Danıştay 2. Daire 2021/2446 Esas 2022/1049 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/2446
Karar No : 2022/1049

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge idare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; ... İl Emniyet Müdürlüğünde polis memuru olarak görev yapan davacı tarafından, ... İl Emniyet Müdürlüğü emrinde görev yaptığı dönemde işlediği öne sürülen fiiller nedeniyle hakkında tek işlemle tesis edilen meslekten çıkarma ve Devlet memurluğundan çıkarma cezalarına karşı açılan davada, … İdare Mahkemesince verilen iptal kararı üzerine yeniden görevine başlatılması nedeniyle memuriyetten çıkarılma tarihi ile yeniden görevine başladığı 28/02/2008-17/03/2015 tarihleri arası dönem için idarece kendisine 171.626,61 TL ödense de, yapılan ödemenin eksik olduğu ve bu döneme ilişkin faiz alacağının ödenmediğinden bahisle fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla eksik ödenen maaş, özlük ve parasal hakları ile eksik ödendiği öne sürülen miktara ve ödenen 171.626,61 TL'ye işletilecek faiz alacağından oluşan 50.000,00-TL maddi tazminat ile 70.000,00-TL manevi tazminat olmak üzere toplam 120.000,00-TL tazminat alacağının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : … İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla; Mahkemece 12/04/2017 tarihli ara kararı ile dosya üzerinde hesap incelemesi yaptırılmasına karar verildiği ve 05/06/2017 tarihli bilirkişi raporunda; “17/03/2015 tarihinde tekrar göreve başlayan davacının, 29/04/2015 tarihinde parasal haklarına ilişkin olarak faiz talebinde bulunduğu, maaş ödemelerinin 11/06/2015 tarihinde yapıldığı, davacının 29/04/2015-11/06/2015 dönemine ilişkin olarak faiz alacağı hakettiği ve bu tutarın 1.777,39-TL olduğu”nun belirtildiği, anılan raporun Mahkemece hükme esas alınabilir nitelikte bulunduğu, bu nedenle davacının, davalı idare tarafından davacıya ödenen tutara faiz işletilmesine yönelik talebinin idareye başvuru tarihi olan 29/04/2015-11/06/2015 tarihine kadar uygulanacak şekilde (1779,30-TL tutar olmak üzere) kabulüne, maddi tazminat isteminin kalan kısmına yönelik açılan davanın reddine; davacı hakkındaki disiplin cezasının mahkeme kararıyla iptal edilmesi üzerine davacının görevine geri döndüğü, iptal kararının temyiz aşamasında olduğu, davacının parasal ve özlük haklarının karşılandığı, söz konusu işlemin niteliği itibarıyla ağır elem ve ıstırap sonucunu doğurmayacağı düşünülerek, manevi tazminat için gerekli koşulların oluşmadığı sonucuna varıldığı gerekçesiyle manevi tazminat isteminin de reddine hükmedilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi Kararının Özeti : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin temyize konu kararıyla; Mahkeme kararının, davacının açıkta kaldığı döneme karşılık olarak idarece kendisine 171.626,61-TL ödense de, yapılan ödemenin eksik olduğundan bahisle ödenmeyen parasal haklarının ödenmesi ve bu ödenmeyen parasal haklara ilişkin faiz işletilerek ödenmesi istemine dair maddi tazminat istemi yönünden davanın reddine ilişkin kısmı ve manevi tazminat istemi yönünden davanın reddine ilişkin kısmı ile manevi tazminat için maktu olarak belirlenen 990,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye ödenmesi bakımından davacının istinaf istemleri ile davalı idarenin istinaf talepleri yönünden kararda kaldırılmasını gerektirecek bir hukuk ve usule aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle anılan istinaf istemlerinin reddine karar verilirken;
Mahkeme kararının davacının iptal kararı üzerine yeniden göreve başlatılması nedeniyle memuriyetten çıkarılma tarihi ile yeniden görevine başladığı 28/02/2008-17/03/2015 tarihleri arası dönem için idarece kendisine ödenen 171.626,61-TL'ye yönelik faiz alacağının ödenmediğinden bahisle fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla faiz alacağının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesine ilişkin kısmına yönelik olarak; her ne kadar davacı tarafından, memuriyetten çıkarılma tarihi ile yeniden görevine başladığı 28/02/2008-17/03/2015 tarihleri arası dönem için tazminat istemiyle talepte bulunulmuş ise de, dosyadaki bilgi ve belgelerin incelenmesinden, davacının zararının 28/02/2008 tarihinden değil, görevle ilişiğinin kesildiği 28/05/2008 tarihinden itibaren doğduğu, dolayısıyla hesaplamanın ilişiğin kesildiği 28/05/2008 tarihi ile görevine yeniden başladığı 17/03/2015 tarihleri arası dönem dikkate alınarak yapılması gerektiği; buna göre bakılan faiz alacağı davasının temelinin, davacının meslekten ve Devlet memurluğundan çıkarılmasına dair işlem olması nedeniyle, açıkta kaldığı dönemde yoksun kaldığı parasal haklarına işletilecek faizin başlangıcının, ilk iptal davasının açıldığı tarihten itibaren her ay tahakkuk edecek maaş için ayrı ayrı olmak üzere hesaplanması gerektiği, bu kapsamda İdari Dava Dairesince verilen 12/03/2018 günlü, E:2017/13014 sayılı ara kararıyla davalı idareden sözü edilen dönem için faiz alacağının ne kadar olduğunun hesaplanarak dökümüyle birlikte gönderilmesinin istenildiği, davalı idarece verilen 28/03/2018 tarihli ara kararı cevabında, davacıya ödenen 171.626,76-TL için hesaplanan faiz alacağı tutarının, ... İdare Mahkemesine ilk iptal davasının açıldığı 02/07/2008 tarihinden itibaren 171.626,76-TL'nin davacıya ödendiği 11/06/2015 tarihine kadar, her ay tahakkuk edecek maaş için ayrı ayrı olmak üzere hesaplanması sonucunda toplam 50.643,90-TL olduğunun belirtildiği; davacının açıkta kaldığı döneme yönelik davalı idarece davacıya ödenen 171.626,76-TL'nin faiz alacağının davacıya ödenmesi gerektiği gerekçesiyle bu istem yönünden davacının istinaf isteminin kabulü ile kararın faiz alacağı yönünden davanın reddine ve kabulüne (1.779,30 TL'lik) ilişkin kısmının kaldırılarak davacının faiz alacağı isteminin kabulü ile … İdare Mahkemesine ilk iptal davasının açıldığı 02/07/2008 tarihinden itibaren 171.626,76-TL'nin davacıya ödendiği 11/06/2015 tarihine kadar, her ay tahakkuk edecek maaş için ayrı ayrı olmak üzere hesaplanması sonucunda belirlenen toplam 50.643,90-TL'den taleple bağlı kalınarak 50.000,00-TL faiz alacağının davalı idareden alınarak davacıya ödenmesine hükmedilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, davacının meslekten ve Devlet memurluğundan çıkarma cezaları ile tecziye edilmesine dair işlemin iptali talebiyle açılan davada … İdare Mahkemesince dava konusu işlemin iptaline dair karar verildiği, fakat faiz ödenmesine ilişkin bir hüküm kurulmadığı, ayrıca anılan dava sürecinde davacının parasal haklara ve faize ilişkin bir talebinin olmadığı, İdari Dava Dairesi tarafından faizin başlangıç tarihine ilişkin olarak yapılan hesaplamanın da yasa ve usule uygun olmadığı, davacının görevle ilişiğinin kesildiği 28/05/2008 tarihinden yeniden göreve başlatıldığı 17/03/2015 tarihine kadar parasal ve özlük hakkı ile faiz talebinin olmadığı, bu kalemlere ödeme yapılması için 29/04/2015 tarihinde davalı idareye müracaatta bulunduğu, eğer faize hükmedilecekse bunun başlangıç tarihinin davacının idareye başvuru tarihi olan 29/04/2015 tarihi olması gerektiği, ayrıca reddedilen tazminata ilişkin olarak nispi vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken maktu vekalet ücretine hükmedilmesinde de hukuka uyarlık bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI : Cevap verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, Danıştay Beşinci Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının "Ortak Hükümler" kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
... İl Emniyet Müdürlüğünde polis memuru olarak görev yapan davacı tarafından, ... İl Emniyet Müdürlüğü emrinde görev yaptığı dönemde işlediği öne sürülen fiiller nedeniyle hakkında tesis edilen meslekten çıkarma ve Devlet memurluğundan çıkarma cezalarına karşı açılan davada, ... İdare Mahkemesince verilen iptal kararı üzerine yeniden görevine başlatılması nedeniyle memuriyetten çıkarılma tarihi ile yeniden görevine başladığı 28/02/2008-17/03/2015 tarihleri arası dönem için idarece kendisine 171.626,61-TL ödense de, yapılan ödemenin eksik olduğu ve bu döneme ilişkin faiz alacağının ödenmediğinden bahisle fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla eksik ödenen maaş, özlük ve parasal hakları ile eksik ödendiği öne sürülen miktara ve ödenen 171.626,61-TL'ye işletilecek faiz alacağından oluşan 50.000,00-TL maddi tazminat ile 70.000,00-TL manevi tazminat olmak üzere toplam 120.000,00-TL tazminat alacağının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle temyizen incelenmekte olan dava açılmıştır.
Davacının maddi ve manevi tazminat talebini içeren bakılmakta olan davada, tazminat isteminin sebebi olan Devlet memurluğundan çıkarma ve meslekten çıkarma cazalarıyla cezalandırılmasına ilişkin işlemin iptali istemiyle açtığı davada nihai olarak verilen karara göre hüküm kurulması gerekmektedir.
Davacının, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125/E-g maddesi uyarınca Devlet memurluğundan çıkarma ve Emniyet Teşkilatı Disiplin Tüzüğü'nün 8/6. maddesi uyarınca da meslekten çıkarma cazalarıyla cezalandırılmasına ilişkin İçişleri Bakanlığı Yüksek Disiplin Kurulunun … günlü, … sayılı kararının iptali istemiyle açtığı davanın safahati özetle şu şekildedir:
… İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla; dava dosyasında bulunan soruşturma raporu ve söz konusu rapora ekli dava konusu işleme esas olayların tanık ifade tutanakları ve diğer bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden; davacı eylemlerinin sübuta erdiğinin anlaşılmış olduğu, davacının Emniyet Örgütü Disiplin Tüzüğü'nün "iftira" ibaresine uyan eylemi ile memurluk sıfatı ile bağdaşmayacak nitelik ve derecede yüz kızartıcı ve utanç verici hareketleri nedeniyle 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125/E-g maddesi uyarınca Devlet memurluğundan çıkarma ve Emniyet Örgütü Disiplin Tüzüğü'nün 8/6'ncı maddesi uyarınca da meslekten çıkarma cezalarıyla tecziye edilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka ve mevzuata aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Mahkeme kararının davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine, Danıştay Onikinci Dairesinin 21/03/2014 günlü, E:2013/8324, K:2014/1882 sayılı kararıyla; dava konusu işlemin davacının meslekten çıkarma cezasına ililşkin kısmına yönelik olarak, davacı hakkındaki disiplin soruşturmasının silahını cami tuvaletinde kaybettiğine dair gerçeğe aykırı beyanı ile eşcinsel ilişkiye girdiği suçlamasıyla yapılmasına ve savunma hakkının da bu suçlamalar yönünden kullandırılmasına karşılık, soruşturma konusu edilmeyen "iftira" suçlaması yönünden disiplin cezası verilmesi yanında, bu cezayı verme yetkisi il polis disiplin kuruluna ait olduğundan yetkisiz Bakanlık Yüksek Disiplin Kurulunca davacının meslekten çıkarma cezası ile cezalandırılmasında hukuka uyarlık bulunmadığı; dava konusu işlemin davacının Devlet memurluğundan çıkarma cezasına ilişkin kısmına gelince; davacının ikametgahında rızasıyla eşcinsel ilişkiye girmesinden ibaret olan fiilinin 657 sayılı Yasa'nın 124/2. maddesi uyarınca memur disiplin hukukunu ilgilendiren bir yönünün bulunmadığı ve disiplin suçu oluşturmadığı, ayrıca söz konusu fiilin bir disiplin suçu olarak değerlendirilerek davacının 657 sayılı Yasa'nın 125/E-g maddesi uyarınca Devlet memurluğundan çıkarma cezası ile cezalandırılmasının Anayasa'nın 20/1. maddesi ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 8. maddesi uyarınca "özel hayata ve aile hayatına saygı hakkının" ihlali sonucunu doğuracağı gerekçeleriyle Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
… İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla Danıştay Onikinci Dairesinin yukarıda belirtilen kararına uyularak dava konusu işlemin iptaline hükmedilmiştir.
Mahkeme kararının davalı idare tarafından temyiz edilmesi üzerine Danıştay Beşinci Dairesinin 07/03/2019 günlü, E:2016/9798, K:2019/1792 sayılı kararıyla; dava konusu işlemin davacının meslekten çıkarma cezası ile tecziyesine ilişkin kısmı bakımından davalı idarenin temyiz isteminin reddi ile Mahkeme kararının bu cezaya ilişkin karar kısmının onanmasına karar verilmiş; davacının Devlet memurluğundan çıkarma cezasıyla tecziyesine ilişkin işleme yönelik karar kısmının ise davacının disiplin cezasına vücut veren eylemlerinin kendisine verilen zati silahını kaybetmesine neden olduğu, gazetelere haber olarak yansıdığı, özel hayat sınırını aşıp kamusal alana taşmış olduğu ve toplumdaki polis imajına zarar verecek boyutlara ulaştığı gerekçesiyle bozulmasına karar verilmiştir.
Bu defa … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararla Danıştay Beşinci Dairesinin yukarıda anılan kararının bozmaya ilişkin kısmına uyularak, dava konusu işlemin Devlet memurluğundan çıkarılmaya ilişkin kısmında hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine hükmedilmiştir.
Bu kararın davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine de Dairemizin 07/03/2022 günlü, E:2021/3415, K:2022/1039 sayılı kararıyla davacının temyiz istemi reddedilerek, mahkeme kararının onanmasına hükmedilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Davacının mahkeme kararı gereğince yeniden göreve başlaması üzerine, 50.000,00-TL maddi tazminat ile 70.000,00-TL manevi tazminat olmak üzere toplam 120.000,00-TL tazminat alacağının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle açılan işbu davanın sebep unsurunu, davacının meslekten çıkarma ve Devlet memurluğundan çıkarma cezaları ile tecziyesine ilişkin işlem oluşturmaktadır. Anılan işlemlerin iptali istemiyle açılan davada son olarak … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararla davacının Devlet memurluğundan çıkarılmasına ilişkin işlem yönünden davanın reddine hükmedilmiştir. Anılan kararın Danıştay İkinci Dairesinin 07/03/2022 günlü, E:2021/3415, K:2022/1039 sayılı kararı ile onandığı dikkate alındığında davacı hakkında verilen Devlet memurluğundan çıkarma cezasının hukuk aleminde varlığını koruduğu açıktır.
Şu halde yukarıda anılan kararların temyizen görülmekte olan bu davada verilecek olan kararı etkileyeceği açık olduğundan, davacı hakkında tesis edilen disiplin işlemlerine karşı açılmış davada verilen yargı kararları değerlendirilmek suretiyle yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE,
2. … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın kabule ilişkin kısmının, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun temyize konu kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49. maddesinin 2/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. Aynı Kanun'un 6545 sayılı Kanun'la değişik 50. maddesinin 2. fıkrası gereğince ve yukarıda belirtilen hususlar da gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere, dosyanın kararı veren … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 07/03/2022 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.