Danıştay 6. Daire 2019/18075 Esas 2022/4074 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/18075
Karar No : 2022/4074

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı - …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Gaziantep İli, Şahinbey İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada, …parsel sayılı taşınmazda ruhsatsız yapı yapıldığından bahisle İmar Kanununun 42. maddesi uyarınca 371.452,15-TL idari para cezası verilmesine ilişkin Şahinbey Belediye Encümeni'nin … tarih ve … sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; dava dosyası ile bilirkişi raporu birlikte değerlendirildiğinde, uyuşmazlık konusu yapıda, yapı ruhsatı ve eki projelere aykırı olan alanın 232 m2 IV sınıf B grubu, 449m2 I sınıf B grubu, 310m2 III sınıf A grubu, 607 m2 III sınıf A grubu ve 607 m2 I sınıf A grubu yapı olduğundan bu veriler dikkate alınarak toplam 43.280,12-TL temel para cezası hesaplanması gerekirken yapı ruhsatı ve eki projelere aykırı olan alanın 2.247,58m2 IV sınıf A grubu ve 730,64 m2 I sınıf A grubu yapı olduğu kabul edilerek toplam 88.440,90-TL temel para cezası hesaplanması ve hesaplanan bu temel para cezası üzerinden arttırımlar uygulanarak imar para cezası kesilmesine dair dava konusu işlemde imar mevzuatına ve hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, dava konusu işlem hukuka aykırı bulunarak dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, imar para cezasının hukuka ve Yasaya uygun olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, yasal dayanağı olmayan temyiz iddilarının reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Gaziantep İli, Şahinbey İlçesi, … Mahallesi, … pafta, .. ada, … parsel sayılı taşınmazda ruhsatsız yapı yapıldığının 31/07/2017 tarihli yapı tatil tutanağı ile tespiti üzerine, İmar Kanununun 42. maddesi uyarınca 371.452,15-TL idari para cezası verilmesine ilişkin Şahinbey Belediye Encümeni'nin … tarih ve … sayılı kararı alınmıştır.
Bunun üzerine görülmekte olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesinin 2. fıkrasında; ruhsat alınmaksızın veya ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere veya imar mevzuatına aykırı olarak yapılan yapının sahibine, yapı müteahhidine veya aykırılığı altı iş günü içinde idareye bildirmeyen ilgili fenni mesullere yapının mülkiyet durumuna, bulunduğu alanın özelliğine, durumuna, niteliğine ve sınıfına, yerleşmeye ve çevreye etkisine, can ve mal emniyetini tehdit edip etmediğine ve aykırılığın büyüklüğüne göre, beşyüz Türk Lirasından az olmamak üzere, maddede belirtilen şekilde hesaplanan idari para cezalarının uygulanacağı düzenlenmiş; (a) bendinde; yapı sınıflarına ve gruplarına göre yapının inşaat alanı üzerinden hesaplanmak üzere, mevzuata aykırılığın her bir metrekaresi için uygulanacak para cezalarının miktarları belirlenerek, bu miktarların her takvim yılı başından geçerli olmak üzere o yıl için 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298. maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında bir Türk Lirasının küsuru da dikkate alınmak suretiyle artırılaracağı kurala bağlanmış; (c) bendinde ise; artırım sebepleri sayılmış, bu arttırım sebepleri uyarınca tespit edilen miktarların (a) bendinde belirtilen şekilde tespit edilen para cezasının miktarına göre ayrı ayrı hesap edilerek ilave olunacağı, para cezalarına konu olan alanın hesaplanmasında, aykırılıktan etkilenen alanın dikkate alınacağı düzenlemesine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden; Gaziantep İli, Şahinbey İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada, … parsel sayılı taşınmazda ruhsatsız yapı yapıldığından bahisle İmar Kanununun 42. maddesi uyarınca 371.452,15-TL idari para cezası verilmesine ilişkin Şahinbey Belediye Encümeni'nin … tarih ve … sayılı işleminin tesis edildiği anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık konusu olayda, Mahkeme tarafından keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırıldığı, 22/10/2018 tarihli İnşaat Mühendisi tarafından düzenlenen raporda; dava konusu taşınmazda ruhsat eki mimari projesine aykırı olarak bodrum katın bahçe mesafeleri kadar genişletildiği, bina ortak kullanım alanlarının düğün salonuna ilave edildiği, binanın batı ve kuzey cephelerinde zemin katın genişletilip kapatılarak markete dahil edildiği, zemin katta 7,35 metre olan kat yüksekliğinin bölünerek yeni bir kat oluşturulduğu ve çatının mimari projeye aykırı olarak inşa edildiği, ruhsatsız olarak yapılan bu aykırılıkların İmar Kanunu ve Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğindeki ruhsata tabi olmayan imalatlara girmediği, yapının bodrumunda mimari projede rampa olarak belirtilen kısmın düğün salonu alanına katıldığı, rampaya bitişik bahçe mesafesinin düğün salonunun giriş merdiveni ve misafir giriş bölümü olarak kullanıldığı, diğer üç cephede yapılan genişletmelerin depo ve sahne olarak kullanıldığı, bodrum katın binanın dört tarafından da bahçe mesafeleri kadar genişletildiği, bodrum katında ruhsat eki mimari projede fuaye, wc, gelin-damat odası, sanatçı odası, geçiş koridoru, yönetim odası gibi bölümlere ilaveten, ortak alanlarının da (sığınak) düğün salonu alanına ilave edildiği, her ne kadar keşif günü itibarıyla zemin kattaki 13 adet dükkanın mimari projeye aykırı şekilde birleştirilmiş olduğu anlaşılsa da, dava dosyasındaki bilgi ve belgeler dikkate alındığında anılan dükkanların yapı tatil tutanağının düzenlendiği günün öncesinde mi yoksa sonrasında mı birleştirildiğinin bilirkişi tarafından tespit edilemediği, mimari projede zemin kat yüksekliğinin 7,35 metre olduğu ancak zemin katta market olarak işletilen dükkanın kat yüksekliğinin yaklaşık 4,00 metre olduğu, binanın doğu cephesindeki merdivenden yukarıya çıkıldığında, mimari projede yer almayan bir kata ulaşıldığı ve projeye aykırı olarak yapılan bu katın zemin kat bölünerek yapıldığı, dava konusu yapının çatısının tonoz çatı olarak projelendirildiği, mimari projede her iki taraftan 90 cm yüksekliğindeki parapet duvar üzerinde yükselen çatının, mimari projeye aykırı olarak yaklaşık 3,60 metrelik duvarlar üzerine beşik çatı şeklinde inşa edildiği ve bu imalat sayesinde çatı arasında mimari projeye aykırı bir kapalı alan oluşturulduğu, davalı idare tarafından alınan yapı sınıflarının bazıları ve alanlar uygun olmayıp, davalı idarece iki farklı yapı üzerinden hesaplanan para cezasının bilirkişi tarafından beş farklı yapı (IV-B, I-B, iki adet III-A ve I-A yapı sınıfı/grubu) olarak hesaplanıp idarece uygulanan c/5., c/10, ve c/12. artırım maddelerinin eklenerek (dava konusu yapı ruhsatlı olduğu için sadece idarece uygulanan c/8. artırım maddesinin uygulanmadığı) uygulanması gereken imar para cezasının ise 103.979,50-TL olması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Davalı idare tarafından, dava konusu yapıda etkilenen alanın tespiti, yerinde yapılan ölçümlere göre IV-A yapı sınıfı/grubu 2247,58 m2 ve I-A yapı sınıfı/grubu 730,64 m2 zerinden hesap edildiği, bilirkişi tarafından ise beş farklı yapı IV-B, I-B, iki adet III-A ve I-A yapı sınıfı/grubu olarak sırasıyla 232 m2, 449m2, 310m2, 607 m2 ve 607 m2 üzerinden hesaplama yapıldığı, idare ile bilirkişi raporunda belirtilen etkilenen alanların birbiri ile örtüşmediği, özetle para cezasının hesaplanmasıyla ilgili olarak aykırılığa konu alana itirazlarının bulunduğu ileri sürülmektedir.
Bu durumda; para cezası ile ilgili olarak aykırılığa konu alanın ne kadar olduğu konusunda çelişkiye yer vermeyecek şekilde açıklığa kavuşturulması amacıyla üniversitelerde görev yapan alanında uzman en az iki inşaat mühendisinden oluşan yeni bir bilirkişi kuruluna inceleme yaptırılmak suretiyle mahallinde yaptırılacak keşif ve bilirkişi incelemesi sonucuna göre uyuşmazlık hakkında yeniden bir karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla, dava konusu işlemin iptaline ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 31/03/2022 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.