BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi 2018/1215 Esas 2019/1163 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
14. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2018/1215
KARAR NO : 2019/1163
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 05/07/2018
NUMARASI : 2018/618E. 2018/782K.
DAVANIN KONUSU: Zayi Nedeniyle Çek İptali
Hasımsız olarak açılan çek iptali davasının ilk derece mahkemesince yapılan yargılaması sonucunda, ilamda yazılı nedenlerle davanın reddine ilişkin verilen karara karşı davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine dairemize gönderilmiş olan dava dosyası incelendi.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin hamili bulunduğu keşidecisi ... olan, T.C ... Bankası A.Ş. ... Mavikent/Antalya Şubesinden verilme, ... çek no'lu, 25.06.2018 keşide tarihli, 25.000 TL tutarındaki çekin kaybedilmek suretiyle veya hırsızlık sonucu zayi olduğunu belirterek, öncelikle muhatap bankanın çek bedelini ödemekten men edilmesine ve neticede dava konusu çekin zayi nedeniyle iptaline karar verilmesini istemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ İlk Derece Mahkemesince yapılan yargılama sonucunda; çek aslının 25/06/2018 tarihinde ibraz edildiği, 03/07/2018 tarihinde ise ... tarafından teslim alındığı görülmekle, bankaya ibraz edilen çek yönünden davacının iş bu davayı açmakta hukuki yararı bulunmadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.Bu karara karşı davacı vekili istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ Davacı vekili istinaf başvuru dilekçesinde; Davaya konu çekin takasta karşılıksız çıkması üzerine, çekin .... A.Ş. tarafından karşılıksız olduğunun yazdırılmış olduğunu, bedeli anılan cirantaya ödenerek çek keşidecisi aleyhine icra takibi yapabilmek için çeki geri aldıklarını, müvekkili şirketin çalışanının uhdesinde iken çekin kaybolduğunu veya çalınmış olduğunu, bu sebeple dava açma zorunluluğunun hasıl olduğunu, Müvekkilinin iptal kararı almadan alacağını tahsil etme imkanı bulunmadığını, ayrıca çekte müvekkilinin cirosunun bulunduğunu, dolayısıyla çek bedelinin taraflarından tekrar tahsil edebileceğini, yani dava açmakta müvekkilinin hukuki yararının bulunduğunu,İlk derece mahkemesinin ret kararının bu nedenlerle usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek, kararın kaldırılmasına ve davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE Dava, TTK'nın 818/1.(s) maddesi yollamasıyla aynı Kanun'un 757 vd. maddeleri uyarınca açılmış bir zayi nedeniyle çek iptali davasıdır.İlk derece mahkemesince, hukuki yarar yokluğundan davanın reddine karar verilmiş, bu karara karşı, yasal süresi içinde davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.İstinaf incelemesi HMK'nın 355. maddesi uyarınca, istinaf başvuru nedenleri ve kamu düzenine aykırılık yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır.Davacı 25.000,00 TL bedelli, 25.06.2018 keşide tarihli çekin zayi nedeniyle iptalini talep etmektedir. İlk derece mahkemesi dava konusu çekin bankaya ibraz edilmiş olması nedeniyle hukuki yarar yokluğuna dayanarak davayı reddetmiştir. Dosyada yer alan çekin arka yüzünün fotokopisinden anlaşılacağı üzere; çek ibraz tarihi itibariyle karşılıksız çıktığından ödeme yapılamadığına ilişkin 25.06.2018 tarihli şerh düşülmüştür. Çekin lehtarı ve ilk ciranta ... A.Ş.'nin çekin şirket çalışanları ... veya ... teslim edilmesi talebini içerir 26.06.2018 tarihli belge mevcuttur. Söz konusu çeki 03.07.2018 tarihinde ... teslim almıştır. 03.07.2018 tarihinde Tuğrul Yanartaş dava konusu çekin kaybolduğundan bahisle kolluğa suç duyurusunda bulunulmuştur. Somut olayda, çek bankaya ibraz edildikten sonra çekin zayi olduğu iddia edilmektedir. Çekin, ibrazından sonra dahi kıymetli evrak vasıfları devam ettiği sürece TTK'nın 730. maddesi delaletiyle TTK'nın 669 vd. maddeleri uyarınca zayi nedeniyle iptal isteminde bulunulabilir. Bir başka deyişle, çekin ibraz edildikten sonra kaybedilmesi zayi nedeniyle iptal davası açılmasına engel değildir (Yargıtay 11.HD'nin 06.06.2018 tarih, 2016/11997 E. 2018/4372 K sayılı ilamı).Açıklanan bu gerekçelerle ilk derece mahkemesi kararı usul ve yasaya aykırıdır. İlk derece mahkemesince, sunulan deliller ışığında değerlendirme yapılarak esas hakkında bir karar verilmesi gerekirken, hukuki yarara ilişkin dava şartı yanlış değerlendirilerek davanın (usulden) reddedilmesi isabetsiz bulunmuştur.
KARAR: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;1-HMK'nun 353/1.a.4. maddesi uyarınca işin esası incelenmeksizin, İlk Derece Mahkemesinin istinafa konu kararının KALDIRILMASINA,2-Davanın usulüne uygun şekilde yeniden görülmesi için, dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine, 3-Davacı tarafından yatırılan peşin istinaf harcının talep halinde ilk derece mahkemesince iadesine,4-Gerekçeli kararın ilk derece mahkemesince davacı vekiline tebliğine dair;HMK'nın 353/1.a. maddesi gereğince dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 19/09/2019 tarihinde oybirliğiyle ve kesin olarak karar verildi.