. Kullanılmayan …-TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davalı idareye iadesine,
6. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
7. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 13/04/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.