Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2022/2270 Esas 2022/4243 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
İlk DereceMahkemesi: ... 2. İş Mahkemesi


Dava, yaşlılık aylığından kesinti yapılmasına ilişkin kurum işleminin iptali ile yapılan kesintilerin iadesi istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; SSK emeklisi olduğunu, emekli maaşından başka hiç bir gelirinin olmadığını, aynı zamanda böbrek hastası olduğunu ve iki böbreğinin de olmadığını, 28/02/2009 tarihli Resmi Gazete yayınlanarak yürürlüğe konulan 5838 sayılı kanunla emekli maaşlarının nafaka prim borcu dışında haczedilemeyeceğinin kabul edildiğini, böyle olmasına rağmen kendisinin taahhüdü olmadan ... Sağlık Sosyal Güvenlik Merkezi toplam 3.342,23 TL kestiğini, yine Adana Sağlık Sosyal Güvenlik Merkezi Şubat 2017 tarihinde başlayıp, 402,42 TL kestiğini, kamu düzenine ilişkin yasal hükmü gereğince emekli maaşının üzerindeki kesintinin kaldırılmasını talep ettiğini, bu nedenlerle emekli maaşından kendisinin izin ve taahhüdü olmadan ... ve Adana Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından kesinlen kesintilerin son verilmesi ve kesilen paralarında tarafına ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II-CEVAP:
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının ... Sağlık Sosyal Güvenlik Merkezi tarafından 3.342,23 TL ve Adana Sağlık Sosyal Güvenlik Merkezi tarafından 402,42 TL maaş kesintisi yapıldığını, maaşının kesilmesine muvafakat etmediğini belirterek kesintilerinin kaldırılması ve kesilen paraların kendisine iadesi talepli açmış olduğu,bilindiği üzere HMK' nın yetkiye ilişkin 6. Maddesine göre; Genel yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir. "Şubeler ve Tüzel Kişilerle İlgili Davalarda Yetki" başlıklı HMK 14.maddesinde yer alan 'Bir şubenin işlemlerinden doğan davada, o şubenin bulunduğu yer mahkemesi yetkilidir.' hükmü gereği Kurum kayıtlarının incelenmesinde; davacı adına düzenlenen borç tahakkuk işleminin Adana Sağlık Sosyal Güvenlik Merkezi ve ... Sağlık Sosyal Güvenlik Merkezi tarafından yapıldığı tespit edildiğinden davanın Adana ve ... Mahkemelerinde açılması gerektiği, bu nedenle yetkisiz olan Burdur 1. Asliye Hukuk Mahkemesinde açılan davanın yetki yönünden reddini savunmuştur.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesince,"davanın kabulü ile; davalı kurum tarafından davacının yaşlılık aylığından 2016071515004153 numaralı dosyadan yapılan toplam 19.457,01 TL ile 20160715004151 sayılı dosyadan yapılan 1.666,52 TL kesintilerin davacıya iadesi gerektiğinin tespitine, aksine kurum işleminin iptaline, .." karar verilmiştir.
Davalı Kurum vekili istinaf dilekçesinde özetle; müvekkili idareden soruşturma raporu düzenlendiğini, davacının Kurumun zararına sebebiyet vererek menfaat temin ettiğinin tespit edildiğini, davacının da ismi sayılan diğer kişiler ile birlikte sorumlu tutulduğunu, emekli aylığı almakta olan davacının maaşından yapılan kesintilere ilişkin Kurum işleminin hukuka ve mevzuata aykırı olmadığından bahisle ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddini istemiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesince, mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesi bakımından usul ve esas yönünden yasaya aykırı bir durum bulunmamasına göre, davalı Kurum vekilinin istinaf başvurusunun Hukuk Mahkemeleri Kanununun 353/1-b.1 maddesi gereğince, esastan reddine dair karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı Kurum vekili; yerel mahkeme kararının kaldırılarak, davanın reddine dair karar verilmesini talep etmiştir.
V- İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Yasasının 01.10.2008 günü yürürlüğe giren “Devir, temlik, haciz ve Kurum alacaklarında zamanaşımı” başlıklı 93. maddesinde, "sigortalıların aylıklarının, 88. maddeye göre takip ve tahsili gereken alacaklar ile nafaka borçları dışında haczedilemeyeceği" hüküm altına alınmıştır. ” düzenlemesine yer verilmiştir.
Mahkemece verilen karar ise eksik inceleme ve araştırmaya dayalıdır. Mahkemece,davalı Kurumun 01.06.2015 tarihli Müfettiş Raporu ile varsa belirlenecek başkaca denetmen raporu kapsamında davacının yaşlılık aylığından yapılan kesintilerin hangi sosyal güvenlik müdürlüklerince, hangi dönemlere ilişkin ve hangi tutarda borç kayıtlandığının,bu tutarlardan davacıdan hangi tarihler arasında,ne kadarının diğer müteselsil borçlulardan hangi tarihlerde tahsil edildiğinin, kesintilere davacının muvafakati olup olmadığının,bakiye borç tutarlarının neler olduğuna yönelik tüm bilgi ve belgeler toplanmalı,bu konularda usulüne uygun yapılacak araştırma sonucunda toplanacak deliller değerlendirilmek suretiyle sonucuna göre bir karar verilmelidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararı kaldırılarak; İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1. maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 23.03.2022 gününde oy birliğiyle karar verildi.