Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2021/8629 Esas 2022/1418 Karar Sayılı İlamı

Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
İlk Derece
Mahkemesi : ... 1. İş Mahkemesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı kurum ve davalı ... A.Ş. vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 9.Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesince verilen kararın davalı Kurum ve davalı ... A.Ş. vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi..
I-İSTEM
Davacı asil 12/04/2016 tarihli dava dilekçesinde özetle; Davalı şirkette işe başladığı tarihin 01/08/1991 olduğu halde SGK kayıtlarında girişinin 1996 yılı olarak gözüktüğünü ve bu tarihten itibaren priminin yatırılmaya başlandığını, 01/08/1991 - 01/02/1992 tarihleri arasında davalı işyerinde geçici gemi boyama ustası sıfatı ile çalıştığını, çalıştığı süre boyunca işveren tarafından sigortasının yapıldığını bildiğini, ancak emeklilik işlemleri ile ilgili SGK'ya müracaat ettiğinde tarafına emeklilik süresinin henüz dolmadığının bildirildiğini beyanla şahsının davalı şirkette belirtilen tarihler arasında çalıştığının ve sigorta başlangıç tarihinin 01/08/1991 tarihi olarak tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II-CEVAP
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; Dava ile talep edilen dönemin 01/08/1991 - 01/02/1992 tarihleri arasında olduğunu, davanın hak düşürücü süre geçtikten sonra açıldığını beyanla davanın reddini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk derece mahkemesince, davanın kabulüne, davacının ... sicil numaralı ... A.Ş. ünvanlı iş yerinde 01/08/1991 - 01/02/1992 tarihleri arasında sürekli ve kesintisiz çalıştığının tespiti ile sigorta başlangıç tarihinin 01/08/1991 tarihi olduğunun tespitine karar verildi.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
... Bölge Adliye Mahkemesi, davalılar vekillerinin istinaf başvurularının HMK nın 353/1-b-1 maddesi gereğince ayrı ayrı esasdan reddine karar verildi.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı Kurum, davanın yasal süresi zarfında açılmadığını, hak düşürücü süre yönünden de davanın reddine karar verilmesi gerektiğini, davacının belirtilen süre içerisinde çalışmasını gösterir herhangi bir bordro ve belgenin bulunmadığının anlaşılmakta olduğunu, davanın sadece tanık beyanları ile ispatının mümkün olmadığını, davalı ... A.Ş., davanın zamanaşımına uğradığını, şirketin 1999 yılında kurulduğunu, davanın hatalı şirkete açıldığını belirterek kararın bozulması talebinde bulunmuştur.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Kanunun 86/9. maddesidir. 506 sayılı Kanunun 6. maddesinde ifade edildiği üzere, “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçilemez.” Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davaların, kamu düzenine ilişkin olması nedeni ile özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde resen araştırma yapılarak kanıt toplanması gerektiği özellikle göz önünde bulundurulmalıdır.
İnceleme konusu dosyada; Davacı adına ... Transport A.Ş. Tarafından verilmiş işe giriş bildirgesinin bulunduğu, iş yerinin 22.05.1972-14.06.2007 tarihleri arasında kanun kapsamında bulunduğu, şirketin yeni ünvanının ... Transport Gemi San.İnş.A.Ş. olduğu anlaşılmaktadır. Diğer yandan ... Danışmanlık Taah.Müh.Teknik Hiz.Tic.San.A.Ş.'nin 02.02.1995 tarihinde ticaret siciline tescil edilerek kurulduğu, 14.11.2007 tarihinde ünvanının ... A.Ş.olarak değiştirildiği, mahkemece davacının ... Tersanesi A.Ş. nezdinde çalıştığı değerlendirmesi yapılarak hüküm kurulduğu görülmektedir.
Somut davada; davalı şirketlerin ünvanları da açıklanmak suretiyle ve davacı beyanı alınarak çalışmanın hangi davalı nezdinde gerçekleştiği açıklığa kavuşturulmalı, bu kapsamda her iki davalı şirket arasında devir, intikal, birleşme veya bölünme biçiminde bir ilişkinin bulunup bulunmadığı, dolayısıyla işverenlik sıfatının kime ait olduğu açık ve net bir biçimde belirlenmeli, işverenliğin tespitinden sonra ilgili işverenlik kayıtları, dönem bordroları celp edilip, bordro tanıkları dinlenilmeli ve diğer deliller toplanmak suretiyle karar verilmelidir.
Kabule göre de; Tasfiye halinde ... Transport A.Ş. hakkında olumlu veya olumsuz bir hüküm tesis edilmemesi, ... Transport A.Ş. Kayıtlarına göre tanık dinleyip ... A.Ş. Hakkında hüküm kurulması, ayrıca ... Tersanesi A.Ş.'nin ünvanının karar başlığında eksik yazılması da yerinde değildir.
Mahkemece yukarıda belirtilen hukuki ve maddi olgular göz önünde bulundurulmaksızın eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmiş olması, usûl ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum ve davalı ... A.Ş. vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararı kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, temyiz harcının istek halinde temyiz eden ilgiliye iadesine, 07.02.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.