Danıştay 9. Daire 2020/5968 Esas 2022/953 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2020/5968
Karar No : 2022/953


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Vergi Dairesi Müdürlüğü - …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … İşletmesi Sanayi Ve Ticaret Anonim Şirketi
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: 2018 yılı kurumlar vergisi beyannamesini süresinde veren davacının, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun mükerrer 121. maddesi kapsamında vergiye uyumlu mükelleflere tanınan %5 vergi indiriminden yararlanma talebinin reddine ilişkin … tarih ve E.… sayılı işlemin iptali ve indirim tutarının tecil faiziyle birlikte ödenmesi istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararıyla; olayda, davacının 2018 yılına ait kurumlar vergisi beyannamesinde vergiye uyumlu mükelleflere tanınan %5' lik vergi indirimi bildirimine istinaden iade talebinin idarece kabul edilmeme gerekçelerinden birisi olan 2017/Şubat vergilendirme dönemine ait damga vergisi beyannamesinin kanuni süresinden sonra verilmesi hususu incelendiğinde, söz konusu damga vergisinin makbuz karşılığı ödenecek damga vergisine ilişkin olduğu ve 10/02/2017 tarihinde düzenlenen sözleşmenin 31/03/2017 tarihinde beyan edildiği ve aynı tarihte ödendiğinin görüldüğü, 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'nun 22. maddesinde, makbuz karşılığı ödemelerde Maliye Bakanlığınca belirlenen mükellefler, kurum ve kuruluşlar tarafından bir ay içinde düzenlenen kağıtların vergisinin, ertesi ayın yirminci günü akşamına kadar vergi dairesine bir beyanname ile bildirileceği ve yirmi altıncı günü akşamına kadar ödeneceğinin öngörüldüğü dikkate alındığında, dava konusu red işleminde hukuka aykırılık görülmediği gerekçesiyle dava reddedilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun mükerrer 121. maddesiyle tanınan vergi indirimi hakkından faydalanma koşullarının birisinin, indirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıla ait vergi beyannamelerinin kanuni süresinde verilmiş ve bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin kanuni süresinde ödenmiş olması olduğu, bu kapsamda dava konusu ret işleminin gerekçelerinden birisini teşkil eden 2017/Şubat vergilendirme dönemine ait damga vergisi beyannamesinin kanuni süresinden sonra verilmesi hususu incelendiğinde, damga vergisinin bu kapsamda değerlendirilmesinin hukuken mümkün olmadığı, nitekim 193 sayılı Kanun'un mükerrer 121. maddesinin 5. fıkrasının 7194 sayılı Kanun'un 18. maddesiyle değiştirilerek, bu maddede geçen vergi beyannameleri ibaresinin yıllık gelir vergisi ve kurumlar vergisi beyannameleri, geçici vergi beyannameleri, muhtasar, muhtasar ve prim hizmet beyannameleri ile Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı vergi dairelerine verilmesi gereken katma değer vergisi ve özel tüketim vergisi beyannamelerini ifade edeceği düzenlenmiş olup, damga vergisi beyannamesine bu kapsamda yer almadığından dava konusu işlemin; 2017/Şubat dönemi damga vergisi beyannamesinin süresinden sonra verildiği iddiasına ilişkin kısımda hukuka uygunluk görülmediği; 2016/Ocak dönemi için süresinden sonra verilen muhtasar düzeltme beyannamesi üzerinden tahakkuk eden verginin vadesinden sonra ödenmesine ilişkin kısmı bakımından ise, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun mükerrer 121. maddesinin 2. fıkrasının (1) numaralı bendinde, söz konusu indirimden faydalanabilmek için; kanuni süresinde verilen bir beyannameye ilişkin olarak kanuni süresinden sonra düzeltme amacıyla veya pişmanlıkla verilen beyannamelerin bu şartın ihlali sayılmayacağı hüküm altına alındığından dava konusu işlemin bu kısmında da hukuka uygunluk bulunmadığı; son olarak dava konusu işlemin davacının 2017 yılı için verilen kurumlar vergisi beyannamesinde 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun mük.121.maddesi kapsamında hesaplanan %5 vergi indirimi talebinin kabul edilmediğine ilişkin kısmına gelince, davacı şirket tarafından 2017 yılı kurumlar vergisi beyannamesinin 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun mük.121. maddesi kapsamında verildiği ancak daha sonra gereken koşulları taşımadığının tespiti üzerine indirim uygulaması dolayısıyla ödenmeyen %5 oranında verginin, vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın tarh edildiği ve ödendiği, yani davacı şirket hakkında, ilgili yıl ve bundan önceki iki yıl için beyana tabi vergiler yönünden, beyanlarının gerçeği yansıtmadığı yolunda bir tespit, bir inceleme veya harici bir doneye dayanılarak yapılan bir tarhiyat bulunmadığından; dava konusu işlemin, bu kısmında da hukuka uygunluk bulunmadığı; kurumlar vergisi beyannamesi üzerinden tahakkuk eden kurumlar vergisinin %5 'ine isabet eden 407.073,81 TL verginin davacı şirkete iadesi gerektiği açık olup, söz konusu vergi; haksız ve yersiz tahsil edilmiş yani davacı şirket tarafından ödenmiş ise ödeme tarihi itibarıyla hesaplanacak tecil faiziyle birlikte iadesi gerektiği gerekçesiyle davanın istinaf başvurusu kabul edilip, Vergi Mahkemesi kararı kaldırılarak, davanın kabulüne, dava konusu işlemin iptaline, indirim tutarının tecil faiziyle birlikte iadesine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: 10/01/2020 tarihinde yürürlüğe giren Kanun hükmünün geriye yürütülerek uygulanmasının mümkün olmadığı, davacının şartları taşımadığının açık olduğu iddiasıyla kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Yasal dayanaktan yoksun olan temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … 'İN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
2018 yılı kurumlar vergisi beyannamesini süresinde veren davacının, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun mükerrer 121. maddesi kapsamında vergiye uyumlu mükelleflere tanınan %5 vergi indiriminden yararlanma talebinin reddine ilişkin … tarih ve E.… sayılı işlemin iptali ve indirim tutarının tecil faiziyle birlikte ödenmesi istenilmektedir.
İLGİLİ MEVZUAT:
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun ''Vergiye uyumlu mükelleflere vergi indirimi'' başlıklı mükerrer 121. maddesinin 1. fıkrasında; ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle gelir vergisi mükellefi olanlar ile kurumlar vergisi mükelleflerinden (finans ve bankacılık sektörlerinde faaliyet gösterenler, sigorta ve reasürans şirketleri ile emeklilik şirketleri ve emeklilik yatırım fonları hariç olmak üzere), bu maddenin ikinci fıkrasında belirtilen şartları taşıyanların yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannameleri üzerinden hesaplanan verginin %5'i, ödenmesi gereken gelir veya kurumlar vergisinden indirileceği, şu kadar ki hesaplanan indirim tutarının, her hâl ve takdirde 1 milyon Türk lirasından fazla olamayacağı, indirilecek tutarın ödenmesi gereken vergiden fazla olması durumunda kalan tutarın, yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihi izleyen bir tam yıl içinde mükellefin beyanı üzerine tahakkuk eden diğer vergilerinden mahsup edilebileceği, bu süre içinde mahsup edilemeyen tutarların red ve iade edilmeyeceği, gelir vergisi mükelleflerinin yararlanacağı indirim tutarının, ticari, zirai veya mesleki faaliyet nedeniyle beyan edilen kazançların toplam gelir vergisi matrahı içerisindeki oranı dikkate alınmak suretiyle hesaplanan gelir vergisi esas alınarak tespit edileceği hüküm altına alınmıştır. Aynı maddenin 2. fıkrasında da; söz konusu indirimden faydalanabilmek için;
1.) İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıla ait vergi beyannamelerinin kanuni süresinde verilmiş (Kanuni süresinde verilen bir beyannameye ilişkin olarak kanuni süresinden sonra düzeltme amacıyla veya pişmanlıkla verilen beyannameler bu şartın ihlali sayılmaz.) ve bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin kanuni süresinde ödenmiş olması, vergi kanunları gereğince, tecil edilerek belirlenen şartların gerçekleşmesine bağlı olarak terkin edilecek vergilerin, şartların sağlanamaması halinde kanunlarında belirlenen tecil süresinin sonunu takip eden onbeşinci günün bitimine kadar ödenmesi şartıyla bu şartın ihlal edilmiş sayılmayacağı,
2.) (1) numaralı bentte belirtilen süre içerisinde haklarında beyana tabi vergi türleri itibarıyla ikmalen, re'sen veya idarece yapılmış bir tarhiyat bulunmaması (Yapılan tarhiyatların kesinleşmiş yargı kararlarıyla veya 213 sayılı Vergi Usul Kanununun uzlaşma ya da düzeltme hükümlerine göre tamamen ortadan kaldırılmış olması durumunda bu şart ihlal edilmiş sayılmaz.),
3.) İndirimin hesaplanacağı beyannamenin verildiği tarih itibarıyla vergi aslı (vergi cezaları dâhil) 1.000 Türk lirasının üzerinde vadesi geçmiş borcunun bulunmaması şartları öngörülmüş, 3'üncü fıkrada da, indirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile önceki dört takvim yılında 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 359. maddesinde sayılan fiilleri işlediği tespit edilenlerin, bu madde hükümlerinden yararlanamayacağı düzenlenmişir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen düzenlemelerin değerlendirilmesinden, vergisel yükümlülüklerini düzenli olarak yerine getiren mükelleflerin ödüllendirilmesi ve vergisel yükümlüklülüklerin düzenli olarak yerine getirilmesinin teşviki amacına yönelik söz konusu düzenlemeler uyarınca mükelleflerin yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannameleri üzerinden hesaplanan vergiden %5'lik indirim hakkından yararlanabilmeleri için; indirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıla ait vergi beyannamelerinin kanuni süresi içerisinde verilmiş ve bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin de kanuni süresi içerisinde ödenmiş olması, indirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıl içerisinde haklarında beyana tabi vergi türleri itibarıyla ikmalen, re’sen veya idarece yapılmış bir tarhiyat bulunmaması, vergi indiriminin hesaplanacağı beyannamenin verildiği tarih itibarıyla vergi aslı (vergi cezaları dâhil) 1.000 Türk lirasının üzerinde vadesi geçmiş borcunun bulunmaması ve vergi indiriminin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ve önceki dört takvim yılında Vergi Usul Kanunu'nun 359. maddesinde sayılan fiilerin işlenmemiş olması gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden, davacı şirket tarafından 2018 yılı kurumlar vergisi beyannamesinin, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun mük.121.maddesi gereğince %5 vergi indiriminden yararlanma talebinin, dava konusu 20/05/2019 tarih ve 19165 sayılı işlemiyle; 2017/Şubat dönem damga vergisi beyannamesinin süresinden sonra verildiği, 2016/Ocak dönemi için süresinden sonra verilen muhtasar düzeltme beyannamesi üzerinden tahakkuk eden verginin vadesinden sonra ödendiği ve 2017 dönemi için verilen kurumlar vergisi beyannamesinde 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun mük.121.maddesi kapsamında hesaplanan %5 vergi indiriminin kabul edilmeyerek, ilgili dönem için Kurumlar Vergisi tarhiyatı yapıldığı gerekçesiyle reddedildiği anlaşılmaktadır.
2017 dönemi için verilen kurumlar vergisi beyannamesinde 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun mük.121.maddesi kapsamında hesaplanan %5 vergi indiriminin önce kabul edildiği, daha sonra şartları taşımadığının anlaşılması üzerine 02/10/2018 tarihinde tebliğ edilen ihbarname ile indirilen tutara ilişkin kurumlar vergisi tarhiyatı yapıldığı, davacı şirket tarafından ihtirazi kayıtla ödeme yapıldığı, ancak bu tarhiyata karşı dava açmadığı görülmektedir.
Bu durumda, davacı şirket adına 2017 yılında ikmalen tarhiyat yapıldığı ve bu tarhiyatın dava açılmaksızın kesinleştiği, bu itibarla hakkında ikmalen, re'sen veya idarece yapılmış bir tarhiyat bulunmaması şartını taşımadığı açık olduğundan,193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun mükerrer 121. maddesi kapsamında vergiye uyumlu mükelleflere tanınan %5 vergi indiriminden yararlanma talebinin reddine ilişkin … tarih ve E.… sayılı işlemda hukuka aykırılık bulunmadığından, davanın reddine ilişkin Vergi Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurunu kabul edip, mahkeme kararını kaldırarak davanın kabulüne karar veren Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesine gönderilmesine, 21/03/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.