Danıştay 8. Daire 2020/6154 Esas 2022/2274 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/6154
Karar No : 2022/2274

DAVACI : ... Özel Eğitim Hizmetleri Ticaret Limited Şirketi
VEKİLİ : Av. ...
DAVALI : ... Bakanlığı
VEKİLİ : ...

DAVANIN KONUSU :
Dava, 05.12.2015 tarih ve 29553 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'in
3. maddesinin 7. fıkrasının,
4. maddesinin "biri "B" sınıfı sertifika almak şartıyla" kısmının,
Geçici 6. maddesinin iptali istemiyle açılmıştır.

DAVACININ İDDİALARI :
Dava konusu Yönetmeliğin 3. maddesinin 7. fıkrası yönünden, sürücü kursunun kursiyere vermesi gereken tüm eğitimi verse de, sınav günü kursiyerin geçememe ihtimalinin her zaman mevcut olduğu, kursiyerin sınavı kursun gerekli eğitimi vermesine rağmen geçememesi durumunda tüm kursların bir dönem boyunca kursa kayıt alamamasına ilişkin ceza almasının hukuka aykırı olduğu, söz konusu madde ile cezai durumun sınırlarının çizilmediği, kursiyerin yeterli eğitimi aldığına ve ön sınavda da yeterli başarıyı göstermiş olmasına rağmen milli eğitimin sınavında geçememesi durumunda kursların hiçbir yükümlülüğünün olmaması gerektiği ileri sürülmektedir.
Dava konusu Yönetmeliğin 4. maddesinin "biri "B" sınıfı sertifika almak şartıyla" kısmı yönünden, bir sürücü kursunda bir bireyin alabileceği 17 farklı çeşitte sertifikanın mevcut olduğu, ancak, işbu yönetmelikle bu sertifikalardan 16'sını vermek isteyen bir işletmenin sırf “B" sınıfı vermiyor diye açma izni verilmemesine ve var olan bir işletmenin de yönetmelik yürürlüğe girdikten bir sene sonra geçici madde 6 uyarınca kapatılmasına olanak sağlayan yönetmelik maddesinin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.
Dava konusu Yönetmeliğin geçici 6. maddesi yönünden, yeni gelen yönetmelik ile bir takım yeni kurallara uyum sağlaması aksi takdirde sürücü kursunun kapatılacağının ifade edildiği, sonradan yapılacak işlemlerle önceden yaratılmış hukuki durumların değiştirilmesinin hukuktan beklenen güven ilkesi ile bağdaşmayacağı, kazanılmış hakkının ihlal edildiği, değişiklikle maddi külfet altına girdiği ileri sürülmektedir.
DAVALININ SAVUNMASI :
Dava konusu Yönetmeliğin 3. maddesinin 7. fıkrası yönünden, kursiyerlerin yeteneklerinin test edilip hangi davranışlarda yeterli olduğunu anlayabilmek ve yetersiz olanlara tekrar eğitim vererek direksiyon eğitimi dersi sınavına hazır hale getirmek için değişiklik yapılarak ön sınav şartı getirildiği, ön sınavın getirilme nedenlerinden birinin de kursiyerlerin direksiyon eğitimi dersi sınavına girme yeterliliğine sahip olmamalarına rağmen direksiyon eğitimi dersi sınavı ücreti yatırarak maddi açıdan zarara uğramalarını engellemek olduğu, kursa kayıtlı her kursiyer başarısız olduğunda bu hükmün uygulanmadığı, sadece kursun başarı oranının yüzde elli beşin altına düştüğünde söz konusu müeyyidenin uygulanmasının gündeme geldiği savunulmaktadır.
Dava konusu Yönetmeliğin 4. maddesinin "biri "B" sınıfı sertifika almak şartıyla" kısmı yönünden, sürücü kurslarına herhangi bir külfet getirilmediği gibi kurumsallaşmanın da en önemli adımının atıldığı, iki tane sürücü kursu olup da sadece motosiklet grubundan birisi ile kurs açmış olanların, bu kursu bir nevi kayıt kabul bürosu gibi kullanarak kendilerine ve diğer kurslara kursiyer kaydı yapılmakta, böylece rekabeti engelleyerek haksız kazanç sağladıkları, yapılan düzenlemeyle söz konusu durumların engellendiği gibi kurumlar arasında haksız rekabetin engellenmiş olacağından yapılan düzenlemede herhangi bir hukuka aykırılık bulunmadığı savunulmaktadır.
Dava konusu Yönetmeliğin geçici 6. maddesi yönünden Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce, kurum açma izni ile iş yeri açma ve çalışma ruhsatı alan kurslar hakkında bir yıl içinde şartların yerine getirilmesi istenerek eşitlik ilkesi gereğince işlem yapılmasına çalışıldığı, geçici 6. maddede belirtilen şartları verilen sürede yerine getirmeyen kursların sadece dönem açmalarına izin verilmeyeceği, kamu hizmetinin daha sağlıklı, verimli yürütülmesi amacıyla yapılan yönetmelik değişikliğinde hizmet gereklerine, kamu yararına ve mevzuat hükümlerine aykırı bir husus bulunmadığından davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Davanın kısmen iptal, kısmen reddi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI : ...
DÜŞÜNCESİ : Dava, 05/12/2015 tarih ve 29553 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 3. maddesinin 7. fıkrasının, 4. maddesinin "biri "B" sınıfı sertifika almak şartıyla" kısmının ve Geçici 6. maddesinin iptali istemiyle açılmıştır.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 123. maddesinin 1. fıkrasında, motorlu taşıt sürücüsü yetiştirmek, yetişmiş olanlara sınav sonucu sertifika vermek, trafik ile ilgili öğretim ve eğitim yaptırmak üzere kamu kurumları ile diğer hakiki ve hükmi şahıslara Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığınca ilgili mevzuatına göre sürücü kursları açma izni verileceği, 2. fıkrasında; sürücü kurslarının sürücü belgesi cinslerine göre sınıflandırılması, hangi sınıf kursun kimler tarafından açılabileceği, öğretim ve eğitim konuları ile metodu, kurs süreleri, kurslar için eğitim ve öğretimde kullanılacak bina, araç, gereç ve teçhizatın nitelik ve niceliği, teminat miktarları, sertifika sınavlarının esas ve usulleri, sertifika aranmayacak sürücü belgesi sınıfları ve bunların sınavları İçişleri Bakanlığının uygun görüşü üzerine Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığınca çıkartılan yönetmelikle belirleneceği hükmü yer almaktadır.
Anılan Kanunun 42. maddesinde, sürücü kurslarında teorik eğitimini tamamlayan sürücü adaylarının teorik sınavlarının yazılı ya da elektronik ortamda Millî Eğitim Bakanlığınca yapılacağı, uygulamalı sürücü eğitimini sürücü kurslarından alan ve teorik sınavda başarılı olanların Millî Eğitim Bakanlığınca yapılacak uygulamalı sürücü sınavına girmeye hak kazanacağı, bu sınavda da başarılı olanlara motorlu taşıt sürücüsü sertifikasının verileceği, sürücülerin eğitimleri ve sınavlarının, eğitimlerin ve sınavların süresinin, içeriği ve yapılacağı yerlerin özelliklerinin, sınav yapıcıların nitelikleri ve eğitimi ile diğer usul ve esasların İçişleri Bakanlığı'nın uygun görüşü alınarak Millî Eğitim Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle belirleneceği hüküm altına alınmıştır.
05/12/2015 tarih ve 29553 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 4. maddesinin "biri "B" sınıfı sertifika almak şartıyla" kısmı ve Geçici 6. maddesi değerlendirildiğinde;
05/12/2015 tarih ve 29553 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 4. Maddesi ile 8. maddedenin 1. fıkrası "Özel motorlu taşıt sürücüleri kursuna, 5580 sayılı Kanun ve 20/3/2012 tarihli ve 28239 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği hükümleri doğrultusunda “G” sınıfı sertifika hariç biri “B” sınıfı sertifika olmak şartıyla en az üç sertifika sınıfı öğretim programı uygulamak üzere kurum açma izni ile iş yeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenir.” şeklinde değiştirilmiş ve bu maddenin mevcut kurslarda uygulanmasına ilişkin Geçici 6. maddesinde de "Bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce, kurum açma izni ile iş yeri açma ve çalışma ruhsatı alan kurslar öğretim programı sayısını bir yıl içinde bu Yönetmeliğin 8 inci maddesinde belirtilen şartlara uygun hâle getirirler. Verilen sürede ilgili şartları yerine getirmeyen kursların dönem açmalarına izin verilmez." hükmüne yer verilmiştir.
Dava konusu düzenleme ile Karayolları Trafik Kanunu hükümlerince sürücü kurslarının sürücü belgesi cinslerine göre sınıflandırılması, hangi sınıf kursun kimler tarafından açılabileceği, öğretim ve eğitim konuları ile metodu, kurs süreleri, kurslar için eğitim ve öğretimde kullanılacak bina, araç, gereç ve teçhizatın nitelik ve niceliği, teminat miktarları, sertifika sınavlarının esas ve usulleri, sertifika aranmayacak sürücü belgesi sınıfları ve bunların sınavları belirleme yetkisini haiz idare tarafından motorlu taşıt sürücü kurslarına kurum açma izni ile iş yeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenebilmesi için en az üç sertifika programından “G” sınıfı sertifika hariç biri “B” sınıfı sertifika olmak şartının getirildiği, düzenleme ile sürücü kurslarına asgari standart kazandırmanın amaçlandığı, öte yandan düzenlemenin mevcut kurslara uygulanmasına ilişkin getirilen Geçici 6. madde ile de eşitlik ve hakkaniyet ilkelerinin de korunduğu açıktır.
Bu durumda motorlu taşıt sürücü kurslarının açılabilmesi şartlarını düzenleyen Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliği'nin 8. maddesinde değişiklik yapan dava konusu düzenlemede kamu yararına, hizmet gereklerine ve hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmaktadır.
05/12/2015 tarih ve 29553 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 3. maddesinin 7. fıkrası değerlendirildiğinde;
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 123. maddesi ile 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu'na dayanılarak hazırlanan ve 29/05/2013 günlü, 28661 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Milli Eğitim Bakanlığı Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliği'nin 7. maddesinde değişiklik yapan ve 05/12/2015 günlü, 29553 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 3. maddesinin 1. fıkrasında; bütün sertifika sınıflarında trafik ve çevre dersinin 16, ilk yardım dersinin 8, araç tekniği dersinin 6 ve trafik adabı dersinin 4 saat teorik olarak verileceği, direksiyon eğitimi derslerine ise direksiyon eğitim alanında veya simülatör üzerinde 2 saatten az olmamak kaydıyla direksiyon usta öğreticisi tarafından kursiyerin akan trafikte eğitim alacak düzeye ulaştığına karar verilinceye kadar devam edileceği belirtilerek bu düzeye gelen kursiyerlere akan trafikte en az verilecek direksiyon eğitimi ders süreleri gösterilmiş; 2. fıkrasında; birinci fıkrada belirtilen direksiyon eğitimi derslerinin, şehir içi ve/veya şehirlerarası karayollarında akan trafikte yapılacağı, 6. fıkrasında, ikinci fıkrada belirtilen süreler kadar eğitim verilmediğinin tespit edilmesi hâlinde dersi veren usta öğretici ve kurs hakkında işlem yapılacağı kurala bağlanmış; dava konusu 7. fıkrasında ise, "Direksiyon usta öğreticisi tarafından, sınava gireceği düzeye ulaştığına karar verilen kursiyerler kurs tarafından direksiyon eğitimi dersi ön sınavına alınırlar. Ön sınavda başarılı görülerek il/ilçe millî eğitim müdürlüklerince yapılacak direksiyon eğitimi dersi sınavına girmesi uygun görülen kursiyerler için kurs tarafından Özel MTSK Modülü üzerinden onay verilir. Bu sınavların sonuçları Genel Müdürlükçe değerlendirilir. Genel Müdürlükçe yapılan değerlendirmede kursa kayıtlı kursiyerlerine akan trafikte güvenli araç kullanacak seviyede eğitim vermeden, sınava girebilmeleri için Özel MTSK Modülü üzerinden onay veren kurslar hakkında valilikçe soruşturma başlatılır. Soruşturma sonunda düzenlenen raporda yeterli eğitim verilmediği tespit edilmesi hâlinde tespit edildiği ayı takip eden aydan itibaren kursa bir dönem kursiyer kaydı yapılmasına izin verilmez." hükmüne yer verilmiştir.
Milli Eğitim Bakanlığı Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliği'nin "Sınav hakkı ve kayıt yenileme" başlıklı 15. maddesinin 1. fıkrasında da, direksiyon eğitimi dersi sınavına girip başarısız olan kursiyerlerin başarısız oldukları her sınavdan sonra kayıtlı oldukları kurstan, ilan edilen ders ücretini ödemek, en az iki saat direksiyon eğitimi dersi almaları şartıyla toplam üç dönem daha sınavlara girebilecekleri belirtilmiştir.
Anılan mevzuatta, direksiyon eğitimi dersi uygulama sınavının Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yapılacağı, Bakanlık tarafından sınava ilişkin usul ve esasların neler olduğunun düzenleyici işlemler ile açıklanacağı düzenlenmiş, dava konusu maddede mevzuat gereği Bakanlık tarafından gerçekleştirilecek bir sınav öncesinde motorlu taşıt sürücü kurslarına bir ön sınav zorunluluğu getirilmiş; kursiyerlerine akan trafikte güvenli araç kullanacak seviyede eğitim vermeden kursiyeri ön sınavda başarılı görerek sınava girmesine onay veren kursa yaptırım öngörülmüştür. Ancak mevzuatta öngörülen eğitimi vermeyen kurslar için yaptırım Yönetmeliğin 7. maddesinin 6. fıkrası gereği zaten uygulanabilecek olup, sürücü belgesi alabilecek yeterlikte olmayan adayların, sınav esnasında tespiti üzerine, adayın yetersiz olduğu kanaatine varıldığında başarısız sayılarak tekrar direksiyon eğitimi dersi alması direksiyon eğitimi sınavına girebilmek için zorunludur.
Ayrıca, MTSK Modülü üzerinden onay verilen adaylar hakkında Genel Müdürlükçe yapılacak değerlendirmede kurslara yaptırım uygulanmasının ön koşulu olarak yer verilen 'kursa kayıtlı kursiyerlerine akan trafikte güvenli araç kullanacak seviyede eğitim vermeden' ifadesinin de uygulamada belirsizlik oluşturacağından dolayı sorunlar yaşanacağı tabiidir.
Bu nedenle, sınavı yapmakla yetkili ve görevli olan Bakanlığın, kurslara böyle bir yükümlülük getirmesi, aykırılık halinde kursların yaptırım ile karşı karşıya kalmasının ve anılan belirsizliğin kamu yararı ve hizmet gerekleri ile bağdaşmadığı sonucuna varıldığından, dava konusu düzenlemede hukuka uyarlılık bulunmadığı sonucuna varılmaktadır.
Açıklanan nedenlerle; Milli Eğitim Bakanlığı Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 3. maddesinin 7. fıkrasına yönelik kısmının iptaline, davanın Yönetmeliğin 4. maddesindeki "biri "B" sınıfı sertifika almak şartıyla" ibaresinin ve Geçici 6. maddesi yönünden ise reddine karar verilmesi gerektiği, düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ SÜREÇ :
Dava, 05/12/2015 tarih ve 29553 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 3. maddesinin 7. fıkrasının, 4. maddesinin "biri "B" sınıfı sertifika almak şartıyla" kısmının ve Geçici 6. maddesinin iptali istemiyle açılmıştır.
Danıştay Onbeşinci Dairesinin 15/03/2018 gün ve 2016/936, K:2018/2625 sayılı kararıyla Milli Eğitim Bakanlığı Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 3. maddesinin 7. fıkrasına yönelik kısmının iptaline, davanın Yönetmeliğin 4. maddesindeki "biri "B" sınıfı sertifika almak şartıyla" ibaresinin ve Geçici 6. maddesi yönünden ise reddine karar verilmiş olup, İdari Dava Daireleri Kurulunun 03/02/2020 gün ve E:2018/2645 K:2020/183 sayılı kararıyla, dava konusu düzenlemeler yapılırken İçişleri Bakanlığının uygun görüşünün alınıp alınmadığı hususu araştırıldıktan sonra yeniden bir karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle, kısmen davanın reddine, kısmen dava konusu düzenlemenin iptaline ilişkin Danıştay Onbeşinci Dairesinin temyize konu 15/03/2018 tarih ve E:2016/936, K:2018/2625 sayılı kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Dairemizin 17/11/2020 günlü ara kararıyla, dava konusu Yönetmeliğin hazırlık aşamasında İçişleri Bakanlığı'nın uygun görüşünün alınıp alınmadığının sorulmasına, alınmış ise bu hususa ilişkin tüm bilgi ve belgelerin onaylı ve okunaklı birer örneğinin gönderilmesinin istenilmesine karar verilmiş olup, ara karar cevaplarından, İçişleri Bakanlığı'nın ... tarih ve ... sayılı yazısı ile dava konusu düzenlemeler için görüş bildirildiği ve ayrıca 02.12.2015 tarihinde Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü toplantı salonunda gerçekleştirilen toplantı sonucunda Milli Eğitim Bakanlığı Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliği nihai taslağı üzerinde mutabık kalındığı anlaşılmış olup, ara kararı cevapları da dikkate alınarak işin esası incelendi.

İNCELEME VE GEREKÇE:
İlgili Mevzuat:
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun "Sürücü adaylarının sınavları ile sürücü belgelerinin verilmesi esasları" başlıklı 42. maddesinin 3. fıkrasında, "Sürücülerin eğitimleri ve sınavları, eğitimlerin ve sınavların süresi, içeriği ve yapılacağı yerlerin özellikleri, sınav yapıcıların nitelikleri ve eğitimi ile diğer usul ve esaslar İçişleri Bakanlığının uygun görüşü alınarak Millî Eğitim Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir." hükmüne yer verilmiştir.
Anılan Kanun'un "Sürücü kursları" başlıklı 123. maddesinin 2. fıkrasında da, "Sürücü kurslarının sürücü belgesi cinslerine göre sınıflandırılması, hangi sınıf kursun kimler tarafından açılabileceği, öğretim ve eğitim konuları ile metodu, kurs süreleri, kurslar için eğitim ve öğretimde kullanılacak bina, araç, gereç ve teçhizatın nitelik ve niceliği, teminat miktarları, sertifika sınavlarının esas ve usulleri, sertifika aranmayacak sürücü belgesi sınıfları ve bunların sınavları İçişleri Bakanlığının uygun görüşü üzerine Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığınca çıkartılan yönetmelikle belirlenir." hükmü yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İçişleri Bakanlığı'nın ... tarih ve ... sayılı yazısı ile dava konusu düzenlemeler için görüş bildirildiği ve ayrıca 02.12.2015 tarihinde Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü toplantı salonunda gerçekleştirilen toplantı sonucunda Milli Eğitim Bakanlığı Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliği nihai taslağı üzerinde mutabık kalındığı anlaşıldığından madde esaslarının incelenmesine geçilmiştir.
05/12/2015 tarih ve 29553 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 3. maddesinin 7. fıkrası değerlendirildiğinde;
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 123. maddesi ile 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu'na dayanılarak hazırlanan ve 29/05/2013 günlü, 28661 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Milli Eğitim Bakanlığı Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliği'nin 7. maddesinde değişiklik yapan ve 05/12/2015 günlü, 29553 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 3. maddesinin 1. fıkrasında; bütün sertifika sınıflarında trafik ve çevre dersinin 16, ilk yardım dersinin 8, araç tekniği dersinin 6 ve trafik adabı dersinin 4 saat teorik olarak verileceği, direksiyon eğitimi derslerine ise direksiyon eğitim alanında veya simülatör üzerinde 2 saatten az olmamak kaydıyla direksiyon usta öğreticisi tarafından kursiyerin akan trafikte eğitim alacak düzeye ulaştığına karar verilinceye kadar devam edileceği belirtilerek bu düzeye gelen kursiyerlere akan trafikte en az verilecek direksiyon eğitimi ders süreleri gösterilmiş; 2. fıkrasında; birinci fıkrada belirtilen direksiyon eğitimi derslerinin, şehir içi ve/veya şehirlerarası karayollarında akan trafikte yapılacağı, 6. fıkrasında, ikinci fıkrada belirtilen süreler kadar eğitim verilmediğinin tespit edilmesi hâlinde dersi veren usta öğretici ve kurs hakkında işlem yapılacağı kurala bağlanmış; dava konusu 7. fıkrasında ise, "Direksiyon usta öğreticisi tarafından, sınava gireceği düzeye ulaştığına karar verilen kursiyerler kurs tarafından direksiyon eğitimi dersi ön sınavına alınırlar. Ön sınavda başarılı görülerek il/ilçe millî eğitim müdürlüklerince yapılacak direksiyon eğitimi dersi sınavına girmesi uygun görülen kursiyerler için kurs tarafından Özel MTSK Modülü üzerinden onay verilir. Bu sınavların sonuçları Genel Müdürlükçe değerlendirilir. Genel Müdürlükçe yapılan değerlendirmede kursa kayıtlı kursiyerlerine akan trafikte güvenli araç kullanacak seviyede eğitim vermeden, sınava girebilmeleri için Özel MTSK Modülü üzerinden onay veren kurslar hakkında valilikçe soruşturma başlatılır. Soruşturma sonunda düzenlenen raporda yeterli eğitim verilmediği tespit edilmesi hâlinde tespit edildiği ayı takip eden aydan itibaren kursa bir dönem kursiyer kaydı yapılmasına izin verilmez." hükmüne yer verilmiştir.
Milli Eğitim Bakanlığı Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliği'nin "Sınav hakkı ve kayıt yenileme" başlıklı 15. maddesinin 1. fıkrasında da, direksiyon eğitimi dersi sınavına girip başarısız olan kursiyerlerin başarısız oldukları her sınavdan sonra kayıtlı oldukları kurstan, ilan edilen ders ücretini ödemek, en az iki saat direksiyon eğitimi dersi almaları şartıyla toplam üç dönem daha sınavlara girebilecekleri belirtilmiştir.
Anılan mevzuatta, direksiyon eğitimi dersi uygulama sınavının Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yapılacağı, Bakanlık tarafından sınava ilişkin usul ve esasların neler olduğunun düzenleyici işlemler ile açıklanacağı düzenlenmiş, dava konusu maddede mevzuat gereği Bakanlık tarafından gerçekleştirilecek bir sınav öncesinde motorlu taşıt sürücü kurslarına bir ön sınav zorunluluğu getirilmiş; kursiyerlerine akan trafikte güvenli araç kullanacak seviyede eğitim vermeden kursiyeri ön sınavda başarılı görerek sınava girmesine onay veren kursa yaptırım öngörülmüştür. Ancak mevzuatta öngörülen eğitimi vermeyen kurslar için yaptırım Yönetmeliğin 7. maddesinin 6. fıkrası gereği zaten uygulanabilecek olup, sürücü belgesi alabilecek yeterlikte olmayan adayların, sınav esnasında tespiti üzerine, adayın yetersiz olduğu kanaatine varıldığında başarısız sayılarak tekrar direksiyon eğitimi dersi alması direksiyon eğitimi sınavına girebilmek için zorunludur.
Ayrıca, MTSK Modülü üzerinden onay verilen adaylar hakkında Genel Müdürlükçe yapılacak değerlendirmede kurslara yaptırım uygulanmasının ön koşulu olarak yer verilen 'kursa kayıtlı kursiyerlerine akan trafikte güvenli araç kullanacak seviyede eğitim vermeden' ifadesinin de uygulamada belirsizlik oluşturacağından dolayı sorunlar yaşanacağı tabiidir.
Bu nedenle, sınavı yapmakla yetkili ve görevli olan Bakanlığın, kurslara böyle bir yükümlülük getirmesi, aykırılık halinde kursların yaptırım ile karşı karşıya kalmasının ve anılan belirsizliğin kamu yararı ve hizmet gerekleri ile bağdaşmadığı sonucuna varıldığından, dava konusu düzenlemede hukuka uyarlılık bulunmadığı sonucuna varılmaktadır.
Her ne kadar 29.05.2013 tarih ve 28661 sayılı asıl Yönetmeliğin 7. maddesinin 7. fıkrasının karar tarihi itibariyle güncel halinde "(Değişik:RG-19/10/2017- 30215) Direksiyon usta öğreticisi tarafından, sınava girebilecek düzeye ulaştığına karar verilerek yazı ile (Ek ibare:RG-12/9/2019-30886) beş iş günü içerisinde kurs müdürlüğüne bildirilen kursiyerlerin, il/ilçe millî eğitim müdürlüklerince yapılacak (Ek ibare:RG-12/9/2019-30886) en geç ikinci direksiyon eğitimi dersi sınavına girebilmesi için kurs tarafından Özel MTSK Modülü üzerinden onay verilir." şeklinde değişiklik yapılmış ise de söz konusu değişikliklerin İdari Dava Daireleri Kurulunun 25/01/2017 gün ve YD İtiraz No: 2016/1352 sayılı yürütmenin durdurulması kararı sonrasında yapıldığı anlaşıldığından dava konusu madde yönünden iptal kararı verilmesi gerekmektedir.
05/12/2015 tarih ve 29553 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 4. maddesinin "biri "B" sınıfı sertifika almak şartıyla" kısmı ve Geçici 6. maddesi değerlendirildiğinde;
05/12/2015 tarih ve 29553 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 4. Maddesi ile 8. maddedenin 1. fıkrası "Özel motorlu taşıt sürücüleri kursuna, 5580 sayılı Kanun ve 20/3/2012 tarihli ve 28239 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği hükümleri doğrultusunda “G” sınıfı sertifika hariç biri “B” sınıfı sertifika olmak şartıyla en az üç sertifika sınıfı öğretim programı uygulamak üzere kurum açma izni ile iş yeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenir.” şeklinde değiştirilmiş ve bu maddenin mevcut kurslarda uygulanmasına ilişkin Geçici 6. maddesinde de "Bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce, kurum açma izni ile iş yeri açma ve çalışma ruhsatı alan kurslar öğretim programı sayısını bir yıl içinde bu Yönetmeliğin 8 inci maddesinde belirtilen şartlara uygun hâle getirirler. Verilen sürede ilgili şartları yerine getirmeyen kursların dönem açmalarına izin verilmez." hükmüne yer verilmiştir.
Dava konusu düzenleme ile Karayolları Trafik Kanunu hükümlerince sürücü kurslarının sürücü belgesi cinslerine göre sınıflandırılması, hangi sınıf kursun kimler tarafından açılabileceği, öğretim ve eğitim konuları ile metodu, kurs süreleri, kurslar için eğitim ve öğretimde kullanılacak bina, araç, gereç ve teçhizatın nitelik ve niceliği, teminat miktarları, sertifika sınavlarının esas ve usulleri, sertifika aranmayacak sürücü belgesi sınıfları ve bunların sınavları belirleme yetkisini haiz idare tarafından motorlu taşıt sürücü kurslarına kurum açma izni ile iş yeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenebilmesi için en az üç sertifika programından “G” sınıfı sertifika hariç biri “B” sınıfı sertifika olmak şartının getirildiği, düzenleme ile sürücü kurslarına asgari standart kazandırmanın amaçlandığı görülmektedir. Öte yandan düzenlemenin mevcut kurslara uygulanmasına ilişkin getirilen Geçici 6. madde ile de eşitlik ve hakkaniyet ilkelerinin de korunduğu açıktır.
Nitekim, ülkemizde bulunan toplam 3522 özel motorlu taşıt sürücü kurslarının sertifika sınıflarına göre durumlarına bakıldığında, toplam 3522 kurstan 3514'ünün B sınıfı sürücü eğitim programı bulunmaktadır.
Bu durumda motorlu taşıt sürücü kurslarının açılabilmesi şartlarını düzenleyen Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliği'nin 8. maddesinde değişiklik yapan dava konusu düzenlemede kamu yararına, hizmet gereklerine ve hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmaktadır.
Her ne kadar 29.05.2013 tarih ve 28661 sayılı asıl Yönetmeliğin 8. maddesinin 1. fıkrasının karar tarihi itibariyle güncel halinde "Özel motorlu taşıt sürücüleri kurslarına, üniversitelerin makine, motor, otomotiv, mekatronik, otobüs kaptanlığı, ulaştırma ve trafik bölümü ve benzeri lisans veya ön lisans programlarından mezun olan veya yükseköğrenim mezunu olmak kaydıyla herhangi bir motorlu taşıt sürücü kursunda en az üç yıl eğitim personeli olarak çalışan gerçek kişi kurucu veya tüzel kişi ise kurucu temsilcisi adına, 5580 sayılı Kanun ve 20/3/2012 tarihli ve 28239 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği hükümleri doğrultusunda ve illerin nüfusuna göre “B” sınıfı sertifika öğretim programı zorunlu olmak şartıyla Bakanlıkça kurum açma izni ile iş yeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenir." şeklinde değişiklik yapılmış ise de dava konusu düzenlemenin içerik olarak devamının karar tarihi itibariyle güncel halinde de sağlandığı görüldüğünden dava konusu madde yönünden davanın reddine karar verilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Dava konusu Yönetmeliğin 3. maddesinin 7. fıkrası yönünden İPTALİNE,
2. Dava konusu Yönetmeliğin 4. maddesinin "biri "B" sınıfı sertifika almak şartıyla" kısmı ve Geçici 6. maddesi yönünden DAVANIN REDDİNE,
3. Dava kısmen iptal, kısmen ret ile sonuçlandığından, aşağıda dökümü gösterilen ... TL yargılama giderlerinin yarısı olan ... TL'nin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine; yargılama giderlerinin diğer yarısı olan ... TL'nin davacı üzerinde bırakılmasına,
4. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca ... -TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya, ...-TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
5. Posta giderleri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra istemi halinde taraflara iadesine,
6. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, oybirliğiyle
31/03/2022 tarihinde karar verildi.