Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/430 Esas 2022/5485 Karar Sayılı İlamı

Bölge Adliye
Mahkemesi : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
No : 2021/46-2021/3097
İlk Derece
Mahkemesi : Samsun 3. İş Mahkemesi

Dava, Kurum işleminin iptali istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; 2.4939.01.01.1139606.055.18.59 sicil nolu müvekkilinin servis taşımacılığı işi ile uğraştığını ve üzerine kayıtıl bulunan servis aracında servis şoför olarak çalıştığını söz konusu taşımacılığı yapması için Samsun Büyükşehir Belediyesinden güzergah belgesi almak zorunda olduğunu, güzergah belgesi alabilmek için en az lise mezunu şartı olduğunu, belediye çalışanlarının söz konusu belgenin resmi belge olmadığını belirttiklerini, ve belgeyi alabilmek için ...'i ismini bildirdiğini, Samsun İlkadım Sosyal Güvenlik Merkezinin geçerliliği olmayan belge üzerinden müvekkiline sigortasız işçi çalıştırmaktan pirim cezası uygulandığını müvekkilin kuruma itiraz ettiğini ancak itirazının red edildiğini, kurumun işleminin iptali ile hukuku dayanak yoksun davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
II-CEVAP
Davalı kurum vekili cevap dilekçesinde özetle; davalı kurum vekili cevap dilekçesinde özetle; Davacı itirazında Servis Aracı Özel İzin Formundaki yazılı kişilerin prosedür gereği belgeyi alabilmek için yazdığını ve gerçekte çalışmadıklarını belirtse de söz konusu belge kendileri tarafından beyan esasına dayanarak doldurulduğunu, resmi makamlara sunulduğu için aksi sabit oluncaya kadar belgeye itibar edilmediğini, kişinin kendi gerçeğe aykırı beyanından faydalanması hukuka aykırı olduğunu, davacı iddia ettiği şekilde sadece belge alabilmek için gerçeğe aykırı belge kullanmışsa, bu durumda TCK kapsamında suç teşkil edeceğini, müvekkilimiz tarafından yapılan işlemlerin kanuna uygun olduğunu, açılan davanın reddi gerektiğini, beyan etmiştir
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk Derece Mahkemesince; ilgili okullara ve kolluğa yazı yazılarak, davacının yanında şoför veya hostes olarak dahili davalıların, çalışıp çalışmadıkları araştırılmış, Kolluk ve milli eğitim müdürlüğü yazı cevaplarından, dahili davalıların, davacıların yanında çalıştıkları tespit edilememiş, Dahili davalıların da beyanları alınmış olup İlgililerin de davacı yanında çalışmadıklarını iddia ettikleri, tarafsız kamu tanıkları olan öğrenci velilerinin de dinlenildiği, Kamu tanıkları da dahili davalıların, davacı yanında çalıştığına dair somut bir bilgi verdiklerini; Kurumun da üzerine düşen denetim yükümlülüğünü tam olarak yerine getirmediğini, Kurum denetmenleri aracılığı ile dahili davalıların çalıştığını tespit etmek yerine Büyükşehir Belediyesi yazılarını dikkate alarak dahili davalıların çalıştıklarını karine sayarak işlem yapmış olduğunu, Milli Eğitim Müdürlüğü'ne yazılan müzekkereye verilen cevapta da; araçta çalışan personelle ilgili herhangibir kaydın bulunmadığının bilgisi verildiğinin görüldüğü, dolayısıyla davacının kendisine ait araçta personel çalıştırıp çalıştırmadığı dosya kapsamına göre tespit edilememiş olup, davacının serviste kuruma bilgi vermeksizin hostes çalıştırdığı hususu davalı kurum tarafından yöntemince ispatlanamadığından uyuşmazlığa konu komisyon kararının iptali gerekçesiyle;
Davanın kabulüne, davalı kurumca, davacı şirket hakkında düzenlenen 231 sayı 02/08/2018 tarihli komisyon kararının iptaline, dahili davalı ...'in davacı işyerinde çalışmadığının tespitine, karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Bölge Adliye Mahkemesince; İlk derece mahkemesinin kararının yasal ve hukuksal gerekçeleri ile dayanağı maddi delillere ve özellikle bu delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmadığından davalı kurum vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK 'nın 353/1-b-1. maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ
Davalı SGK vekili, Kurum işleminin resmi kuruluş olan büyükşehir belediyesinden alınan belgelere dayandığını, yasaya uygun işlem tesis edildiğini, belirterek kararı temyiz etmiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME
Eldeki dosyada; Samsun Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Planlama ve Raylı Sistem Dairesi Başkanlığı tarafından kayıt dışı istihdamla mücadele kapsamında Sosyal Güvenlik Kurumuna 01.08.2017 tarihli yazı ekinde gönderilen servis aracı özel izin belgeleri ve eki belgelerde, ...'in rehber personel olarak 26.10.2016-25.10.2017 arasında çalıştırılacağı belirtildiğinden, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından, bu belgelere istinaden ... için 2016/10-2017/10 dönemi aylık prim hizmet belgelerinin işverenden talep edildiği, bu kapsamda prim borcu tahakkuk ettirildiği, davacı ...'in ilgili işleme itirazının 02.08.2018 tarihli komisyon kararı ile reddine karar verildiği ve kararın 06.12.2018 tarihinde tebliğ edildiği anlaşılmaktadır.
Kurum işlemine dayanak olan 01.08.2017 tarihli yazı ekinde sunulan belge, öğrenci servis aracı özel izin belgesi olup, Samsun Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Planlama ve Raylı Sistem Daire Başkanlığınca 26.10.2016 tarihinde verildiği, geçerlilik tarihinin 25.10.2017 tarihine kadar olduğu, belge içeriğinde taşıt sahibi ve şoför olarak ...'in rehber personel olarak ...'in gösterildiği, servis aracının plaka numarasının ... olarak belirtildiği görülmektedir.
Mahkemece dosya içerisinde yer alan aracın sigorta ve ruhsat bilgilerinin, şöför tanıtım belgesinin ... adına kayıtlı olduğu, ... plakalı aracın ... adına kayıtlı okul servisi olduğu, 01.12.2016, 9.5.2017, 6.10.2017, 1.12.2017, 18.1.2018 tarihlerinde ... yüzüne ve aracına ceza kesildiği, ...'in 2016, 2017, 2018 Eğitim Öğretim yıllarında ... Kefeli Ortaokulu ve ... Anaokulu öğrenci servis taşımacılığını yaptığı, Mahkemece servis hizmeti verilen okullara müzekkere yazılarak aracı kullanan öğrenci ve velilerin isimlerinin bildirilmesinin istenildiği, bu kapsamda dinlenen tanıklardan velilerin çocuklarını davacının şöförlüğündeki servisin götürdğünü ve yanlarında ... adlı şahsın bulunmadığını ve başkaca çalışan bulunmadığını beyan ettikleri dosya kapsamından anlaşılmaktadır.
Mahkemece; davacının taşımacılığını yaptığı tüm okullara müzekkere yazılarak ilgililerin (kanaat edinmeye yetecek kadar veli,personel) tanık sıfatıyla bilgi ve görgülerine başvurulmalı, yine davacının taşımacılığını yaptığı ilgili okul idarelerinden, davacının yedek şöför-rehber personel olmaksızın servis şoforü olarak nasıl çalıştırıldığı hususları araştırılmalı, elde edilecek tüm deliller bir arada değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken; eksik inceleme ile hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma sebebidir.
O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi kararının HMK'nın 373/1. maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 13/04/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.