Danıştay 6. Daire 2019/20574 Esas 2022/3090 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/20574
Karar No : 2022/3090

TEMYİZ EDENLER : I-(DAVALI)... Bakanlığı
VEKİLİ : Av. ...
II-(DAVALI YANINDA MÜDAHİL)... Valiliği
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVACI) : ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN ÖZETİ :... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine dair ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen ... tarih ve E:... , K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

SAVUNMANIN ÖZETİ :Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ... 'İN DÜŞÜNCESİ: 2872 sayılı Çevre Kanununun 9/1-b bendi, dava konusu il çevre düzeni planı değişikliğinin onaylandığı tarihte yürürlükte olan 644 sayılı Çevre Ve Şehircilik Bakanlığının Teşkilat Ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 2/1-ç bendi, 7/1-a, c, ı, k bentleri, 7/3 fıkrası ve 5393 sayılı Belediye Kanununun 18/1-a, b, c bentlerinin birlikte değerlendirilmesinden, havza ve bölge bazındaki çevre düzeni planları ile büyükşehir belediyesi teşkilatı bulunmayan illere ait il çevre düzeni planlarının Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yapılıp veya yaptırılıp onaylanacağı, büyükşehir belediyesi teşkilatı bulunan illere ait il çevre düzeni planlarının ise kural olarak büyükşehir belediyeleri tarafından yapılıp veya yaptırılıp doğrudan büyükşehir belediye meclisince onaylanacağı, bazı istisnai hallerde büyükşehir belediyesi teşkilatı bulunan illere ait il çevre düzeni planlarının Bakanlık tarafından da yapılıp veya yaptırılıp onaylanabileceği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, Bakanlığın büyükşehir belediyesi teşkilatı bulunan illere ait il çevre düzeni planlarını yapıp veya yaptırıp onaylama yetkisi bazı istisnai hallerle sınırlı olduğundan yukarıdaki mevzuat hükümlerinde yer alan istisnalardan hiçbirisinin kapsamına girmeyen dava konusu 1/25000 ölçekli Tekirdağ İl Çevre Düzeni Planı Değişikliğinin Tekirdağ Büyükşehir Belediye Meclisince onaylanması gerekirken davalı Bakanlık tarafından onaylanmasında yetki unsuru bakımından hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
Öte yandan, dava konusu il çevre düzeni planı değişikliğinin Bakanlık tarafından yapılıp onaylanmasına mesnet teşkil edebilecek tek hususun plan değişikliğine konu taşınmazın Hazinenin mülkiyetinde bulunması olduğu görülmektedir. Tek başına bu durumun ise Bakanlığa il çevre düzeni planı yapıp veya yaptırıp onaylama yetkisi vermeyeceği açıktır.
Nitekim, 644 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 2/1-ç ve 7/1-k bentlerinde, Bakanlığın mülkiyeti kamuya ait arsa ve araziler üzerinde yapılacak her türlü yapı, milli güvenliğe dair tesisler, askeri yasak bölgeler, genel sığınak alanları, özel güvenlik bölgeleri, enerji ve telekomünikasyon tesislerine ilişkin etütleri, harita, her tür ve ölçekte çevre düzeni, nazım ve uygulama imar planlarını, parselasyon planlarını ve değişikliklerini resen yapmak, yaptırmak ve onaylamak yetkisine sahip olduğu öngörülmüşse de mülkiyeti kamuya ait arsa ve araziler üzerinde yapılacak her türlü yapı ibaresi, bu ibarenin devamında yer alan ve bu ibareden virgül ile ayrılan diğer yapı ve tesisler ile bir arada düşünüldüğünde; söz konusu ibarenin, mülkiyeti kamuya ait arsa ve araziler üzerine yapılacak ulusal ölçekli veya ulusal menfaatleri ilgilendiren yapılar şeklinde anlaşılması gerektiği sonucuna ulaşılmaktadır.
Aksi yönde yapılacak bir yorum, Bakanlığın herhangi bir kamu idaresi ya da kamu kurumuna ait bütün taşınmazların üzerinde yapılacak her türlü yapı ile ilgili her türlü planı yapma, yaptırma ve onaylama yetkisine sahip olduğu anlamına gelecektir ki, böyle bir yorumun mantıken ve hukuken kabul edilebilir olmadığı açıktır. Zira bu yorumun kabul edilmesi, 500 m2 yüz ölçümlü bir belediye taşınmazının üzerine inşa edilecek kreşle ilgili olarak da Bakanlığın plan yapma ve onaylama yetkisine sahip olduğu anlamına gelecektir. İmar planlaması konusunda kural olarak belediyelerin yetkili olduğunun öngörüldüğü 3194 sayılı İmar Kanununun 8/1-b bendi, Bakanlığın bazı istisnai hallerdeki planlama yetkisinin düzenlendiği 644 sayılı Kanun Hükmündeki Kararnamenin yukarıda zikredilen hükümlerine nazaran daha genel bir hüküm olup hukukun uygulanmasında genel hükümlerin geniş, özel hükümlerin dar yoruma tabi tutulması gerektiği yolundaki ilke de varılan bu sonucu teyit etmektedir.
Bu itibarla, dava konusu il çevre düzeni planı değişikliğinin iptali yolundaki mahkeme kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine dair temyize konu bölge idare mahkemesi idari dava dairesi kararında sonucu itibariyle isabetsizlik görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, temyize konu bölge idare mahkemesi idari dava dairesi kararının yukarıda yer verilen gerekçeyle onanmasına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra 29/10/2021 tarihli ve 31643 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 85 sayılı Bazı Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 1. maddesi ile 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin Altıncı Kısmının Dördüncü Bölümünün başlığının "Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı", 2. maddesi ile de aynı Kararnamenin 97. maddesinin birinci fıkrasının birinci cümlesinde yer alan "Çevre ve Şehircilik" ibaresinin "Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği" şeklinde değiştirildiği görüldüğünden davalı idarenin ismi Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı olarak değiştirilerek işin gereği görüşüldü:
Dava, Hazineye ait Tekirdağ İli, Süleymanpaşa İlçesi, ... Mahallesi, ... ada, ..., ... parsel sayılı taşınmazlar, ... ada, ... , ... parsel sayılı taşınmazlar ile. .. ada, ... parsel sayılı taşınmazın "toplu işyerleri" olarak planlanmasına ilişkin Çevre ve Şehircilik Bakanlığının 07/06/2017 tarihli Oluru ile onaylanan 1/25000 ölçekli Tekirdağ İl Çevre Düzeni Planı Değişikliği ve bu değişikliğe yapılan itirazın reddine dair Bakanlığın ... tarihli, ... sayılı işleminin iptali istemiyle açılmış, İdare Mahkemesince; mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda hazırlanan rapor ile dosyadaki diğer bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, Genelkurmay Başkanlığına bağlı birimlerin önceki planlarda "askeri alan"da kalan uyuşmazlık konusu alanı boşaltması üzerine Ticaret Borsası tarafından yürütülmek istenen “Tarım Merkezi Projesi” kapsamında Çevre ve Şehircilik Bakanlığının 21/10/2014 tarihli işlemiyle onaylanan Tekirdağ İli 1/25000 ölçekli çevre düzeni planı değişikliği ile söz konusu alanın “lojistik tesis alanı”na alındığı, ancak Mahkemelerinin ... tarihli ve E:..., K:... sayılı kararıyla bu plan değişikliğinin iptaline karar verildiği, bunun üzerine dava konusu plan değişikliği ile bu alanın "toplu işyerleri" olarak tanımlandığı, ancak üst ölçekli 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planında "kentsel yerlesim alanı" fonksiyonunda kaldığı, plan değişikliğinin üst ölçekli plana uygun olarak hazırlandığı, ancak uyuşmazlık konusu alana Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliğinin 10. maddesine göre Çevre Düzeni Planı Gösterim Teknikleri başlığı altında yer almayan “toplu işyerleri” fonksiyonunun verildiği, askeri alandan çıkarılan alanların 1/25.000 ölçekli Tekirdağ İli Çevre Düzeni Planının Plan Notlarının 3.3.4.10. maddesinde yer alan "Meskûn konut alanları içerisinde veya yakınında yer alan askeri alanlar, Milli Savunma ve İçişleri Bakanlıklarının programları dahilinde askeri alandan çıkarılması halinde, eğitim, sağlık, teknik ve sosyal donatı alanları olarak değerlendirilebilir." şeklindeki plan notu uyarınca “eğitim, sağlık teknik ve sosyal donatı alanları” olarak belirlenebilecek iken içeriğinde ticari faaliyetler, depolama v.b. kullanımların yer alabileceği “toplu işyerleri” olarak planlanmasının bahsi geçen plan notlarına uygun olmadığı, söz konusu alan taşkın alanın komşuluğunda yer almasına ve içerisinden enerji nakil hattı geçmesinde rağmen DSİ ve TEİAŞ Genel Müdürlüğünden görüş alınmadığı, ayrıca ulaşım vb. konular ile ilgili araştırmaların yapılmadığı, dava konusu plan değişikliğinin bu haliyle Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliğinin 7. maddesininin (j) bendine uygun olmadığı, bu nedenle dava konusu çevre düzeni planı değişikliğinin şehircilik ilkeleri, planlama esasları ve kamu yararına aykırı olduğu sonucuna varıldığı gerekçesiyle iptaline karar verilmiş, davalı idare ve davalı idare yanında müdahilin vekilleri tarafından bu karara karşı istinaf başvurusunda bulunulmuş, Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesince; istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddialar kararın kaldırılmasını gerektirecek nitelikte bulunmadığından istinaf başvurusunun reddine karar verilmiş, bu karar davalı idare ve davalı idare yanında müdahilin vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
2872 sayılı Çevre Kanununun 9. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde, "Ülke fizikî mekânında, sürdürülebilir kalkınma ilkesi doğrultusunda, koruma-kullanma dengesi gözetilerek kentsel ve kırsal nüfusun barınma, çalışma, dinlenme, ulaşım gibi ihtiyaçların karşılanması sonucu oluşabilecek çevre kirliliğini önlemek amacıyla nazım ve uygulama imar plânlarına esas teşkil etmek üzere bölge ve havza bazında 1/50.000-1/100.000 ölçekli çevre düzeni plânları Bakanlıkça yapılır, yaptırılır ve onaylanır. Bölge ve havza bazında çevre düzeni plânlarının yapılmasına ilişkin usûl ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir." hükmüne yer verilmiştir.
Dava konusu il çevre düzeni planı değişikliğinin onaylandığı tarihte yürürlükte olan 644 sayılı Çevre Ve Şehircilik Bakanlığının Teşkilat Ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 2. maddesinde, "Çevre ve Şehircilik Bakanlığının görevleri şunlardır:
...
ç) Her tür ve ölçekteki fiziki planlara ve bunların uygulanmasına yönelik temel ilke, strateji ve standartları belirlemek ve bunların uygulanmasını sağlamak, Bakanlar Kurulunca yetkilendirilen alanlar ile merkezi idarenin yetkisi içindeki kamu yatırımları, mülkiyeti kamuya ait arsa ve araziler üzerinde yapılacak her türlü yapı, milli güvenliğe dair tesisler, askeri yasak bölgeler, genel sığınak alanları, özel güvenlik bölgeleri, enerji ve telekomünikasyon tesislerine ilişkin etütleri, harita, her tür ve ölçekte çevre düzeni, nazım ve uygulama imar planlarını, parselasyon planlarını ve değişikliklerini resen yapmak, yaptırmak, onaylamak ve başvuru tarihinden itibaren iki ay içinde yetkili idarelerce ruhsatlandırma yapılmaması halinde resen ruhsat ve yapı kullanma izni vermek.
...
h) Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan veya mülkiyeti Hazineye, kamu kurum veya kuruluşlarına veya gerçek kişilere veyahut özel hukuk tüzel kişilerine ait olan taşınmazlar üzerinde kamu veya özel sektör tarafından gerçekleştirilecek olan yatırımlara ilişkin olarak ilgililerince hazırlandığı veya hazırlatıldığı halde yetkili idarece üç ay içinde onaylanmayan etüt, harita, her tür ve ölçekteki çevre düzeni, nazım ve uygulama imar planlarını, parselasyon planlarını ve değişikliklerini ilgililerinin valilikten talep etmesi ve valiliğin Bakanlığa teklifte bulunması üzerine bedeli mukabilinde yapmak, yaptırmak ve onaylamak, başvuru tarihinden itibaren iki ay içinde yetkili idarece verilmemesi halinde bedeli mukabilinde resen yapı ruhsatı ve yapı kullanma izni ile işyeri açma ve çalışma ruhsatını vermek..." hükmüne yer verilmiştir.
Aynı Kararnamenin 7. maddesinde, "Mekânsal Planlama Genel Müdürlüğünün görevleri şunlardır:
a) Yerleşme, yapılaşma ve arazi kullanımına yön veren, her tür ve ölçekte fiziki planlara ve uygulamalara esas teşkil eden üst ölçekli mekânsal strateji planlarını ve çevre düzeni planlarını ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği yaparak hazırlamak, hazırlatmak, onaylamak ve uygulamanın bu stratejilere göre yürütülmesini sağlamak.
...
c) Havza ve bölge bazındaki çevre düzeni planları da dâhil her tür ve ölçekteki çevre düzeni planlarının ve imar planlarının yapılmasına ilişkin usul ve esasları belirlemek, havza veya bölge bazında çevre düzeni planlarını yapmak, yaptırmak, onaylamak ve bu planların uygulanmasını ve denetlenmesini sağlamak.
...
ı) Her tür ve ölçekteki fiziki planların birbiriyle uyumunu ve mekânsal strateji planları hedeflerine ve kararlarına uygunluğunu sağlamak amacıyla gerekli tedbirleri almak, ilgili idareler tarafından Bakanlıkça verilen süre içinde yapılmayan il çevre düzeni planlarını yapmak, yaptırmak ve resen onaylamak.
...
k) Bakanlar Kurulunca yetkilendirilen alanlar ile merkezi idarenin yetkisi içindeki kamu yatırımları, mülkiyeti kamuya ait arsa ve araziler üzerinde yapılacak her türlü yapı, milli güvenliğe dair tesisler, askeri yasak bölgeler, 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısiyle Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun hükümleri çerçevesinde yapılacak binalar, genel sığınak alanları, özel güvenlik bölgeleri, enerji ve telekomünikasyon tesisleri ile ilgili altyapı, üstyapı ve iletim hatları, yanıcı, parlayıcı ve patlayıcı madde üretim tesisleri ve depoları, akaryakıt ve sıvılaştırılmış petrol gazı istasyonları gibi alanlar ile ilgili her tür ve ölçekteki planların yapılmasına ilişkin esasları belirlemek, bunlara ilişkin her tür ve ölçekteki harita, etüt, plan ve parselasyon planlarını gerektiğinde yapmak, yaptırmak ve resen onaylamak.
...
(3) Birinci fıkranın (a) bendinde belirtilen ulusal ve bölgesel nitelikteki fiziki planları Bakanlık yapar, yaptırır ve onaylar. Büyükşehir belediyeleri sınırları içerisindeki çevre düzeni planlarını büyükşehir belediyeleri, büyükşehir olmayan illerde ise Bakanlık yapar, yaptırır ve onaylar." hükümlerine yer verilmiştir.
5393 Sayılı Belediye Kanununun 18. maddesinde, "Belediye meclisinin görev ve yetkileri şunlardır:
a) Stratejik plân ile yatırım ve çalışma programlarını, belediye faaliyetlerinin ve personelinin performans ölçütlerini görüşmek ve kabul etmek.
b) Bütçe ve kesinhesabı kabul etmek, bütçede kurumsal kodlama yapılan birimler ile fonksiyonel sınıflandırmanın birinci düzeyleri arasında aktarma yapmak.
c) Belediyenin imar plânlarını görüşmek ve onaylamak, büyükşehir ve il belediyelerinde il çevre düzeni plânını kabul etmek. Belediye sınırları il sınırı olan Büyükşehir Belediyelerinde il çevre düzeni planı ilgili Büyükşehir Belediyeleri tarafından yapılır veya yaptırılır ve doğrudan Belediye Meclisi tarafından onaylanır." hükmüne yer verilmiştir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden, havza ve bölge bazındaki çevre düzeni planları ve büyükşehir belediyesi teşkilatı bulunmayan illere ait il çevre düzeni planlarının Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yapılıp veya yaptırılıp onaylanacağı, büyükşehir belediyesi teşkilatı bulunan illere ait il çevre düzeni planlarının ise kural olarak büyükşehir belediyeleri tarafından yapılacağı veya yaptırılacağı ve doğrudan büyükşehir belediye meclisince onaylanacağı anlaşılmaktadır.
Bununla beraber Bakanlığın, büyükşehir belediyesi teşkilatı bulunan iller de dahil Cumhurbaşkanınca yetkilendirilen alanlar ile merkezi idarenin yetkisi içindeki kamu yatırımları, mülkiyeti kamuya ait arsa ve araziler üzerinde yapılacak her türlü yapı, milli güvenliğe dair tesisler, askeri yasak bölgeler, 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısiyle Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun hükümleri çerçevesinde yapılacak binalar, genel sığınak alanları, özel güvenlik bölgeleri, enerji ve telekomünikasyon tesisleri ile ilgili altyapı, üstyapı ve iletim hatları, yanıcı, parlayıcı ve patlayıcı madde üretim tesisleri ve depoları, akaryakıt ve sıvılaştırılmış petrol gazı istasyonları gibi alanlara ilişkin her tür ve ölçekteki planları gerektiğinde yapmak, yaptırmak ve resen onaylamak, Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan veya mülkiyeti Hazineye, kamu kurum veya kuruluşlarına veya gerçek kişilere veyahut özel hukuk tüzel kişilerine ait olan taşınmazlar üzerinde kamu veya özel sektör tarafından gerçekleştirilecek olan yatırımlara ilişkin olarak ilgililerince hazırlandığı veya hazırlatıldığı halde yetkili idarece üç ay içinde onaylanmayan her tür ve ölçekteki çevre düzeni planlarını ilgililerinin valilikten talep etmesi ve valiliğin teklifte bulunması üzerine bedeli mukabilinde yapmak, yaptırmak ve resen onaylamak, verilen süre içinde ilgili idareler tarafından yapılmayan il çevre düzeni planlarını yapmak, yaptırmak ve resen onaylamak yetkisinin bulunduğu görülmektedir.
Bu durumda, yukarıdaki istisnalardan hiçbirisinin kapsamına girmeyen dava konusu 1/25000 ölçekli Tekirdağ İl Çevre Düzeni Planı Değişikliğinin Tekirdağ Büyükşehir Belediye Meclisince onaylanması gerekirken davalı Bakanlık tarafından onaylanmasında yetki unsuru bakımından hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
Bu itibarla, dava konusu il çevre düzeni planı değişikliği ve bu değişikliğe yapılan itirazın reddine ilişkin işlemin iptali yolundaki mahkeme kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine dair temyize konu bölge idare mahkemesi idari dava dairesi kararında sonucu itibariyle isabetsizlik görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle,... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen ... tarih ve E:... , K:... sayılı kararın yukarıda yer verilen gerekçe ile ONANMASINA, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de belirtilen İdari Dava Dairesine gönderilmesi için dosyanın kararı veren ilk derece Mahkemesine gönderilmesine, 15/03/2022 tarihinde oyçokluğuyla kesin olarak karar verildi.

KARŞI OY(X):Mülkiyeti Maliye Hazinesine ait olup askeri amaçla kullanılmak üzere Milli Savunma Bakanlığına tahsisli ve imar planlarında Askeri Alan olarak düzenlenen uyuşmazlığa konu plan kapsamındaki taşınmazların; Askeri Alan olarak kullanımına olan ihtiyacın ortadan kalktığının Milli Savunma Bakanlığınca bildirilmesi ve anılan Bakanlık adına yapılmış olan tahsis kararının kaldırılması üzerine imar planlarındaki kullanım kararının yeniden belirlenmesi amacıyla planlama sürecinin başlatıldığı dosya kapsamından anlaşılmaktadır.
Tekirdağ Ticaret Borsasınca; planlanan "Tekirdağ Ticaret Borsası Tarım Merkezi" projesinin kurulması amacıyla taşınmazın satın alınması talebinde bulunulması üzerine, dava konusu plan kapsamındaki taşınmazlarla ilgili Tekirdağ Valiliğince hazırlatılan Ticaret Borsası Depolama Alanı ve Ticari Depolama Alanı yapılması amacına yönelik Nazım ve Uygulama imar planı değişikliği teklifinin Tekirdağ Belediyesine sunulduğu, anılan belediye meclisince ... tarihli, ... sayılı kararla talebin herhangi bir gerekçe gösterilmeksizin reddine karar verildiği bunun üzerine plan değişikliği teklifinde bir takım değişiklik yapılarak yukarıda belirtilen amaca yönelik olarak yeniden hazırlanan plan teklifinin Tekirdağ Valiliğince tekrar Tekirdağ Belediyesine sunulduğu, bu teklifinde anılan belediye meclisince, ... tarih ve ... sayılı kararla yine hiç bir gerekçe gösterilmeden reddine karar verildiği, görülmektedir.
Tekirdağ Valiliğince yapılan imar planı değişikliği teklifinin iki kez Tekirdağ Belediye Meclisince reddi üzerine Tekirdağ Valiliğince hazırlanan 1/5000, 1/1000 Nazım ve Uygulama imar planı değişikliği teklifinin ... tarih ve ... sayılı yazı ekinde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına sunulduğu, anılan plan değişikliği teklifinin Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca onaylandığı ve 26.11.2015 - 28.12.2015 tarihleri arasında askıya çıkarıldığı, askı süresi içerisinde yapılan itiraz da reddedilmek suretiyle imar planları onay sürecinin tamamlandığı;
Tekirdağ Valiliğince (Defterdarlık Milli Emlak Müdürlüğü) Taşınmaz Üzerinde Ticaret Borsası Yapılmak Üzere hazırlanan 1/25.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı Değişikliği teklifinin onaylanmak üzere ... tarihli, ... sayılı yazı ekinde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına sunulduğu, 21.10.2014 tarihli ve 16829 sayılı olur ile 644 sayılı KHK nin 2.maddesinin (ç) bendi ve 7.maddesinin k bendi uyarınca onaylanmış olduğu ve 06.02.2015 tarihinde askıya çıkarıldığı, bu plan değişikliğinin mahkeme kararıyla iptali üzerine Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca 07.06.2017 tarihinde onaylanan dava konusu 1/25.000 Ölçekli İl Çevre Düzeni Planı Değişikliği ile uyuşmazlık konusu taşınmazların "Toplu İşyerleri" olarak planlandıkları, anılan plan değişikliğinin 21.06.2017 tarihinde askıya çıkarıldığı, anlaşılmaktadır.
Tekirdağ Ticaret Borsasının, 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu kapsamında kurulmuş ve kamu tüzel kişiliğine sahip bir kurum olduğu ve hazine mülkiyetindeki kamuya ait taşınmaz üzerinde gerçekleştirilecek yatırımlar için imar planlarıyla getirilen kullanım kararının, Tarım Merkezi projesi kapsamında kamu yararına yönelik olduğu gözetildiğinde dava konusu çevre düzeni planının Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca onaylanmasında yetki unsuru bakımından hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmaktadır.
Kaldı ki imar planları kapsamında Tekirdağ Valiliğince sunulan imar planı değişikliği teklifinin herhangi bir gerekçe gösterilmeden Tekirdağ Belediye Meclisince iki kez reddedilmesi üzerine Nazım ve Uygulama imar planlarınında Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca onaylanarak kesinleşmiş olduğu açıktır.
Belirtilen nedenle İl Çevre Düzeni Planı değişikliğine karşı açılan davada uyuşmazlığın esası incelenerek verilen temyize konu karar üzerinde esas bakımından temyiz incelemesi yapılarak ulaşılacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekmektedir.
Diğer yandan;
Uyuşmazlığın esası incelenerek idare mahkemesince verilen dava konusu işlemin iptali yolundaki kararın istinaf edilmesi üzerine aynen onanmasına dair kararın temyiz incelemesi sonucu temyiz merciince işlemin yetki unsuru bakımından hukuka aykırı olduğu sonucuna ulaşılması halinde dahi; hem idare mahkemesi kararında ve hemde istinaf kararında yetki hususuna yönelik hiç bir yargısal inceleme ve değerlendirme yapılmadığı gözetildiğinde temyize konu kararın bozularak işlemin tesisinde davalı bakanlığın yetkili olup olmadığı incelenerek yeniden bir karar verilmek üzere dava dosyasının istinaf idari dava dairesine gönderilmesine karar verilmesi gerekmektedir.
Olayda, temyiz incelemesi aşamasında, dava konusu işlemde yetki unsuru bakımından hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle temyize konu kararın değişik gerekçe ile kesin olarak onanması kararı verilmesi halinde yukarıda açıklanan nedenlerle davalı idareye bu hususta istinaf ve temyiz kanun yolları aşamasında karşı iddiada bulunma ve savunma yapma hakkı tanınmamış olacaktır. Ayrıca idare mahkemesince ve istinaf dairesince yargısal incelemeye tabi tutulmayan bir hususta temyiz merciince kesin nitelikte bir karar verilmesi halinde 2577 sayılı İdari Yargılama Usulu Kanunda, ilk derece mahkemesi, istinaf ve temyiz kanun yolu olmak üzere üç aşamalı öngörülen yargılama safahatının tek bir aşamaya indirilmesi sonucunu doğuracağından bu husus kanunda öngörülen usul hükümlerine uygun düşmeyeceği gibi, adil yargılama ilkesinin de ihlali sonucunu doğuracaktır.
Belirtilen nedenlerle daire kararına katılmıyorum.