Danıştay 13. Daire 2016/2448 Esas 2022/1075 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2016/2448
Karar No:2022/1075

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...
MÜDAHİL(DAVALI YANINDA): ... Isıtma İnşaat Ticaret Taahhüt Turizm ve Sanayi Ticaret Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İstanbul ili, Beykoz ilçesi, ... (...) Mahallesi, ... ada, ... parsel sayılı taşınmazın, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 45. maddesine göre açık teklif usulüyle satılmasına ilişkin işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; davacı tarafından dava konusu taşınmaza ait tapu tahsis belgesinin iptaline ilişkin işleme karşı açılan davada ... İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla, "2981 sayılı Kanun'un 3. maddesinde, 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu uyarınca belirlenmiş ve belirlenecek yerlerde bu Kanun hükümlerinin uygulanmayacağının belirtildiği, 2863 sayılı Kanun'un 3/a-3 maddesinde ise; "sit" tarih öncesinden günümüze kadar gelen çeşitli medeniyetlerin ürünü olup, yaşadıkları devirlerin sosyal, ekonomik, mimari ve benzeri özelliklerini yansıtan kent ve kent kalıntıları, önemli tarihi hadiselerin cereyan ettiği yerler ve tespiti yapılmış tabiat özellikleri ile korunması gerekli alanlar şeklinde tanımlandığı, dava dosyasının incelenmesinden; ... Mahallesi, ... pafta,... ada,... parsel sayılı taşınmazın 200 metrekarelik kısmı için davacıya ... tarih ve ... sayılı tapu tahsis belgesinin verildiği, Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu'nun ... tarih ve ... sayılı kararı ile ilan edilen Boğaziçi Doğal ve Tarihi Sit Alanı kapsamına Beykoz ilçesinin bir bölümünün alındığı, aynı kurulun ... tarih ve ... sayılı kararı ile de bir kısım bölgenin Boğaziçi Sit Alanı olarak belirlendiği, Beykoz ilçesinin sınırlarını kapsayan ve Boğaziçi Sit Alanı dışında kalan bölümlerinin ise İstanbul 3 numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu'nun ... tarih ve ... sayılı kararı ile İstanbul Kuzey Kesimi Karadeniz Kuşağı Doğal Sit Alanı kapsamına alındığı,davalı idarenin ... tarih ve ... sayılı yazısı ile Beykoz Tapu Sicil Müdürlüğünden tapu tahsis şerhlerinin terkinin istenildiği, tüm tapu tahsis şerhlerinin terkin edildiğinin bildirildiği, 28/11/2002 tarihli Beykoz Tapu Sicil Müdürlüğü yazısı ile ... Mahalle Muhtarlığı'na bildirildiği, 2863 sayılı Kanun'un 3/a-3 maddesindeki "Sit" tanımı uyarınca, sit alanının, bu taşınmazın ezelden beri taşıdığı tarih ve doğal özelliklerin tespiti ve tescilinin sağlanmasına ilişkin bir işlem niteliğinde olduğu, bu nedenle sit niteliği taşıdığı belirlenmiş olan bu bölgedeki gecekonduların 2981 sayılı Kanun'un 3. maddesi uyarınca imar affı kapsamında değerlendirilmesinin mümkün olmadığından tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı" gerekçesiyle davanın reddine karar verildiği; bu durumda, tapu tahsis belgesi iptaline ilişkin işlem yargı kararı ile hukuka uygun bulunduğundan, dava konusu taşınmazın satışına ilişkin dava konusu işlemde de hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, İstanbul ili, Beykoz ilçesinin "sit" olarak ilan edildiği, dolayısıyla 2981 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanamayacağı, bu sebeple belediyenin 2981 sayılı Kanun'a istinaden yapmış olduğu ıslah imar planı ve bu plana dayalı oluşturulan parselasyon işlemi ve satış işleminin hukuka aykırı olduğu, tapu tahsis belgesinin iptal edilip edilmemesinin uyuşmazlığın esasıyla ilgisinin olmadığı, adil yargılanma hakkının ihlâl edildiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, usule ilişkin olarak davanın süre yönünden reddine karar verilmesi gerektiği, belediye meclisince alınan kararlara belediye encümeninin uymak zorunda olduğu, dava konusu taşınmazın belediyenin mülkiyetinde olup dava konusu işlemin de mülkiyet hakkına dayanılarak tesis edildiği ve hukuka uygun olduğu, 2981 sayılı Kanun'a göre belediyeye devredilen Hazine taşınmazlarının tekrar Hazineye devri gibi bir zorunluluğun bulunmadığı, Beykoz ilçesinin "sit" olarak ilan edilmesi sebebiyle 2981 sayılı Kanun'un uygulanma kabiliyetinin kalmadığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur. Davalı yanında müdahil tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
İstanbul ili, Beykoz ilçesi, ... (...) Mahallesi, ... ada, .. parsel sayılı taşınmazın Beykoz ilçesi, ... Mahallesinde bulunan ... pafta, ... ada, ... parsel sayılı taşınmazın ifrazından oluştuğu, söz konusu taşınmazın tamamı Hazine adına kayıtlı iken ... tarih ve ... sayılı Beykoz Belediye Meclisi kararı ile onanan ... ıslah imar planı kapsamında 2981 sayılı Kanun gereğince şuyulandırmaya tabi tutularak Beykoz Belediyesi adına tescil edildiği, daha sonra ifraz ve tevhid işlemleri ile çok sayıda parsele ayrıldığı, ... tarih ve ... sayılı İstanbul III No.lu Koruma Bölge Kurulu kararı ile Beykoz ilçesinin tamamının sit alanı ilan edilmesi üzerine davaya konu taşınmazın da aralarında olduğu taşınmazlarda gecekondusu bulunan şahıslar adına düzenlenen tapu tahsis belgelerinin 2981 sayılı Kanun'un 3 ve 14/f maddeleri uyarınca iptal edildiği, bu süreçte davacı adına düzenlenen ... tarih ve ... sayılı tapu tahsis belgesinin de iptal edildiği, dava konusu parselin ... tarih ve ... sayılı Beykoz Belediye Meclisi kararına istinaden 2886 sayılı Kanun'un 45. maddesi uyarınca açık teklif usulünde satışa çıkarılması üzerine satış işleminin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2981 sayılı İmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler ve 6785 sayılı İmar Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun'un "Amaç" başlıklı 1. maddesinde, "Bu Kanun'un amacı; imar ve gecekondu mevzuatına aykırı olarak inşa edilmiş ve inşa hâlindeki bütün yapılar hakkında uygulanacak işlemleri düzenlemek ve bu işlemlere dair müracaat, tespit, değerlendirme, uygulama ve duyuru esaslarını ve ilgili diğer hususları belirlemektir" kuralına yer verilmiş; aynı Kanun'un "İstisnalar" başlıklı 3. maddesinde, "İstanbul ve Çanakkale (Özel kanun çıkarılıncaya kadar) Boğazları ile 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu uyarınca belirlenmiş ve belirlenecek yerlerde, Askeri Yasak Bölgeleri ve Güvenlik Bölgelerinde, Türk Silahlı Kuvvetlerine ait harekat, eğitim ve savunma amaçlı yapılarda bu Kanun hükümleri uygulanmaz." kuralı yer almış; "Tapu verme" başlıklı 10. maddesinin son fıkrasında ise, ıslah imar planı yapılmış ve yapılacak bölgelerde 2981 sayılı Kanun kapsamına giren ve tapu tahsis belgesi verilen hazine arsa ve arazilerinin, iktisap tarihine bakılmaksızın aynı amaçla kullanılmak üzere ilgili belediyelere devredileceği kurala bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyadaki bilgi ve belgelerin değerlendirilmesi sonucunda, evveliyatı orman iken Orman İdaresi tarafından orman sınırları dışına çıkartılan ... ada, ... parsel sayılı taşınmazın idarî yoldan Hazine adına orman vasıflı olarak tescil edildiği, 1984-1988 yılları arasında taşınmazın bulunduğu alanda Beykoz Belediyesi'nce ıslah imar planı ve parselasyon uygulaması yapıldığı, taşınmaz üzerindeki gecekondu sahiplerine Maliye Bakanlığı tarafından tapu tahsis belgeleri verildiği ve taşınmazın 2981 sayılı Kanun'un 10/c maddesi uyarınca bu Kanuna uygun olarak kullanılmak üzere Belediyeye devredildiği, 1995 yılında Beykoz İlçesi'nin tamamının doğal sit alanı ilan edilmesi üzerine tapu tahsis belgesi olan hak sahiplerine tapularının verilmediği, devir amacının gerçekleşmemesi nedeniyle Hazineye iadesi ve bedelsiz devri gereken taşınmazın Belediyece ifrazı sonucunda oluşturulan parsellerden, ... ada, ... parsel sayılı taşınmazın 2886 sayılı Kanun'un 45. maddesine göre açık teklif usulüyle satılmasına ilişkin işlemin tesis edildiği anlaşılmıştır.
Bu durumda, öncesinde orman olan ve 2981 sayılı Kanun'un amacı çerçevesinde kullanılmak üzere davalı Belediyeye devri yapılan taşınmazlar devir amacı dışında kullanılamayacağından, davalı Belediyece 2981 sayılı Kanun uyarınca ilgililere devri gerçekleştirilen, ancak bu bölgenin doğal sit alanı ilân edilmesi nedeniyle anılan Kanun'un amacı çerçevesinde gecekondu sahiplerine tahsisi mümkün olmayan taşınmazın satışı için ihale yapılmasında hukuka uygunluk görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca ... İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. DAVA KONUSU İŞLEMİN İPTALİNE,
4. Ayrıntısı aşağıda gösterilen ilk derece ve temyiz yargılama giderleri toplamı ...-TL ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca ...-TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
5. Müdahil yargılama gideri olan ...-TL'nin davalı yanında müdahil üzerinde bırakılmasına
6. Posta giderleri avansından artan tutarın taraflara iadesine,
7. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
8. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 17/03/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.