Esas No: 2017/197
Karar No: 2021/495
Karar Tarihi: 21.06.2021
BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul 10. Asliye Ticaret Mahkemesi 2017/197 Esas 2021/495 Karar Sayılı İlamı
T.C.
İSTANBUL
10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO:2017/197
KARAR NO:2021/495
DAVA:İtirazın İptali (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:28/02/2017
KARAR TARİHİ:21/06/2021
Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı şirket tarafından davacı şirkete 23/03/2015 tarih ... nolu ve 08/04/2015 tarih ... nolu sevk irsaliyeleri ile dikilmek üzere teslim edilmiş olan kumaşların noksansız olarak dikimi yapılarak davalı şirkete tesliminin yapıldığını, davalı tarafın kumaşının yıkamaya, boyamaya dayanıklı olmayışından kaynaklanan kumaş deformasyonlarından ise davacı şirketin hukuki sorumluluğunun olmasının mümkün olmadığını, davalı tarafça süresinde yapılmayan tek yanlı iddiaya dayanılarak gönderilen ihtarname ile ayıplı iş iddiası ileri sürüldüğünü, davacıya ödenmesi gereken bakiye borç olan 16.203 TL'nin tahsili amacıyla ....İcra Müdürlüğünün ... esas sayılı dosyası ile takip yoluna gidildiğini, davalının itirazı üzerine takibin durduğunu, bu nedenlerle itirazın iptali ile takibin asıl alacak, faiz ve sair ferileri ile birlikte devamına, asıl alacağa temerrüt tarihinden itibaren reeskont faizi işletilmesine, %20'den aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; taraflar arasında muhtelif tarihlerde ... üretim sözleşmeleri akdedildiğini, anılan sözleşmeler uyarınca ... üretimde kullanılmak üzere gereken malzemelerin davalı şirket tarafından 23/03/2015, 08/04/2015 ve 14/04/2015 tarihli sevk irsaliyeleri ile davacı şirkete gönderildiğini, davacı şirket tarafından toplamda 2.650 adet pantolonun üretilerek davalı şirkete teslim edildiğini, ürünler üzerinde yapılan kontrollerde ilk etapta 500 adet pantolonun numune ölçü kriterlerinin dışında ölçü hataları taşıdığı ve ayrıca muhtelif yerlerde de dikiş hataları olduğunun tespit edildiğini, bunun üzerine ...Noterliğinin 22/05/2015 tarih ... yevmiye sayılı ihtarnamesi ile ayıp ihbarında bulunulduğunu, ihtarnamenin 17/06/2015 tarihinde davacı şirkete tebliğ edildiğini, daha sonra kapsamlı bir şekilde yapılan kontrollerde ise, kusurlu ürün sayısının 500'den fazla olduğu ve üretilen ürünlerden yarısından fazlasının ölçü, dikiş ve ütüleme bakımlarından kusurlu ve ayıplı olduğunun anlaşıldığını, ürünlerin tamamının davalının müşterisi tarafından kabul edilmediğini, ürünlerin halen davalı şirket işyerinde muhafaza edildiğini, davalı şirketin göndermiş olduğu kumaşlara ilişkin bir sorunun ortaya çıkması halinde ayıp ihbarının süresi içinde yapılması gerekmesine rağmen davacı şirketçe yapılmış böyle bir ihbar bulunmadığını, bu nedenlerle davanın reddine, %20'den aşağı olmamak üzere tazminata karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE:
Dava itirazın iptali davasıdır.
...İcra Müdürlüğünün ... esas sayılı takip dosyası getirtilerek incelendiğinde; davacı tarafından davalı aleyhine 16.203,60 TL asıl alacak, 960,23 TL işlemiş %10.5 ticari avans faizi olmak üzere 17.163,83 TL üzerinden takip başlatıldığı, davalının itirazı üzerine takibin durduğu anlaşılmıştır.
Dosya mali müşavir, tekstil mühendisi ve borçlar hukukçusu bilirkişilerden oluşan bilirkişi heyetine tevdi olunmuş, düzenlenen 04/12/2017 tarihli raporda; tarafların 2015 yılı ticari defterlerinin açılış ve kapanış tasdiklerinin süresinde yaptırıldığı, davalının davacıya resmi defter kayıtlarında 13.659,03 TL borçlu olduğu, teslimi konusunda irsaliyede yer verilmeyen 51,30 TL'lik iplik tutarının ilavesi ile borç tutarının 13.710,33 TL olacağı, davalı tarafından 23.03.2015 tarih - ... nolu Sevk İrsaliyesi ile sevk edilen dikime hazır malların 24.03.2015 tarihinde ( ... modeli ) sözleşmesinin yapıldığı; davacının 07.04.2015 tarihli ... nolu sevk irsaliyesinde ve ... Fatura Numarası ile... model pantolon 1310 adet dikili olarak sevk edildiği, davacı tarafından ... nolu sevk irsaliyesi ile sevk edilen ürünlerin, davalı tarafından yapılan parça boyama- kalite kontrol- ütü işlemi sonrasında, tarafımızca yerinde yapılan inceleme neticesinde 742 adet sağlam ürün ve 558 adet hatalı ürünün koliler içerisinde tasniflenerek ayrıldığının tespit edildiği, ... Pantolon Modelinde Hatalı diye ayrılan ürünlerden 125 adet ürün ( hatalı diye ayrılan ürünlerin yaklaşık % 22'si ) üzerinde yapılan incelemede, %90 oranındaki 108 adet ürün üzerinde sadece dikim kaynaklı hata görüldüğü; tespit edilen hataların ürünlerin parça boyamalı bir ürün olduğu göz önüne alındığında majör hata sınıfında olduğu; Hatalı ürün geneline yükseltildiğinde 502 adet lik hatalı ürünün sadece dikim kaynaklı hataya sahip olduğundan bahsedile bilineceği, tespit edilen hata yüzdelerinin ... standartlarına göre kabul edilebilinir hata dilimleri içerisinde yer almadığı, 502 adet dikim hatalı üründeki hataların %95 inin tespitinin ancak parça boyama sonrası yapılacak kalite kontrol-ütü işleminde açığa çıkabileceği; bu sebeple atölyeden sevk sonrası gizli ayıp statüsünde olduğu, sonradan tespit edilebilen %95 lik hataların, dikim aşamasında ufak bir hata olarak görülebilinse de, ancak davacının yaptırdığı parça boyama yıkama parça boya işlemi yapılacak olan ürün için boyutunun artarak çoğalmasına sebebiyet verebilecek hatalar olduğu; Davacı tarafın prosese aldığı yarı mamul ürünlerin ham olması ( kumaş + dikiş iplik vb.) sebebi ile ürünün boyama prosesine girileceğinin aşikâr olduğu; bu sebeple dikim prosesinin hassas yapılması gerektiğinin davacı tarafça ticari ahlak gereği de olsa biliniyor olması gerektiği, mevcut sağlam ürünlerin müşteri talebini karşılamadığı ve bu sebeple ürünlerin ihracatının yapılamadığı, hatalı diye ayrılan ürünlerin ihracat kalitesinde olmamasına rağmen, yapılacak tamiratlar sonrasında ürünlerin iç piyasada ilgili alıcısına satımının mümkün olduğu; davalı firmanın imalatçı ve ihracatçı bir firma olduğu ve hatalı ürünler üzerindeki defolar göz önüne alındığında; sağlam mallar için toptan piyasa rayiç bedelinin 15 TL civarında, hatalı ürünler için 5-7 TL civarında olabileceği, davalı tarafından 08.04.2015 tarihli -... ve ... nolu Sevk İrsaliyeleri ile sevk edilen dikime hazır malların 08.04.2015 tarihinde ( ... ekstraforlu modeli ) sözleşmesinin yapıldığı; davacı tarafından 20.04.2015 tarihli ... nolu sevk İrsaliyesinde ve ... Fatura Numarası ile ... model pantolon 1340 adet dikili olarak sevk edildiği, davacı tarafından ... nolu sevk irsaliyesi ile sevk edilen ürünlerin, davalı tarafından yapılan parça boyama ve kalite kontrol- ütü işlemi sonrasında, tarafımızca yerinde yapılan inceleme neticesinde 1259 adet sağlam ürün ve 30 adet hatalı ürünün koliler içerisinde tasniflenerek ayrıldığının tespit edildiği, ... nolu irsaliye ile sevk edilen 1340 adet ürün ile sağlam olarak ayrılan 1259 adet ürün arasındaki 81 adet üründen 30 adet ürünün hatalı ürünler arasında mevcut olduğu; aradaki 41 adetlik ürün farkının başka incelemeler sırasında başka bilirkişiler tarafından incelenmek üzere alınmış olduğu bilgisinin Sayın Mahkemenin takdirinde olduğu, ... ... ( ... ) Modelinde Hatalı diye ayrılan ürünlerden mevcut 30 adedin tamamında yapılan incelemelerde % 56 oranındaki 17 adet üzerinde sadece dikim kaynaklı hata görüldüğü; tespit edilen hataların ürünlerin parça boyamalı bir ürün olduğu göz önüne alındığında majör hata sınıfında olduğu, takdiri Saym Mahkemeye ait olmak üzere 81 adetlik ürünün hatalı olarak ayrıldığı beyanı göz önüne alındığında ise inceleme neticesinde tespit edilen hatanın 81 adet hatalı ürün geneline yükseltgenmesi neticesinde 37 adetlik sadece dikim kaynaklı hataya sahip olduğundan bahsedile bilineceği, tespit edilen hata yüzdelerinin ... standartlarına göre kabul edile bilinir hata dilimleri İçerisinde yer aldığı, 17 adet veya 37 adet dikim hatalı üründeki hata tespitinin %50 oranında atölyeden sevk edildikten sonra tespitinin mümkün olabileceği ; %50 oranında olanının ise ancak parça boyama sonrası yapılacak kalite kontrol-ütü prosesinde tespit edile bilinecek açıklıkta olduğu; bu sebeple atölyeden sevk sonrası hatalı tespit edilen ürünlerin %50 sinin gizli ayıp statüsünde olduğu ; Mevcut sağlam ürünlerin müşteri talebini karşıladığı ; sadece dikim kaynaklı hatalı ürün sayısının ,... dikim atölyesinden toplam sevk edilen ürünün %1 veya % 2,7 sine denk geldiği; Bu model ile ilgili malın ihracatının yapılmasına engel olan hatanın ana sebebinin bu modelin ... dikim prosesinden kaynaklı olmadığı, hatalı diye ayrılan ürünlerin ihracat kalitesinde olmamasına rağmen, yapılacak tamiratlar sonrasında ürünlerin iç piyasada ilgili alıcısına satımının mümkün olduğu; davalı firmanın imalatçı ve ihracatçı bir firma olduğu ve hatalı ürünler üzerindeki defolar göz önüne alındığında ; sağlam mallar için toptan piyasa rayiç bedelinin 15 TL civarında , hatalı ürünler için 5-7 TL civarında olabileceği, teknik bilirkişinin, depoda yaptığı inceleme esnasında görülen hatalı ürün adetleri 30 ... + 558 slim olarak açıklandığı, davalı işverenin ayıp ihtarında 500 adet yönünden ayıp ihbarında bulunulduğundan, TBK..474 mad göre artık bu ayıp sayısı ile bağlı kalacağı, bu halde ayıplı modeller 30 ... + 470 slim olarak kabul edilmesi gerekeceği, yine teknik görüşte, gizli ayıpların tespitinin boya/ütü işleminden sonra mümkün olabileceği görüşü verildiğinden, davalı İşverenin, ütü/boya işlemini ne zaman ifa ettiğini tespit eder belge ve bilgilerin (var ise boya /ütü taşeronlarının eserleri iadesine dair irsaliyeleri / boya/ütüyü kendi bünyesinde yaptı ise buna ait kayıtları) sunması gerekeceği buna göre 22.Mayıs.2015 günlü ihtarının gizli ayıplı (15 adet ...+470 adet silim) ürünler yönünden süresinde olup olmadığının belirlenebileceği, davalı İşverenin, 25.Mayıs.2015 günlü İhtarında
Bilirkişi raporu taraf vekillerine tebliğ olunmuş, rapora karşı beyan ve itiraz dilekçeleri dosyaya ibraz edilmiştir.
Mahkememiz 20/03/2018 tarihli celsede taraf vekillerine raporda noksan olduğu belirtilen bilgi ve belgeleri sunmaları için 2 haftalık kesin süre verilmiş, davalı vekili 03/04/2018 tarihli dilekçe ile, davacı şirket tarafından dikimi yapılan ürünlerin yıkama işleminin ...A.Ş.tarafından yapıldığını, ürünlerin bir kısmının 11/04/2015 tarihli, diğer kısmının ise 23/04/2015 tarihli sevk irsaliyesi ile ilgili şirkete gönderildiğini, ürünlerin yıkanmasından sonra ilgili şirket tarafından 21/04/2015 ve 28/04/2015 tarihli sevk irsaliyeleri ile davalı şirkete gönderildiğini, ürünlerin ütü paket işlemlerinin ise tüm ürünlerin yıkama işlemini müteakip davalı şirkete gönderilmesinden sonra 2015 yılının Mayıs ayının ortasından başlamak üzere 1 haftalık süre zarfında davalı şirket tarafından yapıldığını, buna ilişkin davalı şirket nezdinde resmi bir kayıt tutulmadığını, davaya konu ürünler ile ilgili olarak ürünlerin alıcısıyla davalı şirket arasında yazılı bir sözleşme yapılmadığını, sadece sözlü olarak ürün başına 16 Euro ödenmesi karşılığında anlaşıldığını, ürünlerin bedel içermeyen sipariş formlarının bilirkişi incelemesi esnasında bilirkişi heyetine gösterildiğini beyan ederek 4 adet sevk irsaliyesi ile iki adet fatura dilekçe ekinde sunulmuştur.
Dosya yeniden bilirkişi heyetine tevdi olunmuş, düzenlenen 26/04/2019 tarihli ek raporda; kök raporda belirtilen toptan satış fiyatlarının iş bu ek rapor içinde geçerliliğini koruduğu, davalının ürünlerin ihracat bedelinin birim ürün başına 16 Euro olduğunun belgeler ile ispatlıyor olması gerektiği, dosya kapsamına ürünlere ait sunulmuş herhangi bir detaylı maliyet tablosu ve kalem kalem maliyet faturalarının sunulmamış olduğu, ... ve Slim modellerinin birbirleri ile bağımlı yükleneceğine dair herhangi bir delilin dosya kapsamında mevcut olmadığı, ... modeli ile Slim modeli için taraflar arasında ayrı sözleşme imzalandığı için davacı tarafın modellerden ayrı ayn sorumlu olduğu, ürünlerde mevcut olduğu belirtilen ölçü problemlerinin davacının kumaş tedariği, kalıp ve kesim işlemini ... olarak yapmamış, sadece ... dikim işlemi yapmış olmasından dolayı sadece olası dikim kaynaklı ölçü problemlerinden sorumlu olabileceği; ürünlerin yıkama öncesi ölçü tabloları davalı tarafından davacıya verildiği için, dikim sonrası sevk edilen ürünlerde mevcut olası dikim kaynaklı ölçü problemlerinin açık ayıp statüsünde olabileceği ve yıkamaya sevk etmeden önce tespitinin mümkün olduğu, ancak davalı tarafından yıkamaya almadan önce davacıya bu konuda yapılmış herhangi bir yazılı ihbarın dosya kapsamında mevcut olmadığı, bu sebeple olası dikim kaynaklı ölçü problemlerinin sorumluluğunun davacı tarafından çıkıp davalı tarafa geçtiği, bu sebeple ölçü problemi ile ilgili ihracatı engelleyen olumsuzluklardan dolayı davalının sorumlu tutulamayacağı, ... modeli için dikim kaynaklı hataların kabul edilebilinir sınırlar içerisinde kaldığı, bu sebeple bu modelin ihracatının yapılamamasından sorumlu tutulamayacağı, slim modeli için dikim kaynaklı hatanın kabul edilebilinir sınırlar dışında kaldığı, bu sebeple bu modelin ihracatının yapılamamasına sebep olan hataların ( ölçü-dikim-ütü paket) içerisinde etken rol aldığı, slim modeli için dikim kaynaklı hataların adedinin 502 olacağı, slim modeli için tespiti yapılan dikim kaynaklı hataların , yıkama sonrası gözle görülebilinir boyuta gelerek büyüdüğü, bu sebeple gizli ayıp statüsünde olduğu, davalının ayıp ihbarı ihtarnamenin tarihi ile ürünlerin yıkamadan ütü paket atölyesine -sevk edildiği tarih arasında; ... Slim modeli için 31 günlük bir süreç , ... ... modeli için 24 günlük bir sürecin geçtiği, ürünlerin yıkama atölyesinden ütü paket atölyesine sevk edildiği andan itibaren yukarıda tespiti yapılan 502 adet için bahsedilen dikim kaynaklı hataların davalı için açık ayıp statüsüne geçtiği, açık ayıp statüsündeki ürünlerin incelenip ayıp ihbarında bulunulması için 1-2 haftalık sürccin yeterli olacağı, sektör piyasasında en azından ilk tespitlerin yapılıp mail yolu ve/veya faks yolu ile yazılı olarak karşılaşılan hataların durumu ve izlenecek yöntem ile ilgili bilgi verilmesi gerektiği, bu konuda yapılmış herhangi bir girişime dair bir yazılı belgeye dosya kapsamında rastlanmadığı, modeller için ihbar süresinin takdirinin mahkemede olduğu belirtilmiştir.
Bilirkişi ek raporu taraf vekillerine tebliğ olunmuş, taraf vekilleri rapora karşı beyan ve itirazlarını dosyaya sunmuştur.
Dosya yeniden bilirkişi heyetine tevdi edilerek taraf vekillerinin itirazlarını irdeler şekilde ve raporda maddi hata bulunup bulunmadığı, davacı tarafça talep edilebilir alacak olup olmadığı konusunda hesaplama yapılarak rapor tanzimi istenmiş, düzenlenen 10/09/2020 tarihli 2.ek raporda; ... ve Slim modellerinin birbirleri ile bağımlı yükleneceğine dair net bîr somut tespitin mevcut veriler kapsamında yapılamadığı, ... modeli ile Slim modeli için taraflar arasında ayn sözleşme imzalandığı için davacı tarafın modellerden ayrı ayrı sorumlu olduğu, ürünlerde mevcut olduğu belirtilen ölçü problemlerinin davacının kumaş tedariği, kalıp ve kesim işlemini ... olarak yapmamış , sadece ... dikim işlemi yapmış olmasından dolayı sadece olası dikim kaynaklı ölçü problemlerinden sorumlu olabileceği, ürünlerin yıkama öncesi ölçü tabloları davalı tarafından davacıya verildiği için, dikim sonrası sevk edilen ürünlerde mevcut olası dikim kaynaklı ölçü problemlerinin açık ayıp statüsünde olabileceği ve yıkamaya sevk etmeden önce tespitinin mümkün olduğu, ancak davalı tarafından yıkamaya almadan önce davacıya bu konuda yapılmış herhangi bir yazılı ihbarın dosya kapsamında mevcut olmadığı, bu sebeple olası dikim kaynaklı ölçü problemlerinin sorumluluğunun davacı tarafından çıkıp davalı tarafa geçtiği, bu sebeple ölçü problemi ile ilgili ihracatı engelleyen olumsuzluklardan dolayı davacının sorumlu tutulamayacağı, ... Modeli için dikim kaynaklı hataların kabul edilebilinir sınırlar içerisinde kaldığı, bu sebeple bu modelin ihracatının yapılamamasından sorumlu tutulamayacağı, Slim Modeli için dikim kaynaklı hatanın kabul edilebilinir sınırlar dışında kaldığı, bu sebeple bu modelin ihracatının yapılamamasına sebep olan hataların ( ölçü-dikim-ütü paket) içerisinde etken rol aldığı, Slim modeli için dikim kaynaklı hataların adedinin 502 olduğu, ancak davacı tarafından ayıp ihbarının 500 adet üzerinden belirtilmesi sebebi ile TBK 474 maddesi göz önünde bulundurularak ayıp)] ürün adedinin 500 adet ile sınırlı olacağı, Slim modeli için tespiti yapılan dikim kaynaklı hataların yıkama sonrası gözle görülebilir boyuta gelerek büyüdüğü, bu sebeple yıkama öncesi gizli ayıp statüsünde olduğu, davalının Ayıp ihbarı ihtarnamenin tarihi ile ürünlerin yıkamadan ütü paket atölyesine sevk edildiği tarih arasında, ... Slim modeli için 31 günlük bir süreç, ... ... modeli için 24 günlük bir sürecin geçtiği , ürünlerin yıkama atölyesinden ütü paket atölyesine sevk edildiği andan itibaren yukarıda tespiti yapılan 502 adet için bahsedilen dikim kaynaklı hataların , davalı için açık ayıp statüsüne geçtiği, açık ayıp statüsündeki ürünlerin incelenip ayıp ihbarında bulunulması İçin 1-2 haftalık sürecin yeterli olacağı, sektör piyasasında en azından ilk tespitlerin yapılıp mail yolu ve/veya faks yolu ile yazılı olarak karşılaşılan hataların durumu ve izlenecek yöntem İle ilgili bilgi verilmesi gerektiği, bu konuda yapılmış herhangi bir girişime dair bir yazılı belgeye dosya kapsamında rastlanmadığı, modeller için ihbar süresinin zamanında yapılıp yapılmadığının takdirinin mahkemeye ait olduğu, ihbar süresinin zamanında yapıldığı yönünde bir karar çıkar ise, İhracat bedel kaybında her iki tarafında sorumlu tutulacağı, bu sebeple bedel kaybının %50 oranında paylaşılması gerektiği, Tekstil mühendisi bilirkişi tarafından hesaplanan ihracatın yapılamamasından kaynaklanan kayıp bedelin kar marjlı olarak 16.275 Euro olduğu, ihracatın yapılamamasından kaynaklanan kayıp bedelin kar marjsız 14.175 Euro olduğu, İlgili modelin ihracatının yapılamamış olmasında davalının da sorumluğunun bulunmasından dolayı ihracat bedel kaybından her iki tarafça %50 oranında sorumluluk taşınacağından hareketle, ihracatın yapamamasından kaynaklanan kayıp bedelin kar marjlı olarak 16.275*%50= 8.137,50 Euru olduğu icra tarihi olan 24.02.2016 tarihinde Furo kurunun 3,2337 TL olduğu icra tarihi itibariyle karşılığının 8.137,50*3,23.17=26.314,23 TL olduğu, ihracatın yapılmamasından kaynaklanan kayıp bedelin kar marjsız olarak = 14.175*%50=7.087,50 Euro olarak hesaplandığa bu tutarın icra tarihi itibariyle TL karşılığının 7.087,50*3,2337=22.918,85 TL olduğu, bu tutarlardan davalının uhdesindeki ürünlerin kıymeti olan 15.650 TL'nin tenzilinin gerektiği, bu durumda davacının davalı aleyhine başlatmış olduğu icra takibinin 16.203.60 TL bakiye alacak,960,23 işlemiş faiz tutarın üzerinden yapıldığı dosya üzerinden görülmekle birlikte, davalının davacıya borcunun 13.710.33 TL olduğu kanaatinden hareketle yapılan hesaplamaya göre ;ihracatın yapamamasından kaynaklanan kayıp bedeli kar marjlı olarak Davacı alacak tutarı 13.710.33, davalının kaybı 26.314,23, davalı uhdesindeki mallar 15.650.00, davalının davacıya borcu 3.046,10 TL, ihracatın yapılmamasından kaynaklanan kayıp bedeli kar marjsız olarak, davacı alacak tutarı 13.710.33, davalının kaybı 22.918,85, davalı uhdesindeki mallar 15,650,00, Davalının davacıya borcu 6.441,48 TL hesaplanabileceği belirtilmiştir.
Bilirkişi 2.ek raporu taraf vekillerine tebliğ olunmuş, rapora karşı beyan ve itiraz dilekçeleri dosyaya sunulmuştur.
Dosya yeniden bilirkişi heyetine tevdi edilerek davacı tarafından dikimi yapılan 1310 adet slim model pantolondan ayıp ihbarına konu olmayan 810 adet pantolon için bu pantolonlar yönünden davacının talep edebileceği dikim bedeli ile ayıp ihbarı yapılan 500 adet pantolon yönünden bu ürünlerin ayıplı ve ayıpsız rayiç bedellerinin tespit edilerek ve bu bedeller oranında oranlama yapılarak davacının ayıplı ürünler dolayısıyla talep edebileceği dikim bedelinin tespit edilmesi istenmiş, düzenlenen 13/04/2021tarihli 3.ek raporda; davacının ... Modelinin İşçiliği sebebi ile davalıdan 13.936 TL alacaklı olduğu, Slim Modelinin 810 adetlik sağlam kısmı sebebi ile davalıdan 7.582,392 TL alacaklı olduğu, 500 adetlik ayıplı ürünün nispi oran metodu ile yapmış oldukları hesaplamada baz alınması gereken ürün satış fiyatının kar marjlı olarak mı yoksa kar marjsız olarak mı değerlendirilmeye alınması gerektiğinin takdirinin mahkemede olduğu, buna göre davacının Slim Modelinin 500 adetlik ayıplı kısmı sebebi ile davalıya kar marjlı hesaplama ile 6.999,38 TL, kar marjsız hesaplama ile 5.492,39 TL borçlu olduğu, davacının ilk 4 maddedeki hesaplamalar doğrultusunda dava konusu ürünlerle ilgili davacının davalıdan, kar marjlı satış hesabına göre 14.519,00 TL , kar marjsız satış hesabına göre 16.025,99 TL alacaklı olduğu, defter İncelemesi günü tespit edilen dava konusu ürünler ile ilgili davalının düzenlemiş olduğu 941097-941107 nolu faturalar sebebi ile davacının davalıya toplamda(678,78+859,79) 1.538,57 TL davalı kayıtlarında borçlu gözüktüğü, davalı tarafından davacıya dava konusu 284674 ve 284675 nolu faturalara istinaden ... üzerinden yapılan 11.000 TL lik ödemede bulunduğu, bütün bunlar bir bütün olarak değerlendirilip davacının davalıya borçları ( dava konusu ürünlerle ilgili ) alacaklarından mahsup edilecek şekilde hesaplama yapıldığında davacının davalıdan, davacının kar marjlı satış hesabına göre 1.980,43 TL, davacının kar marjsız satış hesabına göre 3.487,42 TL alacaklı olduğunun hesaplanabileceği belirtilmiştir.
Tarafların iddia ve savunmaları, toplanan deliller, alınan bilirkişi kök ve ek raporları ile tüm dosya kapsamı bir arada değerlendirildiğinde;Taraflar tacir olup delil olarak ticari defterlere dayanıldığından TTK'nun 83 ilâ 85 maddeleri uyarınca ticari defter ve belgeler nezdinde bilirkişi incelemesi yapılması yoluna gidilmiştir.
Eser sözleşmesinde sözleşme bedelinin götürü olarak kararlaştırılmış olması halinde yüklenicinin talep edebileceği alacak bedeli veya varsa iş sahibinin fazla ödemesinin bulunup bulunmadığının belirlenmesi için eksik ve ayıplı işler de dikkate alınarak yapılan imalat miktarının usulünce belirlenmesi ve bunun işin tamamına oranlanarak bulunacak sonuç orana kararlaştırılan bedel uygulanarak belirlenen tutardan ihtilafsız ödemeler ile isbatlanan ödemeler düşülerek sonuca gidilmesi gerekir. Ayrıca eser sözleşmesinde işin eksik ve ayıplı olarak yapıldığını iş sahibi isbatla yükümlüdür. Bunun için eseri teslim alır almaz makul süre de gözden geçirip veya tesbit yaptırarak noksan ve kusurlu imalatı belirleyip yine makul sürede bunu yükleniciye bildirmelidir. Aksi halde işi olduğu gibi kabul etmiş sayılır. Eksik ve kusurlu işler ile ayıp ihbarı her türlü delil ile kanıtlanabilir.(Emsal için bkz. .y. Bam ... HD 2019/... E., 2019/... K sayılı kararı).
Taraflar arasında ticari ilişki olduğu, bu bağlamda davacının davalı firmaya anlaşma gereği ... dikim işi yaptığı ve uyuşmazlık konusu cari hesap alacağının bundan kaynaklandığı sabittir. Hizmetin teslim alınmaması yönünde davalı tarafça öne sürülen bir iddia yoktur. Davalı tarafça belirtilen husus dikimi yapılan tekstil ürünlerinin ayıplı olduğuna ilişkindir. Taraflar arasında düzenlenen "... Anlaşma Formu" başlıklı belgede; ... model ... adet pantolonun 24/03/2015 tarihinde dikim için ... nolu sevk irsaliyesi ile atölyeye teslim edildiği, ... fiyatının 9 TL olduğu, bitim tarihinin 01/04/2015 olduğu, ... model "... Anlaşma Formu" belgede adedi-modeli belirtilmeyen, 08/04/2015 tarihinde ... nolu sevk irsaliyesi ile atölyeye teslim edilen pantolonların ... fiyatının 10 TL olduğu, bitim tarihin gösterilmediği, teknik bilirkişi tarafından yapılan inceleme ile 30 adet ... 558 adet slim modelin ayıplı olduğunun tespit edildiği, ancak davalı tarafından 500 adet yönünden ayıp ihbarında bulunulduğu anlaşılmakla ayıplı modellerin 30 ... 470 slim olarak kabul edildiği, ... ve slim modeli için taraflar arasında ayrı sözleşme imzalandığı için davacı tarafın modellerden ayrı ayrı sorumlu olduğu, ürünlerdeki ölçü problemlerinin davacının sadece dikim işlemi yapmış olmasından dolayı sadece dikim kaynaklı ölçü problemlerinden sorumlu olacağı, dikim kaynaklı ölçü problemlerinin açık ayıp statüsünde olabileceği ve yıkamaya sevk edilmeden önce tespitinin mümkün olduğu, ancak davalı tarafça bu konuda davacıya yapılmış herhangi bir yazılı ihbar bulunmadığı, bu nedenle ölçü problemleriyle ilgili ihracatı engelleyen olumsuzluklardan davacının sorumlu tutulamayacağı, ... model için dikim kaynaklı hataların kabul edilebilinir sınırlar içerisinde kaldığı, bu nedenle davacının bu modelin ihracatının yapılamamasından sorumlu tutulamayacağı, slim model için ise dikim kaynaklı hataların kabul edilebilir sınırlarda olmadığı, bu modelin satılamamasında ölçü,dikim, ütü paket hatalarının etken rol aldığı, hataların yıkama sonrası gözle görülebilir şekilde büyümesi nedeniyle yıkama öncesi gizli ayıp statüsünde olduğu, slim modellerin yıkamadan ütü-paket atölyesine sevk edilmesi ile birlikte pantolonlardaki dikim hatalarının davalı için açık ayıp statüsüne geçtiği, bu pantolonlar yönünden davalı tarafından yapılan ayıp ihbarı tarihi ile pantolonların yıkamadan ütü-paket atölyesine geçtiği tarih arasında 31 günlük bir süreç, ... model pantolonlar için ise 24 günlük bir süreç geçtiği, Yargıtay emsal kararları uyarınca malların aynı cinsten olup çok sayıda olması ve her birinin tek tek gözden geçirilmesinin aşırı zaman alacağı dikkate alınarak slim modellerin yıkamadan ütü-paket atölyesine sevk edilmesi ile birlikte pantolonlardaki dikim hatalarının davalı için açık ayıp statüsüne geçtiği, bu pantolonlar yönünden davalı tarafından yapılan ayıp ihbarı tarihi ile pantolonların yıkamadan ütü-paket atölyesine geçtiği tarih arasında 31 günlük sürecin ihbar süresinin yapılması için makul süre olarak kabul edilmesi gerekmiş olup, hatalı olarak ayrılan ürünlerin ihracat kalitesinde olmamasına rağmen yapılacak tamiratlar sonrasında iç piyasada satımının mümkün olduğu, sağlam mallar için toptan piyasa rayiç bedeli dava tarihi itibarı ile 15 TL civarında olup hatalı ürünler için 5-7 TL civarında olabileceği değerlendirilmiş, davalı imalatçı olduğu için ürünler için perakende değil toptan satış fiyatı üzerinden değerlendirme yapılmıştır.
Bilirkişi heyeti tarafından yapılan hesaplama ile, davacının ... modelin işçiliği 13.936 TL alacaklı olduğu, slim modelin 810 adet sağlam kısmı nedeniyle 7.582,392 TL alacaklı olduğu, davacının slim modelin 500 adetlik ayıplı kısmı için davalıya kar marjlı hesaplama ile 6.999,38 TL borçlu olduğu, dava konusu ürünlerle ilgili davacının davalıdan kar marjlı satış hesabına göre 14.519 TL alacaklı olduğu, ticari defter ve kayıtlara göre davacının davalıya 284674 ve ... nolu faturalar istinaden toplamda 1.583,57 TL davalı kayıtlarında borçlu gözüktüğü, davalı tarafından davacıya işbu faturalara istinaden 11.000 TL'lik ödemede bulunulduğu, buna göre davacının davalıya borçları alacaklarından mahsup edildiğinde ve davacı şirkete dikimi yaptırılan ürünlerin kar marjının yüksek ürünler olduğu dikkate alınarak davacının kar marjlı satış hesabına göre 1.980,43 TL alacaklı olduğu anlaşılmakla davanın kısmen kabulü, itirazın 1.1980,43 TL asıl alacak yönünden kısmen iptali ile takibin bu miktar üzerinden devamına, alacağın varlığı ve miktarı yargılamayı gerektirdiğinden şartları oluşmayan icra inkar tazminatı talebinin reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçeleri yukarıda açıklandığı üzere;
Davanın KISMEN KABULÜ ile,
1-....İcra Müdürlüğünün ... esas sayılı takip dosyasında davalı borçlu tarafından yapılan itirazın 1.980,43-TL asıl alacak yönünden KISMEN İPTALİ ile, takibin bu miktar üzerinden devamına, asıl alacak tutarına takip tarihinden tahsil tarihine kadar işleyecek % 10,50 oranında ve TCMB tarafından belirlenen değişen oranlarda avans faizi uygulanmasına, fazlaya ilişkin talebin REDDİNE,
2-Alacağın varlığı ve miktarı yargılamayı gerektirdiğinden icra inkar tazminat talebinin reddine,
3-Harçlar tarifesine göre alınması gereken 135,28 TL karar ve ilam harcının peşin alınan 276,72 TL'den mahsubu ile bakiye 141,44 TL harcın kararın kesinleşmesini müteakip ve istek halinde sahibi davacıya iadesine,
4-Davacı taraf duruşmalarda vekil ile temsil edildiğinden, kabul edilen dava değeri üzerinden 1.980,43 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan 171,28 TL harç, 2.400,00 TL bilirkişi ücreti, 330 TL posta masrafından oluşan toplam 2.901,28 TL yargılama masrafından davada haklı çıkma oranına göre hesap olunan 354,60 TL yargılama masrafının davalıdan tahsil edilerek davacıya ödenmesine, bakiye kısmın davacının üzerinde bırakılmasına,
6-Davalı tarafça yapılan yargılama gideri bulunmadığından hüküm kurulmasına yer olmadığına,
7-Davalı taraf duruşmalarda vekil ile temsil edildiğinden, reddedilen dava değeri üzerinden 4.080,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
8-Bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde talep halinde yatıran tarafa iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı, kararın tebliğinden itibaren 2 Hafta süre içerisinde Bölge Adliye Mahkemesine İSTİNAF yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 21/06/2021
Katip...
e-imzalıdır
Hakim ...
e-imzalıdır
Sayın kullanıcılarımız, siteden kaldırılmasını istediğiniz karar için veya isim düzeltmeleri için bilgi@abakusyazilim.com.tr adresine mail göndererek bildirimde bulunabilirsiniz.
