Danıştay 9. Daire 1989/1710 Esas 1989/2758 Karar Sayılı İlamı

Daire : DOKUZUNCU DAİRE
Karar Yılı : 1989
Karar No : 2758
Esas Yılı : 1989
Esas No : 1710
Karar Tarihi : 12/10/989
YÜKÜMLÜ TARAFINDAN BEYAN EDİLEN DEĞERİN DÜŞÜK GÖRÜLMESİ ÜZERİNE TAKDİR KOMİSYONUNCA TAKDİR EDİLEN FARK MATRAH ÜZERİNDEN YAPILAN İKMAL TARHİYATA İLİŞKİN UYUŞMAZLIKTA 213 SAYILI KANUNUN 342.MADDESİ DEĞİL 7338 SAYILI KANUNUN 10.MADDESİ HÜKMÜ UYGULANACAĞINDAN KESİLEN KUSUR CEZASININ YERİNDE OLDUĞU HK.
Uyuşmazlıkta, yükümlüye 1981 yılında veraseten intikal eden taşınmazlar nedeniyle takdir komisyonu kararına göre yapılan kusur cezalı ikmal tarhiyata karşı açılan davada, veraset ve intikal vergisi ile Mali Denge Vergisini yaptırmış olduğu bilirkişi incelemesi neticesinde değişiklikle onayan, kusur cezasını ise; 213 sayılı Kanunun 342.maddesi gereğince kaldırılan vergi mahkemesi kararının taraflarca bozulması istenilmektedir.
Temyize konu mahkeme kararının vergi aslı ile ilgili kısmı, dayandığı hukuki sebeplerle Dairemizce de uygun görülmüş olup, ileri sürülen iddialar sözü geçen kararın bu kısmının bozulmasını sağlayacak durumda bulunmamaktadır.213 sayılı Vergi Usul Kanununun 342.maddesi gereğince, yükümlü beyana çağrılmadan kendi isteği ile beyanda bulunduğundan vergi ziyaından söz edilemeyeceği gerekçesiyle kaldırılan kusur cezasına gelince;
213 sayılı Vergi Usul Kanunun olay tarihinde yürürlükte bulunan 342. maddesinde; "Beyannameli mükellefiyetlerde tahakkuk muamelesi yapılmak için beyanname verme süresinin sonundan başlayarak 15 gün beklenir. Beyanname bu süre içinde verilirse vergi ziyaı olmamış sayılır.
Veraset ve İntikal Vergisinde mükellefe tebliğ edilmek şartı ile yeniden 15 günlük bir mühlet verilir. Bu hususta da yukarıdaki hüküm cari olur." hükmü yer almış olup, bu madde hükmü, yükümlü tarafından beyan edilen değerler üzerinden, yapılacak tarhiyata uygulanacak ceza ile ilgili bulunmaktadır.
Diğer taraftan, 7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanununun olay tarihinde yürürlükte bulunan 10.maddesinin ikmal tarhiyat için uygulanacak ceza ile ilgili beşinci fıkrasında, ilk tarhiyatta nazara alınmak üzere mükellefler tarafından bu maddedeki esaslara göre beyan edilen miktar ile idarece aynı değerleme ölçülerine göre bulunan miktar arasındaki farka ait verginin kusur cezalı olarak alınacağı, altıncı fıkrasında da, ancak, menkul mallar ile gayrimenkullere ve gemilere ilişkin değerlemelerde %50 ye kadar bulunacak fark için ceza uygulanmayacağı hükme bağlanmıştır.
Uyuşmazlık, yükümlü beyanı üzerine yapılan tarhiyatla ilgili olmayıp, beyan edilen değerin düşük görülmesi üzerine takdir komisyonunca takdir edilen fark matrah üzerinden yapılan ikmal tarhiyata ilişkin bulunduğundan, olaya 213 sayılı Kanunun yukarda açıklanan 342.maddesi hükmünün uygulanması mümkün bulunmamaktadır.
Bu durumda, 7338 sayılı Kanunun 10.maddesinin beşinci ve altıncı fıkraları hükmü karşısında ikmal tarhiyata uygulanan kusur cezası yerinde olup, vergi mahkemesince kusur cezasının 342.madde hükmü gereğince kaldırılmasında yasal isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, Vergi Mahkemesi kararının bozulmasına yönelik yükümlü temyiz isteminin reddine, vergi dairesi temyiz isteminin kısmen kabulüne, kararın kusur cezasına ilişkin hüküm fıkrasının bozulmasına, kusur cezasının da bilirkişice saptanan değere göre hesaplanacak matrah üzerinden değiştirilerek onanmasına karar verildi.