Danıştay 3. Daire 2019/3540 Esas 2022/724 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2019/3540
Karar No : 2022/724

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ...Vergi Dairesi Müdürlüğü/...
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVACI) : ...

İSTEMİN KONUSU : ...Vergi Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararına yöneltilen istinaf başvurularına ilişkin ...Bölge İdare Mahkemesi .... Vergi Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına, ...Profil Demir Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi'nden alınamayan 2008 ila 2012 yıllarının muhtelif dönemlerine ait kamu alacağının tahsili amacıyla kanuni temsilci sıfatıyla düzenlenen ... tarih ve ...ila ...takip numaralı ödeme emirlerinin iptali istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Dava konusu ...ve ...takip numaralı ödeme emirleri içeriği kamu alacakları ile 16 takip numaralı ödeme emrinin 7, 26 ila 30 ve 54 ila 58. sıralarındakiler haricindeki kamu alacaklarının asıl borçlu şirketten usulüne uygun şekilde takip edilmesine rağmen şirketin mal varlığından tahsil edilemeyeceğinin anlaşılması nedeniyle kanuni temsilci sıfatıyla davacıdan aranılmasında hukuka aykırılık bulunmadığı, ...ila ...takip numaralı ödeme emirleri içeriği kamu alacakları için asıl borçlu şirkete düzenlenen ödeme emirlerinin tebliğinin usulüne uygun olmaması, 16 takip numaralı ödeme emrinin 7, 26 ila 30 ve 54 ila 58. sıralarındaki kamu alacakları için asıl borçlu şirkete ödeme emri düzenlendiğine ilişkin dosyaya belge sunulmaması nedeniyle kamu alacağının şirket nezdinde usulüne uygun bir şekilde kesinleştirilmediği, bu nedenle söz konusu kamu alacaklarının tahsili amacıyla düzenlenen ödeme emirlerinde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle ...ve ...takip numaralı ödeme emirleri ile 16 takip numaralı ödeme emrinin 7, 26 ila 30 ve 54 ila 58. sıralarındakiler haricindeki kamu alacaklarına isabet eden kısmı yönünden dava reddedilmiş, 18 ila 21 takip numaralı ödeme emirleri ile 16 takip numaralı ödeme emri, 7, 26 ila 30 ve 54 ila 58. sıralarındaki kamu alacaklarına isabet eden kısmı yönünden iptal edilmiştir.
Bölge Mahkemesi kararının özeti: Asıl borçlu şirketin 03/12/2014 tarihinde 6552 sayılı İş Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması ile Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanun kapsamında yapılandırdığı taksitlerin ödenmemesi üzerine yapılandırma işleminin iptal edildiği, yapılandırma işlemi ile kamu alacaklarına ilişkin olarak yeni bir hukuki durum ortaya çıktığı, bu nedenle ödenmeyen vergi borçlarının öncelikle asıl borçlu şirketten tahsili amacıyla şirket adına yeniden ödeme emri düzenlenip usulüne uygun şekilde tebliğ edildikten sonra davacının sorumluluğuna gidilmesi gerekirken, doğrudan davacı adına ödeme emri düzenlenmesinde hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle ...ve ...takip numaralı ödeme emirleri ile ...takip numaralı ödeme emrinin 7, 26 ila 30 ve 54 ila 58. sıralarındakiler haricindeki kamu alacaklarına isabet eden kısmına yöneltilen davacı istinaf başvurusu kabul edilerek Vergi Mahkemesi kararının davanın reddine ilişkin hüküm fıkrası kaldırıldıktan sonra söz konusu ödeme emirleri iptal edilmiş, ...ila ...takip numaralı ödeme emirleri ile ...takip numaralı ödeme emrinin 7, 26 ila 30 ve 54 ila 58. sıralarındaki kamu alacaklarına isabet eden kısmı yönünden iptaline ilişkin hüküm fıkrasına davalı idare tarafından yöneltilen istinaf başvurusu ise bu gerekçeyle reddedilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Dava konusu kamu alacaklarının yapılandırılması nedeniyle yeni bir hukuki durumun ortaya çıkmayacağı, bu nedenle yapılandırmanın iptali üzerine davacının kanuni temsilci sıfatıyla takip edilebilmesi için asıl borçlu şirkete yeniden ödeme emri düzenlenmesine gerek bulunmadığı, asıl borçlu şirket nezdinde kamu alacağının usulüne uygun bir şekilde takip edilmesine rağmen bu şirketten tahsil edilemeyeceğinin anlaşılması üzerine kanuni temsilci sıfatıyla davacıdan tahsil edilebilmesi amacıyla dava konusu ödeme emirlerinin düzenlendiği ileri sürülerek kararın bozulması istenilmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ... DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Üçüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Dava konusu ödeme emirleri içeriği kamu alacağıyla ilgili olarak asıl borçlu ...Profil Demir Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi adına 2008 ila 2012 yılları arasına muhtelif tarih ve sayılı ödeme emirleri düzenlenerek tebliğ edildiği, şirketin 03/12/2014 tarihinde 6552 sayılı Kanun kapsamında borçlarını yapılandırdığı, ödeme yapılmadığından yapılandırmanın iptal edildiği, sonrasında davacı adına kanuni temsilci sıfatıyla dava konusu ödeme emirlerinin düzenlendiği anlaşılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun "Kanuni Temsilcilerin Ödevi" başlıklı 10. maddesinde, tüzel kişilerin mükellef veya vergi sorumlusu olmaları halinde bunlara düşen ödevlerin kanuni temsilcileri tarafından yerine getirileceği, temsilcilerin bu ödevleri yerine getirmemeleri yüzünden mükelleflerin veya vergi sorumlularının varlığından tamamen veya kısmen alınamayan vergi veya buna bağlı alacakların, kanuni ödevleri yerine getirmeyenlerin varlıklarından alınacağı kurala bağlanmıştır.
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un 55. maddesinin uyuşmazlık tarihinde yürürlükte bulunan şeklinde, amme alacağını vadesinde ödemeyenlere, yedi gün içinde borçlarını ödemeleri veya mal bildiriminde bulunmaları lüzumunun bir “ödeme emri” ile tebliğ olunacağı; 62. maddesinde ise borçlunun mal bildiriminde gösterilen veya tahsil dairesince tespit edilen borçlu veya üçüncü şahıslar elindeki menkul malları ile gayrimenkullerinden, alacak ve haklarından amme alacağına yetecek miktarının tahsil dairesince haczolunacağı hüküm altına alınmıştır.
Aynı Kanun'un "Tanımlar" başlıklı 3. maddesinde, tahsil edilemeyen amme alacağı teriminin, amme borçlusunun bu Kanun hükümlerine göre yapılan mal varlığı araştırması sonucunda haczi kabil herhangi bir mal varlığının bulunmaması, haczedilen mal varlığının satılarak paraya çevrilmesine rağmen satış bedelinin amme alacağını karşılamaması gibi nedenlerle tahsil edilemeyen amme alacaklarını; tahsil edilemeyeceği anlaşılan amme alacağı teriminin, amme borçlusunun haczedilen mal varlığına bu Kanun hükümlerine göre biçilen değerlerin amme alacağını karşılayamayacağının veya hakkında iflas kararı verilen amme borçlusundan aranılan amme alacağının iflas masasından tahsil edilemeyeceğinin anlaşılması gibi nedenlerle tahsil dairelerince yürütülen takip muamelelerinin herhangi bir aşamasında amme borçlusundan tahsil edilemeyeceği ortaya çıkan amme alacaklarını ifade ettiği belirtilmiştir.
6552 sayılı Kanun'un 73. maddesinin 10. fıkrasında, bu maddeye göre ödenmesi gereken taksitlerden; bir takvim yılında iki veya daha az (2014 takvim yılı için bir) taksitin, süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi hâlinde, ödenmeyen veya eksik ödenen taksit tutarlarının son taksiti izleyen ayın sonuna kadar, gecikilen her ay ve kesri için 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen gecikme zammı oranında hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte ödenmesi şartıyla bu madde hükümlerinden yararlanılacağı, süresinde ödenmeyen veya eksik ödenen taksitlerin belirtilen şekilde de ödenmemesi veya bir takvim yılında ikiden fazla (2014 takvim yılı için birden fazla) taksitin süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi hâlinde bu madde hükümlerinden yararlanma hakkı kaybedileceği hükmü yer almıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Af kanunları kapsamındaki yapılandırma sonucunda vergi borçlarıyla ilgili olarak ortaya yeni bir hukuki durum çıkmasına karşın, bu durumun; şirket tüzel kişiliği nezdinde yapılandırma öncesinde usulüne uygun biçimde tamamlanmış olan takibin yeniden başlatılmasını başka bir ifadeyle yapılandırmanın ihlalinden sonra asıl borçlu adına yeniden ödeme emri düzenlenerek mal varlığı araştırması yapılmasını gerektirdiğinden söz edilemez.
Bu durumda dava konusu ...(7, 26 ila 30 ve 54 ila 58. sıralarındaki kamu alacakları hariç) ve ...takip numaralı ödeme emirlerine yönelik olarak, asıl borçlu şirket hakkında düzenlenen ödeme emirlerinin usule uygun tebliğ edilip edilmediği, usulüne uygun tebliğ edilmiş ise kamu alacağının şirketten tahsil imkanı bulunup bulunmadığı araştırılmak ve davacının kanuni temsilci sıfatıyla sorumluluğu değerlendirilmek üzere yeniden karar verilmesi gerektiğinden, Vergi Dava Dairesi kararının belirtilen ödeme emirlerinin iptaline ilişkin hüküm fıkrasında hukuka görülmemiştir.
...ila ...takip numaralı ödeme emirleri ile ...takip numaralı ödeme emrinin 7, 26 ila 30 ve 54 ila 58. sıralarındaki kamu alacaklarına isabet eden kısmına yöneltilen temyiz başvurusun ise bu nedenle reddi gerekmiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Temyiz isteminin kısmen kabulüne,
2. Temyize konu Vergi Dava Dairesi kararının; ..., ...(7, 26 ila 30 ve 54 ila 58. sıralarındaki kamu alacakları hariç) ve ...takip numaralı ödeme emirlerine ilişkin hüküm fıkrasının BOZULMASINA,
3. Kararın; ...ila ...takip numaralı ödeme emirleri ile ...takip numaralı ödeme emrinin 7, 26 ila 30 ve 54 ila 58. sıralarındaki kamu alacaklarına isabet eden kısmına ilişkin hüküm fıkrasına yöneltilen TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİNE, 28/02/2022 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.