Danıştay 2. Daire 2021/18188 Esas 2022/1336 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/18188
Karar No : 2022/1336

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...
KARŞI TARAF (DAVALI) :... İl Özel İdaresi
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU :... İdare Mahkemesince verilen ... günlü, E:..., K:... sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; Kırşehir ili, Merkez ilçe, ... Köyü, ... ada ... parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan davacının işlettiği iş yerine ait ''içkili tavernalı (müzikli) lokanta'' faaliyet konulu ... günlü, ... sayılı iş yeri açma ve çalışma ruhsatı ile 11/05/2011 günlü iş yeri açma ve çalışma ruhsatının iptal edilerek iş yerinin kapatılmasına ilişkin Kırşehir İl Özel İdaresi Ruhsat ve Denetim Müdürlüğünün ... günlü, ... sayılı işleminin uygulanmasına yönelik 01/09/2015 günlü tutanağın iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : ... İdare Mahkemesinin temyize konu kararıyla; Danıştay Onuncu Dairesinin 24/12/2020 günlü, E:2020/4381, K:2020/6916 sayılı bozma kararına uyulmak suretiyle; dava konusu uyuşmazlıkta, kolluk tarafından tutulan tutanakta her ne kadar davacıya ait işletmenin içkili yer bölgesinde kaldığı ifade edilmekte ise de, dava dosyasında yer alan bilgi ve belgelerin incelenmesinden, söz konusu işyerinin Toklumen Belediyesine ait içkili yerler karar ve krokisinde kaldığı yönünde alınmış herhangi bir Belediye Meclis kararına rastlanılmadığı, idarece ara kararına verilen 24/09/2019 günlü cevapta Toklumen Belediye Başkanlığınca verilmiş içkili yer bölgesi tespitine ilişkin idarenin arşivinde evrak olmadığı gibi idarece alınmış içkili yer bölgesi tespitine ilişkin herhangi bir kararın bulunmadığının belirtildiği, sadece Kırşehir İl Merkez Jandarma Karakol Komutanlığınca düzenlenen 2003 günlü tutanak esas alınarak işyerinin Toklumen Belediyesine ait içkili yerler karar ve krokisinde kaldığı sonucuna varılamayacağı, bu yönde alınmış bir karar varsa davacının ruhsat dosyasında yada idarede bulunması gerektiği, davacıya ait ruhsat dosyasında ve davalı idarede böyle bir belgenin bulunmadığı hususu dikkate alındığında, Toklumen Belediyesince alınmış içkili yer bölgesinin tespitine ilişkin Belediye Meclis kararı olmadığı, dolayısıyla içkili yer bölgesi belirlenmeden ve bu yönde belediye meclisince bir karar alınmadan açılan davacıya ait iş yerinin ruhsatının iptalinde hukuka aykırılık bulunmadığı, davacıya ait içkili tavernalı (müzikli) lokanta faaliyet konulu ... günlü, ... sayılı iş yeri açma ve çalışma ruhsatı ile 11/05/2011 günlü iş yeri açma ve çalışma ruhsatının iptal edilerek iş yerinin kapatılmasına ilişkin Kırşehir İl Özel İdaresi Ruhsat ve Denetim Müdürlüğünün ...günlü, ... sayılı işleminin uygulanmasına yönelik 01/09/2015 günlü tutanakta hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, dava konusu işyerinin 2015 yılından beri işletildiği, ruhsatın hukuka uygun olarak alındığı, evrak eksikliklerinin idarenin hatası olduğu, eksikliklerin giderilmesi için kendisine 15 günlük süre verilmediği belirtilerek, mahkeme kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI : Cevap verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesinin 4. fıkrasında, Danıştayın bozma kararına uyulduğu takdirde, bu kararın temyiz incelemesinin, bozma kararına uygunlukla sınırlı olarak yapılacağı hükme bağlanmıştır.
... İdare Mahkemesinin temyize konu kararı; Danıştay Onuncu Dairesinin 24/12/2020 gün ve E:2020/4381, K:2020/6916 sayılı bozma kararında belirtilen gerekçeler göz önüne alınarak verilmiş bir karar olduğundan, davacının temyiz talebinin reddi ile mahkeme kararının onanmasına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Davacı tarafından; Kırşehir ili, Merkez ilçe, ... Köyü, ... ada ... parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan davacının işlettiği iş yerine ait ''içkili tavernalı (müzikli) lokanta'' faaliyet konulu ... günlü, .. sayılı iş yeri açma ve çalışma ruhsatı ile 11/05/2011 günlü iş yeri açma ve çalışma ruhsatının iptal edilerek iş yerinin kapatılmasına ilişkin Kırşehir İl Özel İdaresi Ruhsat ve Denetim Müdürlüğünün ... günlü, ... sayılı işleminin uygulanmasına yönelik 01/09/2015 günlü tutanağın iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT :
3572 sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanun'un 1. maddesinde; Kanunun amacının, sanayi, tarım ve diğer işyerleri ile her türlü işletmeleri, işyeri açma ve çalışma ruhsatlarının verilmesi, işlerinin basitleştirilmesi ve kolaylaştırılması olduğu belirtilerek, aynı Kanun'un 3. maddesinde; İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatını vermeye yetkili olan merciler sayılmış, 4. maddesinde ise; iznin verilmesi için yapılacak beyan ve incelemelerde, insan sağlığına zarar vermemek, çevre kirliliğine yol açmamak, yangın, patlama, genel güvenlik, iş güvenliği, işçi sağlığı, trafik ve karayolları, imar, kat mülkiyeti ve doğanın korunması ile ilgili düzenlemelere aykırı davranmamak şeklinde öngörülen genel kriterlere göre düzenlenecek yönetmeliğin esas alınacağı vurgulanmıştır.
10/08/2005 günlü, 25902 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin "İşyeri Açılması" başlıklı 6. maddesinde; yetkili idarelerden usulüne uygun olarak işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan işyeri açılamayacağı ve çalıştırılamayacağı, işyerlerine bu Yönetmelikte belirtilen yetkili idareler dışında diğer kamu kurum ve kuruluşları ile ilgili meslek kuruluşları tarafından özel mevzuatına göre verilen izinler ile tescil ve benzeri işlemlerin bu Yönetmelik hükümlerine göre ruhsat alma mükellefiyetini ortadan kaldırmayacağı, işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan açılan işyerlerinin yetkili idareler tarafından kapatılacağı, Yönetmeliğin 29. maddesinde; içkili yer bölgesinin, mülki idare amirinin genel güvenlik ve asayiş durumu hakkındaki görüşü doğrultusunda belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde belediye meclisi, bu sınırlar dışında ise il genel meclisi tarafından tespit edileceği ve içkili yer bölgesi haricinde içkili yer açılamayacağı belirtilmiş, "Umuma açık istirahat ve eğlence yerlerinin açılması" başlıklı 32. maddesinde ise, "Umuma açık istirahat ve eğlence yeri açmak ve işletmek isteyen gerçek ve tüzel kişiler Örnek-1’de yer alan başvuru ve beyan formu ile yetkili idareye başvurur,
Umuma açık istirahat ve eğlence yerinin açılması ve faaliyette bulunmasına belediye sınırları ve mücavir alan sınırları içinde belediye, bu alanlar dışında il özel idaresi tarafından izin verilir.
İl özel idaresi ve belediyeler, umuma açık istirahat ve eğlence yeri ruhsatını vermeden önce kolluk kuvvetinin görüşünü alır.
Yetkili kolluk kuvveti, açılacak yerin genel güvenlik ve asayişin korunması açısından kolaylıkla kontrol edilebilecek bir yerde ve konumda olup olmadığını dikkate alarak, işyeri hakkındaki görüşünü mülki idare amiri vasıtasıyla yedi gün içinde bildirir (...)", hükmüne yer verilmiştir.
Öte yandan, Geçici 1. maddesinin 1. fıkrasında, bu Yönetmelik yürürlüğe girmeden önce mevzuatına uygun olarak ruhsatlandırılmış bulunan işyerlerinin yeniden ruhsatlandırılamayacağı hükme bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dava dosyasının incelenmesinden, Mahkemece; dava konusu işyerinin Toklumen Belediyesine ait içkili yerler karar ve krokisinde kaldığı yönünde alınmış herhangi bir Belediye Meclis kararına rastlanılmadığı, ara kararına idare tarafından verilen 24/09/2019 günlü cevapta, Toklumen Belediye Başkanlığının arşiv kayıtlarında içkili yer bölgesi tespitine ilişkin evrak olmadığı, anılan idarece alınmış içkili yer bölgesi tespitine ilişkin herhangi bir kararın bulunmadığının belirtildiği, sadece Kırşehir İl Merkez Jandarma Karakol Komutanlığınca düzenlenen 2003 günlü tutanak esas alınarak işyerinin Toklumen Belediyesine ait içkili yerler karar ve krokisinde kaldığı sonucuna varılamayacağı, bu yönde alınmış bir karar varsa davacının ruhsat dosyasında ya da idarede bulunması gerektiği, davacıya ait ruhsat dosyasında ve davalı idarede böyle bir belgenin bulunmadığının anlaşıldığı, bu itibarla, içkili yer bölgesi belirlenmeden ruhsat verilmesinin hukuka aykırı olduğundan bahisle davanın reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.
İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin 29. maddesi uyarınca, yetkili idarelerin içkili yer bölgesi belirlemesi gerekmektedir. Ancak, idare tarafından içkili yer bölgesi belirlenmemiş olması, içkili yer ruhsatı verilmesi yönündeki başvuruların tümünün reddine dayanak oluşturmayacağı, başvuruların bireysel olarak ve yönetmelikteki usul izlenerek sonuçlandırılması gerekmektedir.
Dolayısıyla, ruhsat alındığı tarihte (ve sonrasında) idare tarafından içkili yer bölgesi tespiti yapılmamış olmasının, ruhsat iptaline gerekçe oluşturmayacağı açıktır.
Ruhsat iptaline dayanak alınan diğer hususlara gelince;
Dava konusu işleme dayanak oluşturan, davalı idarenin ... gün ve ... sayılı işlemiyle, içkili yer bölgesi belirlenmemiş olmasının yanı sıra;
"ruhsat verilmesinde sakınca bulunmadığına dair kolluk kuvveti görüşü,
- binalara ait yapı kullanma izin belgesi,
- işyerin kıyı kenar çizgisi dışında olduğuna dair görüş yazısının eksik olduğu ve anılan eksikliğin 15 gün içerisinde giderilmesi, aksi halde işyeri açma ve çalıştırma ruhsatının iptal edileceğinin bildirilmesi nedeniyle, sözü edilen hususların ayrıca incelenmesi gerekmektedir.
Kolluk görüşü yönünden yapılan değerlendirme :
Ruhsat başvurusu üzerine Kırşehir İl Merkez Jandarma Karakol Komutanlığınca düzenlenen 18/12/2003 tarihli Tutanak incelendiğinde, ...'ın Komutanlıkça aranan şahıslardan olmadığının tespitiyle, anılan yerde içkili lokanta açıp işletmesinde bir sakınca olmadığına dair görüş bildirildiği, bu görüşe istinaden ruhsat verildiği görülmektedir.
Kolluk tarafından olumlu görüş bildirilmesi nedeniyle, uyuşmazlık konusu işleyişle ilgili olarak yeniden kolluk görüşü istenmesinin hukuki dayanağı bulunmadığından, dava konusu edilen işlemin kolluk görüşü bulunmadığına ilişkin kısmı yönünden de hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Yapı Ruhsatı ve Yapı Kullanma İzni Açısından Yapılan Değerlendirme:
Uyuşmazlık konusu taşınmazların içerisinde bulunan alanın 06/12/2012 tarih ve 28489 sayılı R.G.’de yayımlanarak yürürlüğe giren 6360 sayılı Kanun kapsamında Toklumen Belediyesinin kapatılması ile Kırşehir İl Özel İdaresinin yetki ve sorumluluk alanına girdiği anlaşılmaktadır.
3194 sayılı İmar Kanunu’nun “Yapı ruhsatiyesi” başlığı altında düzenlenen 21. maddesi uyarınca, Kanunda belirtilen istisnalar dışında bütün yapılar için yapı ruhsatı alınması mecburidir. Uyuşmazlık konusu taşınmazlar üzerinde bulunan yapılar; İmar Kanunu’nun “Köylerde Yapılacak Yapılar ve Uyulacak Esaslar” başlığı altında düzenlenen 27. maddesinde; “Belediye ve mücavir alanlar dışında köylerin köy yerleşik alanlarında, civarında ve mezralarda yapılacak konut, entegre tesis niteliğinde olmayan ve imar planı gerektirmeyen tarım ve hayvancılık amaçlı yapılar ile köyde oturanların ihtiyaçlarını karşılayacak bakkal, manav, berber, köy fırını, köy kahvesi, köy lokantası, tanıtım ve teşhir büfeleri ve köy halkı tarafından kurulan ve işletilen kooperatiflerin işletme binası gibi yapılar için yapı ruhsatı aranmaz.” hükmü kapsamında yer alan yapılardan olmadığından, yapı kullanma izni alınmalarına bağlıdır.
Kırşehir Valiliği Tapu Müdürlüğünce dava dosyasına sunulan ... tarih ... sayılı yazıdan, ... ada ... parselin 3402 sayılı Kanunun 22/a maddesi gereğince yenileme işlemi görmekle ... ada ... parsel numarasını aldığı, tapuda “arsa” vasfı ile tescilli olduğu, ... ada ... parselin de aynı işlemle ... ada ... parsel numarasını alarak tescil edildiği ve ... tarihinde ... yevmiye numarası ile cins değişikliği işlemi ile arsa vasfında iken “Kargir İşyeri Pansiyon ve Arsası” olarak tescil edildiği, ... ada ... parsele ilişkin olarak, taşınmaz mülkiyeti ... adına kayıtlı iken Toklumen Belediyesince ... tarih ve ... belge numarası ile “Yapı Kullanma İzni” belgesi düzenlendiği, söz konusu belgede; "Yapı ünitelerinin kullanma amacı: İşyeri-Pansiyon, Yapıda bağımsız bölüm sayısı:2, Yapının toplam kat sayısı: 2, Toplam yapı inşaat alanı: 370 m2, Yapı Sınıfı/Grubu: 3/B" olarak belirtildiği, Tapuda 18/03/2004 tarihinde yapılan cins değişikliği işleminin de ... ada ... parsel(yeni ... ada ... parsel) nolu taşınmaza 08.09.2003 tarihinde yapı kullanma izni alınması sonrasında gerçekleştiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda; ... ada ... parsele (yeni ... ada ... parsel) Toklumen Belediyesince ... tarih ve ... belge numarası ile “Yapı Kullanma İzni” belgesi düzenlendiği anlaşıldığından, ruhsat iptaline dayanak alınan "Yapı Kullanma İzni Bulunmaması"na ilişkin iddianın ve bu sebeple işyeri açma ve çalışma ruhsatının iptalinin de hukuki dayanağı bulunmamaktadır.
Kıyı Mevzuatı Açısından Yapılan Değerlendirme:
Dava dosyasına sunulan bilgi ve belgeler ile Mahkemece yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen raporun incelenmesinden; uyuşmazlık konusu taşınmazların da içerisinde bulunduğu alanda onaylı kıyı kenar çizgisi tespitinin bulunduğu, ... ada ... parsel ve ... ada ... parsel nolu taşınmazlar üzerindeki yapıların kıyı kenar çizgisinin baraj yönü tarafında değil kara yönü tarafında kaldığı, Kıyı Kanunu’nun Uygulanmasına Dair Yönetmeliğin 4. maddesi ile düzenlenen “sahil şeridi” tanımında getirilen; “sun’i ve baraj göllerinde, Yönetmeliğin sahil şeridi ile ilgili hükümleri uygulanmaz” hükmü karşısında, Hirfanlı Barajı baraj gölü kıyısında bulunan uyuşmazlık konusu taşınmazların bulunduğu alanın, kıyı kenar çizgisinden itibaren kara yönünde sahil şeridi uygulamasına tabi tutularak, söz konusu yapıların kıyı kenar çizgisinden itibaren en az 50 m'lik mesafede olmasını gerekli ve zorunlu kılan bir hususun bulunmadığı gözönüne alındığında, kıyı kenar çizgisi bakımından da, dava konusu işyerine ilişkin ruhsatın iptalini gerektirecek bir hukuka aykırınlığın bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla, dosyadaki bilgi ve belgeler incelendiğinde, yukarıda belirtilen hususların, davalı idarenin ruhsat iptaline dayanak oluşturmayacağı anlaşıldığından, dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVACININ TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE,
2. ... İdare Mahkemesince verilen ... günlü, E:..., K:... sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun temyize konu kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. Aynı maddenin 3622 sayılı Yasa ile değişik 3. fıkrası uyarınca, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen İdare Mahkemesine gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Yasa'nın (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş (15) gün içinde Danıştay'da karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 17/03/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.