Danıştay 6. Daire 2018/7225 Esas 2022/4349 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/7225
Karar No : 2022/4349

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :Dava konusu istem: Ankara ili, Çankaya ilçesi, … ada, … sayılı parsel üzerinde inşa edilecek yapı için ruhsat başvurusunda bulunulması üzerine, 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 23. maddesi uyarınca hesaplanan 199.256,40 TL stabilize yol teknik altyapı bedeline yapılan itirazın reddine ilişkin … tarih ve … sayılı … Büyükşehir Belediye Başkanlığı işlemi ile bu işlemin dayanağı … tarih ve … sayılı Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; dosyadaki bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, İmar Kanunu'nun 23. maddesine göre istenilen yol teknik altyapı bedelinin borçlusu yapı sahibi olup, ruhsat başvuruları üzerine de yol teknik altyapı bedelinin istenebileceği, … tarih ve … sayılı büyükşehir belediye meclisi kararında ise dini tesis alanının karşısında bulunan parsele bu bedelin tamamının tahakkuk ettirileceğinin kararlaştırıldığı, bu durumda dini tesis alanının kamu hizmetine ayrıldığı gözetildiğinde yararlanıcılarının sürekli değişkenlik göstereceği ve herhangi bir kişiye bu bedelin yüklenemeyeceği, yol teknik altyapı hizmetlerinden sürekli yararlanacak olanların karşı parseldeki özel yapı sahipleri olduğu değerlendirilerek ilgili bedelin tamamının hizmetten yararlanan konumunda olan davacıdan tahsil edilmesi sonucunu doğuran dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık görülmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : … tarih ve … sayılı büyükşehir belediye meclisi kararının d bendi uyarınca 35 metrelik yolun karşısındaki … ada, … sayılı parselden de teknik altyapı bedeli alınması gerektiği, mevzuatta kamu hizmetine ayrılan yerlerin teknik altyapı hizmet bedeli ödemeyeceğine ilişkin herhangi bir düzenleme bulunmadığı, teknik altyapı birim bedelinin nasıl belirlendiğinin anlaşılamadığı ve fahiş olduğu, … tarih ve … sayılı Büyükşehir Belediye Meclisi kararının b bendinin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacının parselinin karışında yer alan … ada … sayılı parselin, park alanı ile arasında 7 metrelik yol bulunması nedeniyle 35 metrelik yoldan yararlanmadığı bu sebeple 35 metrelik yol için anılan parsele stabilize yol teknik altyapı bedeli tahakkuk ettirilmediği, dini tesis alanından teknik altyapı bedeli alınmayacağına ilişkin meclis kararı gereğince de davacının parseline tüm teknik altyapı bedelinin tahukkakuk ettirildiği, dava konusu işlemlerin hukuka uygun olduğu savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY : Davacı tarafından Ankara İli, Çankaya İlçesi, imarın … ada, … sayılı parselinde kayıtlı taşınmaz üzerinde, inşa edilecek yapı için ruhsat başvurusunda bulunulması üzerine 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 23. maddesi uyarınca Stabilize Yol Teknik Altyapı Bedeli borcu çıkarıldığı ve … tarih ve … sayılı Büyükşehir Belediye Meclisi kararı gereği davacının arsasının karşısında dini tesis alanı olduğu gerekçesiyle ilgili bedelin tamamının davacıdan alınmasının kararlaştırılması üzerine görülmekte olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun 23. maddesinde, iskan hudutları içinde olup da, imar planında beldenin inkişafına ayrılmış bulunan sahalarda her ne şekilde olursa olsun yapı izni verilebilmesi için bu sahaların imar planı ve parselasyon planlarının yapılarak yetkili kurullarca tasdik edilmiş olması, ayrıca plan ve bölge şartlarına göre yollarının, pis ve içme suyu şebekeleri gibi teknik altyapısının yapılmış olmasının şart olduğu belirtildikten sonra; ancak, bunlardanparselasyon planları tasdik edilmiş olmakla beraber yolu, pis ve içme suyu şebekeleri gibi, teknik alt yapısı henüz yapılmamış olan yerlerde, ilgili idarenin izni halinde ve ilgili idarece hazırlanacak projeye uygun olarak yaptırılanlara veya parselleri hizasına rastlayan ve Yönetmelikte belirtildiği şekilde hissesine düşen teknik alt yapı bedelinin %25 peşin ödeyip, geri kalan %75 ini alt yapı hizmetinin ilgili idaresince tamamlanacağı tarihten en geç altı ay içinde ödemeyi taahhüt edenlere de yapı ruhsatı verileceği, alınan bu paraların teknik alt yapıyı yaptıranlara veya bu meblağı önceden ilgili idareye ödeyenlere aynen geri verileceği, hükmü yer almıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Anayasa'nın 124. maddesinde, Cumhurbaşkanı, bakanlıklar ve kamu tüzelkişilerinin, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabileceği hükmüne yer verilmiştir.
Buna göre, idari teşkilat yapısı içinde yer alan Bakanlıklar ile diğer kamu kurum ve kuruluşları, görev alanlarına ilişkin olarak yönetmelik, yönerge, tebliğ, genelge ve talimat gibi çeşitli adlar altında düzenleyici işlem tesis edebilmektedirler.
Bu düzenlemeler arasında uyulması gereken "normlar hiyerarşisi" kuramına göre, hukuk düzeni, farklı kademede yer alan Anayasa, kanun, yönetmelik ve diğer düzenleyici işlemlerden oluşan birçok normu içermekte ve her norm geçerliliğini bir üst basamakta yer alan normdan almaktadır. Normlar hiyerarşisine göre kanundan sonra gelen yönetmelik, genelge, tebliğ, talimat gibi düzenlemelerin ancak kanunda verilmiş olan hakkın kullanılmasının açıklanması ile ilgili olacağı, bu metinlerde kanun ile verilmiş olan hakkı genişletici veya daraltıcı mahiyette hükümlere yer verilemeyeceği hukukun genel ilkelerindendir.
Uyuşmazlıkta, davacının parselinin dini tesis alanının karşısında olması nedeniyle stabilize yol teknik altyapı bedelinin tamamının davacıdan istendiği, bu işleme dayanak olarak da dava konusu … tarih ve … sayılı Büyükşehir Belediye Meclisi kararının gösterildiği görülmektedir.
Dava konusu … tarih ve … sayılı Büyükşehir Belediye Meclisi kararı incelendiğinde, stabilize yol teknik altyapı bedeli hakkında mevzuatta düzenleme bulunmayan konularda uygulamaya ilişkin hükümlere yer verildiği, bu hükümlerin genel, nesnel ve soyut kurallar niteliğinde olduğu gözetildiğinde anılan işlemin düzenleyici işlem özelliği taşıdığı anlaşılmaktadır.
Temyize konu mahkeme kararında ise dava konusu düzenleyici işlem niteliğindeki … tarih ve … sayılı Büyükşehir Belediye Meclisi kararının üst hukuk normlarına uygunluğu konusunda değerlendirmelere yer verilmediği görülmektedir.
Bu durumda, uygulama işlemi niteliğindeki stabilize yol teknik alt yapı bedelinin tamamının davacıdan istenilmesine ilişkin işleme yapılan itirazın reddine yönelik … tarih ve … sayılı … Büyükşehir Belediye Başkanlığı işleminin dayanağı olan düzenleyici işlem niteliğindeki … tarih ve … sayılı Büyükşehir Belediye Meclisi kararı hakkında eksik inceleme ve değerlendirmelere yer verildiği anlaşıldığından davanın reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin Bölge İdare Mahkemesi kararında isabet bulunmamıştır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:.. sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 06/04/2022 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.