Danıştay 10. Daire 1987/1430 Esas 1989/1733 Karar Sayılı İlamı

Daire : ONUNCU DAİRE
Karar Yılı : 1989
Karar No : 1733
Esas Yılı : 1987
Esas No : 1430
Karar Tarihi : 12/10/989

1-) İTHAL EDİLMEK ÜZERE YURDA GETİRİLEN EŞYANIN, TAHAKKUK ETTİRİLMİŞ PARA CEZASININ ÖDENMESİ KOŞULUYLA MAHRECİNE İADE EDİLEBİLECEĞİNE İLİŞKİN DAVA KONUSU İŞLEMDE MEVZUATA AYKIRILIK BULUNMADIĞI;

2-) DAVA KONUSU İŞLEMİN TESİS EDİLDİĞİ TARİHTE TAHSİLİ GEREKLİ PARA CEZASININ DAHA SONRA ADLİYE MAHKEMESİ KARARIYLA KALDIRILMIŞ OLMASININDA, DAVA KONUSU İŞLEMİ TESİS EDİLDİĞİ TARİH İTİBARİYLE SAKATLAYAMAYACAĞI HK.
Davacı şirketin ithal etmek üzere yurda getirdiği lene solüsyonlarının, tescil edilen giriş beyannamesinin iptali suretiyle mahrecine iadesi isteği, davalı idarece cevap verilmemek suretiyle reddedilmiştir.
Bu ret işlemi, davacı şirketin açtığı dava sonunda, … İdare Mahkemesince, 1615 sayılı yasada gümrük beyannamesi tescil edilmiş bir eşyanın mahrecine iadesinin gümrük vergisine ilişkin cezayı gerektirir bir durum bulunmaması koşuluna bağlandığı, davacı şirketin mahrecine iade etmek istediği eşya için de cezayı gerektiren bir hal olmadığı, zira ithalat rejimine ilişkin 85/9001 sayılı kararla lens ıslatma solüsyonlarının gümrük vergisinden muaf sayıldığı davacı şirketin 85/9001 sayılı karardan yararlanma isteğinin, davalı idarece, davacı şirketin kararnamedeki koşulları taşıyıp taşımadığı araştırılmadan reddedildiği gerekçesiyle hukuka aykırı bulunarak iptal edilmiştir. Davalı idare, İdare Mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulmasını istemektedir.
1615 sayılı Gümrük Yasasının "giriş beyannamesi verilmiş eşyada rejim değişikliği" başlıklı 62.maddesinde, "Gümrükçe giriş beyannamesi tescil edildikten sonra yabancı bir memlekete çıkarılması veya yetkili başka bir gümrüğe gönderilmesi istenilen eşyanın muayenesi neticesinde cezayı gerektirir bir hal görülmediği takdirde bu istek kabul olunur.
Şu kadar ki yetkili bir başka gümrüğe gönderilmesi istenilen eşyanın yurda ithaline mani bir hal bulunmaması şarttır. Bunlardan yurt dışına gönderilmek istenilenlerin vergileri peşin olarak tahsil edilmişse bunlar iade edilir. Muayene neticesi para cezasını gerektirdiği takdirde isteğin kabulü cezanın ödenmesine bağlıdır." hükmüne yer verilmiştir. 1615 sayılı Yasanın 146.maddesi ise, "kesin olarak yurda sokularak eşya için yapılan beyan ile muayene ve denetim neticesinde; Eşyanın tarife tatbikatına müessir cins nevi veya niteliğinde veya vergiye esas olan sayı, baş, ağırlık gibi ölçülerinde aykırılık görüldüğü ve beyana göre hesaplanan vergi ile muayene neticesine göre alınması gereken vergi arasındaki fark %5 i aştığı takdirde vergiden ayrı olarak bu farkın üç katına kadar para cezası alınır." hükmünü taşımaktadır.
Yazılı metninden de anlaşılacağı üzere 1615 sayılı Yasanın 62.maddesine göre gümrük giriş beyannamesi tescil edilen bir eşyanın mahrecine iade edilebilmesi için mahkemesi sonucu cezayı gerektirir bir durum olmaması, böyle bir durum varsa cezanın ödenmesi şart bulunmaktadır.
Davacı şirketin, ithal etmek için yurda getirdiği lens solisyonlarının mahrecine iadesi isteminin de, davalı idarece, gümrük muayenesi sonucuna göre para cezası tahsilini gerektirir bir durum olduğundan bahisle para cezasının ödenmesi koşuluna bağlandığı, davacı şirketin para cezasını ödememesi nedeniyle de reddedildiği dosyanın incelenmesinden anlaşılmaktadır. Yine dosyada mevcut belgelerin incelenmesinden, davacı şirketin yurda getirdiği lens solisyonlarını, vergi oranı %20 olan gümrük tarife pozisyonunda beyan etmesine karşılık, söz konusu eşyanın vergi oranı %200 olan gümrük tarife pozisyonuna girdiğinin saptandığı,bu gümrük pozisyonuna göre yapılan vergi tahakkukunun kesinleşmesi üzerine 1615 sayılı Yasanın 146.maddesine göre davacı adına para cezası tahakkuk ettirildiği anlaşılmaktadır. Bu haliyle, davalı idarenin, davacı şirketin lens solisyonlarının mahrecine iadesi istemini, istemin yapıldığı tarihteki mevcut durum itibariyle para cezası ödenmesi koşuluna bağlanmasında, para cezasının ödenmemesi nedeniyle reddetmesinde isabetsizlik görülmemektedir.
Temyizen incelenen kararda belirtilenin aksine, davacı şirketin vergi tahakkukuna ilişkin işlemi ve vergi muafiyetinden yararlandırılması isteminin reddi hakkındaki işlemi dava konusu etmemiş olması karşısında,1985 yılı ithalat rejimi kararına göre davacı şirketin vergi muafiyetinden yararlanıp yararlanamayacağını bu davada tartışmaya olanak görülmemektedir.
Öte yandan davacı şirketçe 7.7.1988 tarihinde kayda geçen dilekçe ekinde ibraz olunan Asliye Ceza Mahkemesinin kesinleşme şerhi taşımayan kararından, davacı şirket adına tahakkuk ettirilen gümrük para cezasının bu kararla kaldırılmış olduğu anlaşılmaktadır.
Ancak karar tarihinden sonrası için uygulanması mümkün olan adliye mahkemesi kararı, davacı şirketin lens solisyonlarının mahrecine iadesi isteminin kabulünü, gümrük para cezası tahsilini gerektirir bir durum olduğundan bahisle para cezası ödenmesi koşuluna bağlayan dava konusu işlemin tesis edildiği tarih itibariyle hukuka aykırı olduğunu gösterir nitelikte bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle davalı idarenin 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 49.maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne, İdare Mahkemesi iptal kararının bozulmasına, aynı yasanın aynı maddesine göre işin esasına inilerek dayanaktan yoksun davanın reddine karar verildi.

AYRIŞIK OY:
Davalı idarece, gümrük para cezası ödenmesi gerektiğinden bahisle, dava şirketin ithal etmek üzere yurda getirdiği lens solisyonlarının mahrecine iadesi istemi dava konusu işlemle reddedilmiştir. Davacı şirketçe ibraz olunan …Asliye Ceza Mahkemesinin … tarih,K:… sayılı kararından ise, davacı şirket adına tahakkuk ettirilen para cezasının iptal edildiği anlaşılmaktadır. Bu haliyle davacı şirketten para cezası tahsil edilemeyeceğinin mahkeme kararıyla saptanması karşısında, davacı şirketin yurda getirdiği lens solisyonlarının mahrecine iadesi isteminin para cezası ödemediğinden bahisle reddedilmesinde hukuka uyarlık görülmemektedir.
Bu itibarla davalı idarenin temyiz isteminin reddi ve … İdare Mahkemesinin temyiz konusu kararının yukarıda belirtilen gerekçeyle onanması gerektiği görüşüyle aksi yoldaki karara karşıyım.