Danıştay 3. Daire 2019/6728 Esas 2022/907 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2019/6728
Karar No : 2022/907


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Vergi Dairesi Müdürlüğü/…
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …Turistik İşletmeleri Gıda Tekstil Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi

İSTEMİN KONUSU: … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına yöneltilen istinaf başvurusuna ilişkin …Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirket adına, yangın raporuna istinaden emsal bedelin tayini amacıyla sevk edildiği takdir komisyonunca 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 267. maddesinde yer alan üçüncü sıra değerleme esasına göre takdir edilen matrah üzerinden 2012 yılının Ocak ila Aralık dönemleri için re'sen salınan bir kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergisinin kaldırılması istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Davacı şirket tarafından 23/03/2016 tarihli dilekçe ile 14/03/2016 tarihli yangın raporu ibraz edilerek 2006-2015 yıllarına ait defter ve belgelerin yandığının bildirilmesi nedeniyle sevk edildiği takdir komisyonunca ortada mücbir sebep hali olup olmadığı hususunun değerlendirilmediği, davacıya ilgili firmalardan fatura örneklerini temin etme olanağı tanınmaksızın hiçbir inceleme ve araştırma gerçekleştirilmeden genel ve soyut ifadelerle takdir edilen matrah üzerinden yapılan tarhiyatta hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu cezalı vergi kaldırılmıştır.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusunun, usul ve hukuka uygun olduğu sonucuna varılan Vergi Mahkemesi kararının kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Takdir komisyonunca belirlenen matrah üzerinden yapılan tarhiyatın hukuka uygun olduğu ileri sürülerek kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ…'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Üçüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacı şirket tarafından 14/03/2016 tarihli yangın raporu ibraz edilerek yasal defter ve belgelerinin yandığının bildirilmesi üzerine emsal bedelin tayini amacıyla sevk edildiği takdir komisyonunca 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 267. maddesinde yer alan üçüncü sıra değerleme esasına göre takdir edilen matrah esas alınarak dava konusu tarhiyatın yapıldığı anlaşılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 31. maddesinde, takdir komisyonunca belli edilen matrah veya matrah kısmının takdir kararına bağlanılacağı belirtilmiş, 74. maddesinin (a) fıkrasının 1. bendinde, yetkili makamlar tarafından istenilen matrah ve servet takdirlerini yapmak, 2. bendinde ise vergi kanunlarında yazılı fiat, ücret veya sair matrah ve kıymetleri takdir etmek komisyonun görevleri olarak belirlenmiş, 75. maddesinde de, takdir komisyonlarının 74. maddedeki görevleri dolayısıyla bu konunda yazılı inceleme yetkisine haiz oldukları hüküm altına alınmıştır.
Aynı Kanun'un 267. maddesinde emsal bedel, gerçek bedeli olmayan veya bilinmeyen veya doğru olarak tespit edilemeyen bir malın, değerleme gününde satılması halinde emsaline nazaran haiz olacağı değer olarak tanımlandıktan sonra, hangi sıra ve esaslara göre tesis olunacağı üç sıra halinde açıklanmış, üçüncü sırada getirilen takdir esasının, önceki sıralarda belirtilen esaslara göre belli edilemeyen emsal bedellerinin ilgililerin başvurusu üzerine takdir komisyonunca maliyet bedeli ve piyasa kıymetleri araştırılmak ve kullanılmış eşya için ayrıca yıpranma dereceleri nazara alınmak suretiyle takdir yolu ile belli edileceği hükmü yer almış, 30. maddesinin ilk fıkrasında ise re'sen vergi tarhı, vergi matrahının tamamen veya kısmen defter, kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tespitine imkan bulunmayan hallerde takdir komisyonları tarafından takdir edilen veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlarca düzenlenmiş vergi inceleme raporlarında belirtilen matrah veya matrah kısmı üzerinden vergi tarh olunması şeklinde tanımlanmış ve maddede sayılı hallerden herhangi birinin bulunması durumunda, vergi matrahının tamamen veya kısmen defter, kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tespitinin mümkün olmadığının kabul edileceği kurala bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Davacı şirket tarafından, 2006-2015 yıllarına ait defter ve belgelerin yangında zayi olduğunun bildirilmesi üzerine, emsal bedel değerinin takdir edilmesi amacıyla konunun 213 sayılı Kanunun 267. maddesi kapsamında takdir komisyonuna sevk edildiği ve takdir komisyonunca tayin olunan bedel üzerinden herhangi bir re'sen vergi tarhı nedeni belirtilmeksizin dava konusu tarhiyatın yapıldığının anlaşıldığı olayda, takdir komisyonunun emsal bedel tayinine ilişkin kararının, 213 sayılı Kanunun 30. maddesinde sayılı hususlardan herhangi biri dayanak olarak gösterilmeksizin doğrudan dava konusu tarhiyatın dayanağını oluşturacak şekilde işleme esas alınması hukuka aykırı olduğundan, Vergi Mahkemesince, dava konusu cezalı verginin yazılı gerekçeyle kaldırılması yolunda verilen karara yöneltilen istinaf başvurusunun reddi yolundaki kararda sonucu itibarıyla hukuka aykırılık görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Vergi Dava Dairesi kararına yöneltilen TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİNE,
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, kararın taraflara tebliğini ve bir örneğinin de ilgili Vergi Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine, 07/03/2022 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.